장음표시 사용
781쪽
DE OFFICIIS VIRTUTIS ERGA ALIOS.
DE OFFICIIS ERGA ALIOS, SOLUM UT
De ustio amoris erga hominet alior. - Deseriptio. VSuprema partitio haec esse potest: in officia erga alios, quatenus iis laetendis eos simul obligas, et in ea, quo rum obseruationem obligatio aliorum non sequitur. Praestatio illa superior respectu alior viv) meriti risi est; alterius generis officium debitum est. - Amor et re-νerentia in- motibus animi sunt, qui praestationem horum ossiriorum comitantur. Separatim quisque pro se solis posmint considerari et se etiam consistere. Amor alterius etiamsi hic parum reuerentiae meruerit item reuerentia necessaria erga vitum quemque hominem, quamuis vix amore dignus iudicaretur). Sunt ea vero reapse secundum lcgem semper inuicem in Officio coniuncta; sed ita, ut modo unum officium, mod6 alterum prinpium in subiecto constituat; ad quod alterum accedendo iunctuin videtur. - si erga pauperem ad beneficentiam obligatos nos iudicabimus; sed, quoniam hacce gratia quoque efficitur, ut salus
782쪽
illius ex magnanimitate mea pendeati quae tamen alterum deprimit, in ossiciis est , ve ei, evi beneficium tribuo ratione, quae banc beneficentiam vel tamquam merum debitum, vel exiguum amoris inunus depingat, parcam, eique reuerontis in sui ipsi
cum de legibus ossieti non de legibus physeis
sermo est, et quidem in relationti hominum ad se invicem externa, tum nosmet in mundo spectam is morali intelligibili , in quo secundum analogiam physici,
eoniunctio naturarum ratione utentium in terra) nl- tractione et re pone essiciatur. Ut principii mutui amoris homines iubentur ad se inuicem perpetuo adpropinquare, sed ope principii reuerentiae sibi inuleem debitae, ab se inuicem amorrere, et, si Una magnarum illarum virium moralium nutaret; setum nihilum immoralitas) rictu aperto uniuersum naturarum moraliumὶ regnum, velut guttam aquae absorberet shoc loco verbis Ha II er i, sed alio respectu, uti liceae. s. u. Sed amor hoc loco non tamquam tactur aesthetlee , hoc est, ut voluptas ex persectio se aliorum hominum , nequo ut amor eo latentiae intelligitur siquidem ut tactibus moueare, nulla per alios obligatione poteris obstringi , verum ut norma beniuolentisa prassice cogitari debet, quam beneficentia sequatur. Idem de reuerentia aliis praestania dicendum viridetur : nimirum non solum lacrum ex Daloro nostro Proprio cum alterius valore eomparato qualem natus erga parentes, discipulus erga magistrum, omninoque inferior erga superiorem per meram consuetudi. nem senti di sed tantum normam aestimationis nostri
ipsius, per dignitatem humanitatis in persona alta,
783쪽
rixis circumseribendae, proinde reuerentiam sensu praelicol obseruantiam aliis praestandam) intelIigi. Iam vero osseium reuerentiae erga alios liberas, quoniam proprie tantum: negativa est, ne te supee alios essera atque ita ossicio iuris, ne de suo cuique quidquam detrahas, simile, quamquam ut solum virtutis ossicium relato ad ossicium amoris pro Ilaicio, hoc vero posterius pro lato ossicio habetur.
Amoris erga alios ossicium proinde quoque staenuntiaci potest: illum versari in ossicio aliorum fines. quatenus hi non contra moralitatem sint in meo
conuertendi: orietum xeuerentia. altorius in norma
inest. vi nullum alium hominem solum uti instrismeristum ad fines in os dedigner vino postulem, ut alter se ipse abiiciat, quo fini meo inseruiatur .
M. ut illud superius ossicium erga quempiam laineiam, simul alium obstringo; bene do illo meroor. Sed hoc posteriori faciendo solum memet ipsum obfringo, carceribus memet contineo. ne alteri quid piam valoris, quem in se ipso ponendi potestatem hisbet, detraham.
. I 6. it.' Amor hominum φιλανθρωπλὶ, quoniam hieπe practicus, proinde haud ut amor complacentiae in hominibus cogitatur, in beneuolHntia activa ponendus est, ideoque normam attingit actionum. - Ιs, qui ex salute hominum, quatenus eos solum ut taIes con fiderat, voluptatem capit, cum cuique alii bens est, amisus hominum pιλανθρωπon generatim adpellatur. Is, cui bene est, eum aliis male est, asior hominum
ματάγsρωπος sensu practico vocatur. I s. cuius nihil interest, quomodo aliis euenerit, si modo sibi bene
784쪽
tem. qui homines fugit, eo quod nullam ex illis peris Cipere complacentiam potest, quamquam omnibus bene cuρit, posset homines verens μισάν oωπος, aesthetieus) eiusque auerso ab hominibus ἀνΘρα πως ia
- f. ar. Norma beniuolentiae φιλανθρωπία practica; omnibus hom nibuς in ossielo est erga se inuicem ; sue
digni iudicontur amore, siue minus, secundum legem etsi eam persectionis: amato alterum hominem tamquam te ipsum. - omnis enim relatio ad homines moraliter practica cernitur in adfectione illorum in repraesentatione rationis purae, hoc est, actionum li- heiarum secundum normas, ad legislationem uniuersalem habiles xtque idoneas, quae proinde nequeunt
ex nimio sui studio sol ipsis moὶ proficisci. Cuiusque
alius beniuolentiam ergκ me cupio; itaque etiam da-heo euique alii bene velle. Cum vero omnes alii praeter me haud omnes sint, nec proinde norma uniuersalitatem legis in se haberet, quae tamen ad obligationem necessaria est; lex ossicii de beniuolentia memet ut rem ei subiectam in praecepto rationis praelicas simul comprehendet: non, quasi eo obstringerer. ad memet ipsum amandum squippe quod iam necessa- Tio fit, cuiusque proinde nulla obligatio est), sed ratio legislatoria, in idea sua generatim uniuersant speciem proinde memet etiam comprehendit, non vero homo, ut legislatoria memet in ossicio beniuolentia. mutuae ex principio aequalitatis omnes alios iuxta mosmul comprehendit, et eontedit tibi, ut tibimet ipsi bene cupias, hac conditione, Ut tu quoque cuiuis alie bene cupias; siquidum hoc solum mo4o normet tua
benescentiae) ad legislationem uniuersalem habilis est atque idonea, in qua quippe omnis lex ossicii constituta est. Diuiti se by Cooste
785쪽
ι s. 28. Iam beniuolentia in amore hominum uniuersali quoad ambitum quidem maxima est, secundum magnitudipem autem quasique gradum minima, et Cum inem et dico in communionem venire salutis huiusce hominis tantummodo per hominum amorem uniuersalem, inuitamentum, quod ibi capio, minimum est, quod fieri possit. Respectu eius tantummodo non
Sed tamen altero alter mihi propior est, .et ego in bene volendol mihimet ipsi proximus sum. Quomodo igitur istud conuenit cum formuIa: amatonsterum hominem) tamquam te ipsum 3 Quod si unus mihi propior sit in officio beniuolentiae) altero, ego
proinde ad beniuolentiam maiorem erga unum quam erg alterum obstrictus sm, mihique memet fatear
quoad officium ipsum) quouis alio propiorem, non possum, uti videtur, nisi mihimet ipsi repugnem, dicere, ego quemvis hominem amare debeo tamquam me ipsum; neque enim amoris sui ipsius modus ullum graduum discrimen concederet. - Sed mox intelliis gitur: hoc loco non solum beniuolentiam G erit. quae proprie in sola oblectatione ex alius cuiusque salute versatur, ut ipse nihil quidpiam opus habeam ad eam conserre pro se quisque ; deus pro nobis omnibus . verum beniuolentiam practicam aliuosam, iasalute alterius sbi pro se proponendo benescentiam indicari. Optando enim omnibus queo aequaliter bene cupere, sed agendo gradus, pro diuersitatου diis-ctorum quorum alter altero mihi propior est , universalitate normae illaesa, tamen admodum differre potest. .
786쪽
Div ISIO OFFICIORUM AMORIS. Hae flant: A) ossicia benescentiari grati anini, Q communionis. Φ
Sibimet ipsi bene facere, quantum nocere si ut modo voluptatem e vita capias corpus, sed non usque ad mollitiem curare ad officia pertinat orga seipsum; quorum contrarium est : fruitione oblectationum vitae Ad vitam hilariter degendam necessiria per avaritiam cad morem seruorum) vel per i ιψlinam Propensionum naturalium putidam, insane s e priua re, quod utrumque ossicio hominis orsa se ipsum
Sed quomodo, praeter beniuolentiam voti ac desiderii respectu aliorum hominum cin qua nihil quidquam sum tuum facimus), etiam, ut haec practica sit hoc est. beneficentiam ratione indigentium a quouis ho-kino, cui sacultates ad eam suppetunt, instar officii postulare possumus 3 - Beniuolentia cernitur in oblectatione ex felicitate salute aliorum; sed beneficentia vertatur in norma, eam sibi pro fine proponendi, eiusque officium consistit in eoactione subiecti per rationem ad hanc normam pro lege uniuersali accipiendam. Haud sponte in oculos incurrit: eiusmodi legem
generatim in ratione inesse; potiusque norma: sepro se quisque, deus fatuus pro nobis omnibus, ' naturae conuenientissima videtur.
787쪽
Benefacere, hoc est, alios homines In angustiis, quantum in te est, s ne spe lucri, ad felicitatem iuuare, cuique homini in officio est. Nam quisque homo , qui in angustiis versatur, eupit ab aliis sese hominibus iuuari. Sin vero noris mam suam, aliis haud item in angustiis opem serendi, diuulgaret, hoc est, eam in legem permissuam converteret uniuersalem: illi, si ipse in angustiis versetur.
quisque pariter opem suam negaret, vel certe eius negandae potestatem haberet. Ergo norma, a nimio
sui ipsius studio profecta, si pro lege uniuersali accipiatur, secum ipsa pugnat, id est, officio contraria est,
proinde officium hominum uniuersa, communi utiliistati tu seruiens beneficentiae erga egentes, et quidem propterea, quod ut homines iuxta nos, hoe est, egenistes, in domicilio ad adiutorium mutuum conciliatae naturae rationales spectandae videntur.
Benescentia illi, qui diues est infrumenιis ad Io- Iicitatem aliorum abundat, id est, plus, quam ipsi opus est, positaec a benefactore ne in officὼo quidem me ritorio habenda est; quamquam ea smul alium Ohniingit. Voluptas, quam ea re sibi ipse creat, qua nullam iacturam iacit, est quaedam ratio motibus animi moralibus luxuriandi. - Omnis item illi species, quali ea alterum sibi cogitaret obstringere, diligenter fugienda est; quoniam alias beneficium soret, ideirco quia declararet, illi se obligationem. velle imponero quae hunc in ipsis oculis suis deminuit x Potius se, ut honeficio ab altero Recepto ipsum obligatum, vel honestatum, proinde officium solum ut debitum, oportebit, declaret, nisi quod melius est benefieta sua colloeat in secσta. Maior haec virtus .st, cum facultates benefaciendi contractae angustius sunt, et benesia oris animus satis sortis est ad mκla, q ibus
788쪽
lios liberat, tacite in se I cipienda, ubi tum reapse moraliter diues iudicandus videtur. Quaestioner dubiae. Quousque sumtus facultatum in benefaciendo faciendus est 3 An usque eo, ut postremo ipse alio rum beneficentia indigeas 3 Quantum eius beneficii pretium est, quod manu frigida cin mortis articulo per testamentum) collocatur Z - An is, qui potestatem superiorem per legem prouincialem exercet, cui libertatem adimit selicitatis ex suo ingenio eligendas subdito praedii hereditariob, an, inquam, hic tamquam euergetam, considerare potest, si ex His propriis de felicitate cogitationibus illi instar patris prospicit An non potius iniustitia hominem libertato priuandi iuris officio generatim adeo repugnat, ut qui hac legasese spe fretus beneficentiae domini sponte traditerit,
humanitatem pessime abiiceret, et summκ domini cura erga hunc nulla omnino beneficentia videretur 3 Ansorte meritum huiusce tantum esse potest, vin eo ius hominum praeponderetur 3 - Nemini ex meis de salicitate cogitationibus benefacere possum nisi impuberibus ac turbatis , verum ex illius sententia, cui beneficium tribuere cogito, eum donum ei obtrudo.
Facultas benefaciendi, ex bonis sortunae apta, maximam partem fructus est fauoris, quo varii homines per iniustitiam regiminis, in aequalitatem fortu. nae introducentis, qua aliorum beneficentia necessaria efficitur. An hoc rerum statu auxilium, quod diues fert egeno, omnino dignum est nomine beneficentiae, de qua homines tam lubenter quasi de merito glorian tur ut iactant Z a
789쪽
Gratus animus cernitur in tolenda persona quadam ob beneficium in nos collocatum. Sensus cum isto iudicio coniunctus est sensus reuerentiae erga nos obligantem beneficum, cum hic e contrario erga eum, cui beneficium tribuit, tantum ut in adsectione amoris spectetur. - Ipsa sola beniuolentia ex animi senistentia prosecta, alterius, sine effectis phy sicis, digna est nomine officii virtutis; quae tum discrimen con siluit, inter animum gratum activum et solum ex a sfectu animi prosectum. 3. 32. Animus gratus in ossicio est, hoc est, non solum in normis prudentiae, obligatione mea ob beneficentiam mihi tributam declaranda, ad alium, ut plura iri me beneficia eroget, adducendum gratiarum actio est ad plus dandum inuitatio); in eo enim hoc utor solum tamquam instrumento ad fines alios mihi propositos; verum is cernitur in coactione proxima per legem moralem, hoc est, in officio est. Sed gratus animus etiam singulatim ut ossicium sanctum, id est, tale, spectandus est, cuius violatione alater moralis ad benefaciendum in principio ipso exstingui posset ut exemplum perniciosum . Namque sancta ea res moralis est, cuius respectu obligatio nullo aitu potest ei conuenienter deleri in quo obligatus etiam nunc manet obligationi subiectus). Quaevis alia in ossicis vulgari est. Sed nulla remuneratione
aecepti ossicii scribi syngrapha potest; siquidem is, qui
accepit, laudem meriti, quae ad eum pertinet, qui dedit, scilicet quod primus in benefaciendo fuerit. huic niamquam potest eripere. - Uerum, etiam sine actu eiusmodi beneficentiae) ipsa sola beniuolentia ex
790쪽
animi sententia prosecta iam satis caussa est obli vi nis ad animum gratum. - Lausmodi gratus in urbeneficii memor dicitur.
Ae animi quident grati ratio tam late patet, is num solum ea ad aequales, verum etiam ad maiores, ipsosque eos, quos certo non possumus nominare, pertineat. Id quod etiam in caussa est, cur itidem. rum habeatur, veteres, qui poliunt ut nostri praeca plores spectari, non, quoad eius fieri possit, contra omnes impetus criminationesque et contemtionem defendere; in quo vero stultus error est eorum, qui iis propter vetustatem principatum adfingunt dotum ingui ii voluntatemque bonam prae recentioribus, quasi mundus persectione originaria secundum leges natur a perpetuo decresceret, et recentissima quaeque e conintrario despiciunt.
Quod vero intensionem attinet, hoc est, rationem obligationis ad hanc virtutem, ea pro utilitate . quam obligatus ex beneficio percepit, et libertate, qua illud: ei tributum est, taxanda videtur. Gradus minimo est paria osticia benefactori, qui ea adhuc vivus aecipere potest, sin minus, aliis praestare: benefietumaeeeptum haud instar oneris spectare, quo lube citre euperes supersedere sis quidem qui sie beneficio ads istus gradum Autore suo inserior stat, cuius eo amhitici offenditur 1 sed ipsam illius aniam instar beneficii accipere, hoc est, ut occasionem oblatam, hanc virtutem φιλανΘρωπίας, quae, Cum vehementia menti heniuolae coniuncta, beniuolentiae subtilitas est cattentio ad gradum illius minimum in cogitatio noo Seti) copulanda est atque ita QUI Θρ tria exis