장음표시 사용
131쪽
pridem amissis, corruptis tantum apographiis, &incertae fidei translationibus utatur Sed nec his adversum nos aliquid conscitur, quo adversariorum opinio vel leviter fulciatur; Quis enim non videat ea, quae in laudem textus Originalis congerunt, de archetypo, si quodpiam in Orbe terrarum extaret, nulla vicissitudine mutatum, valitura quae dum ad apographa, non sine pluribus vitiis ad nos delata transferuntur, desultoria levitate status quaestionis Variatur ;produc in lucem archetypis, certamque interpone fidem, hoc nunquam vel levem quampiam mutationem subivisse, nemo Christianorum dubitabit, omnes translationes, omnia spographaad illud, tamquam ad amulsim comparari, & ex eodem expendi debere, in cujus collatione absurdum sine dubio foret, versionem Vulgatam , aut quamcunque aliam sonti aequiparare. Dum
Catholidi verbis Concilii ad fontes deprimendos
contra lententiam heterodoxorum utuntur, non
istud, sed quod sanum, & rationabile est, urgent, salubres rivulorum sequas corrupto fontianteferri debere, sanioris esse consilii, limpidam aquam e lacunulis defaecatis, quam Obscamum exturbato sonte liquorem bibEre, ut ex vero dicit Melchior Canus. Qui hodiernos fontes ardhetyporum loco habent, vehementer aberrant, quia postquam veri ' sontes in locis compluribus pridem exaruerunt praetensi sontes ibidem saepe 'aliter habent, quam ratio, ac veritas postulat; itaque splendida sontium h. e. si dicenda verita 'tas, exemplarium multiplici errore scatentium, appellatio non debet nos illico, tamquam Gorgonis caput, in 1axa, & stipites honvertere,'
uam si e lucet quidem vanitate, sed frangitur
132쪽
veritate, videndum, an sic dicti sontes, vere ubique sontes sint; nomen istud in stricta Signi
ficatione nullum exemplar meretur, nisi arche- typo sit ex integro conforme: de nullo apographo Hebraico, vel Graeco constat, sie esse conforme: nullum igitur apographum Hebraicum, vel Graecum fontis nomen in stricta significatione meretur. De Vulgata constat, in quibusdam, quando ab Hebraeo apographo abscedit, Hebraeo archetypo esse consormem, puta: in partibus Danielis, Estheris, & similibus, quas proxime expendemus; patet igitur & hoe, Vulgatam veri fontis esse repraesentativam, & vicariam, supplereque .desectum matris Vitiatae. & hujus lunae fulgorem, postquam Sol Occidit; ad viam veritatis inveniendam nobis sufficere, Hebraico. rum Vero codicum encomtastas obscurae noctis
iter in lectione scripturarum absque omni lumine, quod in partibus illis luceat, prosequentes, in lapidem erroris offendere. test fieri, & saepe fit, ut versio usque hodiernum diem exprimat, & conservet lectionem archetypi, utpote ex melioribus olim codicibus adornata, apographa vero progressu temporis avera lectione defecerint, quo casu versionis fides, & authoritas apographis est praeserenda; Ahoc tam est certum, atque illud, errori Divinam veritatem, figmento Dei eloquium praestare. Versio humanam redolet industriam, quoad dispositionem verborum, non vero 'dum fidelis est, & accurata, quoad veritatem sententiarum, quae eadem est in hac, ac in fonte suo; secus qui versionibus utuntur, h. e. qui sunt undique fideles, verbo Dei destituerentur: porro stetit ex
hoe, quia versio est, verbian Dei esse non desinit, . ita
133쪽
ita si fidelis, accurata, & sontis sui repraesentativa suerit, authelitica jure optimo appellabitur ; cum enim scripturarum dignitas, authentia non in verbis consistat, sed in sensu, & qu ad hunc, item quoad propositas veritates, & lententias , fontem luter, & hujusmodi versionem non sit diversitas, non potest versio a fonte suo eandem ipsam dignitatem, & authentiam non participare. Versio denique humanam redolet industriam, qua privati labor est hominis, non vero, qua universae Ecclesiae judicio, quod in re summi momenti a recto deficere nequit, appr0batur. Nonne & apographorum ad posteros transmissio, descriptio, & conservatio humanae industriae opus est, atque ea de causa illa tot contaminantur erroribus, quae tamen authentica eL
se volunt 8 Vulgata filia est, sed omnibus Ηebraicis, & Graecis usualibus apographis adultior,
filia est, sed cujus mater natarum nuper versionum matres antiquitate, fidelitate, & veracita- te multum superat. Haec ipsa vetus Vulgata dum authentica declarata fuit, implicite, & velut 8 priori fons ejus approbatus est, non Vero son tes posterioris temporis, subinde longo tot seculorum decursu falsarum lectionum admixtione non parum turbati, quibus nec originem debet,
Nec subsistit exceptio, quam formant; sal sum enim est, Vulgatam. ad hoc . ut veris Da tibus in momentosis conformis esse declaretur, archetypis fuisse conserendam, istud si obtine rei, jam nec de Hebraici, & Graeci apographi, nec de ullius versionis authentia certi essemu , cum conserri archetypis non amplius possint, i 'dubitare deberemus de omnibus etiam propta
134쪽
norum Authorum operibus, an eadem archetypis tuis consormia sint, & genuina ad nos pervenerint; objeetio talis, si vis ei aliqua inelset, non jam Vulgatae, sed omnium scripturarum i- certitudinem e medio tolleret. Suffeeit certa, a & nulli errori obnoxia peri Pasione tenere vera sionem hane originarie talem fuisse, nee potui Dia se sub vigilantia Pastorum, usuque continuost in sinu Catholicae Ecclesiae insigniter vitiari; haeuia autem persuasio illi fundamento innititur, ex te quo deducitur Ecclesiam, quae in rebus religionis d. a Spiritu S. ducitur in omnem Veritatem, auis thenticis Scripturis nullo tempore destitui, eaqueb exemplaria, quae ipsa fidelium usibus destinat,a & proponit, genuina esse oportere. Reflexas principia isthic omnium Christianorum confessio-b ne sufficiunt, e quibus illud pariter clarescit,t. Hieronymo codices melioris notae adfuisse, eum- ν . que in tranStatione, & emendatione quoad sub- , stantialia non errasse, quia eum Deus ad emenia dandas, & interpretandas usuales Ecclesiae Cathoi licae scripturas Doctorem maximum providere 1 dignatus est, qui si in rebus gravioris momenti . errasset, Ecclesia versionem ejus probare nun- quam potuisset: Ρaucis: tam Uulgatae authens. tiam h. e. cum archetypo in momentosis consonantiam definire Ecclesia potuit . quam decernerei. ultimo, ae irrefragabili judicio, quinam librii sint Divini, & controversorum teXtuum Scrip- . . turae quis sit verus, & orthodoxus per Spiritum, S. intentus sensus; sicut istud, ita illud ad Eei. clesiae potestatem pertinet. Ad quaestionem: i utrum Ecclesia etiamnum habeat genuinos Prophetarum textus respondemus, citra omnem dubitationem habere, sicut habet scriptum Dei
135쪽
verbum purum, & integrum; hujusmodi enim quaestio intelligitur quoad doctrinam, & res praecipuas,
quae Omnino .eaedem sunt in hodiernis, ac fuerint in ipsis manu Prophetarum, & Apostolorum conscriptis exemplaribus, nec hic committuntur inter se sontium, & versionum codices, sed conspirant examussim. Non tamen habet Ecclesia
archetypa , seu autographa Prophetarum, & Apostolorum D, imo aliquorum librorum fontes
g) Autographa Moysis, & Prophetarum, quorum ut timus Malachias adventum Salvatoris annis circiter 4 . praeVertit. multo ante aeram Christianam tempore hominum eonspectui sibiludia sunt, & penitus interciderunt; mufersnowium, quoniam 4. 1 eg. 22. 8. 22. Paral. 34. I 4. legitur: Rmperit Helcias saeerdos ιihetim Iegis Domini per manum Modis, si Iosephum Antiq. L. IO. C. s. & nonnullos sacros criticos audias, Mooess authograptam tempore pii Regis J0siae an. M. 338O. ante Christum 62o. in Ioeo templi abdito, aut potius intra parietem, dum thesauros templi scrutarentur, repertum admiratione, & sacro horrore spectatores complevit. Nec alia autographo rum V. Tti. occurrit mentio; quocirca Chrysostomus hora. 0. in C. 2. Matth. & alii Patrum complures Iudaeos damnabilis incuriae reos agunt, quamquam multae aliae cau1lae facti hujus non aegre afugnentur. Si de Ν. Tto loquamur, Matthai autographum, ut uniuersa antiquitatis testimonia conveniunt, & istre tam facilis cognitionis fidem omnem jure dep0 scunt, Hebraiciam aetatis illius, sive Syro-Chaldaicum vexati a Romanis Christiani se eum trans Iordanem detulerunt, mox narrationibus, quas de Christo au'ditione acceperant, bona fide interpolatum, Ebio nitae, .de quibus ingens haereticorum Christi Divini' lati in sensoruin turba pullulavit, additamentis, detractionibus perniciosis vitiarunt, & erroribus sui , quibus Chrisi humanam generationem tradenS aper lius favere Videbatur, fallaciter aptaverunt, ut Plς raque Hebraica exemplari a jam sedulo a. rejici sς cesse
136쪽
-- .ra Spenitus interciderunt, ut sola extet versio, uti
Evangelii Matthaei, Tobiae, Judith, Ecclesiastici
ceste fuerit, retenta solum Graeca, a Barnaba, vel aliquo alio Christi discipulo facta, Latina fideliversione. Nazaraei quidem Hebraicum hocce depositum, quamvis jam vitiosum, abSque tamen ma oris erroris admixtione diutius conserva Verunt, a quibus obtenta e Bibliotheca Caesariensi describendi facultate Hieronymus illud in Graecam, & Latinam linguam convertit, Iicet, ut pote jam interpolatum genuinae Graecae versioni posthabetet. Apographon quoddam a Bartholomaeo Apostolo ad Indos deportatum Ρantaenus Alexandrinae Ecclesiae circa an . Chr. I 84. vel Sec. ΙΙΙ. initio Catecheta fidei disseminandae caula us-
ue ad Indos progressus ibi inveniste dicitur apud
usebium L. f. Ηist. C. IO. quod Almandriam secum Juxta Hier. in Catal. Scriptorum Eccl. C. 36. detulit. Calmetus prol. in Evan. Matth. & Bollandi continuatoreS ad 2I. Sept. TOm. 6. pag. 2O2. q. III. plura dabunt. Quidquid sit, corruptis semel, sicque multiplicatis fraude Ebionitarum e Xemplaribus, nullis orthodoxorum usibus erat, qui solis uti legitimis, quae archetypi vice ipsis fuerunt, versionibus maluerunt ; amissis hae ratione non tantum autographo, sed etiam apographis Hebraicis post Seculum V. universim deperditis restaurare exemplar Μuns erus Basleae an. Is 7. Tillius Parisiis anis Isss. irrito conatu adnisi sunt. Demum eX Uulgata eum tribus aliis Evangeliis Matthaeum Hebraice transtulit Joa ad Bapt. Ionas an . I668. Romae, addita Germanica, ingratiam Iudaeorum etiam characteribus Rabbini eis exhibita versione Pragae in fol. an. I 46. recusum. Marci autographum ipsius manu ferinone Latino exaratum Venetae apud se conservari in vanum diu sunt gloriati, adeo vetustate, & injuria temporum corruptum , ut Latinumne, Vel Gradicum fit exemplar, doctissimi viri, oculati testes addubitent. testimonio sensuum contraria confirmantes apud Honoratum a S. inria in animadv. in Reg. & usum critices Tom. I. Dist . T. pag. 320. Latinum vult Monis iu-
137쪽
&c. In aliis autem libris seripturae supersunt Hebraica, & Graeca apographa, incertae aetatis, quae
conius, & Ciaconius, Missonus vero, & ipse pretiosi hujus thesauri custos suis ad Corn. a Lap. litriteris Graecum, Omnes eX accurata in spestione. Re. diligentius eXaminata posterius compertum est, eo
dicem non este primigenium, sed exemplar, & quidem non ante sectilum sextum transsumptum. Damianus CZerny Instit. Herm. L. a. pag. 22. Calliaetus prol. in Marcum pag. 246. Autographum Joannis propria ejus manu scriptum in Ecclesia Ephesina seeulo ΙΙΙ. ineunte adhue religiosi sine sui illa custoditum S. Petrus AlexandrinuStestatur apud Calmetuan prol. in I L. N. T. Tona. Venet. adhuc Honorii mpore Ephesi extitiste alii adnotarunt. Generatim scribit Tertullianus de praescrip. ad U.
sas Aposolor m authenticas ιiteras soniantes vocem, S repraesentantes faelem uniuscujusque recitari. Sed nullus dubito ab ipso Authenticum dici, non secus, ac vulgo a nobis Originalem textum Graecum, seu apographum, ut alio etiam loco L. de Monog. Propius ad finem pag. 532. edit. Rigallii Venet. an. I M. Graecum authenticum vocat quod tamen me re apographum, imo si secus ibi fuerat, quam in Graeco hodie legatur, corruptum erat; nec enim emata, sed Memeth. archetypi lomo est I. Cor. 7. 30. EX iis, Miae in nota hujus editionis ponuntur, elucescit, jam seculo illo Graeci textus editiones aliquas suiste vitiosas; vult Tertullianus eX Grae co suo textu, sed si ita habuit, exerrante demon strare, uXOrem a morte prioris mariti nubere secun do non poste, nisi mors ante ipsius uxoris ad fidem conversonem contigisset, Verba ejus 1unt: Sciamuσplane non se esse in Graco authentieo, quomodo ira Qtim exiit, per duarum SMIIabarum aut callidam,
-t smplicem eversonem e s do mierit vir ejus nurbat, cui vult) quas de jtituro 1bnet, ae per 80ς videatur ad eam pertinere, qua jam in Ide 'virum
138쪽
fontium appellatione venire solent, quod Originali lingua archetypon repraesentent; non suntii a haec
amiserit. Vocat ergo authenticum Graecum exemplar eX archetypo prOXime, vel remo te desumptum in oppositione ad Latinam Africanorum suoru in versionem; hinc ex Pertulliano nullum est argumentum pro eXistentia archetyporum aetate ipsius.
EX apographis vero, sive ΜSS. eX originalibus desumptiS, maximorum criticorum judicio nullus in Orbe terrarum Hebraicus codeX proferri potest . Aut 8 . demumque, & ad summum 9Ota annis antiquior, quod & Rich. Simonius Hist. crit, L. I. C. S8. & L. 3. C. I. pronunciat. Car. Franc. Houbigantius Orat. Jesu Presbyter, etsi paullo liberior, sagax tamen criticus, palam eue dicit, ViX extare codicem 6Ota annis superiorem, OmneSque ΜSStos punctis vocalibus elle posteriores, quoties frequentatae sunt descriptiones, toties multiplicatas fuiste eXer- Tationes , codices elle sibi, & veteribus dissimiles, nec fideliter descriptos, nec Masorethico labore dextre ubique emendatos, nihil esse in codicibus hodiernis, cur iis magnifice confidatur; nam per bis mille annos innumeris vicibus transcriptos mutationem insignem subivisse. Joan. Bern. de Rossi in R. Parmensi Acad. Lingν-Or. Profestbr in opere suo de variantibus Lehi. Ρα-mae I 84. animadvertit, Nimchhium dolere, jam sub,& poni captivitatem tot corrupta esse eXemplaria, Postmodum intelligentes defuisse, teste Elia Levita ipsos latuiste magistros, quid rectum sit, quid devium, quot mundi partes, tot enata fui fle exemplaria diversa, hodiernum textum in immensa illa variantium Lectionum vastitate, fatentibus ipsis Rabbinis errores quandoque in dubie habere, nec sciri jam, quid sit archetbripo conforme. Cl. Monsperger Heran. Inst. par. 2. pag. I 34. aD serit, eXtra res fidei, & morum non superesse Hebraica MSS. nisi vitiosa, & mendosa, in antiquiminis censeri Hillelis cujusdam codicem an. II 06. repertum in Hispania, ad quem sua adhuc aetate suster sti-
139쪽
haec integra , & prorsus illibata, sed in minutioribus rebus mutata, & multimodis vitiosa, in
stitein Κimchhius Sec. XII. passim provocat. Item AEgyptiacum sec. 12. qui aliter dicitur codex Ben Ascheris Rectoris Academiarum Tiberiadensium in Ρalestina, sep incidentalium Iudaeorum an . Chr. IO3g. vel aliquanto prius conscriptum. Dein eodem tem pore confectum Codicem Ben Nephthali, Rectoris Academiarum Babylonicarum, seu Orientalium δε- aerorum; ad posteriorvin horum Codicum, qui in quibusdam lectionibus inter se discrepabant, normam omnia Bibliorum exemplaria eXaminare, & aptare Rabbini po1tea consueverunt. Rursus: Codicem montis Sinai. Sed periverunt jam pridem. Qui vero' extant, nullus codicum MSS. Seculum a Christo nato
X. aetate antecedit, antiquissimus habetur conscriptus an . IO 6. Riter an . IIO6. alter Ia . item anni I 238. ac an . I 294. Romae in Bibliotheca Vaticana Codex totius V. Tti una cum Masora, ct Tharguinin Pentat. an. I 205. Erfurti an . I 343. Plane vero commentitius est, quem ab Esdra repetunt, ix Earaei pag. 8. b) Cairenses se in sua Synagoga habere gloriantur. Hactenus idem Author ibi pag. 137. Quibus positis illud jam consequens est: I. Vulgatam ese exemplar antiquitatis praerogativa, di fontium, de quibus nata est, sinceritate facile, ik in multis . eXemplaribus omnibus etiam jactatae vetusta- statis Hebraicis anteponendum. 2. HebraicOS, qui hodie supersunt. Codices fontium titulo, quantum ad veritatem lesiionis, & sententiarum prae versionibus antiquis, & probatis non semper posse donari; saepe Versio fons est. nam decorus hic titulus citra dubium illi lectioni debetur, quae est archetypi; He hraeorum proin Codicibus fontium appellationem hoc solum respectu concedimus, quod sint exemplaria in , eadem, qua archetypon scriptum est. lingua ad nos transmissa. Omni autem Verbornm contentioni finis ponitur, si dicatur, quod ex vero dici debet: apographa ho-gipina non esse, nisi translata ex autographis eXem
140쪽
quibusdam locis etiam in notabilioribus, & momenti gravioris lectionibus gracillimorum vir i Η rum
plaria, versiones quoque totidem esse exemplariae ostenditur porro evidenter Codices Hebraicos, sive
ipsa illa apographa olim aliam exhibuisse lectionem, quam quae hodie in illis conspicitur; dein vetustissimae versiones veluti totidem eXemplaria antiquiorum apographorum fidem repraesentantia consuluntur, &haec istud, illa vero aliud frequenter offerunt, tum
Non inter realem, & verum) fontem, qui nullibi
terrarum eXtat, versiones instituitur comparatio, sed inter exemplaria unius, ejusdemque archetypi, seu veri fontis repraesentativa, quorum utrumque
pari facilitate deficere potuit; cum itaque de archetypi lectione tam diversa testentur, cujus fides, ilitestificatio praeferenda sit, quaeritur, et si probari pose fit in exemplaria Hebraica posterius mendum irrepsisse, damnabilis, & plena periculi erit mendi hujus
inficiatio. Sicut autem pro vero ponitur, ΜSS. Hehraica recentioris este temporis, ita ad quod determinate seculum, hoc, aut illud referri debeat, nemo adhaecuSque tempora certo deteXit, meras asserunt conje- miras; quia hujusmodi MSS. certa anni, & temporis notatione carent, & ut non carerent, haec non
semper firmo esset indicio, uti Christianus Frider. Schnurrer demonstravit in Dis . de Codd. HebraeOxum MSS. aetate difficulter determinanda Tubiugae II a. in Φ. disputantque Ioan . Henr. Μichaelis Din. Philol. Critica de Codd. MSS. Halae Magd. IT . . Joan. Goll. CarpZovius Critica sacra V. T. edit. Lips. I 48. Ioan . Christ. Volsius in Bibl. Hebr. Be jam. Kennicottus. Ioan . Aug. Dathe in prolusione dedissicultate rei Criticae in V. Τὰ caute dijudicanda Lips. I 62. Equidem Daniel Ernestus Iablonsitius ΜM. Hebraicorum antiquitatem aestimari, ik inferri vult eX elegantia Scripturae, prisca simplicitate, dein ex Μasorae, ili ipsius Aeri meththh h. a. notarum marginalium supr. pag. 8. absentia, vel paucitate, tum ex continua scriptionis serio in Pentateucho,