장음표시 사용
161쪽
lia, acta Apostolorum, Epistolas Cilnonicas conscripta habuisse, & in conventibus suis lectitasse, edic sodest suis ethnicorum, elim dum ad Uersum Christianos Calamum stringit, speciatim ista
commemoret ρ si nostra horum, perinde Hebraica essugerunt conspecturn etiam attentiorum Christianorum; aut forsitan, quidquid praeter inspiratas Divinitus scripturas osteriatur Hebraicum, indignum putabatur, quod posteritati transmittatur, aut commemoretur. 3 Inter Judaeos,& Christianos illorum temporum magnae CXOrtae sunt simultates, ut Patres Judaeorum libros, tamquam . fabulosos, & in odium Christi conscriptos abominarentur, linguam vero Hebraeam, & Chaldaicam perpauci curarent , cum Ν. Τxum Graecum communi orientis. idiomate conscriptum, V. autem ex Hebraeo in s.ecum multis seculis antea a . conversum haberent, ab Apostolis acceptum, & commendatum , quod multi etiam ipsi textui Hebraeo, quem a Judaeis in
multis malitiose corruptum putaverunt, praeserendum ne dubitarunt quidem, '' persecutionum
etiam mole pressi, & in opera pietatis praesign-da, & commendanda toti intenti haud necessarium existimarunt, arcanis, & qui oppido pauci erant, libris Judaeorum investigandis , di legendis operam impendere, Graecis editionibus scripturarum, & variis versionibus contenti, Hebraea, & Chaldaica, quae quasi Judaeis propria
erant, neglexerunt. ' Ρraeterea veterum quidada Deuter eon traditionum judaicarum ita videntur meminisse, ut scriptas fullse insinuent, Sed istud ad Thalinudicae doctrinae partem pro illo tempore stabiliendam aliquid, ad I liargum vero faceret ni-ὸ τ hil;
162쪽
lui; quid si Epiphanius Commentarium in Scrip
turam, Vel Thargum quodpiam innuit, ubi haereii 39. quae' est Sethianorum edit. an. I 542. juxta κrsionem Cornarii pag. I 36. dicit Φ quemadmodum etiam in Dbetieis reperitur, quor etiam genuis exacte explicata- anellatur, Abelem juniorem occisum uxore nondum aecepta, etiam nomina uxorum Cain, & Seth
libro illo contineri, ipsi Adam etiam alios filios
natos esse, ut rursus habet Genesis exadte explicata. haer. 8O. ait reperiri in traditionibus.
Quomodocunque ista se habeant, Thargu- mim insignem afferunt quandoque utilitatem: dum. I Q Eandem sepe conservant leetionem, in Pebraeo textu jam immutatam, quae in Vulgata nostra reperitur, ut exemplis in hoc Opere frequenter occurrentibus palam fit. 2ο Loca Classica de Meilia, exprestis verbis ad eundem referunt, & determinant, E. O. Gen. 49. IO. Non. auferetur habens principatum a domo Dda usque ad tempus, quo veniat Messia . adducit Buxtorsus in Lexico' Chaldgico voce:
Messas universim textus laptuaginta, & unum pagis. I 268. Paraphra fles Chaldaeus ait ubi Mesiae promusonem subesse cognovit, ibi exprese nomen Messiae posuit, quod diligenteres notandum, tae Obseruandum propten Ob- caecatos fudoeOS, qui multa loca ex illis de Musa diei negant. .so Vocum dissicilium significatus, & emphases satis dextre exprimunt, discimus ex iis, quid aetate illa his, aut illis vocabulis jam hodie
incertis fuerit intellectum. Ita Gen. I 5. a. VO-eem mschoe reddit Onhelos: thus eubernatoris hujus, qui domi meae. Vt Vulgata
163쪽
habet: flius procuratoris domus' meae. Geria
37. 3. derosolymitanum, di pseudojonathanis thargum, illud: Gethonoeth pasim quo tunicae
dolephinae qualitas designatur, Vertunt t-icanZacupictam Phrygionica Opera elaboratam Polymitam, ut habet Vulgata, seu pluribus varii coloris filamentis contextam, dum. reddunt alii post Symmachum, & Aquilam, manicat m, b talarem, alii fimbriatam, vel sericeam. Unde Lyranus in c. VΙΙΙ. Ιsa. regulam hanc statui tr transsiatio Chaldaica in passibus obscuris
es declarativa veritatis Hebraicoe ς' nec tamen
illimitate accipi regula potest, cum in multis illa
a vero significatu recedat. 40 Metaphoricas, aliasque locutiones figuratas verbis reddunt propriis, ut sensus inam ia- te innotescat, ita Isa. 5. a. verba Dei ad Synagogam vineae nomiue designatam diresta: expetis avi, ut jaceret uvas, j iecit labru icus. Transserunt: praece 'i eis, ut Producerent Oμera bona, sed jecerunt inera mala. Disserunt
de hisee Thargumina seliarm. Lr a. de U. l).C. 8. Natalis Alex. Τona. III. Diff. XI. sec. II. pag. . qui blorino cdnsentit, & ejus argumenta paullo, quam nos, susius proponit. Vallonus proleg. XII. Ρarticulares de Thargumim quaestiones aliis curatius expendit, & resolvit Augustus Ρfeisserin critica sacra edit. Dressiae, & Lips. I72Ι.
Cap. 8. a pag. I 86. Usque 24O.. ' Syriaea
Dialesto a loco Antiochena, vel ab ultima Syriae regione etiam Coma gena. S a Muonitis, incolis tot inter pressuras apprime orthodoxis qui habitant in pagis montis Libani, & minoribus Syriae oppidis, Maronitica appellata
164쪽
conscripta, V. Tu alia est antiqua, Es ,-plex, presse , & eleganter ex Hebraeo translata Maronitis in ossicio Divino, imo, etsi vulgo Arabica lingua utantur, plerisque populis per Syriam, Mesopotamiam, Chaldaeam, & AEgyp- . tum in Liturgiis, & functionibus sacris usitata, quae judicio Antonii Zanolini disp. praevia Lexi- ei Syriaci edit. Ρatav. I742. in 4. Μ. pag. 8.in. Ρolyglottis Ρarisiensibus, & Anglicanis exhibetur, cujus origo saltem ex parte, sive quoad nonnullos libros ad ipsius Salamonis. Regis, filii David, & Hirami Regis Tyriorum, sed citra fundamentum; secundum alios, & verosimillimo ad Abgari Edesse Regis, cad quem brevis superat Jesu Christi epistola a nonnullis etiam magni nominis criticis agnita & Thaddaei Apostoli
tempora reserri debet, quae Vulgatae contra Η braeum hodiernum attestatur, ut Gen. q. 8. eamus in solitudinem, quae verba deficiunt in Hebraeo: Gem 4. 15. nequaquam ita tet . Hebraeus hodie: o terea, itaque sic siet: in quem locum Calmetus dicit: recentiora Hebraica exemplaria a veteribus, ab exemplari 7O. ac tandem S. Hieronymi variasse, legerunt enim illi: non ita fiet: lo, chen aleph inserto, & divitim,
non ' lach n sine aleph. ut hodie ponitur. sen. 8. 7. egressus est corvus, & non revertebatur, seu lo ra y , habet Syrus. Genti 48: I4. Jacob Ephraim, & Manassen benedi it commutians manne suas, nimirum quod benedictio majore posthahito. ratione inversa minori . praeserenter esset conferenda; ita γ. Syrus: immutiauit autem manus' suas. Loco Hebraei: intelli ere δε-cit manu et suas, quod tamen etiam in. Hebr. potest valere: prudenter, scite manus applicuit.
165쪽
lΡL a I. I 8. illud Joderunt: Syrus verbo bara reddit bareu, h. e. filIum effecerunt, trans fixerunt, notistimum in Lexicis verbum, in Syriaco etiam a. Reg. I 8. a I. apud Onhelos Num.
Alia vero est versio recentior, & minoris dignitatis, figurata, ex Io. virali adornata, ita tamen, ut Valtoni judicio mille annorum
typis primum edidit Mich. de jay in splendido
suo opere heptaglotto Ρarisiensi, Gabriele Sionita puncta, & Latinam interpretationem adjiciente, qui ut laudabilem, & perenni memoria dignam isthic operam praestitit, ita multa imperlaeta & minus accurata reliquit. Eque duplex Ν. Tu versio, recentifr, quae multo post Apostolos tempore facta fuit, & antiqua circumsertur, quam ad primum alterumve Erae Chr. seculum pertinere, & antequam sec. 4.& s. Canon librorum Ν. I xi communi Ecclesiarum consensione ormaretur, confectam fuisse Constans est Orientalium traditio, & etiam ex eo suadetur, quia & ex seriptoribus Syris constat. & oculis Videtur, in ea desiderari IDm Ρetri, II. ac IlIam Joan.
Judae item, & Apocalypsim. forsitan, quod sub
tempora parotae Versionis mondum ubique pro certo Divinis haberentur; nisi ideo praetermissae sint istae partet, quod earum minor esset usus,& major raritas ' nam Syri Deutero-Canonicos V. ac Ν. Τ. libros ab antiquo pro Divinis habent, etiam sit in lla versione desiderentur; merito proinde in Londineti sibus Polyglottis Esther, Judith, Tobias, epistola Jeremiae, Baruch, hi
166쪽
uidquid sit, versionem Syriae , aut sub ,
aut non multo post tempora Apostolorum saetamc0nstans est orientalium traditio, quam ratio a Bellarmino L. a. de U. D. C. 4. & Corn. a Lap. in arg. in Matthaeum adducta haud infirmat, Ρatres enim ideo plerique ejus non memiuerunt, quia illi, quorum monumenta ad nos perveneruut, Linguam Syriacam ignoraverunt; nee multum necessariam duxerunt linguarum Hebraeae,
Chaldaicae, & Syriacae cognitionem, fere sicut de Thargumim locuti sumus. pag. I 39. Quin . imo clare Ostendit Ualtonus proleg. I 3. crebram versionis. hujus apud PP. Basiliuinhom. Ι . in Hexam. ad Gen. I. a. Ρrocopium in in exod. 22. Theodoretum in C. 3. Jonze. Augustinum L. I s. de civ. C. I 8. & Gen. ad lit. C. I 8. usque seculum V. fieri mentionem. Ambrosii quidem clara sunt verba, Gen. I. a. explieantis illud: Spiritus Dei ferebatur super aquas: denique S rus, qui vicinus Hebraeo es, V sermone consonat, V in Pierioque congruit, schabee: S iritus Dei movebat aquas: uti
etiam Procopii dicentis , Syrum eXOd. 22. Uertime excutite, vacui acite. Item Syri versoris saepe mentio est in antiquissimis scholiis. in quibus ex vetustis scriptoribus saepe Syrus interpres citatur. . . . Quitam opinantur Hieronymum Syriace non scivisse, quod in scriptoribus Ecclesiasticis daeobum Νisibenae urbis Ρersarum Episcopum, Ephremum tam celebrem, Archelaum, Bardesenemque Syros auctores praetermiserit, cum nondum Graeca lingua donati essent; sed ab aliis alia hujus causa non aegre alsignatur, quis est etiam
icrutator Iertissimus, quem nihil effugiat iu
167쪽
. V. Hebraicis, in Ν. ΤWλ raeeis occupabatur Hieronymus, tantilli laboris erat, dialeetum Syriacam addiscere, & in quantum ad eogno endam versionis existentiam, & ex parte qualitatem lact- cessaria videbatur, intelligere, homini inter Syros degenti, qui Hebraeam, & Chaldaizam, R quibus Syriaca parum abludit, loqui tanto ardo re didicit, & tam felici audita fideliter retinendi , & reminiscendi facultate praeditus erat. Guid quod verba Hieronymi in Catalogo Scriptorum Ecel. indicant, Syriacam extitisse, & publice lectam fuisse apud Ecclesias versionem 3 Ephrem Ecclestae Edesse noe in Styria Diaconum ad taetram venisse claritudinem, ut Post lectionem Scriyturarum in linguam Syriacam versarum, ut pronum est ita accipere) publice in. quibuydrem Eoolosis ejus formia cui nune etiam maxime apud Maronitas recitentur. Atque etiam
Bardesanis Syri, qui patria lingua dialogos una cum infinitis aliis opusculis conscripsit, meminit Hieronymus in Catalogo: fori si inquit inm
te ejus pullulaverant. In quibus clarissumus ille est, ta forti simus liber, quem M. Antonino defato tradidit. 'sandius Ephrem quidem circa an . Ch. 376. N. I tum secundum versionem hane Syriacam, quam habemus actu, allegat, quod probari p0 test inductione. itaque qualis hodie superest, non differt ab antiqua, cujus Chrysost. in Ρs- 94. Theodoret. in Ρs. Io . II 3. & II 6. & alii veteres meminerunt, . & cujus antiquitatis plura argumenta producit Michaelis, puta: quod Μelito Sardensis, qui sub annum . a Christo I um vixit, in adnotationibus suis ad N. interpretes
168쪽
Ges. 22. 13. assirmet, a Syris V. I ti libros legi lingua vernacula. Neque solidum est, quod in contrarium pro Syriacae versionis V. & Ν. Tu novitate Bo-.ehartus in epi; ad Isaacum Uossium Georgraphiae sacrae subnexa pag. 858. urget. Oeeurrunt nimirum voces Graecae in Veriisene, quas constat serius in Syriacam linguam receptas, & civitate
donatas, quales sunt Gen. I. I 2. Gi O h. e. genus. Gen. a. 7. Peri Oma. V. ΣΙ. Chutinito seu chitones: cithara. Kibotos II. e. arca.. LX0d. 25. 5. pelles Espanico, h. e. Hispanicae. Deut. 25. IS. be marsuPOch. in tuo marsupio. Esacte, li: e. stacte unguentum. Ρs. 45. 9. G-spis, tr. e. clypeus. iii N. I xQ Matili. 27. 65. estionario h. e. quaestionarius, fama, Vel sima, quod est aiemos, episemos, seu signata moneta. 0en. 12. 2. & I3. 7 Ρs. 12. 7. S 68. Act. 3. 6. Matth. 27. 8. Murescha dema, loco chha et, seu ager sanguinis, buleuta h. e. Consiliarius Mare. I 5 - 4s-Ιsta enim solum evincunt, ad tempus parata versionis, quod est primum AEdie Christianae se- eulum, Syriacum idioma vocum peregrinarum 0raecae praeprirnis admixtione carpisse turbari, quod 0raecis, S Romanis in orientem dominantibus' trahi in dubium nec liistoriae sinunt, nec Lexi ea Syriaca. Sicut e converso Ν. I x R Graecum vocibus Latinis, nec non HebraM-Syriacis Videmus respersum, quod tamen natalibus Christianae religionis est conterminum.
Ρrima N. Tn impressio in Europa est Vien-
169쪽
dice, quem Moses Meridinaeus e Mesopotamia Sacerdos, Ignatii Jacobitarum Patriarchar Antiocheni ad Leonem, & Julium III. legatus secum, ut imprimeretur, attulerat, editiovi characteres Syriaci sunt adhibiti; ept. 2R Petri & Cet. quia in MS. defuerunt, in editione aeque desiderantur; Widmanstadium imitatus Tremellius edidit characteribus Hebraicis an . I 568. Ηeidelbergae , quamvis in Latinum jam anno priori, I 567. Guido Fabricius BOderimus verterit, donec usque decies per varios editio repeteretur. AEgidius Gulbierius Ηamburgi an. 1664. longe majori in- .dustria, & commendatione Vulgavit, quia non tantum apposuit puncta vocalia, & notas, quibus obscuriora loca illustrantur, sed insuper libros hactenus Syriacae editioni non insertos, item historiam adulterae, & versiculum I. Joan. s. q. a Tremellio tantum margini adscriptum te tui imposuit. Editio Leusdenii, & Schaafii Lugduni Batavorum an . I7O8. al. I 699. ad .ductum ' Viennensis, Ρariliensis anni 16 5. in Heptaglottis, & Anglicanae Londini m. I 653. exactior ceteris judicatur, ut narrat Christop. Fischerlast. Herm. N. T. edit. Prag. I 788. pag. 292. Memorabile est Matth. 6. II. panem, ut 'Bieronymus vertit, supersubtantialem, cum vetus Itala haberet quot dianum, ut hodie orare solemus, a Syro transferri laclihmo desun- Onan, h. e. panem indidentia notroe, quo nempe nullo die carere possumus, fere, ut Arabicae quaedam versiones habent: chhobrena che-phsephena: h. e. panem lassicientiae, vel indigentiae nostrae ad mensuratum. Praefationes porro singularem attentionem merentur , quibus res Catholica mirifice confir-
170쪽
diatur, & ab antiquo stabilitur; aut enim rituum hujus generis Apostolicam, Vel proximam, aut, si versioni jam prius usitatae tardius, puta: sec. Iv. aut V. sunt adjeste, antiquissimam tamen probant originem; 1peciminis loco haec ex solo Μatthaeo lassiciant. Ante caput I. ponitur: Dominica ante nativitatem. ante Caput. II. Ad vesperam Natalitiorum, ante C. III. Fesso Diaphan a. ante C. IV. Dominica introitus jejunii, Et oblatione quadragesimae. Haec item per de- eursum sectionum. Dom. pos Epi h. Mattitianis 1weimana prima jejunii 4o septimanae II Ad vesperam Dom. ΙΙΙ jejunii. Ad vesperam Dom. Ι jejunii. Septimana III. δε- junii. Jeria. V. Septimanae Apostolorum. In Commemoratione defunctorum - - Apostolorum, Mar rum Mnctorum. DOm. II. P0t Pentec. -- Resurrectionis. Ad Vesperam Sabbati An-ηunesationis. Matutinis meso Petri Apostoli. In Commemoratione rectorum, ta jusorum, feriaque sexta Candidatorum feria V. m steri rum caenae Domini ta consecrationis Chrismatis. Ad oblationem Sabbati H jejunii. Ad vesperam Dom. Palmarum. Commemoratio P. Antonii, b Sanctorum Sociarum eius. Matutinis Dom. pos Jesum crucis. Ad vesperam Commemoratione Demarae. Fran. Lucas Brugensis de Syriaca hac, versione mentem suam in praef. Ν. Τ. his verbis declarat ,, Sunt, qui Syriacam editionem Evangelii secundum Matthaeum pro ipso Matthaei au-t0grapho habeant: sed ego, tametsi illud nondam persuasus sum, hoc teneo indubitanter, Syriacum N. Τti textum vetustissimi exemplaris Hraeci, & quidem ex primis loco habendum, a . K s ve-