장음표시 사용
241쪽
ΣΣΟconsilium, . ita, ut omnes in eandem sententiam convenerint. Rabbi AZarias, etsit . dicat opus fuisse duntaxat humanum, fatetur tamen ab uni-Verso Israelitarum caetu confirmatum, & esse gloriam, & ornamentum Israelis.
'Est quidem pariter mentio apud Veteres de Judaeis quibusdam, qui tristissimam versionis hujus memoriam 8a mensis Tebheth h. e. Deeembris jejunii asperitate commemorant, detestanturque, non secus, ac illum erecti a )eroboam vituli diem lugubrem, L. Ta nith h. e. afflictionis, seu jejunii: si jejunant die 50. 80 potius
lunationis Tebheth, quia eo die scripta est lex Graece, diebus Ρtolomaei, tuncque per tres dies tenebrae mundo capud Israelitas offusae sunt. ΙΙQratio additur inepta, quod Rex voluerit verba Dei viventis deflectere in haeresim. Si quid veri continet ista commemoratio jejunii, indicat populum sne sancto inter preces ad Deum fu-1as solito more pro felici tam gravis negotii successu jejunasse, unde etiam fatentur verpi isti, 72. veriores a Deo specialiter fuit se adjntos; atque ita explicat ipse Rabbi Agarias. Illi pientes electi, ut pro iseerentur ad Regem , indixerunt jejunium , situm toti congregationi , scut Dcit Epher, quum accessit ad regem ; PrOPterea tenebroe opstuerunt tunc iacies Judoeorum, metuentium, ne i Orum legati confunderentur. idque vitio daretur populo nostro. Tenebrae igitur obortae sunt, h. e. amictionis, & jejunii dies, estque istud dictis Philonis multum conforme; & rursus Gedaljas in Schalschaeleth, hakkabbata h. e. Catena caballae exponit tantum de obnubilata facie Iudaeorum.
Ulut sit, potior est etiam Judaeorum in laudem
242쪽
22I verssonis loquentium numerus, εἰ autoritas: Utrioque conciliantur, si statuas, primo' quosdam refragatOS , mOX tamen omnes consensisse, lingua
uanith seu Graeca Jonum scripturam Verti, ac legi impune posse; solet enim in novis constitutionibus in parte populi contranitentium mUrmuroboriri, ferme sicut contigit, dum nova Hieronymi versio coepit usurpari; quodsi nonnulli etiam posterius versioni huic insensi fuerunt, quod Claristianis faveret adeo, istud contra Majorum suorum eam, ut ex Ρhilone vidimus, festiva
commemoratione celebrantium itastituta, tam
fecerunt impie, atque imprudenter, sicut illud si proprie, & non potius metaphorice accipiunt
stolide commenti sunt, propterea, quod haM' Ver- isio tune est parata , terram triduanis tenebris fuisse obrutam. Apage nugas nugivendulorum
nugacissimast Antiquitatum libris, quos elucubraetus est Josephus Flavius, quippe eandam Taeram historiam Graece complessentibus perinde hoc miraculum Divinae ultionis assingere debebantisti in rebus etiam ludicris thaumatoplate. Ben
Gorion, seu pleudo- Josephus hist. Jud. L. 3. C. II. secundus ait ab Alexandro Ρhiladelphus
. domos eis assignavit, & unumquemque a socio suo separavit. Arabica Ρraefatio: In singulis cellulis binos quod & Epiphanius vult, &de adjunfiis amanuensibus potest intelligi elso
jussit, in omnibus tamen sine discrepantia con- Venerunt, contigit 3OO. annis ante Christum. Testimonia hujus generis videre licet Tom. II. Bibliothecae Veterum ΡΡ. edit. . Venet. P788. cura, & studio Andreae Gallandi presbyteri Congreg. Orat. ad calcem pag. 773. & Tomo I.
243쪽
tio Sigeberti mVercampi an. I 726. ubi Τom. IV. Aristere' libellus ponitur cum notis Fabricii. Hic L. I a. Antiq. Jud. C. a. ista habet: si Demetrius heptasadium transgressus, congregavit eos in domum prope littus extructam - in ea ad horam diei nonam elaborabant - - Dpere 72: diebus absoluto Demetrius congregatis audaeis omnibus praesentibus etiam interpretibus versio nem recitavit, multitudo approbaVit, sacerdotes,& Reipublicae administri postularunt, ut, quaΠ-doquidem recte haberet interpretatio, maneret , ut erat, neve mutaretur, cumque Omnes
eorum sententiam laudassent, jusserunt, ut, si quis in lege vel superfluum aliquid scriptum videret, vel curtum, id iterum inspiceret, planumque redderet, sapienter hoc ipsum facientes, ut quod semel rectum judicatum esset, id
An ergo cellulas admittemus Ita probabilius: quoniam Judaeorum, & Christianorum praestantes. & fide digni scriptores testantur, quibus alii has praetereuntes non hoc ipso refragantur. Natalis Alexander TOm. a. edit. Venet. 1776. Diss. VIII. pag. 299. & Tom. ΙΙΙ.Disser. II. pag. 422. quae etiam inserta est Thesauri Theologici Tom. VII. par. IN pag. . III., sequentia statuit. '
Io Quamvis Aristeae libellus de legis Divi
nae ex Hebraica lingua in Graecam translatione per γ. interpretes, supposititius videatur, criticae inteniperantioris pruriginem arbitror, negare versionem illam a Io: interpretibus Divino c- silio adornatam. i
244쪽
20 Versio Io. interpretum Extremis Ptolomaei Lagi temporibus, & Philadelphi cum patre
regnantis initiis adornata est. 3 . Interpretes non solum V. libros Moysis, sed libros omnes scripturae S. Hebraice scriptos, & in canonem Judaeorum relatos in
Graecam linguam transtulerunt. 4 o. Interpretes versionem suam in sin
gulis cellulis inclusos edidisse, probabilior est opinio, si1 ΡΡ. Ecclesiae, & nobiles Judaeorum historici audiantur. Quod autem in versione hac tot ab Hebraeo textu hodierno aberrationes deprehendantur, inter alia evenire dicit, ex eo, quod Frrmitivus textus a Iudaeis sit deprauatus - - - quidem sacros codices a Iudais fuisse depravatos omnes ferme antiqui Patres testantur, proseri
Tertullianum, Orig. Chrys. & subdit ,, Iusinus Mari r instenta istius deyravationis profertexe D. Illud si demas, quo Aristeae librum.1hppositionis postulat, in ceteris habet me sibi
consentientem. Et redhe hodiernos quosdam criticGs arguit: namque agnoscendam heic Dei providentiam Patrum senatus decernit. Chrysostomus hom. IV. in Gen. Divina dispensationis opus nominat, Cyrillus Jeros. Catech. IV. hanc ex Spiritu S. Divinarum rerum interρretationem factam esse pronunciat. Augustinus L. a. de Doct. Chr. C. I 6. versionis ab Hebraeorumltistione differentia non obstante, ita loquitur. ,, . Interpretum, quod ad U. Txum adtinet, excellit autoritas, qui jam per omnes Peritiores Ecclesias tanta praesentia S. Spiritus interpretati esse dicuntur, ut os unum tot hominum fuerit.
Qui si ut fertur, multique non indigni ride Proe-
245쪽
cum interpretati essent, nihil in alicujus eorum codice inventum est, quod non iisdem verbis, eodemque verborum ordine inveniretur in ceteris, quis huic autoritati conserre aliquid, nedum praeserre audeat si autem contulerunt, ut una omnium communi tractatu, judicioque vox fieret . nec sic quidem quemquam unum hominem qualibet peritia ad emendandum tot Seniorum, Doctorumque consensum aspirare Oportet, aut decet. Quamobrem etiamsi aliquid aliter in Hebraeis exemplaribus invenitur, quam isti posuerunt, cedendum esse arbitror Divinae dispensationi, quae per eos facta est; ut libri, quos gens Judaea ceteris populis vel religione, vel invidia prodere nolebat, credituris per Dominum gentibus ministra Regis Ρtolonam potestate tanto ante proderentur. Itaque seri potest, ut sic illi interpretati sint, quemadmodum congruem gentibus ille, qui eos agebat, & qui unum. OS Omnibus fecerat, Spiritus S. judicavit. , Etiam alibi, uti L. 18. de Civi. Dei C. 44. constantis Iime , & contestatissime docet. versores istos
eodem Spiritu Dei, quo Moyses, & Prophetae in edendo Arcte po directi sunt, in translatione sua actos fui illa si Ego inquit pro modulo meo vestigia sequens Apostolorum . qui ipsi ex utrisque, id est, ex Hebraicis, & LXX. testimonia Ρrophetica posuerunt, utraque auctoritate utendum putavi, quia utraque una. LV Dἰ-
vina eis. C. 42. Spiritus, qui in Ρrophetis erat, quando illa dixerunt, idem ipse erat in LXX. viris, quando illa interpretati sunt, qui profecto autoritate Divina & aliud dicere, &aliquid praetermittere, & aliquid addere potuit. ,,
246쪽
Unde si quae est in ipsis o. a fonte Hebraeo di- screpantia, in Sparitum S. eos dirigentem, qui congrua 1uis temporibus dici voluerit nunquam
noli refundit, aut certo transscribentium vitio,
uti illud de annis Ρatriarcharum, indubitanter . attribuit. Epiphanius quinque linguarum. nominatim Hebraicae gnarus Oag. Ι 8. f. manifesturn dicit in 7O. veritatem reperiri, & studiosos veritatis facile deprehensuros, quod non solum interpretes illi fuerint, sed ex parte etiam Ρrophetae, sicubi additione, vel omissione ab Hebraeo textu discedunt, ex Dei consilio istud eve- . nisse. 7O. Versionem ab Origene in Hexaptis in medio fuisse collocatam, ut aliarum utrinque jacentium menda tolleret. Sect. I pag. I92. SO-lum si demas Hieronymum, de quo dicemus postmodum, creditum fuit a Ρatribus prope omnibus, immo judicio Baronii sine exceptione ab omnibus, LXX. versionem speciali Spiritus S. assistentia fuisse perfectam, neque enim solum ii, quos modo nominavi, sed etiam plerique alii in id pari consensione feruntur, quod Irenaeus L. 3. C. 25. alseverat ,, Apostolos consonare praedietae interpretationi, & interpretationem consonare Apostolorum traditioni, nam unum,
eundemque Spiritum Dei, . qui in Ρrophetis quidem praeconiavit, in senioribus interpretatum esse bene, quae bene prophetata fuerunt, eundemque desinum Spiritum Apostolis annunciasse, plenitudinem temporis adoptionis filiorum Dei Venisse. se Labore hoc defunctos tamquam μο- Phetioe gratia circumfulaente eoδ, etiam Justinianus Imp. Novell. 146. C. I. pronunciavit. Si domesticis deserendum, Josephus eos e Ve .
stigio sequitur plerumque , Ρhilo Divinum in iis
247쪽
agnoscit Spiritum, praeterea longaevitate haec persuasio firmata est. Interim advertendum, aliud esse, versionem
Divina dispositione gentium conversioni fui stepraeparatam, & aptatam, quod nemo me judice in quaestionem jure vocaverit, aliud speciali Spiritus S. afflatu, vel direetione perseetam, quod plerique veterum ex Judaeis , & Christianis
asseverant. recentiores vero negandum censent,
quia peculiaris haec Spiritus S. direstio nec fuit
necessaria, nec certis docetur argumentis; ponamus eos sibi relictos, &.nonnisi humanis praesidiis munitos Versionem absolvisse, ut in minutis, &ad rerum momenta non pertinentibus aliquando etiam erraverint, sicut de S. Hieronymo diei solet; nihil istud obstabat, quo minus Opus pararent conversioni gentium & perutile, & accomodum, Deo laborem eorum ad exequenda altisIima consilia sua ordinante. Si itaque non eis adsuit ille Dei assatus, quo extra Omne errandi periculum constituerentur, eo tamen communis providentiae, & suavis gubernii munimine haud caruerunt, quod tanti Operis gravitas, tam solemnis apparatus, praefixus scopus, Srecta operantium postulat intentio; nec enim credendum est, Deum precum servore eXOratum, tantam hominum doetissimorum collectionem nomine totius elem populi sui ex summi Pontificis autoritate agentem, in necellariis Ordἰ-nariae gratiae suae auxilio destituisse. Quare, etsi non altiore illo inerrantiae gradu, in seriore tamen quodam modo versiolat opem Dei intervenisse non incongrue affirmatur, ut quo olim consilio. 72. Seniores rebus civilibus administrandis Deus telegit, eosque disstrictioribus negO
248쪽
ttig 1doneos in Moysis Spiritu reddidit, eodem
ad hanc versionem conficiendam deputatos voluerit totidem Seniores, ut quod in ordinanda Republica curaverat Moyses, idem in Divini hujus operis institutione Eleagarus observaret, ut comperta esset translationis fides, summa auctoritas, & insignis ejus praecellentia nobilissimis titulis demonstraretur , ' quia futurum idem Deus praenovit, ut ejusdem testimoniis usuri sint non omnes modo Hellenistae, & nascentis
Ecclesiae Ρatres, sed ipsi quoque Apostoli, &Evangelistae. Quo praξstabilito nationibus Hebraei fontis loco haberi potuit.
Sed ad cellaria revertamuri contemnuntur ea hodie communiter, & quae iis velut fundamento fabuloso innititur, omnium interpretum mira consensio negatur etiam a Joanne Domini
co Mansit, quin & ab illis ipsis, qui narrationem Aristere in summa rei veram esse Confitentur. Calmetus in Diss. V. Τ. de Io. interpretibus comment. Bibi Libro Esdrae praefixa, & Τom. ΙU. Differt. in 8. seorsim edit. TyrnaU. an. 175Ι. & Uien. Austriae an. I 55. ad doctillimoriis Criticorum, Aristeae librum pro figmento habentium judicium provocans asserit, Ρatribus
commentum illud prodigiose consentionis fucum fecisse, quod a tanto viro fors minus . conside rate prolatum, parum honorificum, ne dicam periculosum videtur. An enim in re summi momenti tam levi credulitate, quin discuterent, audaeis aures praebuerunt an histori:e tam rudes fuere, Ut, quod contra omnem factorum Voritatem esset, proni reciperent si hic tam multis consentienter affirmantibus consensus non praestatur, in aliis quoque nonnisi timide iis ad-Ρ a hae-
249쪽
haerebimus , quos in quaestione circa veram Scri- pturarum editionem insigniter deceptos fuisse
. Cellulae etiam Bellarmino displicent L. a. V. Dei C. 6. advertit una vir sagacissimus, & doctissimus, mirabilem illam IO. virorum consensionem a venerabili PΡ. caetu fuisse agnitam, A affertam, eam itaque adhuc prodigii loco habendam esse decernit, quod experientia constet, quo plures ad aliquid constituendum conveniunt homines, eo etiam plures exoriri sententias diversissimas, saepe e diametro sibi oppositas, & sicut vulgari jactatur proverbio, quot cvita, tot sensus enasci, ut breviusculo tempore in unam condescendere sententiam omnino non possint. Sed contra est. IJ Ρrimum, quod haec explicatio ponit, ut plerumque Verum sit, saepe tamen fallit. ab Dein 11011 tribuitur miraculo, si ro. homines in unam conveniant sententiam. 3 Accedit, veteres illos Patres non lin subtili hujusmodi expositione . sed simpliciter lin diversitate cellularum, & convenientia Ver- Isionum prodigium agnovisse, quadsi prodigium,
Miracula fingi uon debent, nec facile admitti. Sed nemo ad haec tempora clare demonstravit, cellulas, & consensionem illam purum, putumque esse 'sgmentum, quae quidem, si proprie loqui velimus, non tam ad apices, & Verborum ordinem , quam ad sententiarum identitatem est reserenda, & quam nihil demum pro- /hibet restringi ad approbationem omnium Votis declaratam; est enim convenientius, in explicanda conferasione diversas vias inire, quam eX toto ipsam negare. Non fingitur, quod relatio-
250쪽
ne, & adprobatione multorum, & gravium Au- thorum firmatur, quos ego, donec certiora docear, eum Alexandro Nata in antiquitatis notitia duces sequi malim, quam illos e recentioribus, qui conjecturis inanibus antiquam traditionem, seu opinionem in Ecclesia ab Apostolicis temporibus receptam impugnant, ut Criticae eruditionis famam aucupentur. Dum apud Judaeos vera fides, & religio saneta perennaVit, in opere tot virorum summi Ρontificis jussu libros suae religionis fideli translatione repraesentare Volentium, aliquod interveni lle miraculum nec insolens fuerit nec usqUe adeo mirandum. Obicitur: I 0 Aristeas, quamvis multa alia etiam minoris momenti adjuncta enarret, cellularum tamen nullam facit mentionem, imo potius expresse dicit, eos singula ex collationibus ad consonantiam elaborasse. 20 HieronymUs narrationem hanc velut mendacia vulgi
risu excipit. Ρraef. in Ρent. & L. 6. Apol. C. 7. se Nescio quis primus auctor Io. cellulas Ale- .Xandriae mendacio suo exstruxerit, quibus divisi eadem seriptitarint, cum Aristeas ejusdem
dem, seu clypeum obtendit pro altero, custOS corporis Regii & multo post tempore dos e- plius, nihil tale retulerint, sed in una Basilica .cOΠgregatos contulisse scribant, non prophetasse. Aliud est enim vatem, aliud est esse interpretem: ibi Spiritus ventura praedicit, hic eruditio, & Verborum copia ea, quae intelligit, trauS- fert. ,, Praef. in I L. Ρarat. dicit, . cellulaysne autore jactari. Non est ardua responsio: Aristeas sublicet, quod Justinus Martyr, Irenaeus, Clemens Al CX.