장음표시 사용
251쪽
etiam prophana literatura, Critica, & Philosophia exculti tam ' diserte, & asseveranter narrant. Si ergo horum testimonia rejiciendi aliae non suppetunt rationes, sano utuntur judicio, quicunque iis assentiuntur; nam argumento, quod negativum scholae vocant, tantam testium nubem dissicile fuerit disIipare. Aris eas fortast se rem omnibus Judaeis notam maluit praeterire, neque enim historici omnia referunt; consensio tam mirabilis ethnicis facto haud praesentibus fidem omnem supefare videbatur, ideo Aristeas, ut credibilis reddatur ipsius. narratio, hanc Circumstantiam omiserit, sicut secisse oosephum Flavium, in historia gentis suae scriptorem fide dignissimum, a multis est adnotatum; saepius ille miracula extenuat, aut silentio premit, quamvis & in se verissima, & sibi notissima, ne incredibilia scribere ethnicis videatur. Collatis ipsos egisse consiliis, etiamsi in separatis cellulis laborarunt . verum esse potest: & simul conserae, & tamen distinctas operi obeundo habere aediculas . est aliquid, quod contingit saepius; si hodie simile negotium selectis praestantioribus 72. Theologis committeretur, consultissimum judicaremus, ut confusionis vitandae, & abditiores sensus profundius penetrandi studio in suum quisque conclave primum recedat, dein conferant invicem: atque ita possunt diversa testimonia inter se conciliari. Natalis respondet, in rebus historidis Christianae religionis, vel referendis, quae in populi sui gratiam Deus edidit, miraculis, Ecclesiae Ρatribus plus esse deferendum, quam ethnicis. qui diaboli instinctu veritatem saepius vel adulterarunt, vel occultarunt,
252쪽
23 Irunt; etsi igitur Aristeas alseruisset tantum mutua collatione versionem else editam, potior emet authoritas Ρatrum, qui ex traditione uberiis edosti sunt. Hieronymum quod attinet, in hac causa dimittimus. ut ceteris Ρatribus, a quorum sententia ille discessit, in re historica adhaereamus rfrequenter ille omnem captabat occasionem, quo Alexandrinae versionis dignitatem imminueret, & suam ex Hebraeo sente commendaret, obstabat leopo huic illa Divini Spiritus ex dive sis cellulis sibi consentiens aspiratio, eam igitur uno, alterove loco durioribus verbis est inse-etatus.
Sed reponere & nos sancto viro possumus, nescire nos, quo ipse fundamento cellulas illas mendacium Vocet; res enim secundum te speetata incredibilis non est, a pleris lue Christianorum, & Judaeorum scriptoribus adstruitur, Mab Augustino o. seniorum autoritas ceteris an tecellere affirmatur, quod non per levidenses,& nugivendulos quosdam, sed per omnes Peri tiores Ecclesias tanta praesentia Spiritus S. in terpretati esse dicuntur, ut os unum tot hominum fuerit, multique non indigni fide praedicent in cellis separatis eos egisse; addit quidem, ut fertur, sed ut contextus, & loca parallela indicant, traditione vera ita ferri docet. Non igitur haec circumstantia ab uno deridenda fuit, maxime, dum alii Ρatres ipsam, quae secus coll- temni poterat, hic ad rei summarn pertinere rati sunt, eique innixi in versione Divinam operationem agnoverunt. Aliud est vatem, aliud esse interpretem, monet Hieronymus, quod sane verissimum: neque ceteri Patres illo sensu
253쪽
eos vates suisse volunt, interpretes erant, sed tamen ex assistentia Spiritus S. infallibiles, infidelitate versionis, non in futurorum praedictione Prophetis pares; neminem latet scripturae interpretationem, qualis est omnis etiam Versio,
, in ipsis Bibliis haud raro Prophetiam appellari
Tertia Natalis Alexandri propositio de omnibus XXII. libris occasione illa, tempore Ρtolomaei Ρhiladelphi in Graecum translatis a plerisque eorum, qui Veritatem narrationis de Interpretibus quoad substantiam lupponunt, de fenditur. Et merito: iidem enim Ρatres, &scriptores Ecclesiastici, & Tertullianus Apolog. C. I 8. Eusebius L. 8. Ραpar. Euan. C. I. S. Hilarius in Ρs. II. Theodoretus in Praef. i Commentar. in Ρs. Olympiodorus comment. in ob.
totum V. Txum, prout Hebraeorum canone eon tinetur, eodem labore, ac tempore versum fuisse consentienter testantur, & tamquam certum, an indubitatum ponunt, eosdem else ceterorum
librorum, ac Ρentateuchi in Alexandrina editione auctores; ex quo luculenter docent, parem esse hujus versionis quoad totum Biblicum cO Pus autoritatem, quorum gravissimis de hac translatione assertis non minimum pondus Videtur decedere, si a Ia. viris solus Ρentateuchus translatus dicatur, quia hanc frequentius in Ρ pheticis, & Sapientialibus, aliisque libris posterioribus, quam in Ρentateucho laudant. Ratio quoque non obscura suffragatur, si enim vera luec est historia, Regis intentio non minus in ceteros libros, quam in Pentateuchum ferebatur, , Plu-
254쪽
plura enim in Propheticis libris, quam in lege
de regnorum conversionibus ; de translatione Imperiorum, & aliis mutationibus orbi superventuris praenunciari ille audiverit, quae prosecto ardens libros hujusmodi in linguam 1sibi vernaculam transferendi desiderium excitaverunt. Quod advertens Rabbi Agarias in Inire Bina C. I. ita loquitur: causa, quae movit Ρtolomaeum ad requirendam interpretationem legis Moysis, itidem movit illum ad requirendam interpretationem omnium Ρrophetarum, & Hagiographorum, ut nimirum illis 1uam ornaret, & compleret bibliothecam, nec ullo libro careret ,, Aut itaque illico omnes XXII. libros verterunt, quod
verosimillimum est, aut, quod Isaacus Volsius ex verbis Aristeae colligit, aliis quoque temporibus ibidem aliquoties congregati totum V. Ttum. absolverunt. Deinde: si solam vertissent legem, & quidem ut volunt nonnulli, collatis comitiis, & distributo inter se opere, non fuisset mirabile, quod a. dierum spatio etiam unus, qui necessariis dotibus eximie fuerit expolitus, facile praestabit; nam si ex sectione partium, quae in Vulgata conspicitur, decernendum, Genesis fio. Exodus 4O. Leviticus 27. Numeri 36. Deuteronomium 34. totus proin Ρentateuchus I 87. Capita continet, quae si in a. dispertiare, intra 72. dies cuivis nec tria obtigissent capita Convertenda. In textu autem Hebraeo, eX Epicrisi Maioretharum summa versuum totius Pentateuchi ellieit numerum: inhameschoeth ala-Phim, u*hmoneth meoth, De arba ina, uechΛα-
255쪽
randum, dices. quod est cachino Excipiendum. Atqui laborem hunc plerique audaeorum,. & Christianorum per sesquimille annos in mirabilibus posuerunt; si dixeris ita opinatos ex suppositione 56titii illius consensus, reponam, simul ac
hune pro Vero posuerunt, etiam librorum numerum posuisse. Afferendum videtur, etsi solum tunc vertissent Ρentateuchum, tamen etiam posteriorem librorum reliquorum translationem a Synagoga
pari autoritate fuisse donatam, & a udaeis in AEgypto, & alibi terrarum extra Ρalestinam degentibus multo ante Christum tempore usu publico consecratam, ut primo nascentis Ecclesiae seculo certam, & indubiam apud omnes Judaeos obtinuerit Authenticae Scripturae autoritatem,
quia Christus. & Apostoli hac versione inter ipsos Judaeos usi sunt, tamquam instrumento parem cum sonte Hebraeo dignitatem consecuto, quod etiam Joan. Dom. Mansi in notis ad Hist. Nat. Alex. Tom. ΙΙΙ. Diff. XI. Sec. ΙΙ. pag. 422. etsi narrationi Aristeae omnem fidem deroget, palam confitetur, neque enim Christus, &Apostoli eam adhibuissent, quam nossent fidem Divinam nequaquam obtinere. Ita aio ego quidem sentio: si mea haec ratio aliis non Promouetur , meliorem exhibeant. Istud porro nobis lassicit in praxi, ut versionis hujus authoritate ad lectionem autographi in variantibus, & ambiguis locis dijudicandam, & determinandam in
Recepta interim hodie apud plerosque sententia est, solum Pentateuchum a Io. viris fuisse ex Hebraeo in Graecum idioma conversum, ceteros autem libros ab aliis pluribus labore non
256쪽
, 233 tinuo, successivis temporibus translatos, quod diversitate styli argui monent, & in opinionis suae fulcimentum ex parte Judaeorum imprimis dosephum, qui solam legem versam comme orates ex parte Christianorum Hieronymum Josephi verbis inhaerentem adducunt. Νempe osephus in prooemio Antiquitatum Jud. pag. Medit. Havercampi suis insinuat lectoribus. se justa de causa libros Antiquitatum in gratiam eX-terorum lingua Graeca scribere, quia, etii sub Ptolomaeo Ρhiladelpho faeta sit a Io. viris ex
Hebraeo in Graecum translatio, tamen se non totam scripturam occupavit ille, sed solam legem ei tradiderunt interpretes, qui ob hoc Alexandriam missi sunt. se Graece: u y an anagraphen , ali
trapositio: non totam Scripturam, sed solam legem: facit, ut nomen legis proprie, & pro solo Ρentateucho cogamur interpretari. Verum hac ratione non sibi constabit accurati illinus iste,& veritatis amantissimus Historicus, itaque deserendus erit; nam alibi L. I a. Antiq. C. a. dum adornatae versonis hujus historiam sustus narrat, Biblia Hebraeorum versa fuisse, atque ex ipsa Demetrii epistola Ta Biblia nom the- fas h. e. libros legislationis, qua voce universum Bibliorum corpus complesti videtur, enunciat, & L. a. contra Apionem legis nomine totam se Scripturam intelligere satis clare innuit ,, desideravit Ptolomaeus secundus) agno- .scere leges nostras, & sacrarum Scripturarum Volumina concupivit, misitque rogans destinari Viros, qui ei interpretarentur legem se Sacrarum Scripturarum volumina non sunt sola lex, &violentius particula copulativa hic pro Gegeti-
257쪽
ca acciperetur, ut utraque tamquam Synony-
ma habeantur. Sane L. 2O. C. 4. libros, qui in Synagogis legi consueverunt, libros legis vocat, qui utique etiam Ρrophetici erant, non sola Lexo Felicius tamen dissicultas ex Originali textu Enodatur, ex quo ostenditur, Josephum XXII. Librorum translationi non adversari; vocem enim anagraphe non ' est necesse pro Bibliis interpretari, sed latius, nam anagraphe idem est, ac relatio in scripta: acta, & commentarius, &Pasa anagra he eorum, quae memorias prodita 1unt, complexus: quasi dicat: non ille nactus est
Omnia documenta, vel commentaria nostrae gentis. Locum istum indubie impeditum fere in
hanc modum explanat Vossius contra Simonium; nempe ex Ioc Versione, etsi omnium 22. librorum fuerit, hauriri non posse, quae dos. Flavius 1X. posterioribus Antiquitatum libris tradidit,
hoc proin sensu Ρhiladelphum non totius Scripturae historiam esse consecutum; videlicet ad historiam gentis XXII, libris contentam serius pura accesserunt, quae ex eorum Versione nec hiladelphus, nec posteriores haurire poterant, commodum proin fieri, si libri Antiquitatum 1cribantur. Nisi ita interpretemur, aut futilis est a Josepho producta ratio, aut asserto ejus nimium probatur, videlicet nec aetate Josephi omnes V. Tti libros in Graecum fuisse conversos, sed solum Ρentateuchum, ut ad eorum, quae libris ceteris continentur, hauriendam notitiam Josephina Antiquitatum elucubratione Graeci, aliique ethnici eguerint. Philoni quoque universum V. I xum legis, vel legislationis nomine venire poterat, cum moris sit apud omnes populos nomen toti tri
258쪽
buero, a primaria, notiore, & praecipua parte. Haec vulgaris est responsio, quae solvendis objectionibus sufficiens judicatur, ad quam firma dam complures textus apud Authores produci videas e libris Scripturarum a Ρentateucho diveriis, qui tamen in lege scripti dicuntur , voces , legist pro toto Biblico eorpore usurpatis, ut quando Salvator Judaeis respondit, Joan. IS. 34. Non ne scri tum ot in lege votra, quia ego dixi, Dii est; vos δ quod ex ΡΩ 8 I. 6. desumptum novimus. Similiter Joan. I 5, 25. in lege scriptum ponitur. quod ex Ps. 2 . I9. &Iοῦ Cor. I . quod ex Isa. 282. allegatur; facile creditur Dei; vocabulum latiori isto signifieatu Christum usurpasse ex more Judaeorum, quem
Philo quoque, & Josephus secuti fuerint; quamvis enim Judaei, dum inter se agebant, Legis
nomine panim ad solum Pentateuchum designandum uterentur, dum tamen sermo ad exteros,& gentiles dirigebatur. legem nominare, erat totum Divime revelationis instrumentum proferre, licui nos Evangelii appellatione totam doctridam N. I to contentam non infrequenter solemus intelligere. Ita ipsimet Hebraei, ut Ararias jam ad luetus, & Gedalias in catena Cab- balte, gentis suae magistros legis nomine, quama . senioribus translatam Munt, censent totum
V. Ttum intellexisse; nam in Thalmude Trachiatu Sanhedrin h. e. de Synedriis, & consessu 'judicum C. a. resurrectionem mortuorum ex Isaiae C. 55. V. 8. & Ρs. 8 . s. probant tradi- tionis Doctores, deinde inserunti hinc resurressio mortuorum ex lege Probata es. Nou
absimiliter Tractatu Sopherim h. e. de legis peritis, de scribis, ab Aquila, Symmacho, Theo-
259쪽
dotione legem fuisse translatam, uti & a pol viris, commemorant, atqui certo certius est ab illis omne V. Tti in linimentum intelligi, dum .triumviros illos legem vertille dicunt, ergo ita loqui censendi sunt etiam tune, quando 7O. niores legem vertille allerunt. Ita exponendas otiam Aristobulus Judaeus, Philolophus Peripateticus, qui apud Euseb. L. I. praep. Ev. in libr6 suo ad Ρtolomarum Ρhilopatorem haec scribit: Tota vero legis interpretatio sub Rege Philadelpho cognominato abavo tuo peracta est, Demetrio Ρhaleraeo magnum studium adhibente, &totum negotium dirigente; dicit translationem
paratam esse, Panton diu tu nomu, quod Vertunt nonnulli: totam scripturam esse translatam, ut per omnia quae legis sunt, totum V. I tiim complexus videatur Aristobulus, qui rem totam
ex Aristea, aliisque potuit cognoscere. Nihil 1blemnius genti Judaeorum, quam voee Thora seu legis, Chaldaice Oraah, vel Or ah totum Dei verbum significare, quod famosissima
yirh h. e. Acriptam, j ore traditam malit stat, ipsa locutione universum doctrinae scriptae, & traditae corpus solent denotare. Ex his jam liquet, authoritatem Josephi vel non else hic curandam, vel eum. quando solam legem ver-1am dicit, de tota V. T. 1criptura in Oppositione ad ea, quae sacri s libris non continentur, Atamen ad historiam gentis spectant, interpretandum esse. .
Hieronymum videamus i prooemio Quaest.
terpretum proponit historiam, quinque tantum, ab eis libros Moysi translatos refert: quOS. nos
260쪽
quoque confitemur plus quam ceteros cum Ηe- braicis consonare,, in C. V. EZech. se Quam
quam & Aristeas, & Josephus , & omnis schola Judaeorum V. tantum libros Moysi a O.
translatos asserunt. ,, in C. a. Michaeae se Interpretatio 7O. si tamen 7O. est, Josephus enim scribit, & Hebrari tradunt V. tantum libros legis Moysi ab eis translatos, & Ptolomaeo regi contraditos tantum discordat in praesenti loco
ab Hebraica Veritate, ut nec capita pollimus ex aequo pollere, nec eorum simul tententias expli-
Resp. Hieronymum opinionem Josephi referre potius, quam adstruere, cujus equidem interdum quaesivisse praesidium, quo IO. Virali versioni transcribentium indiligentia vitiata suam . ex Hebraica veritate desumptam praeserat: communiter tamen, quando suam depromit sententiam, ita loquitur, ut receptae apud alios ΡΡ. sententiae de toto Biblico opere per IO. translato disIidere haud videatur. L. 2. contra Rufi C. I. universi inquit Tractatus mei horum testimoniis texti sunt. Commentarii in XII. Ρrophetas &, meam, & 7O. editionem .edisserunt. Egone contra Io. Interpretes ' aliquid sum locu- tuS, quOS ante annos plurimos, diligentillime emendatos meae linguae h. e. Latinae studiosis 'dedi quos quotidie in conventu Fratrum edinsero, quorum Ρsalmos jugi meditatione decanto, tam stultus eram, ut quod puer didici, senex oblivisci vellem Ρraef. in Ρs Ρsalterium Romae dudum positus emendaram, & juxta 7O. interpretes, licet cursIn. magna tamen eX parte correXeram se Praef. in I L. Salomonis ,, Si cui sane Io. Iuterpretum magis editio placet.