장음표시 사용
261쪽
habet eam a nobis Olim emendatam; neque enim nova sie cudimus, ut Vetera destruamus.
Ρraef. in Isa. Unde conjicio noluisse tunc temporis Io. interpretes fidei suae sacramenta perspicue Ethnicis prodere, ne sanctum canibus, iai margaritas porcis darent: quae cum hanc editionem legeritis ab illis animadvertetis abscondiata - - hoc a fastidiosis lectoribus precor, ut quomodo Graeci post Io. Translatores Aquilam, &Symmachum, & Theodotionem legunt, vel ob studi uni doctrinae suae, vel ut . magis eX COllatione eorum intelligant: sic & isti saltem unum post priores habere dignentur interpretem. Supponit igitur non soluin Ρentateuchi, sed etiam Propheticorum librorum eosdem Io. fuisse translatores, qui apud Ρtolomaeum sunt commorati ' quos dicit in C. I 6. V. Ι3. EZech. quae praetermiserunt si forsan Alexandriae in Grxcum sermonem scripturas. ex Hebraica veritate vertentes, timuisse hoc edere, ne Regem AEgypti viderentur offendere. dum a Deo aerusalem debitum regnum at severant. Illos Ρtoloniaeo Regi Alexandriae mystica quaeque in Scripturis sanctis prodere noluisse, & maxime ea, quae christi adventum pollicebantur, ne Viderentur Judaei & alterum Deum colere, quos illo Rex sectator Platonis magni idcirco sa-
ciebat, quia unum Deum colere dicerentur. ,,
Ρrocem. Trad. Hebr. At vero: qui fuissent alii, quos Vir S. utpote Spiritu Dei amatos omnia vere, & fideliter transtulisse, verum Scripto rum culpa subinde depravata clarissime affirmat, si1 non . illi leniores qui sunt, quos dicit vel ob decoris gratiam, vel ob Spiritus S. autoritatem quaedam addidisse, licet in Hebraeis vo
262쪽
luminibus non legantur, nisi Ptolomaici interpretes aliisne obscuri nominis versoribus, qui Psalmos, Prophetas, & Ρaralipomena Graece reddiderunt, Spiritus S. autoritatem, & plenitudinem astulsisse censet 8 verba ejus dedimus pag. I95.
Sed inquiunt Hieronymum sibi conciliari, quod in citatis locis loquatun ex vulgari, &passim recepta apud Ρatres Opinione, in iis autem , quae responsioni praemisimus, tuam dise tius explicet sententiam; ipsum limiter tenui lse, a O. solam legem esse translatam, licet in commentariis, & dum ad Vulgum loquitur, vulgari se accomodaverit opinioni. Hieronymum in
Vertumnum nempe transformaΠt, qui pro ratione loci, ac temporis opinionis mutabilitate
variaverit, cui si ita est nos malumus dextram jungere, dum ille communi Patrum sententiae inhaeret, quam ab hac cum ipso discedere, dum
ad elevandam Alexandrinae versionis authoritatem omni contentione fertur in ObUersum. .
Magnis, quibus secula nostra abundant, Aristarchis s duce Ludovico Vives ad L. I 8.
γ) Criticis ab Aristarcho Grammatico, & Critico celebri ita appellatis. Hic eX Samothracia Oriundus, a Ptolomaeo Philometore, qui filium suum fidei ejus coinmisit instituendum, Olymp. IJO. AleXandriae magnam inivit gratiam, ut vero se celebrem criticum praestaret, Homeri verius prout etiam Pindari, Arati, & aliorum Poetarum censoria virga notavit, &quos minus accuratos, libique minus probatos deprehendit, tanto Autori abJudicans, tamquam suppositos, & rejiculos expunXit, qui anno aetatis Ta. relictis duobus hebetibus, & a natura stolidis filiis in insula Cypro inpdia vita curriculum confecit.
263쪽
Aug. de civ. C. 4. haec Aristeae, t a quod osephus, Philo, & ceteri eam desumpserunt,
de Alexandrina versione narratio ad fabulas amandanda videtur, Natali Alexandro, Calmeto, dc Obstraeto de Loc. Theol. Qu. IV. S. ΙΙΙ. edit. Venet. 1769. pag. 3O. consentientibus; putant
nimi- Ict) Aristeas, qui & Aristaeus, gente non ethnicus, sed Judaeus, ob deXteritatem, & in Orum, ac ingenii culturam in aula Ptolomaei Philadelphi familiarium
numero adscriptus, ab intimis Regi eXcubiis erat:&, cum gratia valeret, ut seXcenti suae gentis in libertatem assererentur, ab Rege obtinuit, dein legatione functus est cum Andrea, corporis Regii pari . . ter satellite, JerosolymaS ad laminum Ρontificem. ut ille idoneos Hebraicorum librorum interpretes Ale-Xandriana mitteret, qui dato ad Philocratem fratrem
libello legationis suae, & paratae versionis historiam quae legitur Tom. IV. OO. Jos. Flavii, &TO1aa. 11. Biblioth. ΡΡ.) descripsit, quem notheias postulant citati AuthoreS, defendunt vero Bellai minus L. 2.de V. D. C. 6. Prosper ab Aquila in Dictionario manuaIi Biblico voce: Septuagintae etiam Unerius,
quamvis pro virili nitatur TO. versionem evertere, Aristeam contra Scaligerum in Syntagmate C. I.
tuetur; & Cl. Ρ. de Μagistris Vati cellani oratorii Ρresbyter apud Natalem AleX. Tom. II. V. T. in notis laudatus, nihil eorum, quae ad vindicandam Aristeae fidem facere 'o1Iunt, intactum reliquit. NOS,
ets1 veterum sexeni iam pluribus confirmandi nec tempus, nee propositum habeamus, librum tamen Aristeae commentitium esse inficiamur, ne hominibus novandi studio abreptis de rebus omnibus, quas illi magna consensione receperunt, dubitandi occasionem praebeamus. Primo: enim nulla adserri potest causa, quae intellectum' omnino convincat, cur Iudaei talem fabulam confinXissent, ct quidem ante tempora Christi: gloriam, & auram popularem eX editione Biblioru in apud Ethnicos captare non solebant, quibuscum nullusu
264쪽
nimirum Judaeos Alexandrinos commentum hoc excogitalle, quo Graecae suae versioni austoritatem conciliarent; cum etaim in AEgypto, quo Ptolomaeus Lagides Ρhiladelphi pater ultra centum millia Judaeorum in captivitatem transtulit , Hebraea lingua haud amplius uterentur, comparandi erant codices Graeci sermonis, & quia sub gravi interminatione vetitum Judaeis erat, ne alia, quam saneta lingua Hebraea sacros ede
rent libros, fingenda fuit historia, quae prodi
gium quoddam reserens, libris quidem autori a-tem , interpreti Vero immunitatem a paeΠa praestaret: quia demum omne, quod magnificum, ac commendatione dignum ducerent, magni Syn-edrii authoritate probatum esse oportuit, pronum illis erat in Vulgus spargere, hanc versionem a magno Synedrio Insignem retulisse approbationem, ut nihil addi, nihilue demi amplius possit: alioquin Judaeis solemne fuisse numerum LXXII. sine ratione superstitiosius obse vare; definito huic numero facile Munt ansamR a delum eis intercessit in sacris commercium, &, ubi Alexandrinis ista incessistet gloriolae cujuspiam appetentia, Ierosolymitani, quando ab illis uiscessionem fecerunt fin. pag. 172.9 tam inficetas, & indige stas ut Adversarii volunt mendaciorum struices /non recepisserat, sed ludibrio, ac conviciis onerassent etiam, Ethnici vero illa de liberatione tot millium Judaeorum, aliaque nimium quantum publica, cum sermone Graeco extarent, nissi vera cognovissent, cal- statis redarguissent. Meundo: Omnia, quae Iosephus, Tert. Eusebius,& Hieronymus ex Aristea proferunt, in hoc nostro, qui nunc exrat, ad verbum inveniuntur, luculento, ac gravi indicio, librum hunc, ab filio, qui veteribus prae manibus fuit, diversum non est e.
265쪽
dederit sic namque fabulas damnaturi ad sabulas conVertuntur quod de 72. Grammaticis ad Homeri opera instruenda a Pisistrato adhibitis narratur, quia solent ea, quae celebrioribus viris contigerunt, ad conciliandum rebus similibus splendorem saepius adhiberi. Vel quod habetur Exo. 24. Moysen, Aaronem, & . seniores ascendisse ad Deum; & quia pro his verbis, quae habentur in Vulgata, V. a. nec suPer eOS, otii procul receserant de fili3 Israel, missi manum suam, Hellenistae in Graeca versione le-- gerunt: electorum Israel neque unus dis en str hinc enim & numerus, & mira consensio interpretum confingi potuit; Ρatres vero a Judaeis plus, minuave semper delusi miram illam conffensionem, & quae hanc est operata, Divinam
inspirationem Veram, ratamque habuerunt. Neque tamen inquiunt error iste multum erat perniciosus, quod, posteaquam constat autogra
phum inspiratum, & Divinae originis esse, idem
fere erat Versionem dicere accuratam, ac dicere inspiratam, si enim Originale Divinum est, di inspiratum, fidelis & accuratissima versio non potest non esse pariter Divina, & inspirata. ΡeΠ-tateuchum regnante, & postulante Ρhiladelpho per quosdam Judaeos Alexandrinos versum fuisse adjuvantibus forte etiam nonnullis Ρalestinis,
reliquos autem libros tempore ab hoc usque ad Christum intermedio a quibusdam Hellenistis accuratiore Grammatices, & criticae notitia destitutis, diversis porro temporibus, ut pro varietate librorum authores quoque fuerint Varii, nee eertum, Ian Chaldaico, vel Hebraeo, exemplari uterentur. Millerus Geor. August.
Professor sine ambagibus Pronunciat: Verso ΤΟ-
266쪽
s viralis fabulla censetur ex Hebroes textu , ve- .io rum non Functato neglige itissime suosa. Illudi adlinc nempe restabat, ut Hipponacteo praeconio i versio illa afficiatur, quana oriens, & Occidens is hoc est: Orbis Christianus universus, cum anter Hieronymum aliud V. Τxi exemplar non has beret, tamquam unicam in eontroversiis religio- . nis regulam etiam contra Judaeos adhibebat.
ι Compluribus quidem argumentis cu) harei doctillimi viri adstruunt, sed quae nondum tam
gem, Regis ad Eleazarum, hujus vicissim ad Regem unius, ejusdemque hominis stylum redolere; Praeterea Demetrium quippe Atheniensem eloquentis,num fuisse, cum tamen epistola, quae ejus esse fingitur, non sine barbarie, hutnilique decurrat setanone. Sed lubricum, ac labascens esse solet hoc de ρο- Io ductum argumentum: qui Atheniensis est, non semper diserti stimus, nec continuo Atticos lepores sectatur. Hoc epistolion, quod unius paginae in 8. una, & 42. lineis clauditur, non sufficit ad formandum de barbarie, & humilitate styli certuita judicium , cultissimae Graecitatis viri, qui linguam istam cum lacte materno imbiberunt, orationis vitium ist- hic nullum otiin viderunt. E recentioribus vero Isaacus Calaubonus judex de Graeci styli elegantia in primis idoneus Aristem hic elegantem esse 1criptorem pronunciat , cujus antiquitatem tum phrassomuit, tum Psephus, qui multum hine descripsi. Credimus inquit admodum antiquum esse, S pione ejusmodi, quem non legi1se aut Graecae linguae, . Gutontiquitatis fludiosum paeniteat; nam antiquismus es auctor, nec dubito eum eqse, de quo IosephuF. Itaqua ille ipse es, qui rebus gestis interfuit, quae
hic memorantur. Dato tamen . sed non conces'is: ponas ab Aristea epistolarum sensum propriis Verbis referri, dissipasti omnia; quod facile confirmabis ex illa diversitate verborum apud diversos, ut
267쪽
ualida esse censeo, ut sententiam de Veritate 7o. Viralis versionis tot aetatum 1uccessionibus firmiter asteriam aut evertant, aut de gradu magnae
cujusdam probabilitatis,' quae in hisce rebus suf
sensum, non verba epistolarum dedisse videantur, ex quo ad epistolarnm negandam veritatem quam sinistra fit illatio, quisque videt; an enim sacriS, &Prophanis idem non contingit, dum aliorum dicta. 1uis reddere verbis malunt ΘΙI. Hecataeum Abderiten in epistola Demetrii Phalerei laudari tamquam vetustum scriptorem, quem constat futile coaevum. Magni ponderas putatur hoc . argumentum. Vir iste Abdera natus in aula Ale-Σandri M. educatus ab officiis erat Ptolomaeo Lagidae, Eusebius vocat eum Ρhilosophum, Suidas Grammaticum , ct Criticum: scripsit historiam Judaeo n. Falsum est eum velut vetustum authoreiar citari, immo recentioris scriptoris testimonium tamquam notius de industria a Demetrio apud Ptolomaeum allegatum futile, ut praesentis, & notioris authoritaS magiS moveat, recte observat Jo. Albertus Fabricius in notis ad Epitomen Aristeae. Ρraestat considerare. Verba ipsius Demetrii pag. IOI. Tom. IV. ΟΟ. Jos. Flav. edit. Havercam p. se Restum autem fuerit, &hos libros accurate elaboratos extare inter tu OS, ORex l) quia hae leges & Sapientiores, & Sanstiores
sunt aliis, ut quae sunt Divinae. Hinc enim cum alii scriptores, & ΡOetae, .lum Historici omnes abstinuerunt a mentione & librorum illorum, & virorum illorum,. qui secundum leges has administrarunt, &administrant Rem p. quia ut Hecataeus Abderit8s a sserit, plane sanctam quamdam, & venerandam contineant in se sententiam, & contemplayionem. ,, Ubi hic Hecataeus antiquus vocatur λ unde ejus inseres vellustatem y
In vitia Demetrii Phaleret, a Phalero Atticae portu, natali suo hoc nomen indepti multis invehuntur: describi eum ab Aristea, veluti cujus eximia fuerit pietas, & erga legem Dei obsequium, qui Regi di- xerit, Divinam esse Hebraeorum legem. Dum tamen .
268쪽
1icere creditur ad assensum, dejiciant; esticiunt
solum, ut de narratione ea non omnino adiit cer
titudo, cui absolute loquendo falsum iubelle nequeat; verum in historicis, & facti quaestionibus V 4 istud
constat, virum fuisse praeter moduJn prodigum, Ob scaenis amoribus implicitum, effaeminatissi nurin, qui omni licentiae. & libidini fraena laxaverit, ut coactus Athenis fugere Thebas primum, tum in AEgyptum Venerit, ubi apud Ptolo imaeum Philadelphi patrem longo tempore fuit, a quo dum interrogaretur, an in filios ex Euri dice natos, vel in Philadelphum ex Berenice genitum regni successionem transferri oporteat, pro prioribus ex Euridice susceptis suffragium tulit, Ceraunum Philadelpho juniori praeferri deber Pronuncia v1t, quamobrem Ρhiladelphus vehementius Ili eum commotus, a morte patris omni dignitate,& ossicio exutum in custodiam tradidit, donec aliter de illo decerneret, qui exilio dein multatuS, aspidis morsu aerumnis suis, & vitae finem fecit. Ouod testatur Hermippus apud Laertium, & Suidam, Cicerone pariter pro Rabirio referente: aspide ad eor-Fus admota vita esse privatum. Ex his paled: I. Aristeam gelum illum pro lege Iudaeorum Demetrio fallaciter assingere. 2. Demetrium honorificentissimo Bibliothecarii munere sub Ρhiladelpho functum nunquam fuisse, sub quo Zenodotus huic o Teio est
Respongior Falsum est Demetrium a pietate, &verae religionis amore ab Aristea laudari, nominathnunus hie affus ejus commendatur, qui citra dubium multa laude dignus erat; narratur tantum eum aliquo sensu pietatis motum authorem Regi fuisse, ut libros tam 1anctae religionis in Graecum transferri curaret, quo interim animo, quave intentione Demetrius tam salutare consilium Regi suggesserit, serutator cordium Deus noverit: quoties iniquissimi,& nullius religionis homines vel quod ad propositiam finem valere videant, vel ut Regis gratiam au- Cupentur, optimis rebus, quas reipta aversantur, praestandis operam conserunt λ evenit non raro, ut homines in omnem vitae licentiam, & improbitatem
269쪽
istud non obstat, quominus tamquam Verum ponatur , quod nonnisi verisimilibus, & ad speciem tantum gravibus rationibus, potissimum ex ignoratione adjundiorum illius temporis, ct incohae-
eflassi actus quosdam ponant vere pios, & singulari in Deum Obsequio commendabiles. Negamus interim laudes etiam longe majores in Demetrium conferri jure non potuine: si suis homo ille ethnicus non caruit naevis, fulsit & Virtutibus, Reperfectionibus illis, quibus emeruit, ut IO. anniSapud Athenienses summae rerum praeeilet, cujus etiam Cicero L. 2. & a. de legibus cum laude meminit Virtutum, ac meritorum ejus testes sunt 36o. insignes statuae aereae, quibus ob praeclaras animi dotes ab Atheniensibus est honoratus, quae magnifica publici honoris nonuinenta invidiam, & odium, ut fieri solet, ei conflaverunt. Negari nequit ab ipso Laertio illum vocari gravissimum philosophum, & ad miraculum studiosissimum, qui dum apud Gaulier Τom. I. Biblioth. Philos. pag. 4I9. sic loquitur. Faei' Iius sane fuit Atheniensibus statuas in mei honorem
dicatas evertere, quam erigerer sed nunquam pote runt virtutes, quas olim in me mirati sunt, ex arce meae mentis deturbare, aut eX merente demerentem
me efficere: ,, satis indicat, non mollitie se difluxisse, sed praecelsae mentis, ac multarum virtutum studiosum semper extitisse; industriain viri loquuntur, quae copiosiora, quam ceteri Philosophi soliti fuerint, soluta non minus, quam ligata Oratione Conscripsit, uti LL. V. de Legibus Athenienssium. U. de Atheniensibus Civibus. II. de modo regendi populum. &c.. Illud autem de sinistro vitae exitu omnes ex uno
Hermippo, obscuri nominis authore habent; zelum illum libros Hebraeorum habendi, ossicium, & Regis voluntati satisfaciendi desiderium deposcebant.. Eundem Demetrium sub primordia regni Ρhiladelphi Bibliothecae Praefectum fuiste apud Euseb. Citt.1. Aristobulus apertissime testatur, quando Ρhilometori dicit: sub avo illius Philadelpho cognominato
270쪽
rentia factorum petitis, oppugnatur; non est con
veniens receptam a veteribus sententiam repu
diare , aut malae fidei, & erroris arcessere, dum clara, & efficacia deliciunt argumenta, quibus falsii Misteas arguatur.
totius legis interpretationem peractam fuisse, Demetrio Ρhalereo totum negotium dirigente Demetriul halereos pragmatevsamenu ta peri tition) qui Hermippo propbano, & rerum sudaicarum nulla noti- . tia imbuto anteferendus est, Aristea, Josepho, &.Patribus adstipulantibus. Enucleatius tamen dissicultatem, quae eX tempore adornatae versionis nascitur,
solvit Henr. Valesius in notis ad Hist. Euseb. L. V.C. VIII. edit. Aug. Taur. an. I 46. pag. I9I. Vos fio, Ρetavio, & Nat. Alexandro con1entien ibus: Nempe alios veterum hanc versionem sub Ρtolor o Lag1, alios sub Philadelpho dicere fuisse appaIa tam , eX integro loqui eos, qui cum Anatholio sub Iutroque perfectam ferunt, Philadelphus enim patri suo immediate successit, & biennio cum eodem regnavit , quo tempore odio in Demetrium adhuc haud emcaci, neque manifestato, versio perfecta fuerit, nec Occurrit alia commodior veteres sibi conciliandi ratio, cum Aristobulus, Iosephus, Tertullianus, &ΡΡ. unanimiter narrent, Demetrium suasorem curandae versionis eXtitisse, quem constat summa gratia,& authoritate valuisse apud Lagidem, quidquid sit de fortuna ejus sub Philadelpho. Praeterea omnium temporum docent historiae, & quotidiana ostendunt fata Magnorum, apud summos rerum arbitros saepe illum, qui hodie est carissimus, & acceptissimus, cras reddi invisum: & e contrario contemptos, & odio prius habitos, aut neglectos repente in gratiam, &honoratiorem locum assumi alternante vices suas fortunae ludibrio. Gratia Magnatum leporino tergo' re fertur. Quod porro Vitruvius saetate Christi sub Augusto vixit) Ρraef. in L. VII. Architect. Alexandrinae Bibliothecae erectionem ad Euergetem, aut Epiphanem Philadelphi successeres referat, nihil me movet', neque enim unius authoritas plurium, loco,