장음표시 사용
371쪽
0 Si errores , quos tanto Zelo eXaggerat Imeronymus, versioni 7o. haud obstabant, quo minus ab omnibus authentica, &. canonica haberetur, nec Vulgatae nostrae suae praejudicabunt liabeculae, quibus in Hebraeis. & Graecis fontibus vel pares, Vel multo crassiores deprehendes, quas tamen integritati nequidquam Ossicero multis contendunt.
80 Si in 7o. usu universali per orbem Clitistianum, & vigilantia Pastorum, omnigena, potitIimum vero Graeca eruditione, A vitae sanctimonia illustrium, non obstante, tot, ac tanti
errores tempore non longo, in Ecclesia, cujus omnia membra unius sulei vinculo connectuntur, atque inter se communicant, irrepserunt, id multo verisimilius de Hebraeis codicibus post mille leptingentos annos constitui posse. 'Ex quibus prono fluit alveo, authoritatem Vulgatae ab hodiernis fontibus suspendi non opo
tere , secus, quia sontium in multis vacillat authoritas , pariter Vulgatae vacillaret. Neque ad hane emaculandam fontes sunt absolute necessarii, secus de authentia Librorum deuterΟ-Canonicorum certi fieri nullatenus polsemus, & Ecclesia jam per I 4oo. annos medio habendi genuinam editionem destituta, fallente, aut saltem lubrico, incertoque vestigio progrederetur in tenebris; & quod esset longe lacrymabilius, nee de primi sinceritate Evangelii , nec de epistola ad Hebraeos firmam fidem possemus concipere,
cum etiam praestantiorum apud heterodoxos Theologorum consessione horum nonnisi versiones, nullum vero in originali exemplat habeamus. Ex quo rursus fixum, ratumque esto: sontium
ad illapsa menda sufferenda absolutam non essu l
372쪽
-aecessitatem, aliisque mediis integritatem codicis per Ecelesiam adprobati seu colitervari, seu reparari polle, ne ansa praebeatur heterodoxis, VII. Libros V. Tu deutero-Canonicos pag. I 64. rejiciendi, utpote de quorum authentia, & integritate desectu sontium constare nequeat. Profecto si veritas Divinorum librorum a Judaeis, vel solis eorum codicibus est diluenda, librorum Machabaicorum nulla erit authoritas, quia, ut
dicit Augustinus, eos non dudaei, sed Ecclesia
pro Canonicis habet. Corollarium quartum, & ultimum. Patres consentienter tradunt 7O. virali ve sioni nefas esse aliquid addere, vel demere. pag. 2I8. 225. Hilarius in Ps. II 8. & Ρs. a. Sed
neque nobi3 tutum est, translationem 7 O. Inisterpretum transgredi. Nos, sicut OPOrtet sequimur TO. Inter retum religiosam, antiquamatuhoritatem: cii namque non poterant non
probabiles esses arbitri interpretandi, qui Cerissimi, eruuiusmi Jent authores docendi. Generatim statuit in locis variantibus 7O. viralem et se praeserendam lectionem. Hieronymum pag. 266. 268. 282. Origenem pag. I 87. Au- gustinum pag. 224.3 I. jam audivimus. Accedunt Theodoretus Ρraef. in Ρs Chrysos. homil. g. in Gen. Euseb. L. 8. Ρraep. Evang. C. I. Epiphan. &e. Nee mirum: Posteaquam Spiritum Der in eis operantem agnoverunt. pag. 225. obsequio maximo, & reverentia summa excipienda erant 0mnia, quae eorum opera, & labore posteritatiiunt commendata, ut addi, aut demi nihil impune poisit. Si ita: absolutam, & a sente Hebraico illius aevi independentem judicio Patrum
373쪽
liabuit ista translatio authoritatem; sunt namque duo ista ejusmodi, ut uno posito Elterum tollisit necesse: quodsi ponas IO. editionem reduci, exigique debere ad normam Hebraicae lectionis, in consesso est, multa addi, plurima demi Oportere. Si de hae talis antiquo tempore viguit sententia, quidni de Vulgata hodie in omnibus, quae alicujus sunt momenti, nee ad describentium, aut imprimentium errata referuntur, idem sentiendum Dieroso Chronologica. Vulgo notum est, a creatione Mundi usque ad annum Christi Natalsem juxta Vulgatam nostram ex Hebraeo textu, qualis Hieronymi aetate extitit, & hodienum perseverat, depromptam a celeberrimis Chronologis annos quater mille numerari, ut, quando Luc. a. g. oseph ascendit in Bethienem, ut profiteretur nomen, ae subjestionem suam cum Maria desiponsata sibi uxore Proeqnante, annus Mundi quater millesimus decurrerit. Natalis Alexandri Tom III. pag. 53. Diff. ΙΙ. sec. I. ista de tempore naseentis Christi relate ad initium Mundi, & ceteras memorabiles epochas expres Ia yroyostior Christus natus est anno Juliano quadragesimo primo desinente, ante aeram Vulgarem quinto, Imperii Aug.ti quadragesimo a conducto exercitu, seu vigessimo sexto a morte Cleopatrae ; regni Herodis trigesimo quarto a morte - Antigoni, vel trigesimo septimo a concesso sibi regno; urbis Romae conditae septingentesimo quadragesimo nono; Olympiadis centesimae nonage
374쪽
simae tertiae anno quarto bb a diluvio bis millesimo ter centesimo quadragesimo quarto; a Mundi creatione quater millesimo; Periodi ullanae quater millesimo septingentesimo nono; hebdomadum Danielis anno quadringentesimo quinquagesimo. Consulibus Augulto Caesare XI. 1ive XII. & L.. Cornelio Sulla.
bb Olympias est spatium quatuor annorum, quod duos inter ludos a Graecis ad Olympiam Elidis in Peloponeso urbem ineunte quinto quovis auuo V. diebus solstitit aestivi tempore a I9. Julii usque et . celebrari solitos labebatur. In definiendo ob uapiadum initio variant veteres, maximi tamen Chronographorum pars Vulgares, seu Iphitaeas recipit, ex quo haec quadriennia etiam anni Iphitaei nominantur, quod ludos istos ab Hercule, Atreo, & aliis ante institutos, diuque neglestos Iphitus Elidis Princeps instauraverit, anno juxta Petavium Rat. Tem. par. I. L. 2. C. s. post Trojam deletam σ8. ante Romam conditam tertio, & vicesimO nam ex opinione Uarronis, cui Cicero, Quintilianus, Plutarchus, Tacitus, Dio Cassius, Baronius, & plerique hodie sub scribunt, condita est olymeiadis sextae anno teristio) Ogiae, seu Agariae Regis Judaeorum, sub quo , Isaias prophetavit, quarto, & tricesimo, Mundi 32O8. aliter 3228. ante natalem Christi 6. Ante hanc epocham Olympiadum nihil certi habetur in Historia Graeca, sive prophana, adeoque jactata illa prophana vetustas nos certos reddere de Veritate saetorum non ultra potest, quam per octo circiter secula, quae christi nativitatem antevertunt. Scriptorum omnium, quorum supersunt monumenta, Homerus procul dubio antiquiuimus, Moyse 5 annis, ne dicam 6oo. junior est, qui Trojanum bellum sub aetatem Iairi Iudicis Hebraeorum anno ante Chr. II 84. ante nativitatem suam 168. e X citatum, modulatur; quamvis enim aetas ejus nequeat penitus definiri, non tamen ultra initia quarti a conditu M. millesimi exporrigitur, Salomonis temporibus proXime Disiligod by Corale
375쪽
Rotundo huic numero si ad accuratiorem calculum cum Calmeto, & Bertio IV. aut V. vel etiam plures annos addant, aut demant nonnulli, ut primus mundi annus sit 4OO tus ante annum Christi natalem, attentionem non meretur exigua isthaec disserentia, quod ita explicat Calmetus Tom. II. Dictionarii Histor. Crit. Biblici edit. Aug. Vind. an. I759. pag. 87. VOee: Mundus. Equidem juxta supputationem inserit, quae vulgo nostra ortate obtinet, ab exordio Mundi usque ad Christum ortum 4OCO.σΠΠOS rotunde supputamus ; verum eruditissimi Chronologi auitimant, tribus annis serius, quam Dor 6t, Christi nativitatem consirenatam ruisse: in quam rem magna cum eruditione more suo disserit etiam Petavius Rat. Temp. par. II. L. IV. C. I. Et par. II. L. II. C. I. ita prO-
rite concurrens, ad suminum mille, vel nongentis ante Christum annis. Varro tempus, quod Ogygium anteit diluvium, per annos 22O8. Obscurum ad elon) . proximum circa aetatem Josephi, & Hebraeorum in jΕgypto commorantium per annos IO2O. fabulo=m myththon): acreptis olympiadibus, seu inde ab annis m. ante Christum tandem Bisorieum appellat. Itaque ipsis Ethnicis 1atentibus de antiquis temporibus nihil certi statuere possumus, nisi ex scriptura S. discamuS. In ludis Olympiacis quinque erant genera certaminum :I. cursu metam altero citius attingere. 2 colluctando vires eXercere. 3. jactu discorum. 4. Cesto. 5. Pancratio, miXto modo, ac etiam se humi volutando. Cum nudi estent corpore toto, in communionem eXercitii sequior sexus dein non est admisiis, licet primo tempore reciperetur; neque admittebatur, qui aliqua improbitate, vel crimine putilico est notati S : praemium Victoris corona oleagina suit. Ex his obncuro loco I. Cor. IX. 25 DX accenditur.
376쪽
nunciat: nos ab Orbe condito ad annum natalem Chrisi ex vulgari calculo ela os esse
DutamuS annos 3983. Secundum communem, calculum, qui pro reali, & vero liami solet, mundus iste aspectabilis ad nos usque non durat nisi 5797. annis. Fatentur. plerique post Simonium, Hist. Crit.
V. T. L. I. C. I. Ρetavium Cit. L. II. C. I. Calmetum Differt. de Chronol. Genesi praefixa, ex historia sacra, cui velut unico fundamento Omnes calculi innituntur , certam elapsi tam longi temporis rationem constitui non posse, & annos ab ortu mundi usque ad teram Christianam nonnisi per probabiles conjecturas deduci. Pro firmo itaque habeatur, sacras literas continere tantum mensuram te Orty FOlitici, nec FOFfe ex illis colligi mensuram te oris P sci. Dicit Isaacus Vossius Can. Chron. pag. 236. Universim genealogias, & annos vitae Patriarcharum, qui in Scriptura S. ponuntur, debile esse fundamentum ad determinandam orbis aetatem pro indubitato habent, quod saepe, dum quispiam Vixisse, aut regnasse tot annos dicitur,
Scriptura rotundum consectata numerum, annos
aliquot ponit, vel omittit, qui ad summam explendam aut desunt, aut supra eam excurrunt: ut Ε. gr. 48O. anni vocentur 5OO. quod jam Augustinus L. 15. Civ. C. 24. observavit: Menses praeterea qui excedunt, & dies, solis annis in numerum assumptis, negliguntur. Νec semper est primogenitus, qui primo nominatur, solumque primus ille intelligitur respectu eorum, quOS ΠΟ- minare ad scopum Scriptoris pertinebat, aliis antea genitis, quod ad seriem assumptae narrationis non sacerent, praetermissis, ut eodem libro
377쪽
C. I s. rursus docet Augustinus. Liquet pariter, captivitates, & Anarchias velut infausta, & vacua spatia, quibus nihil praeclarum, aut memorabile gestum est, in calculum frequentius non assumi, maxime dum rerum gestarum historia
nonnisi compendio exhibetur. Hinc quidam e modernis censent, ea PO-tius discutienda esse argumenta, quae naturae serUtatores, & Mathematici ex universi hujus constitu- tione, quae stabili lege perseverat, proferre possunt. quibus, dum antiquitatis monumenta, &vetustae traditiones consentiunt, essici putant, di- Iuvium multis seculis prius contigisse, quam a vulgo Chronologorum credatur; horum nonnulli , dum Moysaica narratione non proprie dictam creationem, sed meram rerum prius creatarum evolutionem, & in debitum ordinem suum dii gestionem tradi asserunt, mundi natales ad cimmeriae antiquitatis . conficta a se initia, quae Ortum mundi hactenus creditum multis annorum millibus antevertant, removent. co His sibi
cc AEternam materiae, ex qua Mundus est tam concinne formatus, existentiam Ρhilosophi veteres omnes, si1 forte Platonem excipias, adstruxerunt, quia prineipii loco ponebant: eae nihilo nihil, in nihilum nil plo reverti. Aristoteles, quamvis aeternitatem Mundi inter ea, quae certo cognosci, & demonstrari nequeunt, posuerit, eam tamen & tenuit, & asseruit, cujus opinionem secuti sunt frequentes Iudaei, &Μuhammedani, veluti Averroes, &Avicenna; nec defuerunt e Christianis, qui utrumque jungerent, ut Mundum aeternum, sed tamen dicerent a Deo creatum, sepius interdum innovatum, dum aeterna ejus materies in varias a Deo formas est figurata, quod nos ut illi dixerunt) creationem appellamuS, MOysen postremae creationis, quam in aeternitate complures
378쪽
retiistis, dum exemplaria Hebraica, cum Graecis contendo, inlignis, & perquam notabilis Occurrit Hebraeos inter, & Alexandrinos . viralis versionis codices in supputatione annorum diffe-Z 3 ren-
aliae praecellerunt, destris fine historiam. Sed Μundum aeternum, & eae increata m teria dicere, etiam saniore Philosophia repugnante error est stolidissimus,& impietas detestabilis, sexcenties a Patribus contra Marcionitas, Gnosticos, Cerdonianos, Hermogenem, aliosque deliros homines refutata, etiam certissimae Iudaeorum persuasioni opposita, ut fusius declarat Μajmonides See. XII. in suo praestanti opere More Nebhuehim h. e. Doctor perplexorum, seu dubiorum) appellato par. 2. C. I . & seqq. a pag. 2I6. edit. Joan. Buxtorphii Basil. I 629. in 4. Unde, quando see. XV. Rabbi Samuel Sarsa docuit Mundum ex praeexistente materia a Deo formatum ea dierum successione, de qua Genesis loquitur, ad rogum a suis est damnatus. Baylius in Dictionario suo voce: Epicurus nimia victus e Videntia consessus est, creationem ex nihilo adeo evidenter ostendi, ut sinctabsurditate negari non postit, nobis etiam eX revelatione certum, Deum omnia ex nihilo tam sui, quam subjecti sedisse a. Mach. 7. 28. eae uis nuton eX non exstantibus facta omnia ait mater Machabaeorum, Deo in his doloribus verba ejus, non minus quam filiorum constantiam dirigente, neque audiendi, qui interpretantur, omnia facta dici ex se, hae, qua se jam habent, forma non eaei pentibus, ut, licet materia ab . aeterno fuerit, nihil tamen eorum extiterit, prout hodie es, quia, ut Augustinus Gen. ad lit. C. I. TOm. III. profitetur, contrarium Catholica disciplina dici jubet. Lateram. IU Conc. sub Innoc. ΙΙΙ. an. I 2I5. Deum ab initio temporis utramque spiritualem , & corporalem) de nihilo condidisse creaturam. Neque hic cleliramenta ut Hier. vocat) Philosophorum simplieitati Christianae sunt ingerenda: conceditur repugnare, ut ex nihilo aliquid fiat eo sensu, quasi nihilum tamquam aliquid reale praeeXtiterit, unde Per transitum de uno in aliud fiat mutatio, sicut
379쪽
rentia; namque solum usque ad diluvium, quod Hebraeorum Ρalestinorum codices ad annum Ombis I 656. Alexandrinorum vero, seu Helleni-ctarum Judaeorum ad 224am referunt, anuorum
in generationibus. Sed creationem, cujus vix aliquam habemus ideam, non debemus concipere, ut rei de uon esse ad elle mutationem, quia haec erigit aliquod subjectum transiens de uno termino ad alium, potiuS haec non existentis ad existens eam dicit relationem, quam tempus praeteritum ad praesens, ut quando de mane fit meridies: non quali mane transeat in meridiem, aut unio fiat duorum eXtremorum, sed soIum quia meridies succedit tempori matutino; ita & in creatione esse etei succedit nihilo λSi vero de potentia quaeratur, multi, licet expliacatione sapud P. GaZZaniga edit. Venet. I a. in 4. M. Tom. 1ΙΙ. C. a. de Creat. a se invicem dincedant, contra communiorem aliorum, hanc Creationis ab aeterno pro aeterno possibilitatem merito confitentur, quorum sententiam non ita pridem adopta-- vit Ρ. SalWator Maria Roselli tu suinina Ρhilosophica 2. 2. P. D. I. Rrt. 6. Et defendit etiam limus. Joan. Heri Or. Erem. S. Pauli in Ρhilost Seholast. edit. POson. an. I 6 3. De mente S. Τhomae hodieque certatur, & adhu ub judice lis est, solvit enim rationeS, quibus Mundi ab aeterno statuitur imposlibilitas, dicitque: Mundum incepisse, ese tantum eredibiIe citra revelationem) non autem demonstrabile, vel Ribile. Nimirum creatio poscit creatum fieri ex nihilo subjecti h. e. eX nulla re, non vero ex non esse sui, quasi aliquando debuisset nihilum esse; aeternitatis
conceptus excludit conceptum aliquando'. creatum
Porro nihil aliud involvit, quam omnimodam in existendo a causa sua dependentiam, sive dependentia haec ab aeterno sit in aetii, sive in mera potentia causa effectum natura, tempore autem non semper, nec e necessitate praeire debet, ut patet eXemplo solis lumen efficientis, qui si ab aeterno extitisse ponatur, lumen quoque fuisset aeternum, ficut de Patre luminum verum illud lumen filius ab aeterno gene
380쪽
586. est discrepantia: nimirum Hellenistae lex Ρatriarcharum antediluvianorum, Adami, Seth, Enos, Cainan, Malalehel, & Enoch aetati ante paedogoniam, seu tempus generationis I . an-
ratur. Quod vero dicitur, creatum necessitate naturae ita ex nihilo suo educi, ut aliquando nihil fuerit, ex imbeeillitate intellectus humani venit, qui, dum cuncta ex ordine successivorum aestimat, quia hodie iu. mutationibus prius, & posterius intervenire videt, modi alterius impossibilitatem concludit, quomodo cujusvis supernaturalis Mysterii puta: Trinitatis, aut incarnationis i inpossibilitatem tibi relictus, nec altioribus principiis confirmatus, profecto concluderet. Moysis verba: Beresehith h. e. in initio. bara h. e. Creavit, quod To. Notese h. e. fecit reddunt, in contentionem hodie adducuntur, de primo: in initio
quorsum reseratur, de altero: an meram eX Praejacente materia formationem, vel proprie creationem h. e. ex nihilo eductionem notet, quaeritur. Uulgaris, & antiqua expositio est: in principio temporis, in exordio rerum creatarum, antequam quidquam existeret, secit Deus caeluin, & terram, h. e. to: pauseu Universu in , quod Hebraei caeli, & terrae nomine solent designare, seu potius: in sorinem caeli, & teriae materiam, h. e. elle illius rude, & indigestum: αhac prima Dei operatione terra adhuc erat thohu ,hhοhu, inanis, & vacua comni ordine, Ornatu, arboribus, animalibus, hominibus) rudem hanc, &Confusam molem caeli, & terrae vocabulo de lignat, quia materiam, quae ex intentione Dei mox in caelum,& terram formanda suit, sumit pro re, quae confit ex ipsa. Sed explicatio haec innuit Deum aliud p sterius. eis te, quid illud γ ordinem ne dicit ad res caelo, terraque contentas, ut sensus enascatur: postea fecit hominem, aves, bestias, arbores istud vulgaris Arabum indicat translatio: . primum, quod crea