장음표시 사용
401쪽
contigisset, atque ab eodem diluvio ad nativita tem Abrahae, si ea cum vulgo Interpretum ad qannum Thare 7Oum melius ad I 3omu reseratur , nonnisi 292. anni h. e. nec tria secula effluunt ; qui mortem oppetiit, cum esset annorum 175. Gen. 25. V. 7. h. e. quando 467 ι , vel nondum 5 R. aut ad summum 527us a diluvio annus decurreret. Quae si vera sunt, sacra cum prophana committitur historia, bellum irreconciliabile, & gravistima quaedam nas untur incommoda.
ii Abraham jam seculo post diluvium quarto, argento, & auro e visceribus terrae eruto dives Reges plurimos sibi coaevos habet, prout IX. illos Gen. I . quorum uni, scilicet Chodo lahomor, XΙΙ. annis quinque Reges serviverunt. Ecce Abrahamo Juvene quam multi Reges, quam multa bella, quam variae, & a se invicem dissitae nationesi CCC. tamen annorum spatio haec omnia a tribus, vel quatuor hominibus pullularunti Regnum illud Astyriorum praepotens, &formidabile initium capit anno a diluvio, I 520 ,& Ninus mox ad Indos usque profert imperium. Quis haec in animum inducat quis, dum alio Scripturarum exemplari contrarium docetur, recipiat tanta ne multitudo hominum a IU. vel si Noemum a diluvio mulierem non tetigisse cum multis afferas, a III. conjugum paribus nasei unius seculi spatio potuit, quae Iso. annorum lapsu totum fere orbem repleverit quis capiet magnum illud AlIyriorum imperium intra I 52. annos post diluvium In commoratione Israelitarum per a I 5. annos in AEgypto, ut multiplicationem illam, qua praeter Deminas, &Parvulos 6 . millia virorum egressa sunt, reddant
402쪽
dant probabilem, , ad miracula, & partum gemellorum quidam confugiunt: quanto magis primo , & altero post diluvium seculo posterorum
Sem, Cham, & a apheth tota vita, & multiplicatio juge miraculum dicendum erat, si intra I 52. annos tot myriadibus hominum, & stupendae illi multitudini, quae orbem terrarum fere reple- Verit, generandae suffecerunt ostendit quidem Ρetavius homines annis e. gr. 29O. polle geΠeratione in immensum multiplicari, sed postulatis, quae non facile conceduntur, puta: quod in
tra 29O. annos nullus sit mortuus, omnes autem
ab anno vitae XVI. liberis creandis operam dederint felicissime; cum ergo homines se mutius caedibus, & cruentis bellis consedisse ipse sacer textus innuat, tempus illud a diluvio ad Abrahamum non tam arctis limitibus annorum 35 a. includendum, sed admisso Graecorum calculo laxandum venit, ut Noe mortuus fuerit ante ortum Abrahae 722. Sem ante Jacobum annis 635. Assyriorum imperium coeperit anno a dilu-Vio 75O0 : Ita omnes aut disparent, aut mirum in modum levantur dissicultates, quae secus Videntur inextricabiles, & imperviae. b Sed & Sara Abrahamo marito suo nonagenario , aut IC. annos nato forte decennio
junior, muliebri levitate in risum solvitur, dum audit se parituram, quae jam vetula sit partui inepta, cui prae senio deserunt fieri muliebria
Gela. I 8. II. cur istud, si in Vivis agebant avi, abavi, & tritavi, qui seculo vitae suae tertio, &quarto post diluvianis temporibus generarunt Guae in Sara tanti causa stuporis, cum tot aVias exactis duobus vitae seculis filios parere quotidie Videret, & Abrahae tritavus Heber anno post di
403쪽
38a luvium 53 I. aetatis tuae. 64. quarto ab obitu Abrahae mortuus, qui Isaaco genito adhuc I 39. annis lupervixit, vegetus ipsis conviveret Necdum rebus humanis exempti sunt Sale & Arphaxad, Sem quos ille anno demum 5O2. post cataclysmum fato functus, atque iple totius orbis pater Noe ad annum usque 58 in Abrahae vitam produxit, aut saltem nota ante nativitatem Abrahae Obierit, quia Gen. 9. 28. vixit post dilu-Vium 35O. annis, & impleti sunt omnes dies ejus 95O. auia, & tunc ὶ mortuus est. Adeone repente aetas, & generandi virtus hominibus di-1 crimine tam notabili defecit I
ob Si Hebraicus calculus non fallit, Aisyrii cd , seu Chaldaei mox anno II O a diluviodd) Assyrioruin Regnum recentius quidem faciunt, uti& Tyri conditum facile ad posteriora tempora rejiciunt Chronologi, qui Hebridis codicibus inlistunt
Usser. ad an. 2 37. Ueta V. Rat. Temp. Part. I. L. I. c. a. pari. 2. L. 2. c. g. & c. I3. de Tyro. sed non pari facilitate falsi convineunt, aut evertunt Ueterum testimonia, & pugnantia in contrarium argu
menta. Quando Ninus sactrianam ut Diodorus Siculus, Trogus, & alii post Ctesiam narrant) invade
re properabat, in exercitu ejus recensita sunt decies septies centena peditum, & ducenta, ac decem equitum millia, decemque curruum saleatorum millia cum paullo minus sexcentis; quis sibi persuadebit annis circiter ducentis a diluvio in tantam multitudinem excrevisse mortalium genus, ut ad ingentes adeo exercitus lassiceret, in uno praesertim imperio, ac Popu Io, cum limite quidpiam in reliquis quoque genti bus nobis cogitandum supersit, quandoquidem nemo in eXiguos numero tanta manu progrediatur armatus δQuod autem ipsis etiam pueris vim generandi, ust In que illi, Alexandrinae versionis hac in parte inimici adversaute licet natura nihil mutuant tribuere, etiam
404쪽
vio, I 0 Arphaxad Patris Chaldaeorum velut periti Astronomi siderum cursibus observandis vacarunt qui nondum nati sunt. Simplicius Comiament. in L. de caelo refert tempore Alexandri M. Aristotele procurante, a Callisthene missas Babylone Observationes coelestes accuratas, quae
a temporibus Nemrodi, seu Beli exordium ducunt, quibus manifeste confit, a diluvio usque Beli nativitatem tempus illo, quod calculo Hebraeorum producitur, longius effluxilia. Quod non minus probat totalis Eclipsis solaris observatio, quam Nankingi apud Sinenses 3952. ante nos annis factam fuisse traditione sertur, & quae a plerisque nostris Astronomis agnoscitur, ut, si realis esset Hebraicus calculus, & Chronologorum huic innixum Systema subsisteret, 3I60 post diluvium anno Sinas jam incolae frequentes habitansent, Eclipsium quoque observatores. Ρraeterea Tyrus a Sidone Chanaanis filio condita fui - 1et CCC. annis ante diluvium; ast quod unice verum est, seculis a diluvio lapsis juxta Io. Alias insuper Veterum Traditiones, & autiquitatis monumenta proponit etiam Innocentius Fessier in Adnotationibus ad Anthologiam suam Hebraicam Leopoli editam an . 1787. pag. I . etsi in hoc opusculo audacter, & prophane multa misceat, quae nec plausum merentur, nec vadant periculo.
4 Nec parum ponderis ad laxandum tempus, quod a diluvio usque Abrahamum excurrit, habere putatur ratio illa, quae ab artium progressu duci consuevit. Vix enim credibile
ipsa refelluntur experientia, cum contra fieri soleat, ut, ubI vivaciores sunt homiaes, tardioreου quoque sint anni pubertatis.
405쪽
artem coquendi lateres illico uno post diluvium elapso seculo jam inventam, eaque persectione
excultam, quam aedificatio illa, cujus rudera posterior aetas ienaper est admirata, profecto requirebat , auro, & argento tantum ab aestimatione hominum crevisse pretium quarto jam seculo, ut haec metalla e visceribus almae telluris effoderentur, igne tanta copia liquarentur, ut in emptione, donationibus, & aliis commerciis vulgaris eorum ullis esset, & inaures, armillae, vasa domestica, aliaque non tam necessiitatis, quam luxus instrumenta ex eis conflarentur. His neutiquam obstat, ratione tali etiam calculum e Vulgata resultantem a vero abire per
desectum, seu pauciores annos complecti; susT-cit enim ipsum sonti Hebraeo Hieronymiano, de
quo natus est, congruere; realem autem & plenariam Veritatem quoad numeros, es Chrons-Deiam in LXX. virali editione conservari, quam si de ratione temporum tractaret, sors praeserret Ecclesia, sicut praesert in lectione Ρsalmorum: Vulgata, quia de Hebraico quoad annos controverib, jam tum, ut ponitur, de se hilosonata est, matris naevos in se non potuit non transferre, sicut in se transtulit hiatum illum, quo
Cainanem Arphaxadi filium Gen. II. I 2. ex albo Patriarcharum praetermisit, quem ex auctoritate Lucae C. 3. v. 36. eo spectare, repugnantibus licet multis praestantissimis Criticis; & interpretibus Scripturarum solidissimis, non dubitamus, dicimusque cum Toleto Cardinale, cui Cajetanus alias hebraigare solitus pag. 53. adstipulatur, non esse credibile 7o. non solum numerase Cainan, sed etiam annos vitae ejus, si non legissent in Hebraeo; gerunt ergo, θ' exe taria
406쪽
illa ita habebant: nec novum es, eo3 alia etiam tunc legisse, quae nunc non habentur vitio Seriptorum, quod etiam in Vulgato dicendum es. Credere enim debemus Evangelytoe id a manti, minusque periculum 6t dicere, Hebraica exemplaria ex parte non haberi perfecta, quam asserere in Evangelio errorem , seu mendacium vel minimum reperiri. eeI
reb Si cui haec de sequenda N. Interpretum Chrono logia a me problematice, non apodictice producta argumenta displicent, noverit Chronologiain hanc solam ab Ecclesia primis sex seculis fuiste adhibitam, neque hodie penitus abjectam, quia, ut Antonius Contius in notis ad Cap. 2. Chronologiae Nicephori Ci'. contra Hebraici textus defensores loquitur, cum com-. putationi o. Interpretum suffragetur Divini Lucae Evangelistae genealogia a Christo ad Adainum replicata, nefas duxit tam Graeca, quam Latina Ecclesia Hebraicam sequi numerationem, ac non potius eam amplecti, quae ex Evangelio auctoritatem accipit. Quid ad haec Adversarii γ Lucae lectionem in Graeco fonte, & Latina editione ab annis plus quam I 5 .erroneam circumferri, & usurpari, dicere non verentur, ut Hebraicorum codicum fidem, quam Ecclesia nunquam an eruit, & quam tot rationum momenta suspectam reddunt, mordicus tueantur, tota antiquitate repugnante, quae Chronologia in ex To. versione
retinuit, ct a diluvio ad Abrahamum plus minus 942. ab Origine Mundi usque ad annos gratiae excessu, aut defectu exiguo haud attento) 5 I99. numeravit. Satis est Chronologiain 7o. Seniorum prae Hebraica viris summe Orthodoxis, licet paucioribus, nostro etiam tempore probari, rem est e de cetero utraque eX parte incertam, & in decisam, de in solis
407쪽
VULGATAE EMINENTIA, AC DIGNITAS ASSERITUR, UT LABORE CONFICIEΝ-DAE EX FONTIBUS VERSIOΝIS, QUAE IN LOCUM HUJUS SUFFICIAI UR, ΕΤ ΡUBLICO USUI DESTINETUR, OMNINO SIT SUPERSEDENDUM.
Vetus Itala reffertur, cui Hieroumiana suc-
Ρost o. viralem versionem Vuleata in Eccle- siis occidentis celeberrima est, quae passim Hieronymiana appellatur, hane alia praecessit per prima quinque secula usurpata, quae insantiam nascentis Eceleuae Occidentalis lacte Verbi Divini enutrivit, Latina V. Tti ex o. virali, N. Triex Graeco originali, incerto Authore, aut, quod diversitate styli argui creditur, diversis Authoribus Apostolicae aetati supparibus expressa translatio. Cum enim primo itatim seculo communis liturgiae Latinae usus fuerit, in qua vulgari hae Occidentis lingua. quae in toto Romano Imperio ubique Vernacula, aut saltem non ignota fuit atque in Africa tene Augustino inter blandimenta nutricum discebatur, Evangelia, Epistolar, S Prophetiae populo praelegebantur, eadem que linSua, ut ex homiliis Patrum constat, expli-
408쪽
plicabantur ,necessarium omnino suit, iam tum faetam ex Graecis codicibus in Latinum interpretationem extare, quae, quod in Italia, & Regionibus Romano Imperio subjectis ejus usus esset, fata: quod usus hic frequentillimus, A versio ex γ. quae koine, seu communis dicebatur pag. 263. soret desumpta, Communis: quod lectio ejus ubique vulgaris esset, Vulgata: & propter parem primordiis Ecclesiae Christi ejus antiquitatem, atque etiam ratione recentioris Hieronymianae Vetus dicebatur.
Μultae tamen etiam aliae, & inter se discordanteS erant, sed omnes ex N. tranStatae V. Tti editiones Latinae: Patres, Cyprianus, Tert. Hilarius, Ambrosius, variis pro ratione provinciarum , in quibus degebant, translationibus utebantur , quod diversitas allegatorum ab ipsis eorumdem scripturae textuum satis manifestat. Augustinus alserit L. a. de Dostr. Chr. C. II. ideo Latinos homines duabus aliis linguis ad Di- Minarum Scriyturarum cognitionem Fus habere , scilicet Hebroea, V Graca, ut ad exem-Plaris Praecedentia recurratur, siquam dubietatem attulerit Laidiorum Luter retum ini ita uarietay. - - Propter diuersitates, ut dictum est, Interpretum , illarum linguarum cognitio necessaria es; qui enim Scripturas ex
Hebraea lineua in Graecam νerterunt, numera
ri possunt, Latini autem InterPreteS nullo m do. Ut enim cuique primis Mei temporibus ira manus venit Graecus codex, V aliquid facultatis sbi utriusque linguae habere videbatur , aunus es inter retari. Hanc novae adornatae a se versionis ex Hebraeo non postremam rationem frequentius adducit Hieronymus, Va-
409쪽
riare in infinitum codices Latinos, jam autem
verum non esse, quod variat, etiam malediacorum suorum Adversariorum tesimonio com probari. Cum apud Latinos tot fere snt exem-Flaria , quot codiceS, unuSquisque Pro a
bitrio suo vel addiderit, vel subtraxerit , quod ei uiuum est. praef. in Josue.
Sed inter omnes tam diversas, ac multiplices versiones Latinas Itala optima, & ceteris praeferenda esse judicabatur. In i His autem
interpretationibuS Itala ceteris proe feratur, namot verborum tenacior cum Perspicuitate sententiae. inquit Augustinus L. a. de Doeti Clar.
Est prosecto summa perfectio versionis, si
verborum sit tenacior cum perspicuitate sent-tiae, tamen, quisquis Italae hujus author fuerit, eum I heopneuston, seu Divinitus inspiratum dicere non est . necesse nec tot jam elapsis seculis ullus hoc sibi allirmandum putavit; haec proin versio, sive quod jam primitus imperfectior in nonnullis esset, sive quod lapsu temporis mendis non careret, primum ab Hieronymo, postmodum ab Ecclesia tota, novae, quae jam Hieronymiana dicitur, posthabita, tamdemque omnino deserta est, & nova Hieronymi tacito potius Ecclesiarum consensu, quam ullius Synodi, vel Pontificis decreto, cuius apud nos extet memoria, sensim, & per gradus p grediente tempore ita praevaluit, ut, dum usque ad tempora Gregorii M. Apostolica Sedes ' utraque editione uteretur, sola deinceps ubique terrarum in occidentalibus Ecclesiis obtineret; Itala autem illa uetus non tantum jam obsoleta in
desuetudinem abiverit, sed insuper aevo sequiori
410쪽
incumbente in orbem Christianum bellorum pro
cella, & tristi barbarie penitus fuerit amista
ut in usu publico nullum jam exemplar, nullus vel MS. codex supersit, notabili tamen ejus parte in Vulgata nostra editione, ut ex dicen
Ub Instaurare eandem ex ruinis, & de Patrum fragmentis colligere, quavium licuit, molitus est Flaminius Nobilius, suumque conatum Romae an. I 588. Pu hlici juris fecit, sed puram esse hanc veteris illius Italae editionem, quae ante Hieronymum in Occiden- . talibus Ecclesiis legebatur, nondum est demonstratum. Idein esto de Evangeliario Cl. Blanchinii Romae an. I M. edito judicium. Vide Τom. VI. Ρolygloit. Anglic. Ualton.) Calmetus in Di Elion. Bibl. voce: Vulgata pag. 52 . dicit aperte, veterem Italam prorsus interiis te, cum aetate nostra, quantum scire POD sumus, nulla supersint eXemplaria et idem tamen voce: Biblia pag. 183. censet, rem fore non dissicillimam, totam hanc Italam reparare, cum non prorsus pessumi verit, variaque post alios adducit MSS. e quihus velut partibus posset redintegrari. Vetus Itala nullibi inquit integra reperatur, sed s accurate RibIiotheca petati irerentur, omngm omnino veterem hanc versonem inveniendam ese puto. Ad finem Tom. VII. Comment. Bibl. in indice variarum Lectionum adfert vetustissurium sec. VI. codicem Cor-bejensem , cujus, & aliorum codicum ope, quos in vetustis Bibliothecis invenire est, minime dubitat, quin vetus Italica in IV. Evangeliis restitui queat; etiam Lucam Brugen in meminis e vetusti codicis e Malinundariensi mon alterio, quae veterem Vulgatam Contineat. Memorain dignum est, in citi. codice Corbejensi non dici Evangelium secundum Lucam, sed secundum Lucanum, namque juxta quosdam codices sapud eundem Calmetuin proleg. in Luc. Ηο- manum hoc ipsi nomen, vel Lucio, aut juxta Groti uin Lucillio fuit, ex quo solita contractione formatum Lucas in usum abiit ut vana sit vocis hujus a