장음표시 사용
421쪽
quae Hier. insinuat se emendasse, aut melius ha- heri in hexaptis, in nostro Psalterio deprehendas : E. s. non inveniebantur in hexaptari editione illa Ρs. 5. 9. dirige in conspectus tuo Diam meam sed dirige in conspectu meo viam tuam, monente Hier. ad Suniam, & Fretellam, imo nee apud alios interpretes excepta communi, AVulgata; posteriorem lectionem: in confoediu
meo h. e. ante , Vel coram me uiam tuam: le-
panaj darchaecha: offert etiam hodie Hebraeus, nec tamen realis est differentia; nobis viatoribus cursus Vitae, quem providentia Dei nobis pnedestinavit, via est, notra vivendi necesIitate, Dei destinatione; ex Hebraeo sensus est: dirige h. e.
sublatis inimicorum insidiis securam fac, & pla
nam Coram me, ante meos oeulos, Viam a tua
providentia mihi praestitutam, juxta quam me vivere voluisti. omnis nostra actio salutaris ad Deum velut principium suum principaliter. & eLficienter debet referri. Et quod legitur Ps. 73. 9. quiescere faciamus omnes dies festos Dei
gione ista. In Io. hexaptari serebatur: incendamus, Vel comburamus kata at omen, & sola communis habuit Lata ausismen h. e. quieseere
iaciamus: niseraph , vel simile aliud tempus, &primam personam veteres Videre in Hebraeo oportuit, qui hodie ponit: secarephu chol moade Et 'aaraeir: combusserunt Omnes dies festos , solemnitates Dei in terra nempe hujus regionis. Germ. ina Lande Sed festi dies non bene dicuntur comburi, itaque veteres quidam,& plerique recentiores per moed, ut alias, Synagogas intelligunt. & domos publicis precibus erectas, quas Chaldaeorum furor igni tradi-
422쪽
dit, nec satis efficaciter contendunt Sigonius, &Vitringa Synagoga ante captivitatem Babylonicam udutis hi Ρalautina defuisse; Hebraeus prae-
millo V. incenderunt sanctuarium firmatur, melior tamen potest censeri verbi scaraph, illa tra- rapti superstes apud Arabes signis catio, mutauit,ce sare iecit, ut adeo IO. lectio. eadem, quae nostra hodierna, primitus fuerit katapaus omen, pausare, cessare faciamus, quia moed proprie est festus dies solemnitatibus consecratus. hh9Ps. IO3. I 6. memorat Hier. 7O. vertiise lagois h. e. leporibus, ut hodiedum habet codex Alex. Ald. in edit. Reineccii Lips. an. 1757. Ps. IOA.
18. AM Ab hoc verbo Paraph GJt, incendit ducitur Iceraphim: ita serpentes presteres, seu hausolaeS, qui, si Dioscoridem audias, ipsae dipsades sunt, si pre 'ho, vel kσο h. e. uro, incendo, & disjao, si ve litio Graecis dictos, quia juxta veritatem, & Rabbinos 1 inach
hium, ac Salomonem halitu oris adurunt, venenoque dentium in homine ardorem, sitimque producunt, Μoyses appellat Deut. 8. II. Nuin. 21. 6. qui BO- charto in his explicandis citra dubium palmam Omnibus eripienti, hydri, & chersydri sunt, in aquiS,
interdum vero his deficientibus etiam in sicco degentes HieroZ. par. 2. pag, 422.) a quibus specie non abludunt alati serpentes, non tantum ut acontias, seu iaculus, salientes, sed in morem vespertilion uin alis instructi, vere volantes oculatis testibus etiam hujus temporiS confirmantibus, atque ideo me 'ophephim h. e. Volantes instar avium, quales non tantum India, sed vel ipsa Gallia narrante Scaligero fert, Isai. 3O. 6. nominantur, Vulgatus regulos basiliscos volantes, qui ex Arabia in AEgyptuin turmatim irruunt, quosve ibeS necare solent, interpretatur. Anyclis, - 'uOS ardor tendentis in Deum caritatis specialius in-
rituum supra Cherubim collocati primum locum tenent, novien istud tribuitur Isai. 6. a. & 6. forte, quod
423쪽
I8. in notis: cuniculis; in textu vero choerogryblis , h. e. Hebr. scaphan, a Vicino tra han abscondere, Occulere, quia scrobum latebras quaerunt ad 4atendum, nam, ut canit Martialis gaudet in emus; habitare cuniculus antris. Hieronymo Chaerogryllus non est herinacius, seu echinus Hung. Sul-disiano, titueses, iijskes borg, sed isto quidem non major, habens similitudinem muris, & ursi, ideoque in Pallastina dicitur arct mus, Arabum is bios, muris majoris species in Palaestina, AEgypto, & Lybia, Herodoto bi es dicitur, quia sic incedit, dc velut ursus, manuum loco anterioribus pedibus utitur, Chae-rogryllus h. e. porcus dictus est a sagina, & pinguedine , & quia talis mus rostro luem refert; creditur hoc ista han Hebr. Uocari, sicut ab eadem Voce iumpta pro cuniculis specie leporum nOtissima ) ibi copiosis, regnum Hispaniae per Ρhoenices primo sic dictum nonnulli censent. Cum igitur Hier. vertendum dicat leporibus, & ipsa hexaptaris editio ita habuerit, lectio Vulgatae nos ne a versione Hieronymi, & hexaptari editione in Ρsalmis diversa est. Universim Hieronymus in accuratiorem Ρsalmorum editionem Latinam quadruplicem laborem adhibuit. IO Dum a secretis esset Dama-so Papae, eodem suasore ipsam ad fidem codicis Graeci an. 383. emendavit, sed tantum cursim, & ex parte. ,, Psalterium Romae dudum positus
C c a emen- quod unus eorum carbone vivo ignita forcipe de altari sumpto os Isaiae Ρrophetae tetigerit, & od erit, mundanS, ut, etsi antea labiis pollutum se diceret. intelligeret nihilominus, idoneum se redditum, qui Voluntatem Dei tamquam ejus legatus populo annua
424쪽
emendaram: es juxta Io. Interpretes, licet cum
sm , magna tamen ex parte correxeram. Quod
quia rursum Videtis o Paula, & Eustochium scriptorum Vitio depraVatum, me cogitis, ut Veluti quodam novali scissiam jam arvum exerceam, &obliquis sulcis renascentes spinas eradicem, aequum osse dicentes, ut quod crebro male pullulat, crebrius succidatur. epi. ad Paulam in capite ΡsUterii anno 384. aut 383. ao Facit itaque istud ex Graeco codice hexaptari novam versionem ipsis adornans, appo
sitis obelis, & asteris eis pag. 189. ut quisque
sciret ,, ubi virgula fuerit praecedens inde usque ad duo puncta in 7O. translatoribus plus haberi, ubi vero stella fuerit, usque ad duo puneta, de Hebraeis voluminibus additum juxta Theodotionis duntaxat editionem, qui simplicitate sermonis
a Io. Interpretibus non discordat. 30 Sophronio hortatore ex Hebraeo Psalterium Vertit in Latinum au. 39I. Cum enim
lite disputans cum Judaeis pro Christo ex Ρsalmis testimonia juxta Nersionem 7O. protulisset, Hebraeus Per sermones Paene singulos asserebat non ita haberi in Hebraeo, versionem itaque ex Ile braeo ab Hieronymo flagitat, cujus ille postulationi lubens detulit, quia, ut dicebat, licet translationem 7o. diligentissime olim emendatam suae linguae Latinae hominibus dederit, & in Ecclesia sic legi Psalmos, sicut hactenus est consuetum, Oporteat, tamen aliud est in Ecclesiis Christo credentium Ρsalmos legere, aliud Judaeis singula Verba calumniantibus respondere. Alibi quoque insinuat, suae non fuisse intentionis, ut nova ipsius ex Hebraeo versio publice in Ecelesia legatur, & in locum usitatae veteris suiliciatur,
425쪽
solum adhiberi cupit ad investigandum, & me
lius intelligendum sensum. Propter consuetu dinem sic psallendum in Ecclesia ajebat, ut nos ex Io. interpretati sunaus, & tamen sciendum,, quid Hebraica Veritas habeat propter no
io Haec versio extat inter OO. Hieronymi edit. Vallars. Tom. IX. in Divina S. Hieronymi Bibliotheca, a versione Psalmorum, qua nos utimur, longe diversa, quae ut in publicum usu in in Ecclesiis assumeretur, fieri non potuit; fuisset enim populus ChristianuS non parum turbatus, qui secundum vetustam editionem canendis Psalmis adeo consuevit, ut heddere eos de memoria complures ponerat. Si Iestio hederae Jonae 4. loco cucurbita ipsi etiam Eppo. tam perieulosa eXtitit, prout narrat AugustinuS epi. TI. Pag. 330.) quid eventurum fuisse putamus, si totum ΡΩ1terium nova hac versione fidelibus oblata velut in aliud commutatum audivissent p. si re esse puto, eam, quae inter nostram Vulgatam , & Hieronymi versionem intercedit, in Ρsalmis disserentiam ob oculos Lectoris ponere. AnumamuS praeprimis Psalmum II 8. Hebraeis II9. pag. I 33. quia cum ad Primam, Tertiam, Sextam, S Mnans facerdotibus quotidie fit recitandus, notissimus est: Beati immaculati in qua, qui ambulant in Iege Domini. Acrostichus, ubi initiales literae ordine seeXcipiunt, & collestie aliquas voces efficiunt, vel certum quempiam sensum, aut nomen proprium, ut illud Sibyllae: Iesus Christus Deus Salvator.) seu potius Alphabeticus est, eoque conteXtus artificio, ut octoni Primi versus constanter a prima Alphabeti Hebraici litora Aleph, octoni sequentes a secunda litera Beth, rursiis octoni a Daleth 1ncipiant, & sic progrediendo usque ad finem Alphabeti, cum literae sint XXII. his in VIII. ductis eta. X. 80 totus Ρsalmus omnium longissimus I 6. versibus constat; quo vero orantibus Divinae legis reco datio firmior adhaerescat, aliquod legis hujus Synonymum in omni versu repetitur. eX-cepto Iaa. in quo solo nulla fit legis mentio. Itaque
426쪽
40 posteaquam rursus illapsis vitiosis lectionibus Psalmi sedarentur, iterum accuratius emendavit , quae emendatio creditur in hodierna nostra Vulggia superella, repugnantibus multis Criticis,
In quo corrigit adolescentior viam suam λ in custodiendo sermones tuOS.
tuiS. Dormitavit anima mea, Praetaedio. Viam mandatorum tu rum
Legem pone mihi Domine viam justificationum tuarum , & eXquiram eam
Priusquam humiliarer, ego deliqui: propterea eloquium tuum custodivi. Haec facta est mihi Dem. loco neutrius.)Narraverunt mihi iniqui fabulationes : sed non ut
Inclinavi cor meum ad faciendas justificationes tuas in aeternum propter retributionem. Praevaricantes reputavi OmneS peccatores terrae: ideo dilexi testimonia tua. Confige timore tuo carnes meas: a judiciis tuis ti
In quo corrigit juvenis semitam suam 7 quum custodierit verba tua. Servus autem tuus meditabatur praecepta tua. Distillavit anima mea prae stultitia. Viam mandatorum tuorum
praeceptorum tuorum, &custodiam eam per vestigium. Carmina erant mihi praecepta tua. Antequam audirem, ego ignoravi: nunc autem eloquium tuum custodivi.
brari neutro gre. carent.)Foderunt mihi superbi fo-Veas, quae non erant juX-ta legem tuam. Inclinavi cor meum ad sa-ciendas justificationes tuas
Propter aeternam retribn-'tionem.
Quasi scoriam computasti omnes 1mpios terrae: propterea dilexi testimonia tua.
Horripilavit a timore tuo caro mea: judicia tua timui. Et
427쪽
ceni et Calmetus Tom. IV. Differt. in psalmos
pag. 35. art. 3. Vulgatam a Cone. Trid. approbatam , & quoad Psalmos in ossicio Divino receptam, Velut novam ex hexaptis Versionem C c 4 . eam
Ps. I. Et in cathedra pestilentiae hominum pestiferoxum) non sedit . Ps. 2. Quare fremuerunt gentes, & populi meditati sunt inania λv. 6. Ego autem constitutus suin Rex ab eo super Sion montem sanctumcjus praedicans praeceptum ejus Sem I. pag. 4.)Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur Do
Ps. 4. 3. Filii hominum unquequo gravi corde y ut quid diligitis vanitatem y v. 8. A fructu frumenti, vini, I olei sui multiplicati sunt. Oleum alias addi solitum
o hic adjec gre, vel e X-cidit ex Hebraeo. Error est amanuensium harpia h. e. fructu, pro karu h. e. tempore, nam in Hebraeo est medieth a tempore.
Ps. 8. 6. minuisti eum paullo minus ab Angelis h. e. parvum secisti prae An gelis, Angelis paulo minorem fecisti. ΡΩ 0o. Qui habitat in adjutorio altissmi, in prote-etio Et . in cathedra derisoruiri religionem deridentium)non sedit. Quare turbantur gentes, &tribus meditantur inania 3 Ego autem orditus sum Regem meum super Sion, montem fans tam meum, annunciabo Dei praecep
Filii viril usquequo inclyti mei ignominiose diligitis vanitatem. pag. 4.
A tempore frumentum &Vinum eorum multiplicatis sunt. Hebraeus dat sensum: majorem tribuis cordi meo laetitiam, quam fit laetitia, quo fertilissimus est annus , & quo frumentum, ac Vinum eorum multiplicantur. Laetitia messis,& vindemiae in Bibliis pro
maxima laetitia ponunt dris Minues eum paullo minus a Deo. AElohim non pro Angelis, sed pro De O accepit, ut accipiunt hodie valde multi. Qui habitat in abscondito Excelsi, in umbraculo
428쪽
Bethlehemitico exaravit ΙΟ Ρsalterio Gallicano, tamquam translationem
ctione Dei coeli commo- Tabitur. - - A sagitta volante in die, a negotio perambulante in tenebris, ab incursu, & daemonio meridiano. Hebr. non timebis ab eo, quod noctu timeri solet, nec a sagitta interdiu volante,' nec ab occultis, nec a
manifestis hostium infidiis) nec a peste inambulante invadente in
tenebris, nec ab exitio vastante cal. nigrante, obfuscante) in meridie. . aut vesched: et a diabolo Iegerunt, aut si codex eorum habuit jaschad, h. e. quod vastat in meridie, exitium, per hoc diabolum, veluti hujus mali authorem 'intelleXerunt, aut, quia res pe-istilentissima fuit, diabolus vocitabatur: rursus :sad Arabum, Hebr. Rhud etiam nigrum, atra
. tum esse notat, anne daemon omnia vastare, &Perdere natus, a colore
nigro luctus, & sinistrae sortis indicio sched appellabatur 2 sicut, dajava, vel deva, Syris, Persis, aliisque nationibus ab atro
Hieronymus in secessu quae eadem sit cum il- quod habendum putat,
A sagitta volante per diem, a peste in tenebris ambulante, a morsu. insidiantis meridie. Nihil vidit in codice Hebraeo de illo damonio Sanctus noster, nisi forte id voce insidiantis notasset, at O. loco hodierni baschud: Mastabit legentes veschedpopter literarum similitudinem, daemonium posuerunt, quod sched diabolum significet, & plurale schedim Deut. 32.
17. Ρs. I . 37. Occurrat pro daemonibus; quod eXemplar autographi li
vel hodiernum Hebraicum, aegre definias. Observatu dignum, Aquilam servuin illum literae Ηebraicae etiam vertisse: a morte daemonis meridiani, vel : a daemone VeXatae meridiei, vav igitur legit non jod, vel certe per id, quod vastat in meridie, daemonium intellexit, ut o. Exitium meridianum , cujus, causa essiciens diabolus putabatur) est ardor solis, & ealidus tum ven-
429쪽
t, ssVerum dicatur, prout libuerit, vetus Itala Lucianea, aut Italo - Hieronymiana, illud semper in confesso erit, non elle illam ex Hebraeo ab Hieronymo factam versionem. Romanum au-C c 5 temtro colore nominatur. Μonachi veteres daemoni uin meridianum vocabant genus morbi, quod sensibus, & mente, quos corripuit, privavit. Ps. I 38. 2. intellexisti cogitationes meas de longe.
V. I 2. tenebrae non obscurabuntur a te, & nOX si eut dies illuminabitur. Non elt occultatum a te OS meum, Ossa mea ante conspectum tuum) quod fecisti in occulto, & substantia mea in inferioribus terrae in mero matris imperfectum meum corpus , adhuc embryonem me) viderunt oculi tui, dies formabuntur, & ne- .mo in eis. etiain noti tibi iunt dies, quibus sum in utero formatus. nulluSeorum dierum fugit te.)Mihi autem nimis honorifieati sunt amici tui Deus, nimis consortatus est Principatus eorum : roa VOX maXime polysema amicos, sed juxta ipsain Vulgatam hic V. 2. cogi tationes sonat, aliter malum , tus iter facientibus in locis Syriae lethalis, meridie saevissime furens, aerem rarefactuin amans enecat viatores, qui paIlio tecti humi se abjiciunt , dum Praetereat, Arabibus vocatur Sammiel. Intellexisti malum meum de longe. v. I 2. Nec tene-hrae habent tenebras apud te & nox quassi dies lu
Non sunt operta ossa mea a te coram te quibus sectus sum in abscondito, imaginatus sum passive h. e. delineatus, essigiatus) in novissimis terrae, informem adhue me viderunt oculi tui, dies formati sunt, & non
eiS.Μihi autem quam honorabiles sunt amici tui Deus tquam fortes p a Gp e res eorum i legit rasthnem fine Aloph, ut I. Reg. I 8. 23. quod valet paupereS. Theodotion etia in vertit pauperes penetae.
430쪽
tem psalterium, ab eo, quo jam utimur, distinetum illud est e putatur, quod a tempore Apostolorum usque Hieronymum in Ecclesia Romana obtinuit, & ab eodem Hier. est cursim, SexIuin , socius, pastor &e. prout ab hac, aut illa radice ducitur. Vulgo vertitur: quam Pretiolae, ct cognitu dissiciles sunt cogitationes tuae immensa illa de universo hoc cura) quam robusta, h. e. valida, ct magna est
summa earumi fi numerem , arenas EXcedunt.
Negat tamen Schullensius re , a saltem Hebraice facilius concederetur Chaldaice) cogitationes in Bibliis designare , licet sic habeant Lexica, sane U.
gat Usch summam, numerumve significare, Locos Num. I. 2. EXO. 3O. Iet, Collat. Gen. s. I3. nullam summae notionem evincere, contendit ea sita verti debere, h. e. individua. Iudi c. 5. 5o. 2. Sam. 3. 8.Ps. 72. IO. Dies pleni invenientur in eis. al. aquae largiter bibuntur eis. Omnia ipsis sunt in abundantia: non a maesta invenit , sed a matratet eX- suxit derivari debere. U.
Alii: quam cari, aestimati, pretiosi, mihi sunt o Deus amici tuit magnificata, aestimatissima sunt mihi eorum capita h. e. individua: vel potius:
quam gravis numero eorum Summai enumerem
eos λ plures sunt areni S, Flebrari, Arabes, Graeci. Latini caput pro ipso homine, persona, ac indiν duo usurpant, atque etiam scriptiirae, quod Calmetus in C. 32. v. 4. EXOd. insinuat, Schullensius vero fusius demonstrat in h. l. Virgilius canit A n. s. Bina boum vobis Troia generatus AcesIes Menumero evita in naves h. e. ut nOS Hung. dicimus frusta, darab, Germ. Stuck. Quis plenus invenietnr in eis. mi legit non me, ν sortane pro Alepli stare ratus est. Hodie passim verti observo: a-