장음표시 사용
511쪽
diei apertissimi ostendunt, chhet veteres per e sonuisse frequenter, quid aliud docet .VOX Eva, in qua Gheth in e conversum omnium Nationum linguis innotuit quasi citham jammim, vel chhajamim, aut clibemim, quod sina omni dubietate aquas calidas significat; apto in
rem meam Bochartus Geograph. Sacr. pari. PD-ster. L. a. C. . I 6. pag. 764. punctis nondum
adferiptis pro Hebraeo hodierno h em impotuit Dei hemim, Astabice porro hemis aqua aecalidas sonat, G eous in Lexieo: assemim raqua calida: vicum Hemaus a Jerusalem 6o. stadiis distantem adnotat ideo sic appellatum, . . quod illi sons esset calidarum aquarum, & ad morborum curam idoneus, docente Josepho Flavio. Haec BOchartus, qui tamen non aquas calidas, sed jemim pro Emim posito, Emaeos populas e genere gigantum interpretatur cum Onkelos, & Samaritano, in quos ex imprOVtio inciderit Ana; rursus pro aquis. Syriaca versio
habet. θte est Ana, Mi invenit sibi aquam in deserto. in quem locum Diodorus Tarsensis.,Syrus, b Hebraeus famim aquam Iigniscare volunt, ac si diceret: Moyses invenit fontem
. Item: Phaenicia, seu Punica lingua, quam
eandem esse cum Hebraea ab eruditis demonstratum est plusquam satis, teste Hieronymo thermae jemim vocantur; igitur vero simillimum est, . etiam antiqua Flebraea sic fuisse Focatas. De-mum jammim in dubie; atque obvii maria, lacus, & Omnem aquarum congregationem signiscat, legi porro jammim nil vetat, aut archa'-xos semim pro jammim apud aliquos sonam potuit; quam enim parum intersit inter sonum
512쪽
pathach, & tetere, quamve sacile praesertim in variis alternent dialeMis i non est incognitum. Jam nihil iacilius est, quam Alexandri semi-asi nos loco isto depellerea . ID Licet muli apud . Chaldaeos, Syros, Arabes, a thiopes, AEgyptios, Persas variis, & distinetis vocitentur nominibus, quae Bochartus cit. l. producit, tamen in nulla ex tot linguis jemim appellantur: indicio gravi , nunquam ipsis nomen. istud adhaesisse. ao Ad mulos designandos. adest in. Bibliis vox Hebraeis notissima, ct obvia poerred, seu contra- etsi perd, vel pherd, cujus etiam etymologia ad singularis hujus animalis' designandam natu- Iam propius accedit, cum tamen UOX Iemim nihil simile offerat, hau Moyses usus fuisset, si muli tum noti fuissent, aut nomine aliquo designati. A paeraed nomen veredus, ac burdo 4. Reg. 5. 17. quidam derivant. Si semim Mosaica phrasi muli sunt, cur nomine hoc antiquato. aliud in Bibliis tam est Vulgare 30 Cum Patriarcharum opes, omnisque oeconomia fere in re pecuaria consisteret, cunde & pezuniae nomen Latinis usurpatur frequentillima est de armem' vis, ovibus, capris in Jobo, in Genesi mentio, mulorum nullibi, nisi post o. annos sub aetatem Davidis, nec tunc semim, sed peradim dicuntur; erant proin usque hoc tempus ignoti, ac dum innotuerunt, pesad incoeperunt appel-Ιari h. e. 1 eparatum ab aliis hactenus notis animalibus genus. Ρraeterea: si muli antiqua illa . aetate ante No. annos 4n montanis Seir. noti fuissent, incredibile videtur, viciuae. Palestinae mansuros fuisse incognitos usque ad aetatem Davidis, & Salomonis, qua veriti rariores quaepiam animantes non ex vicinis montanis Seir, quae
513쪽
quae jam Davidi parebant, sed ex .remotis regiO- 'nibus non secus, ac pavones, sim' ct 3.
Reg. IO. 22. munificentia Reginae Saba sunt qllati, antea vero nec innotuerunt , nec usibus ho- .
cti) Auro, & argento vix. aliquod futile prae copia pretium ii, diebus Regis Salomonis 3. Reg. IO. 21. indieatur, quia clastis Regis adier mare cum classe Hiram semel per tres anno& ibat in P arsis h. e. in Africam, vel in maria longioris itineris, a I. Tharsum. Ciliciae. al. Tunetum Africae al. Τolosam Hispaniae)deferens inde aurum, ct argentum, & dentes elephantorum,. G simias, S pavos Hebr. Xophim, . Methcehchibim, posteriore. voce jam meleagrides, seu gallopavones, Iam juxta Huetium in comment. de navigatione Salom. C. I. psittaei, juxta alios Numidicae gallinae, seu Africanae aves Nomadum his e pastoritiam vitam ducentium, & in pascuis degenti um intelliguntur; pro Pulgatae Pavonibu S magno eru- . . ditionis asparatu, & nobilissimorum interpretum con-. sensione pugnat Bochartus HierOZ. L I. C. 2O. pari.
ΙΙ. Erudite litem dirimit Jheob. Hassus Dissert de I chesibim ad Salomonis, &. Hirami navigationes Ophirificas, ae Tharsissas. I. Censet thuehehillim est edialesti Thau pro sono, & figura S adoptantis yari- etate positum loco Sti Albim 2. Paral. Ia. 3. nec . aliud, quam invernarum, & spelunearum habitatores a sach h texit . operuit, ct fora, vel Suchehah h. e. spei ca, qui Graece A trogle. h. e. caverna, & ΟΦ subeo, ingrediosi, tiroglodii et dicuntur, si ve homines snt ' sive ferae , ut' Job. 38. 4o. bestichchah, significat in caverna, ubi bene Lutherus: in aer hule, &TO. Ps. IO. 0. vertinat: mandra ovium latibulum, hinc Archimandrita cellarum seu . monachorum in ce lis latentium princeps, Rector). sunt. Vero troglodyt . qui juxta Solinum C. 44. beetis eaecavant, illis teguntur, juxta Plinium L. V. C. 8. 1Feeus e cavant, 'hae illis domus. Igitur aliqui mancipi, de tali bbmi-- num. nere' capta, alii homines, sed non in cavernis. Verum in Achchoth, seu alia dialecto thuehchoth h. e. tabernaculis c papiliouibus, seu tentoriis habitau- ses
514쪽
minum sunt adhibiti; hae aetate autem frequenter 8. Reg. I. 33. a. Regi Ι 8. 29. Ρs. 32. 9. ΠΟ-
lite fieri, sicut equus & mulus, quibus non est intelleetiis, Hebr. scut jur h. e. equus, ta Phoe d,
tes c prout faciunt Arabes . propterea disti Sehenita
intelligitnt. Haseus vero simias, . proin nec RVes, ne Chomines, sed. pithoros, csrtum siniarum genus, fors' quod a caudarum longitudine -ος est cauda)eereopithecus dicitur, quasi dicat: Simias; & nominatim rarius hocce earum genus; cephus certa ab aliis . multum diversa species simioruiri ex Ruph, seu Ropho Hebr. Germ: meer-ΗatZen. quod instat fetis caudata in Germaniam mari devehantur, ex luchchim vero gltera specie, quae in AEgyptum allata addito articulo AEgyptiaco pi, thuchiis diceretur, Graecum pithe στ, finali terminatione im in os, & si in e , seu i versis ' natum est. , Pi enim articulus est, ut eX Uro, seu
horus, ct si, fit Pharao, IH tiro, ut Uung. Ur, seu
. Hebr. hhur, lihurim Dominus, Domini: vel rum altus. Celsii sitiuus piramis, a ram altus, quasi eXeelsa die hoheb in alti ' erecta. Confer pXod. Ig. I.
EXech. 3O . IT. I. Reg. IO. II. 2. Ρaral. 2. 8. & 28. 0. notum est, e lingvis peregrinis articulo P una cum vacibus ipsis in vernaculas seu ex ignorantia, seri. quacuΠque eX eausa transferri, ita at Gebra, aι caleas manach h, I Eoran dicimus, & .nostros superaddimus articulos: der At horan, ag Alliorkn: atque' eadem ratione judioat Has us ex thuin finia; Dctum AEgyptiace pi thuch, Graece; ho eithelioS. Sane Diodorus ficulus urbes in Africa a uiniis ne, vel Sehenitis frequentatas Pithech as . appellataS memorat; simiae ex AEgypto in Or ei arri' allatae; Iudaeorum multi ita tenente Aimelthius sec. 12. in LeXico, thuchchim dicit esse gαο majmon selem simiam maj-mon Turc. I ling. majom) Qui vero pro hominibus
interpretasstur, Io. versores . 2. Par. I 2I 3. habent
suffragatores, qui troglodytas vertunt, qui ut ΡOeta canit fhi de petris aedes feeere canatis ' hi hioum petres figidocheesn ethento. Bochari. par. 2. L. I. 2o: Sed, duin vOX polysema Occurrit, eo mi-
515쪽
h. e. mulus chine German. plata o Si tam est conRans., ct antiqua gentis traditio de mutis, producatur illat novitiam dicimus, quia solus Jonathan pag. Ι34. & quidam alii poster res
habent , onhelos pag. . Ι33. non agnoscit, non Veteres, ut liquet e versionibus, & Samaritano. Et vero: si tam est explorata veritas jennim mulos designare, dent nobis rationem, Cur ..Hebriel 28o. annis ante Christum, item λαδῖr. Chr. II. Priumviri illi Aquila, Symmachus,& Theodotion Graecis literis Hebrieum fameim describere contenti, nullam addiderint interpretationem, ut quam certa aliqua signification reddi posse sorsitan desperaverint Atque haec . reprimendD temeritati eorum, 'qui Vulgatam te vibus de causis, & ex pura, putaque conrectil- ra corrigere volunt, sussiciant.
Ad examinandam. Hebraicam Hieronymi eruditionem convertuntur, ' contra quam Joala. Clericus, Jacob. & Ludov. Capellus, Richardus Simonius, varias formant objectiones, sed quExullius sunt ad solvendum- dissicultatis. . Primo: Ajunt Sanctum nostrum Judaeis facilem accomodasse aurem, quibus dum credidit, saepius in ectorem sit deduetus. ipse nam tmefatetur in commeutariis, quaedam significantius. ' . . . . &nus pavones Vulgatae loco hoc auferendi, quod a. Reg. I . RO. Suchehoth henothe gallina etim pullis, ct Rehvi Io, 8. a6. . verisimiliter juxta Uulgatum recte galliιs vertatur, eX fhuch, Arabes hodieduin 'gallum dieh, gallinam dioha, ut Eung. Mis, & per emolle bu vocitant.
516쪽
& melius, verti potuisse. Ita in C. I9. Isai. v.
s. ac C.' V. 14. In eo, quod nos eranstulimus incurvantem, b res oenantem, possumus. dicere incurvum, ta lascivientem , nos litem Der-hum Hebraicum, agmon, celeriter quorscripta sunt , vertimuδ, ambiguitate decetei reis foenantem dixi s, seni antius Aqui- la transtulit frebiunta, ot: qui nihil. recte agit, sed omne Perversum. Item Zach. II. ait pro plaste, seu nectore, se olim statuarium fuisse interpretatum, Verbi compulsum ambiguitate,
cum certe melius figulum transtulisset, quemadmodum apud Matth. C. 27. interpres Vere COΠ- vertit. Subjicit modeste vir S. Melius reor prFrium errorem reprehendere, quam dum erubesco imperitiam con teri, rii errore Persistere'. Verum putaverit Hieronymus se deceptum,
quia quod persectius , & significantius judicabat,
non fuit assecutus, Ecclesia tamen nihil mutandum, sed versioni censuit esse acquiescendum pag. 42O. a qua cacOZelotes 'ille Hebraieae literae Aquila haud. procul abest; profecto Agmon non tantum runcum, sed hamum, ferrum recurvum. J. b. o. 26. sonat. Gh hah abscissum ramum, α incurvatum, hoc ipso refraenatum, & cur non aftivh refrenantem etymon incurvare notat. Cur non ex Arabico prohibentem, 'retrahentem
Rabbinis quoque chhaphah singnificat ligare,
stringere, comprimere, cogere, quae verbo re nare vicina sunt; vulgo tamen aemon juncus est, ohhapha ramus, & per illud debilis populus , subditi, quos ad imperata quaquaversum flecti necesse .ess, per hoc' sortes, Proceres: utroque vocabulo reetores, A plebs, una Om
517쪽
NonnIsi circumspecte. & dum delectu, aejudicio, nec ubique Magistris detulit Hieronymus. Aquilae versionem conserebat cum sente,& versione Io. virali , ne forte Synagoga in odium Christi aliquid mutaverit, ut suo loco uberius videbimus. Ad Pammachium, & Oceanum scribens testatur, se miro odio ferri in Judaeos . qua Christiani nominis hostes, eos, quamvis vertionem ipsius Latinam fateantur veracem, dolere Vehementer, quod occasio ipsis jam sit erepta Christianos irridendi. Deuter eon seu Niichnajost pag. I o.) h. e. Τraditionum Judaicarum exiguam habet rationem, nisi dum aliis etiam firmioribus innituntur fundamentis, Deuterotas praecipuos Hillelum, & Schamatum,
pag. I 33. ut prophanos veritatis dissipatores ex allusione Nominum in plerisque despicit; in C. V. Eccle. directe recedit ab Hebraei Praeceptoris versione, & in C. IX. addit: sed quis nobis haec Judaeorum expostio non Placet,
ad majora tendamus f ita etiam alibi vice non una. Ecclesiasticorum virorum traditionem respicit potissmum, e. gr. Ρnef. in epi. ad Eph. dicit: Nunquam ab adolescentia aut legere, aut doeios viros, quae ignorabum, interrogare
cessavi, nunquam me ipsum , ut plerique habui magisrum; denique nuper Ob hanc vel maxime causam Alexandriam perrexi, ut viderem Di mum, re ab eo in omnibus Scripturis , quae habebam dubia, ficiscitarer. Secundo: Hieronymus saepius asserit vocem . aliquam in Hebraeo a vocali incipere, ubi tamen regula est certa hodiernorum Orammaticorum, Ocem omnem inchoari consonante, seu prius
efferri consonantem, dein subsequi pronunciatio-1 i . nem
518쪽
nem vocalis ejus; meminit etiam diphthongorum, quae tamen nullae sunt in Hebraeo; quid quod non videatur scivisse numeralia sequiori genere in ith terminari, cum Damaso scribat EXO. 13. I 8. Si esset: quinta generatio: legeretur amesa dor. in C. a. Ose. de Boal ait: inter Beth, di Lamed literas consonantes Ain νOcalis ponitur, quae juxta linguae illius proprietatem nunc Beel, nunc Baal legitur. Εxplicans vocem Gara addit: Sciendum, quod αFr incipio non habeat consonantem, sed incipiea vocali Ain, E' dicitur Ara. Respondetur, Hieronymo Ain esse Vocalem, in quantum in linguis nostris est aphona, & Ia ejus Vocalis pronunciatur apud gentes exteras, incipit itaque a vocali, prout effertur Latine Ara, ut etiam patet ex nomine Beel; hane literam dum superae puncto notatur, Arabes ut e durum proserunt, & vocant gain, quomodo etiam π. Seniores in hac ipsa voce Gara, re Gomorrha, alias vero sine omni sono, ut in Vocibus Hebroeus, Aminadab reddiderunt. Non pauci etiam ex hodiernis docent, Ain, immo& Gheth esse vocalem, quia nee hanc effert Hieronymus, nisi per e, prout faciunt etiam 7O. Interpretes pag. 49o. atque in hae ipsa voce amesa praeterit sonum consonantis Gheth , qua
Praeterea a vocali incipit etiam ναν, seu usonat ante omne Bumaph. & literam initialem schevate assectam, ita dicimus: uduar, ulmo Iadim, uben, h. e. N verbum. θ' tempora
costituta , b illius. Quid si olim I ael, immaser, ithma er, non j/βrael, fmmaser , jithmasser dicebatur licuit Josepho asserere L. VI.
519쪽
de bell. Jud. C. 6. nomen De; tetragrammaton h. e. IV. constans in Hebraeo literis Iah-νo seu Iehova per IV. elementa vocalia mot- cheia phoneenta scriptum fuisse in tiara summi Pontificis, & Hieromo easdem literas Iod, H Mν, He vocales appellare nefas Numeralia quod attinet, sicut in ith, ita etiam in Faeh. si per i in masculino finiantur, secus in ah possunt terminari; idem est de nominibus Gentiliabus, ut monent Grammatici. Ρorro Gham Iehim pluralem esse terminationem, non vero
singulari diei asserit ipse Hieronymus, sed verseba ejus Clericus non debebat depravare; alioquin si istud Hieronymus ignorasset, rudissimus fuisset, quod ridiculum est. Quod de diphthongis adfertur, has multi agnoscunt, licet communiter in Grammaticis oppositum tradatur, interim in ipsis Grammaticis notatur, vocales cum Dd, & ναν diphthongescere, quod eodem re
ut multi efferunt, v, traν gens, suspensuε, Dominus, Omnipotens, linea, praecipe pronunciantur sicut diphthoni. Adjectiva Vero generis masculini, sed terminationis femininae, hic mos est linguae 3 in numeralibus praecedunt, non sequuntur, quod tamen pudendo rursus errore non per ignorantiam, sed per incogitantiam erroris postulat Clericus. Vide Gen. s. 6. atque ipsam vocem obhamischa Gen. 47. 2. Qui autem plus, aut perfectius Hebraice se scire pro- stetur, quam legatur in Scripturis, vel Scriptu-
rae in Hebraeo sermonem corrigere attentat, non
tantum aberrat, insuper deridiculum se praebet eruditis. Numeralia contra ac adjectiva alia, suis praeponuntur substantivis, quod vere ab Hie- Ι i a TO-
520쪽
ronymo expressum dum iterum sugillant intemperantiores Critici, ridendo ad confusionem cir
cumseruntur errore, ita Gen. 5. 7. Dan. IO. Σ.
pertaeduit me generationis hujus 4m annis: ar
tamen qui Hieronymo non parcunt, horum sermonem non possunt non reprehendere, sed quantuli ad obscurandum lumen tanti Doctoris quorum in Hebraicis peritiam si Hieronymianae ad
dideris , Croesi divitiis obulum adjecisti. γέ Sed
non uu) Ipsi etiam celeberrimi Rabbini post tempora S. Hieronymi non amplius ea valent Hebraicae lingvae cognitione, qua Majores eorum, adeoqile ipse quo que Hieronymus fuerat praeditus. Rambam, seu Maj-monides reconditae eruditionis, admirandae doctrinae inter suos Autor Sec. XII. lingvariam praeter Hebraeam Arabicae, qua librum More Nebhuchim h. e. Doctor perpleXorum edidit, pag. ῖ5 .) Chaldaicae, Graecae, & Τurcieae gnarus, de quo dicere amant ejuSpopulares: A m e ad Mosen istum) non stir re- ait scut Moses, candido in Cit. L. C. I. pag. 4II. sic dicit: constat nos hodie linoa nostra non usque sideo peritos essP. R. Salomo ad C. RI. Levit. ubi sermo incidit de variis animalium nominibus Hebraitis, subjicit: nos in his eaeereitati non 'mus. Abenezra sec. XII. Hispanus Rabbi in signis juxta Bux-tQrsauin Theologus, Astronomus, & Philosophus, qui Praeclara commentaria scripsit in tota Biblia, apud suos nomen Sapientis haeelthacham) consecutus, ita dictus, quod abhan Fagar I. Sam. T. I 2ε h. e. laP3s auxiliaris esset suo populo ad Theologiam firmandam , & originem suam ad Esdram illum S. Librorum emendatorem referret, proin thno h. e. Arabice filiue Eetrae, proinde abaenezra esset, ad Cant. Cain