장음표시 사용
531쪽
duci, & sic varia habere significata, atque ideo
Authores etiam hodie in tot partes scinduntur, licet
AEgyptiacum edit. Graeco - Lat. lal. I97. ubi adnotatur Agyptios vates suos ita vocare, Moysen quoque Psomtomphanchthi appellatum, duin AEgypto IO. Plagas intulit. Haec sunt argumenta Κirciteri, &aliorum pro comin unissima illa interpretatione ad Versus Hieronymum, unde & Lutherus reddidit inti m consiliarium den heim lichen Rath. )Respondeo: Primo exploratissimum esse, Hieronymum scire communem istam de Occultorum revelatore interpretationem sustineri poste, si voces Η braice eXponantur, verum addit, quod & Eircherus evincit) nomen elle AEgyptiacum, & ideo significatum ejus non debere repeti eX Hebraeo, sed eX AEgyptio sermone, unde, quia isto Salvatorem Mundis onat, ita este vertendum. ,, Licet Hebraice hoc nomen absconditorum repertorem sonet: tamen quia ab
AEgyptio ponitur, ipsius AEgyptii lingvae habere
debet rationem; interpretatur ergo serpa One AEgyp tio Saphneth phaneo, sive, ut TO. tranSferre Volue runt, plaintomphanech Salvator Mundi: eo quod orbem terrae ab imminentis lamis eXcidio liberavit. , , Arbitratur Hieronymus o. vocem nonnihil defle-Xisse, vere enim pronunciari Saphnath phanee, contra, ac Eircherus putat, nisi verba ejus intelligas da significatione in Hebraeo, ubi non plantom, sed saph nath est absconsio. Tom. II1. edit. Vallar. Pag. I . de nominibus Hebraicis dicit. Sonathonphanech corrupte mallem legere correpte, non producto sephinati phanee dicitur, nam in Hebraeo legimus saphneth phanee, quod juxta Hebraeum interpretatur absconditorum repertor. Porro ab AEgyptiis didicimus, quod in lingua eorum resonet Salvator ψndi. se Nihil igitur culpae admisit vir S. si ab iis significatum vocis accepit, a quibus non accipere culpa fuisset.
Secundo Bene quidem veteres interpretatos occultorum revelatorem, si Hebraeae vocis tetaphan ratio
habeatur, sed fortς male sic, vere autem Psontom
532쪽
licet excelletiti doctrina conspicui. Inspice Τona. VI. Bibl. Polygloti. ad calcem. Ita Iob praeter
dicitur, de celeto in paF-eaiah inere divinant ,
Arabica notio serius est nata, omnes coneedunt v
cem este AEgyptiacam, valida proin manet ratio Hieronymi, est enim incredibile Pharaonem Hebraica voce uti volutile, & potius respexisse in Iosepho futurorum praesagiunt, quam praesens emolumentum Salvatoris Mundi, quae magnificentior, & gloriosior est appellatio; non possumus ergo in Hebraeo plene conquiescere, AEgyptiacum etymon est accersenduin , secundum quod vox ista quidnam significet a Monachis Nitriae, quibuscum egit, discere poterat Hieronymus. P. Gulielmus Bonjour Rrem. Ord. S. Aug. in Dissert. Romae I 6. apud Ρ. Graveson Hist. Eccl- Tom. II. pag. 37. edit. Aug. Vind. & Ηerbi p. 175Iἀargumentis ex antiquae , gypt. lingvae fontibus de-- sumptis probat Hieronymum recte vertisse; sane Serapis illo Deus, Iosephi, & beneficiorum ejus est
delineatio , vetustae inscriptiones hunc servatoris nomine insigniunt. Suffragatur Augustinus L. quaest.' super GeneS. quaeS. I 35. , , Hoc nomen interpretari dicitur: Occulta revelavit, ex illo utique, quod min-nia Regi aperuit, AEgyptiaca vero lingua Salvatorem Mundi perhibent isto nomine appellatum. M uidsi Hier. linguam AEgyptiacam apprime callebat p g, 458. ) qui epistolas, quas Pacho inius, Cornelius, & Syrus AEgyptio sermone ad se ultro citroque scribebant, Latine verterit, ut testatur ipse P f. in Regulam S. Paeli omit his verbis: Ajunt Thebaei, quod Pachomio, Cornelioque, & Syro, qui usque hodie ultra centum, & decem annos vivere dicitur, Angelus lingvae Mysticae scientiam dederit, ut scriberent sibi, & loquerentur per Alphabetum speciale, signis quibusdam, & symbolis absconditos . . sensus involvens: quas nos epistolas; ita, ut apud AEgyptios, Graecosque leguntur, in nostram lingvam
VertimuS, eadem, ut reperimus, elementa ponentes,
ct qua simplicitarem AEgyptii sermonis imitati sumus, interpretationis fides est, ne viros Apostolicos; &
533쪽
Id, quod est vir dolorum prestigiatorem, Ven- triloquum cenginiimython magum, inimicato-Κ k rem,
totos gratiae spiritualis sermo Rhetoricus immutaret. Apud Calmutum Gen. 4 I. adnotatur in margine, Blat emphane Coptica lingva, AEgyptiacae surculo λ- nare Saulatorem Mundi. Vallars. Tom. 3. Oo. Hier. pag. I 8. Qui lingvae Cophthae, seu antiquae AEgyptiacae student, consentiunt cum Hieronymo, do cent enim lingva Cophthuum Salvatorem seculi, seu . Mundi phistem pane, pro quo To. corrupte legunt Ρsontomphanech, appellari ,, Idem in notis ad Quaest. Hebraicas ,, Scite Hieronymus ad AEgyptiacam Originem has voces resert ,, mox illa profert testimonia, quae ponuntur in notis ad Tom. I. Iosephi Flavii
pag. N. Ustem phene reapse dici AEgyptiace salus - seculi, Pentateuchum Arabicum quidem, sed AEgyptiaca manu descriptum in marginali nota addere, Psontomphanech obscurum vocabulum valere Salva
torem Mundi, seu ut ille Arabs exprimit Musiimu -ι-duoad octateuchum Graecum h. e. lihr. Pentat. Iosue, Iud. Ruth Collegii Oxoniensis Psontomphalaech explicare do est soler tu Αo s. h. e. Salvator Mundi. Unde jam hodie viri sumine eruditi Hieronymo consentiunt, uti Jubloniskius &c. Addo hoc nomen seu casu, seu speciali Dei voluntate ita esse AEgyptia curn. ut etialia Hebraice aliam Iosephi proprietatem, eucomi uinuue contineat. eX quo 1amim, ut communiter originatione Hebraica veteres fuerint contenti, contingit enim non infrequenter, ut nomen personae alicui . aut genti impositum in duabus etiam linguis. F. G. Graeca, & Latina congruentem dei sigmficationein. & possit a radice Graeca, vel Latina derivari; exemplo sit vox Roma Graece Valentiam , robur, romylos, virum robustum, Hebraice altitudinem vox in Rama h. e. in excelsis audita est convenienti utrinque significatione notat, & ut alia mittamus, quoniam litem de Cophthica voce litigamus, nomen copius ex voce AEgyptus per aphaeresim, & literae g. in e conversionem, alii cum ipso
Eirehero ab urbe Coptos, cujus meminit Josephus L.
534쪽
rem, desiderabilem, & Eharuna, item ad Deum revertentem, bene resipiscentem denotat; λει-
4. C. II. de bell. Iud. quam Strabo L. II. ArabuJn,& AEgyptiorum communem urbem vocat, & cujus vinum febrientibus valde prodeste dieitur: ali, ab Arabico chibth, quo AEgyptus appellatur, alii ex Graeco phthos h. e. scis lus, circumcisus, quia cir- cumcisionem adhibent, deducere satagunt. Itaque in ipso AEgyptiaco non innitum inter se variaverint duae voceS, quarusn priore occulta revelans, nam piston panicha dicitur e sie augur ) posteriore Salvator Mundis gnificatur, atque hinc natam ista in ambiguitatem, quae tamen lucidae Hieronymi interpretotioni ex A gyptiaco sermone repetitae necquid quam obstat, quae fuit praecipiti damnata crisi, meliore λIuta. Cl. Monsperger par. 2. Herm. pag. 15O. & seqq. Vulgatae, & N. virali versioni complura vitio vertit, 'sed minutiora, quae ab interpretibus commode eXPlanantur. e. gr. EXo. 34. 29. quoa Moses faestscornuta esstet, loco . radiabat cutis facies ejus: Raram utiqne cornutum esse notat, eX quo Graeci, Latini,& Germani suum ejusdem signitisationis vocabulumessinXerunt, unde Hieronymus in C. 6. Amos eKAquila reddit: nesciebar, quod cornuta esset speetes vultus ejus, nempe splendor ille cornuum figura. apparuit, unde vetustas Heroes, ae Numina sua imi tatione Moysis plerumque cornuta .exhibuit; vide Calmetum, & a Lap. in h. I. splendore in Uulgata . supponit. Item Ps. 8 I. I . cibavit eos ex adipe
frumenti; sed quis nescit, eae adipe Hebraismum elle pro superlativo gradu, ut sensus siti pingvissimo, &optimo tritico. Hebraeus habet in seq. 9 de petrameIIe saturabo eum, sed haec literarum positio, & punctatio vitiosa ab aliis putatur, cum o. virali lectioni Arabs, Syrus, & AEthiops consentiant. Rursu S:
Isai. 22. IT. gallum gallinaceum male verti Observat. cum Hebraeus habeat: AEternus effieiet te effectione viri. Hebr. gaber, vel gahar h. e. exterminaberis penitus. At gallus apud Isaiam cucuriens alarum plausu, santuve suo pro loco suo acriter, atque ala
535쪽
ria, mons timoris Dei, reverentiα, visonis,
aut Provisionis, quia dixit Abraham ad filium
metallelecha tallela gabhers ecce DominGs transferens projiciens) te translatione O vir' putant enim vocandi casu accipiendum, sane genitivo reddi vetat accentus . & absolutus status vocis testela ,' & dato non concesso, viri h. e. forti, virili translatione, seu penitus tolleris, unde probabit vir Cl. sumi debere 7 genitivus viri substantivis additus saepe qui dem legitur, sed significatione tali nunquam, tranS1atio viri, esset quae fieret a viro simpliciter. TO. vertunt: Drios e balei, ka ratri ei andra, Dominus ejiciet, & conteret virum Resta est Uulgatae versio: o Sobna tu thesaurarie, qui templo praepositus est abduceris in captivitatem Babelicam, ut nec pedibus , terram contingasi ecce Dominus aqportari te faciet ,
sicut asportatur gallus gallinaceus , O qtias amictum se sublevabit, te. Gallus ligatus, & pendens de
manu, aut baculo portitoris ad forum defertur venumdandus. Eo quod Hiezonymus a magistro suo didicerit, gaber hoc loco valere gallum, non sequitur este falsum, nec enim semper fallunt veteres
Rabbini, scut inquiebat Rabbinus Hieronymo) galius humero portituris de alio loco transfertur in alium, se te Dominus de loco tuo leviter asiportabit, quae similitudo captivitatem Sobnae una cum Rege Manasse abducti, & ibi v. I 8 mortui mire illustrat. Si Sobnae, & galli superbam indolem spectes, conveniunt, excepto namque pavone gallo nulla avis superbior, Sobnam victum, captumque capti ligatique, & venum abducti galli probrum affabre pingit, quia, ut Cicero de Divin. dieit: galli victi siIere solent, canere victores: si Hebraeam vocem scruteris,gaber unde per aphaeresim. Lat. vir sicut Graec. auer Lat. vir pro masculo vir gregis ipse caper, Virg. ita Hebr. gaber pro gallo, obvium, & in seno-la Rabbinorum maxime tritum. cum enim gaber sit maritus, gebira marita, vel domina, gallus utique gallinarum maritus est; ita R. Selomo, ehaph fimili
536쪽
Isaaeli: Deus sibi victimam providebit. Jeremias projectio, vel elesta tio, exaltatio Dei, aut
litudinis. subaudiit, & per tharnegos h. e. gallum exponit, 'i deportatur de loco in locum, ex Midras eli explicatione Psal.) Thehil. neque galli cantum, de quo frequens in Thalmud mentio, aliter, nisi Doctis hiaggabar vocant, quia vero Thargum Jonathanis Num. 33. 35. Ueut. 2. 8. ipsa nomina propria locorum, quae voci gaber componuntur, per gallum seu Marn ola reddit, vero simillim mn fit, hanc significationem etiam antiquis temporibus fuisse usitatam, cum ergo illa eXplicatio: deportatione viri, h. e. virili, animosa, forti, nec Hebraeae Grammati eae c6n sentiat, nec exemplo firmetur, similitudini autem deportationis galli certa circumstantia eventus suffragetur, nihil innovandum. Mira ingeniorum varietast Sicut hic pro viro pugnant multi eruditorum, licet nos in Vulgata gallum legamus: ita ex adverso, tibi nos Matth. 2I. 34. Marc. I 4. 68. Luc. 22. 34. JOaΠ. I . 35. toto adstipulante Orbe Christiano gallum Gr.aIntora legimus, ad cujus tertium cantum si a me -- dia nocte,.seu primo gallicinii: Secundum: si ab altero proprie dicto gallicinii tempore supputaveris eantum Ρetrus Christuin ter negavit, aliqui magna
contentione non volucrem, sed hominem, ex ossicio suo mcubias agentem, aut buccinatorem, nomIrnum
vigilem intelligi oportere disputant, Tona. 27. Blasii Ugolini Thesaur. Antiq. Sacrarum. Hadr. Relandi, Geor. Alimanni, Christian. Biel Dissert. de galli cantu Ierosolymis audito. Nempe in urbe Jerosolymis gallos alere interdictum fuit, nisi igitur cantum e longinquo audire, fors e villis resonantem, non poterant accipiunt proin cantum, aut clamorem Ρraesecti templi, vel buccinatoris, qui Graece aleitor, Latine gallus Vocatur, ut apud Athenaeum, & Theognidem videre licet, porro Romani, qui Ierosolymis praeerant, ad turres stationarios huccinatores habebant vigilias noctis indicantes. Liv. L. . Tacit. Annal. II. C. RO. Vegetius L. q. C. 8. Domus Caiphae loco vigiliarum vicina fuit ex sententia Villalpandi. Contra est, eri
537쪽
doctrinae verti potest, prout ab hae, aut illa r dice derivaveris. Unde plena relicta est libertis
impropria , ac rarissima quadam vocis usurpatione, communςm fidelium persuasionem non esse inquietandam , Salvator Hebraice Syro - Chaldaica voce usus. est, qua buccinatorem dici gallum nemo demonstrabit. Quid si recentior traditi est de gallo in Sancta urbe non alendo sed & e vicinia etiam ad integrae horae spatium cantus praesertim intempestae noctis
silentio potuit personare &C. - . .
AEternus: ita ehova vertunt hodie plerique, quae versio supponit compositam vocem ex n- a fuit , ut
si je ex futuro jAEPah erit, ex participio praesente , seu benoni hovah existens, & perfecto hamab suit, at formam schonias, Iehothhanna, Ioa obh Sc.
contra genium linguae. talem divulsarum syllabarum coagmentationem respuentis, vel ad minus eXigit radicem havah significatione fuit. Putasne hoc ipsuineste eXtra controversiam pofitum 8 paucis accipei secundum plerosque doEtiores pronunciatio Iehsνa adeo est novitia, ut nec trium seculorum sit, cum primus omnium Galatinus eam an. I 52 . commentus fit; nomen hoc ane honeton ineffabile) Hieronymus post To. Exo. 6. 3. legit Adono, serios, seu Dominus, Apostoli hanc lectionem probaverunt, unde non erat opus aliquid novare; aut voce alia puta : Adonai, dc Elohim in legendo vox est permutanda , quod Judaei eX quadam veneratione ne profanetur,
faciunt, ct eidem punista Adonaj, aut Elohim apponunt, aut 3 ahν Oh, seu mo pronunciari debet, fieenim legimus apud omnes veteres, non solum Christianos, sed etiam apud gentiles, quibus aliqua ratione Divini hujus Nominis innotuit appellatio, juxta illud Clarii Apollinis: cunctoriam Numen Supremum dieito o. phraseo ton panton hypaton Theon et amen' Jao Alii significationem accersunt ex Hiphil, bahaνah aut Rhel jeha ah quasi essentiator, gene si urgos, qui rebus dat este suum, per quem Omnia& existunt, & subsistunt; alii ex horaa aerumna, infortunium derivare malunt, ut antelligatur ille
538쪽
sgnifieatum dissiciliorum vocum e variis radicibus strutandi, qua usus Hieronymus, etiamsi non sem Per
Deus potentissimus, qui hostibus Israelitaruin ara umnas, ct calamitates intulit, qui fatorum oulinem moderatur, & bona. vel mala decernit mortalibus. Nec satis accurrata eidem Cl. viro videtur esse versio: In principio cre-it Deus calum, S ter- - , - - ω Spiritias Dei ferebatur super aquas. Quid ergo deest ipsi ad perfectionem 7 hoc videlicet, ut loco creavit ponatur affabre expolivit, efformavit, uag. 350. ut praeexistens materia huic operationi ei praemittatur, quam expositionem Ρrocopius Gazaeus olim gravibus verbis reprehendit; hara ex traditione, ut Rabbi Beeliai explicat, valet facere jegra meain, existens ex nihilo. Spiritus Dei, ruachh Elo-him, cur vehementissimus ventus 7 cur non Divinus Spiritus p racthaph cur expandebat 7 cur non eadem probabilitate confovehat y ei incubando, velut volu cres ovis suis, ut effectu fomenti sui hanc chaoticam molem, vim ei conferens genitricem, producen dis infinitis speciebus aptaret aut expandit non se, sed molem illam, eamque secundavit. Verti posse: ventus Fotentissimias, vel ventus a Deo EXcitatus non
nego, sicut Arabs habet: venti Dei Iahant: rhahub Iahi thehubbu debere determinate sic verti, idque ex tripode decerni posse inficior. Urget idem Cl. Μonsperger par. a. I 56. f. 5 Gen. a. 8. plantasse Deum Paraclisum voluptatis a Frincipio, verti oportere hortum deIiciosessimum ab Oriente, quasi Ρaradisus non idem foret, & a principis aliud esset, quam ab Orientel) a principio caballinicum videri, quasi Paradisus a principio tempori Prius, quam Μundus, fuisset productus. Reponitur, nulIa nos cogi necessitate ad aliquid immutandum: in Hebraeo est, Deum plantasse hortum in Fe Mn gan beyeden ut potius videatur accipiendum pro loco quodam singulari, seu nomine proprio Me , vel est hortus cum deliciis h. e. deliciosiuimus, seu Paradisus voluptatis. A priseipio Hebr. mik ad man temporis, vel situs y plantavit ab anteriori pari',
539쪽
per selieissime subjectas vocibus detexisset noti
nes, non propterea sequeretur, eum perfecta
respiciendo Orientem, proin ab Oriente, ad , seu versus Orientalem plagam. Aquila, Symmachus, Onhelos, omnes vertunt, sicut Hieronymus a Frfncipio , addit Calmetus, Syntaxim textus originalis favere versioni huic, si ita: versor culpam non ha
ΡL a I. titulus est: in finem pro susceptione matutina , displicet eidem Cl. viro, cum Hebraice sit ad literam: praefecto Musto super cerva aurora ς seu per metonymiam. materia ex qua, pro ipso instrumento posita: super tibia eae osse cervino, matutina h. e. Psalmus cantandus ad sonitum tibiae ex osse cervino Paratae, quae mane inflari quot diebus solet. Cur non potius IusFirium, Psalmus . aut oratio ad ascensum aurora P Coneeditur menalgigeachh musicae praesectum significare, praepositum choro, qui cantum Ceterorum moderabatur, lamed est nota dativi, vulgo itaque verti solit Psalmus praefecto chori paratus, vel dandus: Iamed est etiam nota genitivi, unde posset verti: Psalmus praepositi, aut victoris, seu praestantissimi. Psalmns ad eum spectans. vel ei tradendus, qui arte canendi caeteris antecellit. Calmetus . specialem habet de voce Iamnatetigeachii dissertationem. Ilier: solet vertere victori h. e. Cantori optimo: vel praesecto. praecentori. Uerum N. ac fatente Cl. Μonsperger, etiam Symmachus, ct Theodoti on sine mem legerunt, Iannet chh, quod significat finem, ut Ps. I 2. I. usquequo Domine oblivisceris me natetaiah id est in fnem seu sempiternum i semper duraturus usque finem mundi, In omne aevum: VOX polysema est. ultimum rei complementum, fic-que finem, victoriam, aeternitatem. roburque signifieat : si legatur in infinitivo piet se natrire hh erit ad decantandum, ad Iudendum musico instrumento.
Iuxta al. Psalmus pro insigni aliqua victoria. Pia est applicatio in finem, id est: in Christum fidei intuitu tendendo. qui est finis, seu scopus veteris legis, can tandus, ct compositus ad excitandam in Christum fidem. ' Pro
540쪽
Iinguae hujus cognitione caruisse, nam originationes hae ad momenta rerum non faciunt, &etiam
Pro susceptione matutina: Hebr. habet: yal ajjae Iaeth ha schachhar, de verbo ad verbum: super cεr-νa aurorae, vel diluculi, seu Psalmus pro cerva matutina, id est: pulcra, ut aurora. Christiani exponunt cum Hieronymo, & Bellarmino pro Christo, quem Judaei venatorum, & canum more in horto olivarum persecuti sunt, V. I . circumdederunt me canes miasti: concilium malignantium obsedit me; certo Psalmus de Christi passione agit, ac gloriosam ejus resurrectionein, quae mane, primo diluculo contigit, titulus respicere videtur, tunc Pater suscepit eum, Ps. 3. 6. exurrexi, quoniam Dominus suscepit me. Lutherus: ein Psalin uon der Hindindie frith gejaget mird. Sed non video, cur Christus cerva diceretur, qui tandem cervus potius fuisset genere virili appellandus, ut Hieronymus vertit. Uxorem Cervae assii nitari lego, Christum non lego. Alii vertunt: pro sella matutina, Apoc. 22. L6. Christus de se: ego sum - - stella splendida, & matutina. Iudaei comminiscuntur se, gentem Israelis, en e illam cervam, quam nempe Christiani ubique terrarum persequuntur; inde a Saeculo 2. jam coeperunt Psalmum varie detorquere, qui de Christo sonat
apertissime, dum a nostris ex eo impugnarentur. Aliis est certa cantilena incipiens his vocibus: cerva matutina . ad cujus notam ipse Psalmus decantandus esset: ut nos dicimus: ad notam : Lauda Sion Salvatorem. Calmetus more suo, per obscuros Psalmorum titulos Plerumque classem cantorum, aut cantatricum intelligens vertit: praesidi classis cantorum, quae cerUS matutina dicitur: ego quidem aliquam cantorum clas lem
tali titulo fuisse decoratam non credo, sed nec Cal- metus velut certum asserit istud, sic enim loquitur: plerique Psalmorum tituli cimmeriis serme sub tenebris latent, hic vero implicatissimus est, interpretes divinando explicant, nihilque satis constans, certumque proserunt, eos hic praetereo, qui ubi vocem ali - quam non satis perceperint, statim musicum instru