장음표시 사용
181쪽
Tractatur III. in causa indifferenti, & indeterminata non potest certo cognosci determinatus essectus .
Ad confirmationem dicendum, Deum Perscientiam simplicis intelligentiae cognoscere sua decreta ut possibilia, sumendo possibile Iargo modo, prout nimirum significat illud, quod absolute non repugnat (in quo sensu essentia Dei, attributa , Personar divinae. MOmnia, quaerant in Deo, possibilia dici possunt non vero fi possibile proprie , & in
stricta significatione usurpetur, prout nempe denotat illud , quod continetur solum in potentia causae omnino indifferentis, & indeterminatae ad ejus productionem et ad hoc . enim necessarium esset, ut Deus in aliquo Sgno rationis in quo, & non solum a quo, cognosceret suam voluntatem omnino indifferentem , de indeterminatam ad Qturiis attonem, vel non futuritionem rerum, quod iamen repugnat , ut ex supra dictis constat
Ex hoc intelliges, quod si Deus ab aeterno creasset Angelum operantem, v. g. diligentem , ejus dilectio non posset ab illo cognosci ut futura; quia esset tantum post ior ipsa essentia Angeli, posterioritate a quo , quae cut supra ostendimus non lassicit ad futuritionem etiam virtualem , alioquin proprietates possent dici futurae respectu essentiae, &Pater aeternus, posset cognoscere suum Verisbum ut futurum. Dico tertio , non eognosci a Deo futura contingentia, sive absoluta, sive conditio-Data , in propositionibus contradictorie o Positis, ex vi, de lege contradictionis. Probatur i. et Uis contradictionis non magis petit veritatem unius propositionis,u.g.asairmati v quam alterius,scilicet negativae edinae
182쪽
ne se ent ia Dei, I indifferenter se habet ad hoc, ut docet mristoteles i. Ieriherm. &D. Thomas ibidem lech. II. 8c constabit ex infra dicendis: At in medio indifferenti non potest certo sciri aliquid determinatum , ut in prima conclusione ostendimus: Ergo in propositionibus contra-d ctoriis non possint, ex vi contradictionis,
contingentia, ut determinate futura , vel non futura, a Deo cognosci. Hanc rationem insinuat S. Doctor qu. I S. de malo art. p. his verbis.: Ea quae sunt ad utrumlibet , .non Possunt
evnosci an fuis causis determinate, se ub difiunmone , utpote quia erunt , vel non erunt, sic
Probatur secundo : Vis contradictionis non petit, quod una propositio sit determinate vera, & altera falsa, pro priori ad divinum decretum, ded ad summum pro omni instanti reali: Ergo in propositionibus contra dictorie oppositis, ex vi, & lege contradictionis, cognosci nequeunt contingentia ut futura, pro priori ad decretum . Consequentia patet, Antecedens probatur. Si vis contradictionis peteret, quod una propositio esset determinate vera , & altera salsa , propriori ad decretum , postularet etiam quod id haberet Oro omni priori,& signo imaginabili e Sed hoc dici nequit: Ergo nec illud . Sequela
Majoris videtur manifesta; na vis oppositionis contradictoriae fundatur in illo primo principio, stuodlibet est , vel non est ., quod est verum Do omni instanti, & signo rationis excogit hili. Minor etiam non est minus certa; si enim vis oppositionis contradictoriae postularet , quod una propositio esset determinate vera.& altera falsa , pro omni priori, & signo rationis imaginabili,sequeretur , quod propositio'nes contradictoriae de futuro contingenti es
183쪽
sent determinate verre, pro priori ad rerum possibilitatem, & consequenter, quod prius a Deo cognosceretur aliquid ut suturum, quam ut possibile Imo, quod magis est, sequeretur, quod pro priori rationis ad existensiam Dei, de ad praedicata necessaria illius,deberent vel ii Cari . Ex quo ulterius fieret, quod prius prioritate rationis aliquid esset futurum, quam Deus conciperetur exiliens, quo nihil absui
dius dici , vel ex cogitari potesta
Probatur tertio, si veri eas determinata futurorum contingentium, labindeque dete minata iIlopumfuturitio , oriatur ex ur, & nam tura oppositionis contradictoriae, non eri:
Contingens, nec liberae, sed absollite neces.faria , sicque tolletur omnis libertas, & conmtingentias rerum di At hoc dici nequit Ergo nec illud . Sequela Majoris probatur: Effectus,
consequens adi causam necessariam necessit te absoluta eandem sortitur cum ea necessit tem: Sed vis, & natura oppositionis contradictoriae est causa necessaria necessitate ablo-
Iuta, cum illa fundetur e ut supra dicebamus .im hoc primo principio, quodlitat est, ve non, quo nihil potest dari,. vel concipi. magis. necessarium et Ergo si veritas determinata futurorum corvingentium, subindeque dete minata illorum turitio oriatur ex vi, & nam tura oppositionis contradictoriae, non erit libera , & contingens sed necessariae, nece fitate absolutae, sicque omnia evenienti nece furio necessitate absoluta, nullaque erit libertas, re contingentia in. rebus . Ex dictis patet responsio ad praecipuum Adversariorum fundamentum, quod sumitur exvi, & lage contradictionis, quae exigit, ut una ex contradictoriis sit determinate vera, & altera determinate falla.. Ostendimus enim in
184쪽
De sientia Dei. . irrsecunda probatione conclusionis , vim , aenaturam contradictionis exigere quidem, ut una ex contradictoriis sit determinate vera,Maltera salsa,pro omni instanti reali,non tamen pro omni instanti, di signorationis, di naturae, nec per consequens pro signorationis antecedenti decretum. Dices, propositio disjunctiva constans ex duabus contradictoriis , v. gr. illa , Petrux disputabit, vel non dissutabit , est vera propriori ad decretum, determinata veritaret At veritas huius disjunctivae ex veritate aliis cuius partis desumitur, & consequenter determinata illim veritas ex determinata verbia te alicujus partis dependet : Ergo aIi quae
pars predictae disjunctivae debet esse dete minate isera, pro illo priori ad decretum divinum, ae consequenter poterit divino intellectu , pro illo priori, ut determinate vera
Respondeo , concessa Majori , negando
Minorem; veritas enim illius disiunctivae sinmitur ex incompossibiIitate partium inter se, quantum ad veritatem, vel falsitatem , non vero ex veritate ipsarum partium , ex quibus componitur; illa enim propositio non solum est vera, sed etiam omnino necessaria , dc tamen nulla ex partibus, ex quibus componibetur, est necessariae veritatis. Item illa propositio non solum est vera pro primi ad decretum, sed etiam pro ligno possibilitatis Terum, cum sit veritatis omnino necessariae, & rete nae 3 non minus, quam ista , homo est animat innati: & tamen pro tali signo nulla ex suis partibus est determinate vera, ut constat ex supradictis : Ergo veritas talis propostionis a suarum partium veritate non pendet sconsequenter ex eo, quod sit vera Hyria, Prio-
185쪽
pri os i ad decretum, non recte colligitur, a. tquam ex illis, ex quibus componitur, debere pro eodem priori determinata veritate
gaudere. Dico quarto, sutura contingentia non cois
aenosci a Deo, pro priori ad decretum in illo-Tum determinata veritate objectiva. Probatur ratione fundamentali: Pro priodii ad decretum nulla est determinata veritas obiectiva in futuris contingentibus: Ergo non possunt pro priori ad illud cognosci in sua veritate objectiva determinata. Conseque n. tia patet, Antecedens probatur. Veritas objectiva determinata de objecto futuro pissupponit ipsum objectum ut futurum: Sed propriori ad decretum , nullum contingens estrumeterminate futurum et Ergo pro illo prio-Ti nulla est determinata veritas objectiva in futuris contingentibus. Major constat ex alto communi axiomate: Ex eo, qRod res est, vel non est , propositio dieitur vera , vel falsa . Alinor vero, in qua est difficultas, probat ut multipliciter . Primo ex D. Thoma hic qu. I 6. art. 3. ad 3. ubi haec scribit: ulud, quod Munc est, ex eo futurum fuit , antequam esset, quia in eausa sua erat, ut feret, unde sublataeaca , non erat futurum illud fieri et sola au.
sem ea a prima est aeterna, unde non sequitur ,
suos ea, quae sunt , femp.r fuit verum ea esse futura, nil quatenus in causa se uerna fuit , Mi essent futura , qua quidem causa solus es Sem. Ex quibus ita arguo : Ea denus tantum aliquid est futurum ab aeterno, quatenu ncausa prima fuit, ut esset futurum: At non fuit, ut esset futurum, in causa prima ratione omnipotentiae,. ut Considet atae in actu primo gnam ut sic tantum dat denominationem pos
sbilis: Ergo fuit, ut esset futurum, in causa pri-
186쪽
De sieniti Dei. ma, ut per decretum determinata, & coii- sequenter pro priori ad illud, nihil potest esse, vel concipi ut determinate futurum boo de Augustinias lib. 16. contra Faustum cap. g. reddens rationem , cur fateatur senescire, an aliquid sit futurum : Ideo ( inquit nescio , quia quid habeat de hac re
voluntas Dei , me latet et illud me tamen
non latet, sine dubio futurum , si hoc Dei vo
Secundo probatur eadem Minor hac ratio. ne . Decretum Dei est prima radix , & primum principium determinatae futuritionis in rebus: Ergo pro priori ad illud contingentia non pollunt esse, vel concipi ut determinate futura . Consequentia patet , Antecedens probatur. Illud est prima radix, primum principium determinatae futuritionis in rebus, quod primo determinat primum principium possibilitatis illarum .' At primum determinans primum principium possibilitatis rerum , nimirum divinam omnipotentiam , est divinum decretum a cum enim Deus non sit agens naturale , sed liberum , ejus omnipotentia non potest determinari ad agendum, nisi a libero suae voluntatis decreto: Ergo illud est prima radix, & primum principium determinatae futuritionis in re
Probatur tertio Minor principalis ex natura,& definitione futuri: futurum enim est illud, quod est determinatum in suis causis ad habendam exi stent iam pro duratione sequenti: Sed pro priori ad decretum . contingenistia non sunt determinata in suis causis ad habendam existentiam pro duratione sequenti et Ergo pro illo priori non sunt determinate futura , Minor constat; decretum enim est ipsa-
187쪽
Tractatus Ira mei determinatio causae primae, a qua pendet, & quam supponit aliarum caularum determinatio . Major autem probatur ex diffe-xentia, quae intercedit inter possibile, futuram, & existens . Res enim mere possibilis continetur intra potentiam causae omnino i differentis , & indeterminatae ad ejus prodinetionem. Res existens est totaliter egressa esuis causis, & posita extra dependentias illa-Tum. Res vero futura, cum sit media inter mere possbilem, & existentem, etiam medio modo se habet, nec est totaliter posita extra suas causas, sicut existens, neque contenta in sola potentia causae omnino indifferentis ad
ejus productionem, sicut mere possibilis, sed continetur in determinatione ipsius caum inclinatae, ac determinatae ad dandam illi existentiam in aliqua differentia temporis .
Unde D. Thomas qu. I 6. de malo art. 3. Cognoscere futura in ea a sua , nihil aliud
est , quam cognoscere praefentem inclinationem ea ae ad effectum . Et qu. g. de velit.art. I h. Cum dieitur , hoc es Atarum , desiis Matur ordo, qui est in causis illius rei ad ema
Demum probatur Minor principalis: Implicat intelligi rem ut possibilem, non praemintellecta omnipotentia Dei , a qua constituitur potens in ordine ad productionem rerum di Ergo imNicat intelligi rem ut futuram non praeintellecto divino decreto. Patet consequentia ; nam sicut possibilitas rei dicito dinem ad omnipotentiam divinam, ita sutu Filio ad decretum liberum, a quo illa desu
Probatur secundo conclusio, evertendo pry cipuum fundamentum adversae sententiae: si
propositiones de futuro contingenti ha berea
188쪽
no sientia Dei. ars determinatam veritatem obieelivam , propriori ad decretum, maxime quia tempore futuro habebunt suam de inesse veram et v. gr. ista propositio , si Deus Petrum vocaverit , eo enitet, ideo secundum Adversarios . est determinate vera ante decretum , quia adveniente tempore, pro quo consensus fui rus dicitur, conditione posita, Petrusco sentiet determinate : At ex veritate propositionis de inesse non ilicet colligere verit tem determinatam in propositione de futuro contingenti , pro priori ad decretum, sed ad summum pro omni instanti reali : Ergo ruit praecipuum fundamentum adversae senistentiae. Minor probatur: si et x veritate 'msositionis de inesse posset colligi determinata veritas in propositione de futuro conis tingenti , pro priori ad decretum, ob eandem rationem inferre liceret, talem prinpositionem esse veram , di consensum Petri futurum , posita conditione, non solum propriori ad decretum , sed etiam pro signo possibilitatis rerum, &pro signo anteceden-ce divinam omnipotentiam , dc ipsius Dei existentiam , ut conclusione praecedenti a guebamus contra illos , qui docent futura contingentia habere pro priori ad decretum determinatam veritatem objectivam ex vi,& lege oppositionis contradictoriae: Sed hoc absui dissimum est, ut constat et Ergo ex veritate propositionis de inesse non licet collige. re veritatem determinatam in propositione de futuro contingenti , pro priori ad de
Contra istam conclusionem objiciunt ALvei sarii, & est praecipuum illorum fundamentum: Illa propositio est determinate vera,qua
est conformis suo objecto: Sed haec proposia
189쪽
tio , . emtichriseo erit , etiam pro priori ad decretum, est conformis suo objecto : Ergo pro tali signo est determinate vera . Minor probatur ; tunc propositio est conformis obisiecto, quando illud ita se habet, ut per eam enuntiatur: At objectum hujus propositionis, Antichristus erit, ita se habet, ut enuntiatur per illam, cum re vera Antichristus sit habitu. rus existentiam in aliqua differentia temporis, ut de fide certum est, dc in Scriptura revela-
Confirmatur , Illa propositio de futuro est determinate vera , quae aliquando habebit suam de praesenti, seu de inesse veram, veritas enim propositionis de futuro, per suam de inesse, seu de prassenti regulari, & cognosci debet et Sed haec propositio , erit , habebit aliquando suam de inesse utaram ; aliquando enim verum erit dicere et Amtichristus nune est, ut est certum de fide et Ergo es determinate vera ia. Ad objectionem respondeo concessa maj
xi , negando minorem, dc ad probationem itilius , distinguo majorem . Tunc propositicies conformis objecto, quando ita se habet, ut peream enuntiatur et Si hoc habeat ex vi istius signi, in quo enuntiatur, sive ex vi disepositionis factae in tali signo, concedo majorem: Si hoc habeat ex vi aIterius signi, sive ex vi dispositionis saetae in alio signo subs quenti, nego majorem. Quod autem Antichristus sit habiturus existentiam, pro aliqua differentia temporis, hoc non provenit ex vidispositionis laetae in signo antecedenti decretum , sed ex vi ipsius decreti, quo volun eas divina ab aeterno se determinavit ad producendum aliquando Antichristum; dc quia tale decretum, seu determinatio cause primae in
190쪽
De fra titia Dei. I scriptura revelata est, non mirum, quod haeret propositio, . emichristi serit, modo non soluit, sit determinate vera, sed etiam certa de fide Ad confirmationem similiter respondeo .concessa majori, distinguendo minorem; haec propositio , Antichrisus erit , formata propriori ad divinum decretum, habebit aliquando suam de inesse veram, ex vi talis prioris.& dispositionis in eo factat, nego minorem texvi signi pollerioris, de ratione divini decreti determinantis aliquando producere Antichri; stum, concedo minorem , & eodem modo distinguo consequens.
Dices, obiectum hujus propositionis,lichri ius erit, non est determinatio causarmi inde s alioquin non esset de futuro, sed de praesenti sed existentia ipsius Antichriosti , habenda pro tempore futuro et Erg quamvis causa prima in signo antecedenti decretum non sit determinata ad producendum Antichrimum, hoc tamen non ob
stat, quin talis propositio, pro illo priori
sit determinate vera Respondeo, objectum hujus propostionis, & aliarum pretpositionum de suturo contingenti neque esse solam determinationem caulae, neque solam existentiam ut habendam pro tempore futuro,sed existentiam ut habenis dam ex vi praesentis determinationis causae unde quamvis decretum , seu determinatio cauta primae, vel secundae non sit objecturri harum propositionum, est tamen ejus fundamentum , & prima regula, primaque radix consormitatis, quam habent cum illo ; eo proportionali modo, quo indifferens judiacium rationis est pruna regula liberae de terminationis voluntatis. Quare ut aliqua rem in aliquo signo sit, & concipiatur ut futura, , R i, noui