장음표시 사용
201쪽
i88 Tractatus IV Ex his Sanctorum Patrum testimoniis tru plex argumentum desumo: Primum est, SL Patres locis relatis negant Deo pra scientiam in rigore, eo quod omnia sint illi prassentia :At ex eo, quod otnnia sint Deo obiective so Ium priuentia, non recte probatur, ei non convenire pra scientiam in rigore , cum Prophetarum mentibus multa sint objective . praeientia, de quibus tamen habeot in rigore praescientiam: Sentiunt ergo praediisti Patres, futura esse Deo prassentia ab aeterno, non solum objective, ratione scientiae , sed e fiam realiter, & physice, ratione aeternitatis Secundum argumentum sic procedite P tres citati non scitu assirmant omnia esse Deo prassentia, sed etiam absolute negant Deo esse aliquid futurum: At ex objectiva praeis sentia non tollitur ratio absolutae suturiti nis, bene tamen ex phyfica Ergo de ista, dc non tantum de prima SS. Patres loquii
Tertium argumentum est: si creaturae omnes nobis futurae nom essent Deo physice in aeternitate prassentes, sequeretur, illum ais
liquid in tempore scire de novo, quod absum dissimum , & falsissimum reputat Augustinus. Sequela patet; nam rem, dum est, videret ut sibi physice presentem, & antequam e set, illam ut sibi futuram cognosceret. Ergo aliquid in tempore sciret de novo, & his, feri duobus modis idem cognosceret ; uno quidem modo fecundum finxurorum praefrientiam,ssitero vero modo fecundum praesentium scientiam, ut ait idem S. Doctor loco citato ad
Simplicianum . . . . iEodem discursu utitur S. Thomas in i . dist.
202쪽
De fclinii a Dei. I 8'. ubi sic ratiocinatur: Cum visio divinae se mi I . .eternitate mensurettir, quae est sola simul, in totum tempus includit, nee alterI parti temporis deest , sequitur , ut quidquid in tempore geritur, non ut futurum , sed ut praesens vim
ubi probat futura contingentia videri a Deo, seu ab illo intuitive cognosci, quia sunt divinae aeternitati praesentia. Quare non potest intelligi de praesentia objectiva, & in tentionali, sed solum de reali, & physica . Tum quia alias, cum praesentia objectiva in - videri consistat, probans ideo videri, quia sunt praesentia, idem per idem probaret, &istum sensum essiceret: ideo videntur , quia videntur, quod est ridiculum. Tum etiam , quia ad cognitionem intuitivam alicujus objecti non lassicit sola praesentia objectiva iutius in mente cognoscentis, sed requiritur realis illius praesentia , &existentia, ut infra ostendemus . Tum denique quia , cum aeter nitas non sit attributum pertinens ad cognitionem, sed ad durationem, non causa lyra sentiam objecti vana, sed realem , & physicam. Di te idem S. Docto loco supra citato
ex primo sententiarum sic habete cum Deus Mno aeterno intuitu, non successimo, omnia tempora videat, omnia contingentia in temporibus vergi , ab aeterno praesentialiter videt , non tantum ut habentia isse in cognitione sua , &c.
Ergo praetex praesentiam objectivam, quam habent futura contingentia in mente divina , ratione Icsentiae, aliam cognoscit realem , de physicam, quae illis competit, ratione cete Datati S, ambientis omne tempus, & omnes differentias ejuS .
Potest insuper probari conclusio ratione sui amentali,& a priori, desumpta ex natura,
P perfectione sternitatis:illa enim est dui alio
203쪽
po Tractatus III. infinita, indivisibilis, &tota simul, ut constat ex ejus definitione a Boetio tradita,
di tract. I. cap. ultimo a nobis explicatae Ergo aeternitas , ratione infinitatis , continet omnem durationis mensuram , nempe Praeteritum, praesens, & futurum : ratione
indivisibilitatis, secundum se totam illa colatianet, & ratione simultatis, Omaibus durationi-hus inter se succedentibus,absque successione,
ab aeterno coexistit; ac proinde omnia tEmpora , dc omnia tempore mensurata , etsi inter se invicem succedentias Deo ab aeteris no in aeternitate coexistunt . Unde egregie Bernardus serna. go. in Cant Temora sub ea transeunt , non ei futura non e stemctat , praeterita non recogitat praesentia non experitur , experientia scilicet transeunte. Et Petrus Damianus cpula. 36. cd p. R. Gmnia , qua apud nos elahendo dis currMnt , aut per temporum vicissi uenes se varians ,
apud illud hodie ( aeternitatis o stant, di immutabiliter perseverant . In illo sit et hodie dies adhue immobilis est , quo mundus iste
sumpsis originem, in illo iam , O ius nihilaminus es, quo iudicandus est per veterni ludis
Respondent Adversarii, ex indivisibilitate
aeternitatis solum posse inserit, quod careat successione sibi intrinseca, non autem extrinseca, desumpta ex rebus creatis, inter se su cedentibus, & successive divinae aeternitati coexistentibus. Sed contra: Imprimis haec responsio repugnat verbis Cardinalis Damiani iam relatis, di definitioni aeternitatis, a Boetio traditae: si enim aeternuas non careat successione illi e trinseca, desumpta ex rebus creatis inter se
siccedentibus, falsin erit, quod omnia, quae apud
204쪽
De silentia Dei. Israpud nos elabendo discurrunt, aut per temporum vicissitudin es se variant, in nunc aete nitatis stent, & immutabiliter perseverent. Item falsum erit, quod ait Boetius, nempe quod aeternitas sit tota finisu, o perfecta pusifessio; nam ex quocumque capite defectus cctualis possessionis proveniat sive ab intrins co , sive ex defectu extrinisci, quod est postadendum, non salvatur ratio prefectae possese sonis, ut patet in illo, qui divitias non possidet, ex rilarum defectu . Secundo potest haec solutio impugnari, ex eo quod si daretur corpus infinitum in ratione
extri fionis , omnibus aliis , quantumcun que distantibus inter se, simul adesset: Ergocum. aeternitas sit infinitae in ratione durati nis, debet similiter omnibus durationibus, quantumcumque distantibus in ratione duratationis , subrndeque praeterito, praesenti , defuturo, simus , & absque successione adhue
Confirmatur: Ex distantia: locali duorum corporum inter se non infeItur illorum distantiae, respectu divinar immensitatis: Ergo pariter ex successione futunorum ad invicem non potest inferri successio illorum respecta
Dico secundo , rea Iem ,3c physicam futur rum contingentium in aeternitate praesentiant necessariam esse,ut scientia, quam Deus habet de illis, sit intuitiva, & invaMabilis, non vetaro ut sit certa, & infallibilis . . Prima pars probatur: Notitia intuitiva , Meognitio abstractivae in hoc diflarunt, quod prima ad rem existentem, de realiteri praesem tem terminatur , secunda vero ab rahit hreali praesentia, de existentia objecti, & ob
jectivam, seu latentionalem solum requiris
205쪽
quapropter cognitio prophetica , quamvis terminetur ad res futuras, ut objective prinsentes in mente Prophetae , non est intui-tiva, sed abstractiva. unde D. Thomas quas . de verit. art. s. ad 8. Visio addit supra
smpsicem eognitionem aliquid extra genuX n
sitia, quod est existentia rci : Ergo cum futura contingentia non sint ab aeterno in propria duratione, ut terminent ab aeterno notitiam Dei intuitivam, & ab eo cognoscantor per scientiam visio uis, necesse est.
quod ab aeterno sint illi praesentia in mensura suae aeternitatis . . .
. . Probatur etiam secunda pars: Sicut enimates e D. Thoma infra qu. I s. art. 3. voluntaS. Dei mutaretur, si aliquid inciperet velle, quod prius non voluita ita scientia Dei mutaretur, si inciperet Midere aliquid ut sibi praesens, quod antea non videbat : At seclusa praesentia rerum in aeternitate, Deus inciperet in tempore videre res ut fibi praesentes , quas ab aeterno videbat tantum ut ubi futuraS : Ergo, illa seclusa , scientia Dei respectu futurorum esset variabilis , & transiret de abs Iactiva in intuitivam, quando objectum transiret de finturo in piaesens, & rursu; rediret de intuitiva in abi ractivam, quando objectum transi-xet de prasenti in praeteritum. Unde Ecclesiasticis dicitur : Opera omnis carnis coram illo, a saeculo , ct i que in faeculi m respicit, di nihil est mirab Ie in conspectu hui . Quibus verbis Scriptura reddens rationem, quare ni- .hil sit novum, nec mirabige in oculis Dei, non aliam ali gnat, quam quia a faeculo , et que In saeculum respicit id est, quia videt omnia ut sibi prassentia in sua aeternitate. Eodem di-iseursu utitur D. Thomas hic art. I s. ad. a. hisa ei bis Si aliquid es et, quod priua Deus Rem
206쪽
De scientia De . . est. Fer ,'postea sciret , ellet ejus mentia variabilia . Sed hoc esse non potes , quilquid est , vel potest esse scrindum aliquod tempus , Deus in aeterno Doscit. Tertia denique pars, quae asserit, realem, de physicam futurorum contingentium in aeternitate praesentiam non esse necessariam ,
ut scientia , quam Deus habet de illis , sit certa, & infallibilis, constat ex dictis s. praecedenti ; ibi enim ostendimus, divinum decretum esse medium, in quo futura contingentia certo, ac infallibiliter cognosci possunt. Unde si per impossibile illa non coexisterensi
Deo in aeternitate, adhuc tamen ab illo in suo decreto essicaci, certo, de infallibiliter cognosci possent. Patet id in suturis condition iis, quorum conditio nunquam purificabitur anam Deus ea certo, & infallibiliter in decreto conditionato cognoscit, quamvis non sint illi prassentia in aeternitate , quia nunquam existent in tempore , defectu conditionis,
Dices et D Thomas L. contra Gent. cap. 6 edocet, quod ut contingens subdatur certae coisgnitioni, requiritur, ut habeat esse determinatum, & non possit non esse; si enim posset non esse, postet etiam falli cognitior unde
cum contingens ut futurum , dc ut contentum
in suis causis , possit non esse, hinc infert S. Doc or , illud non posse certo cognosci, ut futurum , subindeque ut terminet certam , ae infallibilem scientiam , debere cognosci 'in seipso, prout est praesens in mensura aeterino itatis, Respondeo, D. Thomam ibi non consider re futura contingentia per ordine ad causam Primam, in qua, ratione decreti efficacis, Min-
207쪽
sed solum re ive ad causas secundas contingentes, & mutabiles, & prout abitrahunt a divino decreto eas determinante, & applicante ad agendum; sub qua ratione non p'ta
sunt esse medium, in quo Deus futura continis ventia certo cognoscat;ae proinde respective ad illas,nulla potest esse ratio certatudinis C gnitionis divinae , respectu futurorum , nisi presentia illarum in aeternitate. objicies primo contra primam concluti nem: Si Antichristus v. g. nunc existeret in aeternitate, verum esset dicere de illo, quod existeret ab aeterno: Sed hoc repugnat lidet e Ergo & illud. Sequela Majoris videtur manifesta; existere enim in aeternitate idem cli, ae exis ere ab aetern . . Confirmatur et Si Antichris Eus in aeternitate existeret, deberet in ea esse productus, cum existentia non possit illi communicari, nili media ereatione, vel productione: Sed hoc dici nequit, alias ille bis produceretur, nempe
in aeternitate, tanquam in mensura supera,ri, re in tempore, tanquam in mensura propria, in quae aliquando existere debet; E
ut haec, & similia argumenta Laciae diluantur , & detegatur radix deceptionis , 8c hallucinationis adversariorum in hac materia , diligenter observandum est, praesentianr realem, & physicam futurorum contingentium in aeternitat e, tribus modis posse concipi, vel imaginari Primo per quandam anticipatam illorum productionem in aeternitate, distinctam ab illa, qua producuntar in tempme beta ut Antichristus v. gia concipiatur ut ssens in aeternitate, quia in illa jam productus in , & positus extra causas . Secundo per extensionem ipsius rei temporalis ad totam
208쪽
ne sientIa De vos aeternitatem, eo sere modo, quo illi coexten deretur tempus infinitum , ii daretur. Teristio perco extentanem ipsius aeternitatis ad dolam differentiam temporis, in sua futura conis tingentia aliquando existent, & erunt praeis sentia. Duo primi modi nec admittuntura Thomistis, nec ab ullo Catholico admitti possunt ; cum Scriptura testetur, nihil esse productum ab aeterno, sed omnia incepisse in tempore . Unde quando dicimus, futura contingentia esse realiter Deo praesentia in sua aeternitate, hoc debet intelligi m tertio sensu, & de tertio modo praesentiae, nimirum per coextensionem ipsius aeternitatis ad illam differentiam temporis suturi, in qua illa existent in propria mensura , de dura.
Ad obiectionem ergo respondeo, negando sequelam Majoris e aliud enim est , Antissimis stum esse ab aeterno, Sc aliud illum existere in
aeternitate e ut enim esset ab aeterno, deberet ejus exmeotia ad totam eternitatem coextenis di,eo Fere modo,quo ipsi coextenderetur tempus infinitum: ut autem dicatur esse praesens, de existens in aeternitne, hoc non requiritur,
sed sufficit, quod illa differentia temporis, in
qua aliquando existet, nunc contineatur in aeternitate, istaque, ratione suae infinitatis, ad eam virtualiter se extendat.
Ad confirmationem uego similiter seque-Iam Majoris, ut enim Antichritius dicatur Praesens,& existens in aeternitate, non requirum ritur, quod in ea producatur, scut imaginatur
Adversarii , sed lassicit, quod ejus productio,
quae est futura In tempore, sit praesens in aeteris , nitate, ratione enim hujus productionis tem-
209쪽
Mum illa sit mensura infinita, indivisibilla, Se-tota simul, continet omnem durationis mensuram, de differentiam, absque ulla successio. ne, & in unico nunc indivisibili , ut antea declaravimus. Dices, aevum An geli est mensura a parte
post infinita , & formaliter indivisibilis, ac
tota fimul, & tamen sutura contingentia, an tequam existant, non sunt realiter prassentia Angelo in revo: alias enim ea cognosceret Angelus intuitive, antequam essent in Pr pria duratione . Item immensitas Dei aeoque est infinita, ac ejus aeternitas, &tamen Non continet loca praeterita. vel sutura, sed tantum prassentia, & actu existentia. Ergo. Ex eo quod aeternitas sit Mensura infinita, noni multue eam continere res temporaleS , dc successivas, quando sunt praeteritae, vel futurae, sed solum quando iunt actu prassentes, dc existentes. . Respondeo, concesso Antecedente , negando consequentiam, di paritatem. Dispariis eas est, quantum ad primum, quod sicut esse Angeli, quamvis superius ad esse naturae com Porcae, ipsum tamen non continet in se , sed
disparate se habet ad illud. ita similiter ',
licet aevum sit mensura excellentior tempore, ipsum tamen non ambit, sed ad illud dispara. te se habet . Secus vero res se habet in a te nitate a ficut enim esse divinum continet in se esse cujuslibet creaturae , ita aeterniatas , quae est propria mensura divini esses non solum est perfectior qualibet alia inforiori mensura, sed etiam omnes illas continet . Potest hoc explicari exemplo loci communis, per respectum ad loca particularia, cui comparatur aeternitas, & loci particul iis majoria, per ordinem ad alia loca partis
210쪽
De sientia Dei Is cularia minora, cui simile est aevum. Sicut enim locus particularis major non debet neo cessario continere ali a minora loca ( Afri- caenim v. g. licet sit major Gallia, eam tamen non continet ) ita licet aevum sit du- :ratio major tempore, quia tamen est mensuis ira particularis, cui tempus non subordinatur essentialiter , non continet res praeteritaS, svel futuras in tempore . E contra vero,quem- , admodum locus communis ambit omnia joca particularia, v. g. supremum coelum omnia alia corpora sibi inferiora e ita aeternitas, cum non sit metasura particularis , sicut aevum, sed universalis, debet omnes inferiores du- rationes, & earum partes continere realiter, idque modo indivisibili, & absque suc- ' cessione, eo quod sit formaliter indivisibilis ,
Ratio vero disparitatis quoad secundum consistit in eo, quod immensitas est infinita
solum in ratione vrtutis locativae, non vero in linea durationis , sicut aeternitas . Vndet, cum infinitum solum continere debeat o- emnem persectionem possibilem , pertinentem ad propriam lineam , immensitas quae est virtus replativa omnis loci , i debet quidemicontinere, & replere omnem locum praesen- 'tem, omnesque ejus differentias, scilicet suo sum, deorsum, propinquum, remotum, &c. non tamen loca praeterita, vel futura . E Co tra vero aeternitas omnes differentias ad li-
Meam durationis pertinentes, id est praeteri. tum, praesens, & futurum sinu suo vastissim & infinito complecti debet, nec expectare, quod res ipsae temporales existant, ut illas contineat, & mensuret . Unde Isidorus de
summo bono cap. d. Omnia tempora praecedit diaetna aeternis ai, nec in Deo praeteritum, prae