장음표시 사용
321쪽
Tractatus IV.Ferrariensis , o aliorum , existimantium mmnes cacat secundas , antequam . operentur, ecipere a Deo influxum quendam, es motum,
qui sit quasi esse intentionale divinae virtutis,
quo ad promendum amneS excitentur , eo mo do, quo artium instrumenta , ut dolabra, ct fecuria, praeviam motionem a fabro accipiunt, cum ad opus conficiendum applieantur . Similia habet Aetorius lib. I. instit. morat. cap. et r. quaest. 8. ubi haec scribit et Octavo quae
vitur, an Deus, quando cum natura, vel v
Iuntate operatur , ipsam moveat, o applicet ad agendum p S. Thomas aperte sic ait et Deus non solum dat formas rebua , sed etiam conse vas eas, ct applicat, &c ceterum mihi vid iur verissima D. Thomae fenitentia eam enim plane videtur . cv inui tradere , &c. Item
Pererius lib. 8. de causis cap. 8. In eoc inquit quod adjungit D. Thomas , causas
secundas, o in his voluntatem nostram a Deo moveri, applicari , O determinari ad agendum, licet nonnulli dissentiant Theologi , ego tamen manibus , pedibusque in eam sententiam stemetuam libenter eo . Similia scribit Belluminus lib. . de liber. arbitr.- cap. I S. Aera ratio ( inquit conciliandi libertatem humanam cum cooperatione divina o fortasse etiam probabilior, est juxta sententiam S. Th
niae, qui docet, cooperationem divinam ita conis currere cum causis fecundis, etiam liberis, ut mon solum eis dederit , ct confervet virtutea veratrices, sed etiam eas moveat, ct applicerord o ut, ut cogno ei Potest ex I. P. quaest. Ios art. s. O lib. 3. eontra Gent. cap. o. O quast R. de potentia art. p. sua Antentia valde conm tanea est tum Scriptura, quae dicit nos in Deo esse, vivere, o moverit tum etiam rationi, Os divi , quem habet ca a prima cum fecundis . De
322쪽
Demum in libello de ratione studiorum, comis posito a sex patribus Societatis, &impresso Romae in Collegio Societatis, jussu Prapositi Generalis, anno Is 86. qui pro regula Lectoribus omnibus Societatis traditur, s. Do opinionaem delectu in Theologiea facultate , sic dicitur: In Theologia doctrinam S. Thomae, ut cavetur . parte constitutionum cap. I . nostri sequantur , exeeptis paueis: Et postea explicans quae sint illa pauca, quae sequi non tenentur, n. 6. inter alia, istam D. Thomae sentenis etiam recenset et Causas fecundas esse proprie ,
o univoce insertimenta Dei , di cum operantur , in eas Primum influere , aut eas movemve . Haec de verbo ad verbum ex exemplari hujus libri editionis anni is 86. quod in Conventu nostro Tolosano asservatur, tra scripsi. Vnde mirum est, quod aliqui Patres Societatis haec in tali libro haberi, negare ausi fuerint. Haec testimonia aperte demonstrant, concursum praevium, quo Deus movet, & applicat causas secundas ad agendum, esse de mente D. Thom. cum firmum ( ut
ait Novatianus cap. I S. de Trin.) genus probationis sit , quod ab se dversariis sumitur,tit veritas etiam ab ipsis inimicis veritatis pro
Probatur quarto et Juxta D. Thomam Deus physice movet omnes causas secundas: Ergo& illas physice praemovet, & praedeterminata
Antecedens constat ex I. parte qu. Ios. a. s. exprima secundae quaest. Ios. arti c. I. ex libro 3. contra Gent. cap. o. Si ex quaest. 3. de potentia artic. i. ubi docet, Deum omnes causas s
cundas ad suas operationes movere,quod non potest intelligi de motione morali ( cum cauissae naturales, utpote rationis expertes, illius
capaces non sinta sed solum de physica . Comi
323쪽
go Tractatns IV. 'sequentia vero probatur ex eodem S. Doctore contra Gent. cap. I p. ubi sic habet: Morio moventis praecedit motum mobilis ratione , di causa, id est prioritate rationis, de causalitatis . Quam doctrinam desumpsit ex Aristotele A. metaphysi textu 13. dicente: Movens nat-ra prius es motor Ergo si Deus physice movet omnes causas secundas ad operandum, physice illas prae movet . - - Probatur quinto: Motio ab intrinseco esScax , cum qua non potest componi dissensus , est physice phaedeterminans: Sed D. Thomas talem motionem admittit et Ergo & motionem physice praedeterminantem. Major conis stat, minor probatur ex eodem Doctore ,. a. quaest. et . arti c. H. ubi sic ait : Vinu, virlius Sancti infallibiliter operatur quocenmque volueris et unde impossibile es, hae Gosimul esse vera , qme Spiritus Sanctus verit
aliquem movere ad actum charitatis , O quod Pse charitatem amittat peccando . Et I. 2. quaesti, o. artic. q. ad 3. Si Deus movet voluntatem
ad aliquid, i d bile es poni, qu5d ad illa,
Objiciunt primo Adversarii: D. Th. in a.
dist. 3 p. qu. I. a t. I. in cord sc . habet: Psa potentia voluntatis , quanin m in se est, indifferens est ad plura , sed quod determinate meat in hunc actum, vel illum , non est ab alia determinale (yel, ut quidam codices manu. scripti habent, non est ab alio determinante sed ab ipsa voluntate: Ergo, juxta D. Thommam, voluntas non praedet ei minatur a Deo.
324쪽
Vespondeo cum erudito Patre Nicolai, inta marginali ad hunc locum, . S. Dore ibium negare, quod, ut voluntas determinate hunc, vel illum aetiim exeat, .non est ab qo determinante creato naturali, ad idemnus, vel eundem ordinem pertinente; sed n excludere, esse a Deo ut primo agente, terminante voluntatem creatam,sibi subod natam, determinatione conformi ejus conis
turali exigentiae, hoc est non necessitante J essiciente, i ut infallibiliter agat libere. t Ex hoc facile intelliges aliud D. Thomaestim nium, desumptum ex quaest . . . de ma-
artic. 3. ad s. ubisic ait : inluntas eum sisl utrumlibet , per aliquid determinatur adium , scilicei per c consiunm rmiono , nequa oriet hoc esie per aliquod . agens extrinsecumam S. Doctor his verbis solum intendit excudere ageni extrinsecum creatum, non ve- , agens increatum, quod est auct cain ipsius voluntatis, & motus ejus. Istud enim mper excipit, ut constat ex s. libro contra
ent. cap. 88. ex I. p. qua . 8si artac. I. ad 3. quaest. Ios. arti c. g. ad. I.& a. ex quaest. h. de ver. a. s. ubi sic ait: E Pan e voluntatis tutare actum voluntatis non potest, nisi quad eratur intra voluntasim, o hoo est ipsa: v
mias , ct id quod est causa esse voluntatis , uod secundum fidem solus. est Deus Idem iocet Scotus in . dist. quaest. 6. s. dicargo, ubi sic ait et Contra naturam voluntatisti determinari a causa inferiori, quia hoc ipso ian esset superior s non est autem eontra natu.am ejus determinari a cano superiori es silicet
obiiciunt secundo Adversarii duo S. Thoc estimonia, de limpia ex lib. a. senti Primumaabetur dis . a s. qu. L artic. D ad i. ubi sic alta
325쪽
gos Tractatus M. Determinatio actionis , o finis in potestate Iiberi arbitrii eonstituitur , unde remanet sihi dominium sui actus , licet non ita sicut primo agenti . Alterum dis . 28. quaest. I. a tic. I. ubi haec scribit: lan esset homo libocri arbitrii , nisi ad eam determinatio fui veris pertineret , ut ex proprio judicio eligeret
Verum haec ne leviter quidem attingunt physicam praedeterminationem. Nam in primo loco S. Doctor solum intendit, quod eleis e io, & determinatio actionis est in potestate liberi arbitrii, tanquam secundi liberi, & foecundi determinantis, ac proinde non ex clindit subordinationem, & dependentiam a m tione, & determinatione primi liberi, sed potius illam includit. Quare subdit et licet non
ita sicut primo agenti. Quae, ultima verba aperte declarant, determinationem nostrae voluntatis non ita esse in ejus potestate, quod non etiam descendat a suprema Dei potestate , illam causante s quia dominium, quod habet voluntas in suos actus, non est supremum, sicut illud, quod competit primo agenti. on, de idem S. Doctor quaest. 3. de potentia arti c.
v. ad 13. Voluntas dieitur habere dominium fui actur , non per e clusionem cause primae , sed quia Musa prima non ita agit in voluntatem, Mi eam de neres ata ad unum determinet, si Mi degerminat naturam , ct ideo determinatio actus relinquitur in potest te rationis , o volun ratis. Ex quo patet responsio ad secundum t
stimonium a nam S. Tho. solum intendit, quod homo non esset liberi arbitrii, nisi ad eum, ut ad secundum liberum , & secundum determinans , determinatio sui operis pertineret, de nisi haberet dominium in suos actus , sub ditum tamen , ac subordinatum supremo Dei
326쪽
De voluntate Dei. Jo lominio, qui, ut ait Augustinus, magis ha- et in sua potestate voluntates hominum,
psi fuaga Objiciunt tertio: D. Thomas quodlib. r.
iri. T. ad a. ait ad te movet mentem hi manam ad bonum, quod-potest huic moinioni resistere et At si motio divina praedeterninaret physice voluntatem humanam adipus bonum, non posset voluntas illi resiis here: Ergo D. Thomas censet, Deum non iraedeterminare physice voluntatem huma-
Respondeo negando sequelam Minoris i oluntas enim cuicumque. motioni divinae,otest resistere, seu dissentire, cum hoc tamentiscrimine, quod motioni pure excitanti, Miraebenti auxilium tantum lassiciens potestesistere, seu dissentire, tam in sensu com-,osito, quam diviso, seu potentia antecedeni, & consequenti s imo de facto voluntas auic motioni resistit, eamque abjicit, & pri-tat enectu, ad quem principaliter, & ultimo Irdinatur: motioni vero physice praedete ninanti , & praebenti auxilium efficax vomuntas nunquam de facto resistit: illa enim
ut ait Augustinus a nullo duro corde respκ ur , ideo quippe tribuitur , ut cordis durnia irimituX auferatur ; potest tamen illi resiste.
e in sensu diviso, & potentia antecedenti , Ion tamen in sensu composito, & potentia
tonsequenti. Unde D. Thomas I. t. q, i .art. ad 3. Si Deus movet voluntatem ad aliquid impulsibile estponi, quod voluntas ad illud non noveatur, non tamen est impossibile simpliciter .
Nec valet, si dicas, quod ii voluntas possit reis istere divinae motioni in sensu diviso, seu otentia antecedenti, poterit illam frustrare uo effectu, de irritam, ac inessicacem redde
327쪽
3 3 Tractatus Imre. Nam.in hoc consistit essicacia talis motionis, quod relinquat in homine potentiam libi resistendi, & invictam non resistendi voluntatem conferat . unde S. Thomas hic qu. I s. art. 8. ad x. Ex hoc ipso quod nihiI voluntati divinae r Uit, sequitur , quod non solum sanx ea , quae Deus volt fieri , sed quod Sant contingenter , vel necessario , quia sic feri
Alia D. Thomae testimonia, quae nobis obiicit Petrus a S. Ioseph Fuliensis, in opusculo, quod D. Thomae defensionem appellatis omni prorsus difficultate carent, & a nobis exposita sunt in Clypeo Theologiae Thomit icae, tra. de actibus humanis disp. 6. ar. 2. S. I 3. & sequentibus, unde jlla hic praetermittimus, ne
s. VI. , Concordia libertatis creatae cum decreto praedeterminante . re physica
I Res sunt concordiae dissicillimae, &o,
scurissimae, quae tria veluti sacratissimagenigmata appellari merito possunt: nimirum concordia libertatis Dei cum ejus immutabilitate ; concordia libertatis Christi cum ejus impeccabilitates & concordia libertatis hominis cum essicacia gratiae, & divinae voluntatis . Unde Augustinus lib. de gratia Christi cap. D. Ista quaestio , ubi de libero arbArrio voluntatis , o Dei gratia disputatur , ita est ad disernendum disseisis , ut quando defenditur liberum arbitrium , negari Dei gratia videatur siquando autem asseritur Dei gratia Abelaim arbitrium putetur auferri . lib.
328쪽
contra Iitteras Petiliani : Si tibi proponam
suaestionem , quomodo Deus Pater attrahit ad Filium homines , quos in libero dimisit arbia trio 3 fortas, eam difficile fotaturus es et quomodo enim attrahit, rum dimittit, ut quia, quod voluerit , eligat F ct tamen uirtimque verum est , sed intellectu hoc penetrare pauci valent. It tamen quo vinculo, sive glutino conn
ictantur ista, & copulentur inter se, aliqualirer explicetur, dabit ille, qui, ut ait Iob ,- facit concordiam in sublimibus. Observandum est igitur cum D. Thonia T. periherin. lect. I . duplicem esse libe tatis nostrae radicem . Prima est extrins ca, de in Deo existens, nempe infinita voluntatis divinae efficacia , attingens substa tiam , & modum in nostris operationibus , ut fuse declarat idem S: Doctor hic qu. 3'. at t. 8. his verbis e Cum voluntas divina sit e cacissima , non solum sequitur , quodsiani ea , quae Deus vult fieri , sed quod eo modo fiant , quo Deus ea fieri si , &c. I
tem i. ad Annibal. dist. et. qu. unica art. q. fic ait : Cum voluntas Dei esse aciter impleatur , oportet , ni res fiant , ct eodem modo flant, quo voluntas divina disposuit .
Eodem libertatis conciliandae inodo Ionge prius usus fuerat S. Petrus, qui Simoni Marin libertatis arbitrium inficianti, inquiebat,
quod Deu r vult esse , est, ct quod vult non esse , non est, respondit . ut refert Clemens R om. l. s. recognit. sub initium: Ignoras Simon , O valde ignoras, quomodo in singulis quibusque voluntat Dei sit. Uraedam enim voluit ita esse, ur aliud esse non possenx, quam id , quod ab ipso instituta sunt, o his nee praemia, neque supplicia statuit Ea vero, quae ita esse voluit, ut in sua torestates habeant agere, quod velint, ct his pro actihus, erra
329쪽
ris Tractatus IV voluntatibus suis flatuit, ut aut remunera Tomer mereantur, aut poenaa . Quibus verbis Apostolus necessitatem, & contingentiam, ac libertatem creatam in efficaciam divinae rinfundit voluntatis, ut in primum principium,& primam veluti radicem illius . Secunda radix libertatis creatae est homini intrinseca, & in ipso residens, nimirum indisserentia objectiva judicii, ut declarat S. Thoemas variis in locis; nam I, p. qu. 8s. art. I. sic alti uuia judicium rationis ad mersa se habet, o non est determinatum ad unum, miseesse est, quod homo fit liberi arbitrii . Et I. r. q.
I .art. I. ad x. Ex hoc voluntas potest ad dive
fa ferri , quia ratio potest habere diversas eois gnitionea boni. Item qu. a . de verit. art. a. ait expresse, quod totius libertatis radix est in ratione constituta . Ratio etiam id suadet; cum enim voluntas sit appetitus rationalis,
sequens cognitionem intellectus, & directio. nem rationis , impossibile est, quod necessario feratur in obiectum, quod sibi ut imdisserens ab intellectu proponitur. Ex his intelliges primo,qua ratione nec dincretum praedeterminans, nec physica praedeterminatio tollant, aut hedant libertatem v luntatis nostrae; quia nimirum utrumq; procedit a prima libertatis, & contingentiae radice, nempe infinita voluntatis divinar efficacia, &utrumq; causat proximam, & intrinseca libertatis humanae radicem,scilicet indifferentiam objectivam judicii, quia prius naturam, quam voluntatem applicent ad eligendum, vel respuendum aliquod objectum, intellectum ainplicant ad formandum judicium rationis indifferens, quo repraesentet voluntati tale objectum, ut indisterens, di ut bonum aliquod Particulare,quod potest eligere, vel resipuere, Ii
330쪽
- Intelliges secundo,quomodo decretum pra determinans, & physica praedeterminatio perficiant libertatem potentialem voluntatis ninstra', & causent actualem. Omnis enim mintio, quae accommodatur naturae subjecti, quod movet, illud perficit: motio autem decreti praedeterminantis, dc physicae praedeterminationis accommodatur naturae, & conditioni voluntatis creataliquae cum sit appetitus rati
Dalis , petit moveri ad actus liberos, sub indis. ferentia objectiva judicii, quae est proxima r dix libertatis. Addo, quod talis motio redu cit libertatem potentialem volumatis nostrae de actu primo ad secundum , subindeque ab ea tollit aliquam impersectionem, &d fectum, nempe potentialitatem & suspensionem, seu carentiam actus: Ergo illam pei ficit. Quod vero ejus libertatem actualem cauisset, constat ex supra dictis a nam libertas actualis voluntatis nostrae nihil aliud est, quam libera ejus determinatio Sed haec causatura decreto praedeterminante, &physica praedeterminatione, non vero a decreto indifferenti , aut concursu simultaneo ut supra ostensum est : Ergo & libertas actualis voluntatis nostrae, quae proinde , sublato tali decreto, & praedeterminatione , penitus tollitur, cum, sublatae causa, effe
Objicies primo: De ratione causae liberae est seipsam determinare ad quodcumque voluerit : Ergo si voluntas creata st Deo praedete
minetur, nota erit libera . . iam ,
Respondeo, quod sicut de ratione causae ecficientis non est, quod silprima, sed quod efficiat, licet moveatur ab alia priori,ui patet in igne,& celo: no est de ratione caum liber D