장음표시 사용
361쪽
ponat malitiam illi adiunctam , ac proinde
quod peccet. Respondeo, concesso Antecedente, ne gando consequentiam. Nam ille discursus eodem vitio laborat, quo iste: Anima absol th, dc efficaciter vult tibiam curvam motu progressivo moveri: Sed tibia curva non potest motu progreisivo moveri, nisi c laudicando: Ergo anima absolute, & est caciter vult, quod tibia curva claudicet. Item, Deus esicaciter vult, quod Petrus a Paulo genere eur: sed Petrus non potest a Paulo generari, nisi contrahat peccatum originale et Ergo Deus efficaciter vult Petrum contrahere tale peccatum. Potest etiam formari simile argumentum ex principiis Adversariorum: Deus
enim, juxta illorum principia, absoluto, de efficaci decreto vult ponere hominem in illis occasionibus , dc circumstantiis , in quibus praevidit per scientiam mediam illum peccaturum: Sed impossibile est, quod homo po-fitus in illis occasionibus, & circumstantiis
non peccet, alioquin divina praescientia falleretur, de id , quod Deus praescivit, non eveniret: Ergo Deus absoluto , 8c efficaci deocreto vult, quod homo incidat in peccatum . Sicut ergo illae consequentiae non valent, ita nec illa, quae fit in argumento proposito . Ratio est, quia (ut supra ostendimus) identificata, vel inter se connexa possunt praescindi non solum intentionaliter, dc per cognitionem , sed etiam realiter, per volitionem,& causalitatem et idque semper contingit ,
quando. ex duabus rationibus, vel formali. talibus inter se connexis una continetur intra obiectum formale alicujus potentiae, vel intra sphaeram activitatis ab cujus causae, non ivero altera: unde cum malititia moralis non
362쪽
De voluntate Dei. 3 3eontineatur intra objectum formaIe voluntatis Dei, nec intra sphaeram divinae causalitatis,& omnipotentiae, bene tamen entias, & actualitas illius, Deus potest voluntate absoluta,& efficaci velle, & prae definire materiale pe cati, sub ratione entis, &actus, & praede terminare voluntatem ad illud, absque eo, quod talis praedefinitio, vel praedeterininatio se extendat ad malitiam, & deformitatem ei adjunctam ex defectibilitate voluntatis
creatae. unde D. Thomas g. contra Gent. cap. I 62. Peccatum omne ex aliquo defectu provenit proximi agentis , non autem ex influentia primi agentis , sicut Peecatum claudia eationis provenit ex dispositione tibiae , non
autem ex virtute motiva, cum tamen ex sta
fit quidquid de perfectione motus in claudica,tione apparet et proximui autem agens peccati humana est voluntas e est igitur defectus Reeeati ex volMntate hominis, non autem ex Deo ,
qui est primum agens , a quo tamen est Fuidquid ad perfectionem actionis Pertinet in actu
Dices, ponere materiale peccati cum deo fectu, & malicia morali, idem est, ac illud ponere cum libertate, & advertentia rationis e Sed Deus per suam praedefinitionem vult, & efficit per physicam praedetermin Tionem, quod homo ponat materiale peccati cum libertate, & advertentia rationis; Ergo vult, & facit per talem praedefinitionem,& praedeterminationem, quod homo ponat materiale peccati cum defectu , & malitia morali. iRespondeo negando majorem; licet enim libertas, dc advertentia rationis sint conditiones necessario requisitae, ut actus humani sint moraliter mali, in illis tamcn non consistit P ma
363쪽
malitia moralis , sed in privatione rectitii dianis, & conformitatis cum lege, ut quidam vo . Iuni, vel ut illii probabilius censent, in ordine transcendentali ad objectum,ut difformexegulis morum . Unde cum Deus sua praedefinitione non velit, nec sua praedeterminati ne essiciat, ut homo ponat materiale prccati, ut fundans, vel con notans talem privationem, vel ut dicens ordinem illum transcendentalem, hinc fit, quod nec velit per suam praedefinitionem, nec essiciat per uam Praedeterminationem, quod homo ponat materiale peccati cum defectu , & malitia mo-xali, sed solum , quod in eo producat enti. ratem, actualitatem, vitalitatem , & alias rationes ad ordinem physicum spectantes, & in Deum ut primum principium, ac ultimum finem reduci biles. Instabis : Omne positivum a Deo praedem Diri, & praedeterminari debet: Ergo si formale peccati consistat in positivo, ut asserit Communior , ac probabilior Thelogorum sententia, debebit a Deo praedefiniri, & prae, determinari, subita deque causari. Respondeo primo, idem argumentum posse fieri de concursu simultaneo, cum omne Positivum . Si reale debeat produci a Deo
Respondeo secundo, distinguendo Antecedens : Omne positivum debet praede finiri, & praedeterminari a Deo sub ratione positivae entitatis, concedo: sub ratione defeetus , ac deformitatis , nego. De quo in Tract.
Objicies tertio: Deus non potest moraliter movere, ac praedeterminare hominem ad materiale peccati, alias illum retaret, seduceret, ac implanaret . Ergo nec physice. Conseque in
364쪽
Do soluntate Dei. 3 stia videtur manifesta; cum enim motio physiaca sit ab intrinseco essicax, & se teneat ex parte potentiar,est multo maioriac vehementior, quam motio moralis , quae de se essicax non
est , & extrinsece solum, ac objective allicit,& invitat agens ad operandum . Respondeo, concesso Antecedente, neganis do consequentiam,& paritatem . Multiplex enim inter motionem physicam, & moralem intercedit discrimen. Prima enim praecisiva est,& sis it intra ordinem physicum, non autem secunda, quae se extendit ad ordinem mora. Iem, & attendit potissimum ad ea, quae sunt illius ordinis. Prima solum respicit entitatem, & actualitatem actus, ad quem movet, secunda attendit,uel attendere debet ad conformitatem, vel difformitatem a lege. Prima convenit Deo, ut habet rationem cauta prini, , & universalis provisoris, secunda illi competit, ut speciali provisori, ac motori. Unde quamvis, si Detas moraliter moveret hominem ad materiale peccati, illum tenta ret, & implauaret, ex eo tamen quod illum physice moveat, & praedeterminet ad tale materiale , non sequitur, quod ipsum tentet, veIseducat, sed solum, quod illum applicet ad producendam entitatem, & actualitatem,qua in illo reperitur, & quae per se primo in divinam causalitatem, & omnipotentiam reducitur. Ad probationem in contrarium dicen.
dum est, quod licet motio physica sit major
morali intensive, id et , potentior, & essicacior,est tamen minor extensive, quia sistit in--ra ordinem physicum, nec se extendit ad li- ueam moris, sicut motio moralis . Addo,quod, si hoc argumentum valeret; cile posset in Adversarios retorqueri Illi enim
docent, quod cum Deus per scientiam media
365쪽
3 6 Trami ns IV videat infinitas occasiones ,& circunstantias , in quibus homines non peccarent, sed bene
agerent, A. converterentur, eoS tamen interdum ponit in alias, in quibus per eandem scientiam praemivit in fallibiliter peccaturos . unde sic arguo: Ille , qui ponit hominem in occasionibus peccandi, ipsum moraliter prae- movet,ac praedeterminat ad peccandum; sicut enim occasiones peccandi moraliter, & objective movent ad peccatum, ita & ille, qui in , illis hominem ponit, censetur praemovere, ac piaedeterminare moraliter ad peccandum , unde communiter dicitur : Z occission fati lo arron: Ergo si Deus interdum ponat homines in illis circunstantiis, & occasionibus, in quihus per latentiam mediam providit eos in libbiliter lapsuros in peccatum eos tentat, seducit, & implanar, atque moraliter praemovet,ac
Praedeterminat ad peccatum , quod cum sit est esus, vel potius defectus moralis, in causam moraliter moventem, non vero in physioce praedeterminantem reduci debet. Dices cum quodam Recentiore: Deus, in sententia Thom istarum, praedeterminat suasiones , quibus Daemon moraliter movet
nos ad peccandum: Ergo non solum physice, sed eis am moraliter praedeterminat ad actus
Respondeo distinguendo Antecedens ; praedetei minat suasiones, &c. quatenus sunt actus .mysici, & vitales, concedo AntecedenS; quam tenus sunt malae moraliter,&ad peccatu inducentes, nego Antecedens, & consequentiam. Sicut enim in sententia Adversariorum Deus talVS suasiones, ut sunt a eius quidam physici,
vitales, in D'monibus causat per concursum di multaneum,dc tamen non censetur cooperari
malitie illorum ita nec in nostra censetur m vcre
366쪽
De voluntate Dei. 3 pvere ad peccandum, quamvis per concuris
sum praevium easdem suasiones , ut sunt operationes vitales, & physicae, in eis prooducat
Objicies quarto: Tridentinum se T. 6. can. 6. damnat eos, qui dicunt, Deum non se habere solum pormii sive ad peccata, & mala opera: Sed hoc videtur sequi ex nostra sententia et Ergo illa non videtur consona Tridentino: Minor probatur, qui causat aliquid , ad quod aliud infallibiliter sequitiae non censetur, nec dici potest se habere permissive solum in ordine ad illud: v. g. quia mors sequitur infallibiliter ad inflictionem vulneris lethalis, Si caecitas ad confixione oculorum, ille,qui alteri infligit lethale vulnus,vel ei oculos configit, inepte ,& abusive dicitur ejus mortem, vel caecitatem permittere: Sed ex praedefinitione , ae praedeterminatione materialis peccati in talis libiliter sequitur peccatum, cum impossibile fit, quod homo libere , & advertenter actum malum , dc prohibitum eliciat , de
non peccet: Ergo illa supposita , Deus dici non potest ( nisi abusive, & nugatorie se habere permissive solum in ordine ad pe
Confirmatur: Deum se habere permissive ad aliquid, est illud non impedire, cumpose sit, ut docet D. Thomas in i, dist T. qu. a.
art. h. in cor p.& ad 3, posito autem, quod Deus praedeterminet voluntatem ad materiatale peccati, v. g. ri Dei, neqtiit impetdire malitiam ejus, utpote cum entitas ejus libere producta non pol si a malitia s. parari : Ergo neque dici eam permittere.
Ad objectionem respondeo negando Minorem , de ad illius probationem disti ruo
Majorem: oui causat aliquid, ad quod abusi P o infab
367쪽
infallibiliter sequitur, non censetur, neque dici potest se habere permissi ve solum ad iblud : Si sequatur consecutione physica, & cauis alitatis, concedo Majorem : Si sequatur co secutione tantum logica, & illationis . nego Majorem. Nam ad motum vitalem tibiae cur-tiae sequitur infallibiliter claudicatio, & tamen anima causans illum motum non cense-xur esse causa positiva, sed tantuni permisi vacatis defectus: quia cum ille non contineatur intra sphaeram activitatis potentiae loco mo-civae, non sequitur ad motum ejus progressi-νum,consecutione physica, de causalitatis, sed Tantum consecutione logica,de illationis Vnde exempla in objectione adducta non sunt ad
Tem, quia mors, & caecitas, cum sint intra sphaeram activitatis causarum secundarum, sequuntur per se, de ex natura rei, ac consecuiscione physica ad infictionem vulneris i
chalis, & confixionem oculorum 3 e contra Nero, cum malitia, de deformitas peccati non fit intra objectum adaequatum voluntatis di vina', nec intra sphaeram causalitatis ejus, Mon resultat, nec sequitur ex praedeterminacione voluntatis ad materiale peccati, con- .
secutione physica, & causalitatis, sed dum taxat consecutione logica, & illationis, ut ract. praecedenti c. . ad finem para graphi
Ad confirmationem dicendum . quod licet
Deus, posito decreto praedeterminante voluntatem ad materiale peccati, non possit in sensa composito impedire malitiam eius, conjungendo icilicet impedimentum, atque adeo negationem malitiae actus odii Dei cum praedefinitione, subindeq; cum positione talis materialiS;attamen sicut voluntas, etiam eliciendo
actum illum , potest in sensu diviso ipsum non
368쪽
elicere, it33c Deus eam impedire infensa
diviso, ne ipsum eliciat. Ad hoc autem ut ais liqua causa censeatur permissive tantum se habere ad aliquem defectum, non semper requiritur , quod possit ipsum impedire in sensu composito, sive potentia consequenti, ut conisse at exemplo saepe adducto animae moventis ti-hiam curvam ad ambulandum, quae desectum claudicationis censetur permittere, quamvis supposita motione tibiae curvae non possit negationem hujusmodi defectus claudicationis eum tali motu componere. s. X. cistaini i depulsio .
EX dictis toto hoc capite manifestum reis
linquitur, sententiam Thomistarum longe differre a Calvini doctrina,nullamque cuna erroribus ejus habere assinitatem. In primis enim, quantum ad id, quod attinet ad divinorum decretorum, & auxiliorum ex eis promanantium causalitatem , & essicaciam, duo sunt praecipua Thomisticae ,& Calvinianae doctrinae discrimina: primum, ac praecipuum est, quod Calvinus, & rigidi, quos vocant, Calvinistae, docent divina decreta , Si auxilia ita esse essicacia,ut indifferentiam omnem humanae voluntatis absorbeant, solaque sponta,neitate , seu immunitate a coactione relicta . proximam dissentiendi potentiam ab ea tollant . Nam in Antidoto ad canonem s. sed . f. haec scribit et betas sibi utili Augustinua.
cum de libertate voluntatis loquitur 3 nempe, quod toties repetii , non cogi homines invicta
369쪽
sso Tractatua IV.veant, ac sequantur . Thomistae vero divina decreta, & auxilia, quantumvis de se essica cia, dc praedeterminantia, cum actuali indis ferentia voluntatis, & dissentiendi potentia ita componunt, ut haec duo semper inter se conjungantur . gratia in voluntate, & in eadem voluntate sub gratia constituta sufficiens non consentiendi potestas , juxta iuIud D. Prosperi x. de vocat. Gentium cap. 2 T. Deus ad obediendum sibi ipsum velle hie do
nat , ut etiam a perseveraturis illam mutabialitatem , quae potest nolle, non auferat . . .
Secundum discrimen huic assine, & veIuti ejus consectarium, petitur ex diversa sensus compositi, & diversi intelligentiae cum enim
Calvinus , & rigidi Calvinistae divina deis
creta, & auxilia omnem voluntatis indifferentiam , omnemque dissentiendi potentiam absumere, & absorbere assirment, ne cessario ex hujus erroris consecutione d
ducunt , distinctionem sensus compositi, Ac divisi ita esse accipiendam , ut voluntatem non posse Deo moventi dissentire in sensu composito, sed tantum in sensu diviso, si .gnificet voluntatem carere dissentiendi potentia, quandiu adest, & perseverat divina motio in anima, hanc dissentiendi potentiam
excludens, sed solum quando illa abjerit,
vel abscesserit. Thomista vero, cum velint divina decreta, & auxilia ita regere voluntatem, ut Potestatem resistendi , seu dissen. tiendi non adimant, consequenter asserunt , voluntatem non posse Deo moventi dissentire in sensu composito, sed tantum in sensu diviso denotare, quod quamvis actualis dissensus cum divina motione (utpote ab intrinseco essicaci, subindeque insallibiliter inferente assensum) conjungi, & componi nequeat ;
370쪽
De voluntate Dei. Isrqueat; voluntas tamen, etiam ut gratiae subest, ab eaque movetur, & applicatur ad agendum, retinet absolutam dulentiendi poten. tiam. Unde Alvare E lib t. resp. cap. I. num. g . Sensus compositus ( inquit ) npn est ille ,
qtii in argumento insinuatur , quod videlicet quando gratia efficax es- in voruntate , non possit voluntas non agere actum illum, ad quem determinaιur , ablata vero motione possit non
agere , hic enim sensus con sis fuit a Calis
Haec duo Thomisticae doctrinae a Calviniana discrimma adeo manifelta sunt, ut Pater Annatus ea occultare,aut dissimulare non potuerit: nam in libro, quem edidit de liber.tate incoacta pagina 226. utramque differentiam his verbis expressit . siuem in eis nient Iansentani inter Thomissas , qui dix rit , voluntatem , divina gratia praedeterminatam , calere proxima ad dissemiendum poten, ita 3 Puim dabunt, qui dictiorem fe suae eo missinii , o ob si sic inter retertir , Mi sensus sit , voluntati m a D o inuam posse clipentire , quando illa mo/is abjerit , o adveneritalia 3
Ex his intelliges, quanta sint in hoc Auct
re verborum, & cogitationum inter se pugnantium drisdia. Imprimis enim in libro pro defensione scientiae mediae Tolosae edito, disp. .cap. ulta mo scribit, nullum Thomistas inter,& Calvinum ri periri discrimen , nisi v rbo tenus , o quantum ad modum loquendi. Unde iis hidem num. iro sic exclamat: N nm iusta essdefensorum scien tae ne lae p.:hio , qu, post ion
gam tot annornm altercationcm adhuc quarum s
quae sit reipsa dii erentia inter indu clam rum se' Calvini dosirinam , in ea praetis cubuatio