장음표시 사용
381쪽
Tractatus In omnibus causis tam necessariis, quam liberis , clare expressit l. 3.de Trinit. cap. . his verbis: Voluntas Dei est prima , O summa eausa omnium corporalium specierum , atque motionum . Idem habet tract. I. in Joan. explicansitIa verba , Omnia per ipsum facta sunt . Et apud Prosperum sentent. s8. dicentem: Divina voluntas est causa omnium eo oralium ,
spiritualiumque motionum . Ubi constat , S. Doctorem non loqui solum. de causis corporalibus, sed etiam de motionibus spiritualibus. Unde lib. s. de Genesi ad lit. universaliter ait et Mabet itaque Deus occulta Potentia universam creaturam . Et lib. de gratia , dc libero arbitrio cap. 1 o. loquens specialiter delibero voluntatis motu, haec scribis: Scriptura disina, si diligenter inspiciatur , ostendiβ ,
non solum homes hominum voluntates , quarisse facit ex malis, o a se factas bonas , in
actus bonos , ct in aeternam dirigit vitam, ve rum etiam illas , quae confer vant Iaculi cre*ruram , ita esse in Dei potestate , ut eas quo voluerit , quando voluerit , fac at inclinare . Et cap. 2I. sic prosequitur: . it omnipotena ita eordibus hominum etiam motum voluntaris eorum, ut per eos agat quidquid agere voluerit, qui omnino aliquid iniis, melle non novit .
Quod lib. de corrept. & gratia cap. I , conis firmat exemplo electionis Saulis, quam Pro rectam fuisse ait ab omnipotentissima Dei
humanorum cordium , quo voluerit , inclinandorum potestate . Confirmat etiam exemplo eorum, qui David in Regem elegerunt: suos, inquit, adduxit Deus , ut Regem constituerent. Et quomodo adduxit p Nunquid eorporalibusvmculis alligavit Intus egit , eorda tenuit , eorda movit, eosque voluntatibus eorum , quq mem ulu opera tua est, traxit.Quorum omnium; xati
382쪽
De voluntate Dei. Issrationem don ex eorum cordis corruptione, sed ex supremo dominio in nostras voluntates
deduxit , dicens : Cum voluerit Deus Reges in terra eo ituere magis hahel in sua potestate voluntates hominum, quam ipsi suaa . Quae
omnia ad generalis motionis Dei necessit tem, de essicaciam stabiliendam adeo clara sunt, & expressa , ut nihil illis clarius , &expressius afferri possit, nisi sorte istud; quod habet idem S. Doctor lib. I. contra duas epist. Pelagia n. cap. 1 o. ubi loquens demutatione Regis Assueri ab indignatione ad mansuetudinem (quae suit actus ordinis n aturalis ) air, quod Deus occultissima, ct esseacissima potestate cor Regis converiit , ct transtulit ab indignatione ad Anitatem et Ergo ex Augustino m tio Dei essicax, praeveniens nostras voluntates , non solum ad actus supernaturales, sed etiam ad operationes ordinis naturalis requiritur , subindeque admitti debet pro quocum que statu naturae humanae . Quod ut fiat evidentius, & nulla possit te giversatione eludi, proferenda sunt alia testimonia , quibus idem S. Doctor, ad statum integritatis Angelorum , & Protoparentum descendens, in eis gratiam essicacem necesssariam fuisse declarat. Nam tract. de Cantiis
co novo c. 8. sic ait: siuid valeat liberum arbitrium non adjutum , in ipso Adam demonstr
rum es et Ergo censet illi denegatum fuisse a xilium efficax ad non peccadum. Unde sermo I I.de verbis Apostoli,loquens de eodem Adarum. mo,subdit: Cadens a manu figuli fractua est iregebat enim eum ipse , qui fecerat e regiminautem denotat motionem quand/m praevenientem , & applicantem liberum arbitrium , non vero auxilium pure lassiciens, ta
a libero arbitrio determinabile, & applicam
383쪽
bile. Item II. de civit. cap. Is. . docet di scretionem bonorum, & malorum Angelo,rum fuisse a Deo , non vero a libero arbitrio, solus quippe Deus.( inquit tulos discet nere posuit. Unde ad eos refert illud Apostoli: Ouid habet , quod non accepisti Sed discretio bonorum , & malorum Angelorum non potuit procedere a gratia lassicienti utrasque communi, & ab illis determinabsit, quantum ad consensum, vel dissensum et Eigode, huit esIe a gratia efficaci, & pra determinante liberum arbitrium ad consensum. Uuo argumento saepe utitur ipse Ian senius contra Cos, qui negant gratiam efficacem , & Prabdeterminantem in statu naturae lapsae . na-do, quod l. I t. cap. p. loquens de hona voluntate, qua boni Angeli per amorem adnar serunt Deo, dicit illam processisse ab auxilio gratiae, de per consequens censet illud minode se efficax ' Si non potuertini (inquit ) sei pifacere meliores , quam eos ille fecerat , pro- fccto o bonam voluntatem , qua meliores essent , nisi operante adsutorio creatori r , habere
non sto seni , &c. Demum celebris est locus ejusdem Augustini eodem capite s. eiusdem libri, quo asserit , Angelis malis mala voluntate cadentibus , bonos amplius ad uios , ad I eam beatitudinis plenitudinem , unde. se nunqriam casuros certissimi ferent , perveniFe .
Ubi manifeste admittit Augustinus malus auxilium , de amplius adjutorium in bonis Angelis , qui perstiterunt , quam in illis , qui in culpam prolapsi sunt: quod amplius adjutorium non potest esse nisi gratia es.ficax, cum sussicientem omnes abunde rec pissent- Nec valet responsio Jansenii, asserentis il
lud majus auxilium, quod August. dicit colla
384쪽
tum suisse bonis Angelis, & denegatum m lis, non esse ipsum perseverantiae donum, si . ve auxilium efficax ad perseverandum, sed solum majus auxilium, quod in ipsa beatit
dine a Deo receperunt , nimirum certam scientiam , qua jam beati noverunt se nunquam lapsuros. Haec enim evasio aperte repugnat textui, cum Augustinus dicat, quod honi Angeli amplius adjuti ad beatitudinem pervenerunt, non vero , quod ubi pervenerunt ad beatitudinem , fuerunt magis ad
Si hoc adjutorium , quo beati Angeli dicuntur amplius adjuti , esset ipsa beatitudo , sensus redderetur ineptus et filicet Ange is con latam fuisse beatitudinem , qua ad beatitum
. Plura tamen contra nostram sententiam objicit Jansenius Augustini testimonia. Praecipuum, & veluti palmarium est illud, quod
desumitur ex cap. I i.& It. libri de correpti Ue, & gratia, ubi S. Doctor distinguit duplex adjutorium .' alterum , quod vocat adrat rium sine quo, alterum, quod appellat adiutorium quo (id et auxilium sufficiens, & esScax ) docetque primum concessum fuisse Adamo in statu innocentiae , non vero secundum, quod sanctis, & praedestinatis in statu naturae lamae , & per gratiam reparatae
Communis responsio est, Augustinum ibi non loqui de quacumque gratia status innocentiae,sed de ea tantum,quae Adamo concessa fuit ad perseverandum in eo statu , & in illa integritate,quam a Deo in sua creatione accinperat, quae gratia non fuit lluxilium quo pers veratur, seu efficax, sed auxilium sine quo non possumus perseverare, sive sufficiens.
385쪽
366 Tractatus Ie 'Ita interpretatur Augustinum D. Thoinas , fidelissimus ejus discipulus I. a. quaest. Ios. armtic. Io. ad 3. Dicendum s inquit quod sicut Augustinus dicit in libro de correptione , ingratia , homo in primo flatu accepit donum, per quod perseverare posset , non autem accepit , ut perseveraret. 2 unc autem per gratiam chri sti multi aecipiunt in donum gratiae , quo perseverare possunt , ct ulterius eia datur , quod perseverent , ct sie donum Christi est maius , quam delictum Adae. Et certe clare seipsum
explicat Augustinus ibidem cap. I x. ubi posis quam duplex illud adjutorii genus exposuit,
iubdite Primo itaque homini, qui in eo bono , quo factus fuerat rectus aeceperat posse non peccare , posse ipsum bonum non deserere , d . m est adjutorium Perseverantiae , non quo fereψ , up perseveraret , fed sine quo liberum
arbitrium perseverare non posset . Nune vero Saninit in regnum Dei per gratiam Dei praedem oratis non tanttim tale , adjutorium perseverantiae datur, sed tale, ut e a perseverantia i a donetur: non olum ut sine isto dono perseveran tes esse non possint, verum etiam tit per hoc domnum non ni, perseverantes sint. Ex quibus liquet , S. Doctorem ibi loqui de adjutorio sane quo, & de adjutorio quo ad persevera
Verum licet haec interpretatio legitima sit,& ad mentem Augultini, non videtur tamen praesentem evacuare difficultatem : quia alia proferri possunt ejusdem Sancti Dodoris te stimonia, ex duplici illo capite ejusdem libride correptione, & gratia desumpta, quibus manifeste videtur a statu innocentiae Omnem gratiam efficacem excludere , & admittere tantum lassicientem, subditam libero arbitrio Adami, de Angelorum, quantum ad effica clama
386쪽
eiam, & usum . Ibi enim docet, Adanium voluntate, & libero arbitrio in veritate si tisse. potuisse permanere in justitia , si v luisset. Ut vellet perseverare, Deum in ejus reliquisse arbitrio . Item ibidem ait, quod
Angelis malis per liberum arbitrium eadentiabus, per idem liberum arbitrium bonis eterlant, quod tune ita liberum erat , ut bene velle posset, ct male. Demum asserit, Deum sic ordiis nasse Angelorum , O hominum vitam , Mi iuea prius ostenderet , quid posset operum arbitrium , deinde qnid po ex gratiae beneficium, , sitiaque judicium . Ad haec, mimilia testimonia duplex po est adhiberi responsio. Prima est, S. Augustinum his locis noluisse absolute, & sub quacumque ratione gratiam in cacem a statu innocentiae excludere, sed duntaxat gratia messicacem, inquantum est sanativa , & m dicinalis ,-sub qua ratione, & formalitate in homine lapso requiritur, ad sananda nempe vulnera, per peccatum originale illi inflicta, Vnde eatenus solum Augustinus docet, mdamum voluntate, & libero arbitrio in veritate stetisse s potuisse permanere in iustitia, si voluisset; ut vellet perseverare, in eius rem liquisse arbitrio, & similia a quatenus nullam infirmitatem voluntatis, vel inferioris appetitus repugnantiam sentiebat, P nullam dissicultatem in agendo patiebatur, quae per gr tiam Christi medicinalem vinci deberet, dc idem Cum proportione de Angelis dicendumeti: . Ita interpretatur Augustinum Sanctus
Thoma S x. et . quailh. III. art ad a. ubi sic libi et et Dieit Augustinus in libro de correptione ,
m gratia , quod primo homini datum est , norat Perse eraret , fd ut per fi verare posset , eae liberum arburium , quia nudia corruptis
387쪽
s 68 Tractatus Incune erat , quae pergiverandi di cultatem pro teret . Eodem modo illum exponit Estius in Iudin, I. b. I . qui & addit , quod
nisi hane a S. Thoma infix etiam intelligen- iam verbortim in Molini recipiamus , disicillimum erit, ac ne posbite quidem, Augu-finum sibi conciliare, id est ostendere, quemadmodum ea , quae obiecta sunt , non coniram vientur iis , quae prius ex eodem Augustino fuerunt allata et Nempe bonam voluntatem,
per quam Angeli Creatori adhaeserunt, fuis- se opus Dei, eamque visi operante adjut rio Creatoris habere potuisse . Bonos Angelos , ut ad beatitudinem pervenirent , fuisse magis adjutos, quam malos , qui ab ea defecerunt. Discretionem bonorum , dc malorum Angelorum fuisse a Deo, non alibero arbitrio, subindeque non a natura ,
sed a gratia , ta alia hujusmodi, quae e caciam , & operationem divinae gratiae in Angelis, & primis parentibus aperte decla
Secunda responsio cuiusdam recentioris Thomi me, quae sere coincidit cum praecede ti, est, Augustinum comparare gratiam per se ad utrumque statum, sanitatis, vel corruptiorumnis necessariam, ex propriis, ut ita dicam, in xitis utriusque status, & attenta conditione hominis sani, & infirmi. Nam in hoc sensu verum est, quod licet homo lapsus, & infirmus, ob perpetuam rebellis concupiscentiae pugnam, indigeat invictissimo adjutorio, ne iu- Ter tot, & tantas tentationes infirmitate sua voluntas ipsa succumbat i, attamen in statu innocentice sano, & integro tali adjutorio per se no indigebat,sed ex vi illius status gratiam duntaxat sufficientem exigebat, quamviS a
Jjunde s ex generali nimirum subordinatio uecausae
388쪽
cauta secundae ad primam) motione essica ci , & praevio concursu egeret , ut docet Augustinus locis supra a nobis relatis, qui, bus admittit necessitatem divinae motionis, non solum ad actus supernaturales, sed etiam ad naturales , subindeque ex vi sub- ordinationis causarum secundarum ad pri
De amore Dei, ct aliis aflectibus, ac attristitia voluntatis divinae.
Considerata libertate, & e cacia voluntatis divinae, agendum est breviter do aliquibus ejus affectibus, & specialiter de amore, qui est primus voluntatis motus , Rhuo caeteri omnies oriuntur. In Deo est formaliter amor tam suae bon talis quam eveaturarum existentilam , ct futura. rum , sed non mere possibilium .
P Rima pars est contra Valentinum Heriace, qui existimat in Deo non reperiri amorem proprie dictum respectu suae bonitatis, sed duntaxat gaudium . vel complacen tiam ;.quia ( inquit amor proprie dictus, se in specialiter sumptus, prout a desiderio, vel gaudio distinguitur, petit, quod objectum ejus abstrahat a praesentia, &ab tantia, seu a pos sessione, de non possessione et unde cum divina bonitas sit perfectuli mo modo Deo praesen s, S ab illo possessa; actus divinae voluntatis ad illam terminatus nequit habere pro- . .. Q i Prie,
389쪽
prie, &formaliter rationem amoris, sed silum rationem gaudii, & complacentiae. V rum hoc fundamentum frivolum est s licet enim amor abstrahat a prassentia , & absentia, abstractione negativa, id est non petat essen
tialiter prassentiam, vel absentiam, sed sit indifferens ad utramque s de in hoc differat a gaudio, quod essentialiter respicit bonum, utyrassens, &possessum; &a desiderio, quod
ejus carentiam, & absentiam essentialiter exposcit: non abstrahit tamen ab illis abstratactione positiva, ita quod sit contra rationem amoris terminari ad bonum, ut prassens, Myossessum. Nam tantum abest , quod unio,& prassentia obiecti amori repugnet , quin potius illum perficiat, & augeat, unde amor beatorum , licet terminetur ad divinam booritatem, ut possessam, perfectior est amore viatorum, qui fertur in Deum, ut nondum possessum. Addo, quod, si pracentia objecti amori repugnaret , sequeretur, quod gaudium, & amor nunquam possent esse simul, di quod nunquam aliquis gauderet de bono obtento, quia illud amat, sed quia illud a. anavit, dum nondum haberetur et quod tamen esse falsum, & absurdum, ex eo constat, quod bonum, de quo gaudemus, incipit displicere , dum incipit non amari , & cessat gaudium de eo, dum cessat amor illius, ut experientia constat. Secunda pars, quar asserit , Deum amare creaturas existentes, & futuras, evidens est, quia diligere est velle bonum: Sed Deus cre ruris existentibus, S futuris vult aliquod b irum, nempe existentiam habitam, vel in siserentia temporis habendam: Ergo ibias diligit.. Ex quo probata manet tertia Pars, quae negat Deu vinare meresossibilia; nam
390쪽
Deus rebus mere possibilibus nullum vult b, num, cum nolit illis dare existentiam, quae est basis, de fundamentum omnium bonorum. Addo, quod, si Deus creaturas mere possibiles diligeret, non libere, sed necessario eas ama
reti, quia bonitas, quae illis competeret, ant cederet omne liberum divitiae via untatis deis cretum: At in divina voluntate non est ponendus amor creaturarum necessarius, cuiuD. Thomas, de alii Theologi nullum ana rem necessarium in Deo agnoscant, praeter
illum, quo seipsum diligit; dc cum Spiritus
Sanctus, qui ex amore Dei naturali, &necessario procedit, ex amore creaturarum nouproducatur , ut in tractatu de Trinitate oste demus et Ergo in Deo non datur amor creatu Tarum possibilium. Dices primo et Deus amlit suam omnipotentiam: Ergo dc creaturas possibiles . Conis
sequentia videtur manifesta, quisquis enim amat aliquod objectum, amat etiam id omia quod cum eo connexum est, dc sine quo non potest exis heres sed omnipotentia Dei cum possibilitate creaturarum connexa est, 3c siis ne illa nequit existere: Ergo si Deus amat suam omnipotentiam , amat etiam creaturas possibiJes. Respondeo , concesso Antecedenteis negando consequentiam, dc ad ejus probatio-viem distinguo minorem; Si illud, quod conjungitur cum illo, sit capax amoris, concedo majorem, sin minus, nego maiorem. Nam Deus, etsi diligat poenitentiam peccatoris, non tamen diligit peccatum, sine quo poeni tentia stare non potest, quia illud non est c pax amoris. Vel secundo distinguo aeandem majorem et quisquis amat aliquod objectumis amat etiam illud omnet, quod cum eo con Q a li-