장음표시 사용
41쪽
as Tranatus f. cum semper agnoverunt. Nam ut ait Lactantius lib. h. de instit. cap. I. Cum jurans , recum gratias agunt, non Deos multor , sed Deaem nominant; adeo ipsa veritas , cogent natura,eMam ab invisis pectoribus er mpli.
Non est hic quaestio de reali, & physica
constitutione divinae naturae, hoc est de constitutione Dei, fecundum quod est in se realiter, sic enim omnes Dei formalitates, sive absolutae, sive relativae, ipsum rea. liter constituunt. Quod patet: nam constituistio sic sumpta est per realem identitatem: sed omnes formalitates , sue absolutae, sive relativae, Deo formaliter convenientes, sunt idem realiter cum illo . Ergo omnes illum realiis ter , &physice constituunt. Hic ergo solum agimus de constitutivo metaphysico naturae divinae, prout a nobis viatoribus imperfecte in hoe statu concipitur ad modum naturae creatae, in qua semper reperitur aliqua pers cito, vel praedicaeum , quod primo in illa concipitur, tanquam fons, & origo caeterorum, ut in homme rationalitas . Vnde in praesenti inquirimus, quid primo in Deo imeelligatur, cum fundamento in re, quod se
habeat gannuam radix, di fons caeterorum, praesertim divinorum attributorum, & op
rationum* unde illi non videntur putactum huius celeberrimae, & gravissimae difficultatis attingere , qui dicunt naturam diusnam constitui collectione attributore licet enim illa physice, di realiter constituat naturam arvinam, non tamen sorinaliter , & meta
42쪽
ne vatnea Dei. 3yphysice; cum primo in illa non concipiatur attributorum collee io, sed aliqua una se malitas, &pei sectio, quae sit radix aliarum. Hac ergo praetermissa sententia , tres aliae celebres, & valde probabiles referri solent, quarum prima docet naturam divinam mintaphysice constitui per rationem entis a se ,& per essentiam . Secunda , per rationem substantiae immaterialis, & intellectualis radicaliter. Tertia, actuali Dei intellectione de ista communior est in schola Thomist rum, & videtur probabilior. Unde
Dico primo, naturam Dei non constitui metaphysice per rationem entis a se, &peressentiam, Probatur primo ex D. Thoma infra qu. Is.. art. it. ad 3 ubi docet hoc nomen Deus, quin
ad rem significatam esse magis proprium Delia quam nomen qui es et Sed hoc esset fallani, finatura Dei constitueretur per rationem entis a se , & per talentiam; nam hoc nomen quRvel hoc nomen ena per essentiam , es retnomen naturae, & cssentiae Dei: Ergo iuxta, Thomam Dei natura non constituitur per rationem entis a se, & per essentiam .
Unde Caietanus ibidem doctrinam ejus explicans ait ,. ioco hoc nomen Dens quoad rem signita alam esse magis proprium Dei, quam nomen qui est quia Deitas imporistat natu1aem Dei quasi secundum, ultimam. differentiam, specificam , secus. autem. Ia mea qui est. Piobatur secun ratione fundamentali Ratio entis a se incxeati, & per euentiam transvndit omnem idi malitatem , vcI per&ctionem divinam a invenitur eumna aettsibin iis , & relationibus,& ita omni eo, quod di timnim est, sicut ratio enui creatio per pasti
43쪽
eipationem ncluditur in omni, quod creatum est:Sed praedicata transcendentia omnem formalitatem,vel perfectionem divinam non pos . sint Dei naturam constituere , prout in praesenti loquimur de illius constitutione: Ergo nec ratio entis a se, &per essentiam. Major patet . Minor vero sic ostenditur. In praesenti non loquimur de constitutione divinae naturae sub ea ratione, & conceptu , quo distinguitur a creaturis: sed sub ea ratione, qua ab attributis, aliisque divinis formalitatibus distinguitur : At praedicata transcendentia omnem formalitatem , &persectionem divinam licet Deum a creais turis distinguant , non tamen distinguunt naturam ab attributis , & aliis divinis formalitatibus , cum in illis natura , & a tributa, aliaeque divinae formalitates conveniant: Ergo nequeunt constituere Dei natiniram sub ea ratione, qua ab attributis virtuam liter distinguitur . . Probatur tertio conclusio: Natura divina constituitur per gradum intelligendi: Ergo non constituitur per rationem entis a se,& peressentiam pertinentem ad gradum essendi . Consequentia patet , Antecedens probatur mo: Gradus intelligendi est perfectior gradibus vivendi, & essendi, ut docet D. Thomas infra quaest. y3. art. a. Sed natura divina constituitur per gradum omnium persectilli. Inum : Ergo constituitur per gradum intel- , ligendi. Secundo probatur idem Antecedens ex alia doctrina, qua ibidem tradit S.Doctor, ubi docet , solas creaturas intellectuales esse
iactas ad imaginem Dei, in illisque solis ratio.inem imaginis Dei imperfecte reperiri et eo, quod solum creaturq intellectuales imitentur
Deum, illique assimilentur tu intellectualita a
44쪽
ce, quae est quasi ultima differentia Dei. Eamdem doctrinam habet Caietanus ibidem, d cet enim solas creaturas intellectuales assimilari Deo in quasi ultima differentia , quia illae
solum assimilantur Deo in quantum intellectivo: Ergo censet, naturam divinam constitui per gradum intelligendi, non vero per rationem entis a se, & per essentiam . Confirmatur: Si ratio entis a se constitueret naturam divinam , ut ultima differentia , non solum intellectuales creaturae essent ad imaginem Dei , sed hoc aliis creaturis , imo omnibus conveniret, quandoquidem omnes in gradu essendi sunt similes Deo: Sed hoc contra S. Thomam citatum: ED
Dices, omnes creaturas non esse ad imaginem Dei, qEia licet cum eo conveniant in
gradu essendi, non tamen in modo essendi a se. Sed contra: Quia intellectualitas per essentiam, &a se constituit D eum , ut ultima differentia, creatura intellectualis dicitur ad
imaginem Dei , eo quod illi assimilatur in ratione intellectualis , quamvis illi non sit similis in eo, quod est intellectualis a se: Ergo
si ratio entis per essentiam Deum , ut ultimma differentia, constituat, creaturae non inmtellectuales, Deo similes in ratione entis, erunt ad imaginem D et , quamvis illi non similes in ratione entis a se Dico secundo, natura divina non constituitur per radicem, aut vim proximam inte, ligendi, sed per ipsummet intelligere. Duplex est ratio fundamentalis hujus asserutionis: Prima,quae sumitur ex summa puritate,& actualitate divinae naturae , potest sic breviter proponi. Natura divina, cum sic actus
purissimus, ae omnis potentialitatis expers,
45쪽
et Tractatu, Aconstitui debet modo purissimo, Dactualismmo, subindeque per id, quod intra gradum intellectivum majorem exprimit actualitatem: Sed intelligere est id, quod intra gradum intellectivum majorem exprimit actu Ilitatem, imo est ultima eius actualitas, & se habet in ordine intellectivo, sicut existentia in entitativo , ut docet D. Thomas I.
Contra Gent. c. s. ratione g. ubi ait, quod intelligere eomparatur ad intellectum, stent esse
ad essentiam et Ergo natura divina constituitur per ipsum intelligere, non vero per intellectualitatem radicalem , quae est quasi potenti alis ad actum intelligendum , aut per vim intelligendi s quae concipitur per
modum actus primi, non vero per modum ultimae actualitatis. Secunda ratio, quae sumitur ex Tractatu de Trinit. sic formatur: Per illud constituitur foris maliter natura divina, quod secunda Persona Trinitatis ex vi suae processionis recipit; atqui
recipit ipsum intelligere: Ereo illud est naturae divinae constitutivum. M aior patet, quia secunda Persona Trinitatis per id , quod recipit a Patre vi suae piocessionis, constituitur filius, u i in eodem Tractatu docent Theologiation potest aurem constitui filius , nisi per
communicationem naturae. Minor vero probatur et Secunda Persona Trinitatis procedit per modum verbi a sed esse verbi, cum sit te minus intellectionis, nihil aliud est, quam intelligi seu existere per ipsum intelligere.Ergo
secunda Persona Trinitatis ex vi suae processionis recipi e ipsum intelligere . Objicies primo contra primam conclusionem: Sicut solus Deus seipsum perfecte e gnoscit, ita& essentiam suam explicare solus
lotest: Sed Deus interrogatus a Moyse, quid-
46쪽
nam esset, ait Exod. g. sirum veluti declarans constitutivum, Ego sum qui sum, eique injungit, ut dicat Pharaonie sini est , misit me ad vos, Ergo ratio entis a se, & per essentiam est cons itutivum divinae naturae. Confirmatur et Nomen proprium alicujus est, quod significat ultimam differentiam, qua ab aliis di stinguitur: sed hoc nomen cisi est, est proprium Dei, ut docet D. Th. intra quis s. art. II. dc eleganter declarat Hilarius lib. r . de Trinit. praedicta verba Exodi exponens: Miratus sum plane (inquit tam abso- istam de Deo significatio, .m et nihil enim Deo magis proprium, quam esse intelligitur: Ergo tale nomen exprimit ultimam differentiam,
qua Deus ab aliis distinguitur Ad objectionem respondeo, Deum verbis illis Exodi solum voluisse declarare id, per quod praecipue a creaturis distinguitur, quod est ratio entis a se, & per essentiam, non vero id, per quod ejus essentia differt ab a tributis, & est illorum radix, & origo, tu
quo praecipue consistit conceptus naturae, uenatura est: quae a Philosophis definitur principirem motas , di quietis ejus , in qua est, Unde Ad confirmationem distinguo maiorem et nomen proprium alicujus adaequale est, quod significat ultimam differentiam, concedo mam orem: proprium inadaequate, nego majorem,& sub eadem dii in tione minoris, nego com sequentiam . Nam illud nomen est proprium adaequate, per cujus significatum res differt ab omnibus aliis. Illud vero, per cujus significationem res differt ab aliquibus,non tamen ab omnibus, est proprium solum inadaequale a Deus autem, etsi per rationem entis a se disserat a creaturis , non tamen per illam differt
47쪽
mactat- L. illius egentia ab attributis, ae relationibus, quia omnibus illis essentialiter convenit. Unde licet hoc nomen qui est, sit proprium Deo
proprietate inadaequata , non tamen proprietate adaequata. Et in hoc sensu intelligendi sunt Hilarius, & D. Thomas. quia loquuntur de Deo, ut a creaturis distinguitur, non vero de natura Dei, ut differt a relationibus,& attributis . . Ex his solutum manet aliud argumentum
Adversariorum , quod sic proponunt : Illa est ratio constitutiva alicujus, quae primo in illo concipitur, & per quam distinguitur ab aliis, cum idem sit constitutivum, & distinctivum: Atqui ratio entis a se, &peressentiam primo concipitur in Deo , dc est id, per quod primo distinguitur ab omnibus aliis et
Ergo est constitutiva divinae naturae . Respondetur enim primo, non susticere ad rationem constitutivi, quod sit prius, vel quod primo in re concipiatur, si se habeat per modum transcendentis,uel praedicati communis; alioquin ratio entis, vel gradus substantiae viis ventis, vel ratio corporis, quae prius in homine concipiuntur, quam rationale, ipsum conostituerent: Ratio vero entis a se, dc per es.sentiam se habet in Deo per modum transcendentis increati , cum includatur in essentia, attributis, & relationibus, &in omnibus divinis formalitatibus . unde respondetur secundo, data majori, negando minorem , quantum ad secundam partem; licet enim ratio entis a se , & increati Deum a creaturis distinguat, non tamen est sentiam ejus ab attributis, & relationibus, cum sit praedicatum illis commune , eaque
Odi cies insuper contra secundam conclin
48쪽
Da natura Dei. dstonem et Intelligere est essentiaIiter opera tio, imo est omnium operationum perfectissima, qua vivit natura intellectualis et Sed natura divina constitui nequit per operaistionem, cum illa petat a principio egredi, subindeque illud constitutum supponat. EDgo natura divina noa potest constitui per
Huic dissicillimae objectioni dupliciter retapondent defensores nostrae sententis. In primis enim doctissimi Patres Salmanti censes in Tractatu descientia Dei disput. q. dub. a. dicunt, quod licet operatio creata , & finiora , cum imperfectionibus involuta , petata principio egredi , illudque constitutum supponat, non tamen operatio increata, de infinita, &quae habet rationem operationis formaliter eminenter, quia illa sibi identificat absque distinctione virtuali, quidquid ad primam lineam intelleetualem spectat, subindeque ipsum principium intelligens, a
quo proinde non potest cum fundamento in
Secundo respondet Gongales disp. 36 conclus. 3. dc s.. intelligere Dei considerari potadupliciter, scilicet per modum actionis, desul, conceptu actualitatis subsistentis: de licet sub prima consideratione non possie Dei naturam constituere, bene tamen sub altera- Quam solutionem, & doctrinam explicat, MProbat hoc exemplo, & discursu : Quamvis relationi divinae repugnet constituete pulso nam sub conceptu explicito ait , non tamen sub conceptu in , & formae hypostaticae pertinente ad lineam relationiS, ut communiter
docent Thomillae in Tractatu de Trinitate: Ergo pariter, etsi intellectioni divinae repugnet constituere naturam Dei sub conceptiae
49쪽
s rvastarus L expresso ab , & ut concipitur ad modum ais ctionis, poterit tamen illam constituere sub conceptu actualitatis subsistentis. Probatur consequentia : Non minus est de conceptu relationis supponere fundamentum, di pers
nam, vel subiectum, quam de ratione acti nis praesupponere principium: Ergo si divuna relatio, quia subsistens est, quamvis personam supponat sub conceptu explicito ad, illam constituit sub conceptu in , aut formae hypostaticae, pariter intellectio divina, quia subsistens est, praesupponet quidem sub conceptu explicito ab , & egressionis, naturam
constitutam , non tamen sub omni conceptu, sed constituet naturam sub conceptu actualitatis ,& gradus, Ex dictis intelliges, quomodo gratia ha-hitualis sit participatio formalis divinae naturae 3 licet enim non participet intelligere Dei, ut habet rationem operationis, dc actualitatis, sed sub hoc conceptu, & foris malitate participetur a visione beatificarillud tamen participat, ut est eminenti quodam modo radix divinarum operationum, de attributorum, sub quo conceptu habet
formaliter rationem naturae, ut constat Exsupra dictis : Gratia enim sanctificans est radix cognitionis, di amoris Dei, de ab illa emanent, veluti proprietates ab essen-ria, virtutes Theologicae, & iniuste , quae sunt participationes divinorum attribum
50쪽
ne attributis divinis in communi. AT tributum est perfectio absoluta , O Mees far ia , formaliter in Deo exiseena, o essenitae iam constituta superveniens. In qua deis finitione per duas primas particulas a ratione attributi excluduntur actus liberi,& proprietates relativae, per tertiam vero perfectiones secundum quid creaturarum, quae non sunt formaliter, sed tantum embnenter in Deo. Demum per ultima verba declaratur, attributa ad constitutivum disvinae naturae non pertiuere, sed esse veluti ejus assectiones, & proprietates , eam v Iuti modificantes, & ad aliam lineam re hentes. Illa vocantur ab HebraeiS Sephirat,
id est quasi Sapphiri, teste Rabbi Moyse in commentariis sui primi libri famas quia ilitis veluti sapphiris, & gemmis, ac lapidibus
pretiosis mirum in modum exornatur , & d coratur divina natura, & substantia, quamvis nullam prorsus cum ea faciant compositionem, ut constabit ex dicendis s. seo
cuo ginere distinctionia disei natur
miribtita divina ab essenis mila, o inter se
SCotus, & ejus Discipuli admittunt inter
attributa divina, & essentia m distincti nem quandam formalem actualem , quam ex natura rei appellant, & voIunt eam pri