장음표시 사용
61쪽
s Tra vitiae L andestia , aliquatenur resiliet , defluento tastiam plaralitatem et cestiget se magis , asin .ii , eonformabitque Mntiari illius , vel potissmnitali illi , ut una aeni facies respondeas faciei. Dixi, beatos non formare intra ve
hum distinctionem rationis essentiae divinae ab attributis, vel attributorum inter se, quistvalde probabile est,illos talem distinctionem
extra verbum posse essicere, cum non una, sed multiplex possit esse cognitio beatorum extra verbum
DEum esse substantiam omnino simplii
cem, omnisque prorsus compo fitionis expertem, non solum fides docet, & Concilium Lateranense capite praecedenti relatum ex prelle definit, sed etiam ratio manifested monstrat . ut enim discurrit S. Thomas r. contra Gent. cap I8. In quolibet generae tanto aliquid est nostriva, quanto simpliciua ; Fcui in genere eandi, ignia , qui non habet aliquam periistationam frigidi et qMod igitur est in fine nobilitatis omndum enitam , oportet esse in fine symplicitatis f hoe axiem, quod es in fine nobEAgain omnium entium , dicimus Deaem et nulla igitur compositio ei accidere potest
Item. Deus est actus purissimus, 3c omnis potentialitatis expers et Sed omnis compositio importae aliquam potentialitatem: Ergo in Deo: nullia .est compositio. Minor probatur et omnis compositio vel est physica, videliceta ut ex materia, & forma, a ut ex subjecto,&accidente ; vel metaphysica , nimirum aut . ex itia existentia, aut ex supposito, ae
62쪽
De alliasueli divin s. sp& natura ; vel togica, quae fit ex genere, dedisserentia: nulla autem est ex illis compositionibus, quae non dicat Potentialitatem is materia enim est potentia ad formam substantialem, & subjectum ad formam accident
lem, cum qua componite item essentia componens cum existentia debet distingui ab ea per modum excludentis, de exclusi, de consequenter esse in olentia ad ipsam a quod etiam verificari debet de natura componente eum subsistentia, sive cum supposito . Deniisque compolitio ex genere, & disterentia , licet sit tantum per rationem, debet tamen hahere fundamentum ex parte rei cognitae: funis damentum autem gradus generici est potentialitas in natura, quae denominatur genus: Ergo omnis compositio importat aliquam potentialitatem.
Tertio, quidquid ex pluribus componitur, ex imperfectis conflatur, ut ait Damascenus lib. i fidei orthodoxae: Sed in Deo nihil pota est esse imperfectum: Ergo nec compositumet Quam rationem eleganter expressit Hilarius lib. r. de Trinit. his verbis et Neque compositis. atque inanimia Deus, qui vita es , subsistit a
neque qui virtus est , ex infirmioribui ; neque saei tax es, obscuris eoarctatur : neque qui Di ritus est, ex disparibus formabilia est et totum, quod in eo est, unum es.
Huic divinae , de summae simplicitati non est mysterium Trinitatis, quamvis fides in eo agnoscat tres personas realiter distinctas , de in eadem essentia intime conjunctas: nequem mysterium Incarnationis , in qua persona Christi est composita ex personalitate verbi,
de humanitate. Nam ut recte annotavit D. iThomas in I. dist. 3. quaest. I. art. I. ad g. uc
tres Divinae Personae efficerent compositio-C o nem
63쪽
co Tramitis Lnem cum essentia,deberent uniri inter serum subra ratione, qua distinguuntur, vel distingui sub ea ratione, qua uniuntur, cum compositio sit distinctorum unio: Sed Personae Diviis nae, sub ea ratione, qua distinguuntur, nouviniuntur, distinguuntur enim per relationes, quae non uniuntur, sed opponuntur a uniunxur vero in essentia, a qua nullatenus distimguuntur. In mn erio vero Incarnationis Ue hum Divinum non venit in compositionem Per modum partis materialis , vel tarmae in-sormantis inhaerentis ( hoc enim summani imperfectronem involveret sed per modum termini complentis , actuantis, Be perficientis humanitatem, quod puram dicit in illo perfectionem. Sed de his fusius in Tractatio hus de Trinitate , & de Incarnatione.
p. .sione Dei. Thomas hic quaest. art a. duplici ratio. I. ne probar,rerum omnium persectiones
esse in Deo , subindeque illum esse sum me, R infinite perfectum. Prima est: Quidquid perfectionis est: in effectu, debet inveniri in
causa essiciente, vel secundum eandem ratio nem, si sie agens uni vocum, vel eminenti ri, si sit agens aequivocum e Sed Deus est prima causa effectiva rerum: oportet ergo, Ierum omnium perfectiones in eo prae existere, subindeque illum esse lamme, de infinia te perfectum : quamvis enim perfectionesereaturarum, quae actu sunt, veI erunt, aut
fuerunt, finitae sint, di in aliquo determi,
nato numero , creaturae tamen possibiles,
64쪽
De atiruuili didita s. sique perfectiones , infinitae sunt saltem inpotentia, & syncategorematice, ut loquuntur Philosophi s Deus enim , re qualiber Producta , potest aliam perfectiorem , taperfectiorem in infinitum producere. Secunda ratio D. Thomae sic potest breviter proponi: Deus est ipsum esse per se subsistens, de per essentiam , subindeque omnem essendi plenitudinem in se continens: Unde Exodi g. Moysi dicebat et Ego sum , quίfum, &a Nagiangeno vox t ultas appebiatur: Ergo rerum omnium persectiones in se continet. Consequentia probatur: omnis
enim persectio petitur penes aliquod esse, justitia enim dat esse justum, potentia esse potentem, sapientia esse sapientem Ergo ubi erit tota plenitudo essendi , & totius esseratitudo , ibi erit omnis perfectio . Hanc rationem insinuat D. Bernardus lib. s. de
considerat. cap. o. his verbis : Si bonum: , si magnum , si beatum, si sapientem, vel quio quid tale de Deo dixeris , in hoc verbo impauratur , quod est , est . Rempe hoc es e1 esse , quod hee omnia esse . Si oe eentum talia addai , non reeo Ri ab esse s si ea dix ris, nihil addidisti s si non dixerio , nihil mis
Confirmatur: Quod est infinitum in aliquo
genere, omnes illius pei sectiones continet, v. g. si daretur calor infinitus, omnem Persectionem caloris contineret: si poneretur limnea infinita ; omnem longitudinem occupa.ret Sed esse per se subsistens, & irreceptu est simpliciter, &in genere entis infinitum ut ostendemus infra , cum agemus de infinitate Dei et Ergo illud omnes omniumentium perfectiones in se continet . Unde
65쪽
est . Quae vel ba expendens Augustinus ibiadem , subdit et si uid enim cum illo non in
Cum iIIo es, , c,m ilio species terrae , eumulo species caeli , cum illo omnia volatui a , quia isse omnia .
Duo tamen breviter hic observanda sunt: Primum est, duo esse genera perfectionum in rebus creatis s quaedam dicuntur simplietasor simplices , & ij lae sunt, quae in suo conceptu formali nullam includunt imperfectimnem , vel ut ait Anselmus in Monol. cap. I . sua sunt meliores ipsae , quam non ipsae , id est quas melius est habere, quam ipsis car re. Hujus generis es sapientia, vita, intelis lectio , &c. Aliae appellantur perfectiones fecundum quid, &illae sunt, quae in suo comceptu ita includunt imperfectionem aliquam , ut ab ea separari numquam possint a unde absolute non est melius omni enti eas habere , quam illis carere, ut moveri, ratiocinari, dic, Primi generis perfectiones eontinentur in Deo formaliter: Deus enim est formali ter intelligens, sapiens, justus, misericors; a. liae vero solum eminenter, &seclusis imper. stetionibus , quas habent in creat uiis. Unde Dionysius cap. i . de divin. nomin. docet, omnia de Deo assirmari quodammodo, & negari, illumque vocat rex Op s m, viar pavppen , id ei omnium positionem, &omnium ablationem, quia eminenter ponit omnia, tanquam omnia continenc, & fodi maliter omnia aufert, quia a se excludit mmnem rationem formalem creatam, de limi
Secundo observandum est, persectiones mmnes creaturarum multo perfectiori, & e mi nemiori modo in Deo contineri, quam
uimalia, di plantae in virtute solis, de aliorum
66쪽
De attributis di istae. 6scorporum coelestium: nam sol, & eorpora coe lestia non attingunt per se primo in rebus inferioribus, nisi rationem viventis, aut corporis corruptibilis, quae cum sit potentialis , degenerica, non includitur in ultimis illarum disserentiis , P sic non continent res inferi res , nisi continentia quadam eminentiali imperfecta, dc se extendente soIum ad rationes communes, dc genericas et Deus autem sua causalitate, & omnipotentia per se primo at tingit in rebus creatis rationem entis producibilis, quae per se primo correspondet universalissimae causae; unde cum ratio illa sit transcendens , dc includatur in omnibus modis, 3c differentiis creaturarum , Deus illarum perfectiones continet, modo quodam eminentiali perfectissimo, &se extendente non solum ad rationes communes, dc generica ,scut continentia eminentialis soliis , sed et, iam ad rationes atomas, de individuales , ut
docet D. Thomas infra quaest. I . art. 6. ubi sic ait: Omnia in Deo praerxisunt, non, fotum quantaem ad id , quod commMne est omnibus , sed etiam quantum ad ea , secandum quae read Tinguunt is
Ex quo intelliges, quod sicut tempus additum aeternitati non auget, nec extendit durationem ipsius , quia omnes durationea illi
inferiores in ea eminentissimo modo continentur et ita Deus , de creaturae non sunt
aliquid perfectius etiam extensive, quam solus Deus, quia similiter tota persectio creataturarum, etiam numerica , in Deo persectio
Confirmatur: omnis creatura,quantum is
perfecta, nihil addit supra divinam persectio nem, praeter dependentiam, limitationem
67쪽
6 Tractatus L. dentiae, limitationis , & imperfectionis ninquit augeri, vel extendi divina perfectio: Er- .go creaturae additae Deo non possunt facere aliquid majus, aut perfectius, etiam extensive; sicut punctum additum lineae, & instans arte nitati, non faciunt quid majus, nec earum longitudinem, vel durationem augent, vel Extendunt. Unde Augustinus tract. Ir. in Joan. Si fueris sina Deo, minor eris; fi fueris
cum Deo, maIor Deur non eris: non ex te ille major, sed tu sine illo minor . . Ab s
OUadruplex distingui potest genus boni
d. tatis: Prima dicitur absoluta, refundamentalis , & consistit in interlitate, & per sectione rei, habentis omnia sibi debita ; sic aqua dicitur absolute bona, quando habet
cmnia accidentia, omnesque qualitates sibi debitas, v. g. colorem, saporem , frigiditatem, dcc. Secunda vocatur respectiva , seu . Transcendentalis , & consistit formaliter in Convenientia cum voluntate, ex qua oritur appetibilitas per modum passionis, ut docheur in Metaphysica. Tertia appellatur moralis, & consistit in rectitudine morum, se indeque coincidit cum sanctitate . Quarta demum dici potest bonitas beneficentiae, seu diffusionis, per quam aliquis largitione dono-xum, & bonorum se in alios diffundith num enim est sui distusivum, ut docet Di Nysius cap. a. de divin. Domin . Ut ergo clare demonstretur, Deum esse perfecte, de omni-hus modis bonum, probandum est, quatuor
illa bonitatis genera illi conveniIq.
68쪽
Da atra butti ebi s. Primam in Deo reperiri, manifestum est, eum ille sit summe, & infinite perfectus, ha- Ieatque omnes perfectiones, & omnia attri- Iuta suae naturae debita, ut constat ex supra fictis. De secunda non minus evidens est, tum Deus habeat perfectionem sibi maxime onvenientem , & conveniens siti omnibus reaturis, ut causa illarum essicens, exempla- is, & finalis, & aliquibus specialiter; nam ustis conveniens est, ut amicus ; beatis, ut ruibilis; studiosis, ut causa exemplaris omnis ustitne, de sanctitatis; poenitentibus, ut auctor remissionis, & gratiae, iuxta illud Thren.
Bonus est Dominus sperantibus in eum, mi ima quaerenti illum. Bonitas etiam moralislli convenit, cum in eo sit persectio morum,ine ullo defectu, & imperfectione, ut de nonstrat D. Thomas in opusculo de moribu li vinis, & cum sit , sus in omnibus viis suis sm sanctus in omnibus operibus suis , ut diciaur P I. I . Demum illi non deest bonitas liffusionis, & beneficentiae, nam ita plenus:st, de superplenus omnibus bonis , ut vel i fons inexhaustus, perpetua, & incessabili
argitione donorum, in omnes creaturas ex aeret, iuxta illud Psal. los. Aperiente te malam tuam, omnia implebuntur honitate. O
te Dionysius i. de divin. nom. e. q. Ut sol mmo, quod est, omnia illustrat, quae tamen susioso capere possunt, sic ipsum bonum per se totus ganitatis radios emIiiit. Haec divina pr usio apparet tum in emanationibus internis,um in productionibus externis, in quadrinlici ordine naturae, gratiae, gloriae, &uni is hypostaticae, quae est perfectissima omnium ommunicationum Dei ad extra, ut in Traistatu de Incarnatione cap. I. Rh. ostendemus
69쪽
DEum esse simpliciter, & in genere entis
infinitum, probari potest duplici ratione a priori, & tertia a posteriori. Prima ra.
tio a priori est: Esiste Dei est per se subsistens,& irreceptum: Ergo est infinitum simpliciter. Antecedens est certum; cum enim esse Dei ne virtualiter quidem distinguatur ab ejus e sentia, non potest in ea recipi. Consequentia vero probatur: Illud est simpliciter infinitum, quod caret omni termino, omnique limitatis vo: Sed esse per se subsistens, de irreceptum, omni termino , & limitativo caret: Ergo est infinitum simpliciter. Major patet , Minor
probatur. Duplex tantum potest dari limitativum , unum materiale, nempe su ri ectum recipiens formam: alterum formale, diis rentia scilicet contrahens genus, vel forma potentialitatem materiae ad certam speciem determinans Sed esse per se subsistens, & ira receptum, utroque limitativo caret: Ergo est omnino illimitatum. Minor quoad pii mam partem constat, cum enim esse per se subsistens non sit receptum in aliquo subjecto, Nequit habere limitativum materiale . Quantum vero ad secundam probatur ex eo, quod, cum esse sit ultima actualitas rei, non potest actuari per aliam ulteriorem, nec proinde ulturix habere limitativum formale. Unde si sit irreceptum , de careat limitativo materiali, erit omnino illimitatum. Secunda ratio a priori petitur ex eo, quod Deus est ens a se, & independens ab omni causa efficientes sicut enim omnis actus, de
70쪽
De attributis Abinb. fr,erfectio formaliter, &intrinsece limitatur: x subjecto, in quo recipitur, ita efficienter, k intrinsece limitatur, & finitur a causa ilum producente . Sed enti a se nulla est caua: Ergo nec ulla perfectionis limitatio. Tertia ratio a posteriori sumitur ex crea-ione, illa enim postulat virtutem infinitam
n causa creante, si enim tanto major requia atur virtus in agente, quanto minor est y -
entia in subjecto ad effectum, & eductiorem formae, ubi nulla omnino erit potentia, necessaria erit virtus infinita et cum ergorreatici sit productio rei ex nihilo, & ex nubia potentia praesupposita, requirit in creauis te virtutem, & potentiam infinitam. i. Ex dictis imprima, de secunda ratione colis ligitur, nullam posse dari creaturam infinia tam secundum essentiam, cum omnis creatura habeat esse receptum in alio, & ab alio a Ex quo ulterius sequitur , nullam pariter possibilem esse creaturam, quae sit infinita secundum accidentia , accidens enim infini. tum exposcit subjectum infinitae capacitatis, cum debeat semper esse proportio inter a ctum , & potentiam receptivam , de inter
perfectivum, ae perfectibile et Ergo si nulla possis dari substantia infinita, de quae habeae,nfinitam capacitatem , nullum etiam Porum bile erit accidens infinitum.