장음표시 사용
131쪽
vera praemissis existentibus veris: sed in via inductio nis oportet irrespondens concedat cy non sunt plus ra singularia contenta sub tali uniuersali lenumerata sunt. Aliter no est aliquid syllogistice probatum, O limiliter accidit in via diuisionis quod manifestat Phylosophi excplariter, ut Quicquid est corpus est animatum vel inanimatum. sed a sal est corpus: ergo ecta satum vel inanimatum, sed non est in animatum: ergo est corpus a satum. Illa aurem cocto no sequitur, nisi respondens det siue concedat τ oe corpus est animatum, vel inanimatum. et si is est de orbus aliis syllowsmis diuisiuis. TEst aut est lis diuisitus, ut dicit hie D. S. qui accepto aliquo comuni quod per multa dii uidi fremoto uno ab aliquo, cui id coe conuenit concludit alterum de ipso, ut patet per exeptii iam ad duactum. Iracm ratio est talis. Non. n. quod praedicatur vere de aliquo, pr dicas in eo qd quid est,nem signifieat essentiam eius: dato ergo quod p viam diuisionis Iusticienter probetur a Ial. s. gressibile bipes prςdicari vere de hole, non tamen erit probatum gi predicetur in eo quod quid est, vel ostendat quod quid erat esse
. . . aeimonstrat essentia in rei. Haec ratio tangitur:
ibi iuuii . n. prohibet Occ. ertia ratio que tam ritur: ibi L Amplius ad prohibendum ct e. est talis. Huod quid est cuiustibet declara p aliqua certa, quis Dus nec addere aliquid oportet nec extrahi, cum ci dν ditates se habeant, sicut numeri, quibus si aliquid adiditur vel subtrahitur variatur species, ut in Aletaph. aeclaras sed nihil prohibet quin ille qui procedit per viam diuisionis apponat aliquid supra illa. quae sumsciunt ad quod quid est, aut etiam aliqua eo N,q necessaria sunt dimittat aut supergradiatur excedendo es Ientiam rei:ergo per viam diuisionis non conuenienter isti meienter proba qd adest cuin tali via protermittantur pr dicite dus conditiones: v, ut id quod concluditur ptaedicetur in eo quod quid est, rem noexcedat, neque excedatur. I Sed aliquis posset dicere m i quis per viam diuisionis accipiat oia que praedicatae
in eo quod quid est,reola cadant sub diuisone, quae pertinent ad quod quid est alicuius necessarium eritu illud quod per viam diuisionis inuentu est sit quod quia est: ergo per viam diuisionis psi tondi quod illes de eo, ius est. quia acceptis Oidus que praedicaratur in eo quod ad est nullo tali derelicto id quod in uentu est oportet esse indiuiduis. i. indiuidua ronetas Ias rei, ita V3 Φ no indigeat ulteriori diuisione ad hoe P apnroprietur huic rei, res piis praedicte rones non concludunt. TAd hanc instantiam rii dei P fis sniare dicens et quis necesse si pridictis extitibus aliquam indiuidualeronem formari scuti expostum est: sedria praedicta Mia non est syllogistica luis cognoscere taciat p p quid est,p alium modum,qcr non est incon
uenies ,ram aliud alio modo manifestes G p sylis.
rva ille a vii inductione manifestat aliud, non ranae probat aliud syllogistice. Sila ille a st diuisione ad dis nitionem peruenit o fidit st syllin de no syllogistice. ua si induca cocta ex maiori propone subtracta meici a G cocludens dicat τ hoe necesse est sequi ex pres uis, poterit iterrogare pst quid sit necessarium, qaeno accidit in syllogistica probatione. Hucusin. D. S. R qnsiderandum est hie secundum Egi diu oe in suis logismo diuiso est duplex processus: unus syllogistiscus, re alius non fullogisticus. Processus syllogisti, eus eli cum dici omne animal est tonale, vel est irrationaIe, ted homo est animat: erm est rationalis vel irronalis. Processus vero non syllogisticus est cum adiungitur, sed homo non est mationalis et ergo est
rationalis: unde sylli diuisivus non habetopositu in D processu primo, sed accipit situm propositum in scilla processit, non est syllogisticus. Accipit igitur talis syllogismus aliquid syllogistice, sed no accipit aliud syllogistice ad suum intentum: unde per talem syllis non poterit syllogistice accipi disto, re licet per praesmissas oporteat rem aliquam esse, no in Oportet rem
Illam, qua intenditur. δε onsiderandum est ulterius Notatam fm eundem*sylli diuisitius perit quod est in princi se dum. pio, quia sine probatione accipere principale intentu est Ietere ιν est in pricipio: sed syllogismus diuisivus nullum intentum syllogisti e probat, sed supponEdo accipi t quod debet pro are. α per consequens petit pri ncipium. Accipit. n. talis syllogismus medium qu est comunitas i si maior extremitas, vel l sit idqd intendit probare. Intendit enim probare, ut patet in praedicto exemplo. P homo si animal rationale. Ad quod proba dum accipit pro medio animal, quod est communius is rationale. Nun m. n. per magis use potest conuenienter probari de aliquo id, quod est misnus vle. Nam si acciperetur pro medio substantia adprobandum animal de homine, fieret syllogismus in prima figura maiore existente particulari. Vnsienis Enil sequitur. Ex hoc patet m syllogismus diuisivus nihil syllogistice probat. Tum primo: quia in tali syla logismo fit acceptio propositi non syllogistice. Tum
scdb: quia in eo petitur quod est in principio. Tum tertio: quia accipit medium communius,* sit maior extremitas. s Considerandum est ulterius ιν licet per mi dum locu ab oppositis possit concludi Q homo est animal taruum.
rationale, sic arguendo, Homo no eli animal irratios nate: ergo est animal rationale quemadmodum conscluditur in sco processu syllogismi diuisiui, non in propter hoc cocluditur q1 aiat tonale sit diffinitio hominis: via non cocluditur quod quid est de eo, cuius est in eo quod quid est. Sili siquis negaret, in homo est ronalis, negaret q3 homo non est irrationalis, oc a iis ibi est petitio principii simpliciter loquendo, vis delicet quo ad aliquem possit esse syllogismus diales
cticus. 7 Ad primit igi d mn,. non concludisqlud est, de eo cuius est in eo quod ad est, ut declaratu est. d stoen Sc tertiu patet solutio ex dictis.cSequitur in Phylosopho, re in . S. D. ubi supra. Articulus secundus.
AD SECUNDUM sic proceditur. Vidie ς
m syllogismus diuisuus non assimiletur inductioni. v Nam indue so procedit a singularibus ad uniuersa Ile, ut patet secudo Priorum, non autem syllogismus diuisivus tergo talis syllogismus non assimilatur insductioni. 7 Secundum praeterea, inductio aliquid necessario concludit, cum sit pars argumentationis, sed syllogismus diuisivus non neces lario concludit, ut patet ex dictis:ergo Occ. 7 Sed cotta est i hylosophus in praesenti capitulo. TRespondeo dicendum secum Res so. dum. D. S. T conuenienter syllogismus diuisitius a se similatur inductioni in hoc oportet utrobilisinponere t accepta sint omnia, quae continentur sub aliquo communi, alioquin nem inducens poterit de singularibus acceptis concludere uniuersale, neq; dis uidens ex remotione quarundam partium poterit concludere alteram. In ducens enim laeta inductiosne ς Sortes currat, re Plato currat, re sie de singulis a non potest ex necessitate concludere,* omnis hosmo currat: scilicet nisi detur sibi a respondentem nishil aliud contineatur sub homine, nisi ista, quae insducta sunt. Similiter etiam neque dι uidens, m hoc coloratum non sit album, necit pallidum dotes ex
132쪽
necessitate concludere, τ sit nigru,nisi detur a respo dente ν nihil aliud continea sub colorato, nisi ea qenumerata sunt. TEx quo patet* sylli diuisitius ammisatur inductioni, quemadmodum probatum est: non tame ei assimilat in ossius. sed assii latur in hoc,
uisioni 1: hic consequenter ostenditur, τ nel potest Ndemonstrari accipicdo ipsum quod quid est pro me, di O. Hie ea, que sunt ipsius quod quid est, quod idem est. TCirca quod quaeruntur quattuor. Primo, utru quod quid est possit ostendi de eo, cuius es Laccipiem
st tro in 'o tu ad quod debet probari:&sicut ins do ea, quae pertinent ad ipsum quod quid est. Secuncticem p sic j induxit adhuc restat interrogari deco do,utrum possit 'monstrar: ip qeto ut Vrd
elusione, quiano sufficienter sequitur ex praemissis, est alterius rei, videlicet per via Opinionis. Tertio, sic proce gns diuisitae. Postqj assumpsit in letum ads utrum possit demonstrari per viam suppositionas. huc renat interrogare de illo alium pio: quia no sum 3 Quarto, virum quod quid est possit demonstrati decit intentum assumere per praemistis. Ex quo patet eo, curus est aliquo modo. . . svllopi sinus diuisitius, sicut inductio non cocludit GSequis in Pnc,G in. D. S. ri Et ut tu sit dem rare.
AD PRIMVΜ sic proceditur. Videtur Pipsum quod quid est possit demonstrari de eo, cuius
est accipiendo pro medio diffinitionem diffinitionis vel conditiones requisitas ad quod quid est alicuius. TNam bene sequitur animal rationale conuertibilis syllogi uice intentum. Per tale igic sylim, ut d cm est, non poterit concludi aliquod intentum videlicet qia Notanda quid est de eo,cuius est, et praesertim in eo quod quid primum. est. 7 Considerandum ei ulterius secundunt Egi diu, in inductione hoc est per se, q1 oportet supponere partes sub toto esse sufficienter assisnatas, siue accepta S, quia non est notii nobis quin sint alia singularia stabillo toto,in que accepta sunt: sed in diuisione hoe est per acclis Q non sit notum partes euacuare totu. Nadiuisio si sit bona,debet fieri per opposita, re per duo
II membra: v si hic vult Egidius,* expositio. D. S. non sit suffieienter adducta. Sed consideradum est,. duplex est diuisio. Quaedam est diuisio per immediata, retalis debet esse bimembris, re per opposita,ut Animalium, aliud t5nale, aliud irronale. Alia est diuisio mediat ut Aialium aliud homo, aliud equus, aliud asinus,&sc de singulis:& talis non est bimebris fors mali tet,licet si reducibilis ad bimembrem, re in tali diuisone non est notum, an omnes partes diuidetes enumerenturiunde sylli diuisitus syllogi sice nona,
bat intentum,scut neminduct o licet via diuisionis
ter praedicatur de homine,& comyonitur ex genere, re specifica differentia eius: ergo est quod quid est ho
minis. Patet consequentia,quia non requiruntur aliqua alia ad hoc . aliquid sit diffinitio, vel quod quid est alicuius: re in concluditur quod quid est de eo,cuius est: ergo Se. TSecundum prςterea, bene sequitur per locum a diffinitione,Quicquid est oratio indicis quod quid est rei per essentialia est diffinitio eius, sed animal rationale est huiusmodi respectu hominis: ergo animal rationale est diffinitio hominis e & tamen ibi cocluditur quod quid est de eo,cuius est: ergo idequod supra. TSed p est Phylosophustibi : Et virumst demonstrare S c. TRespondeo dim m istud est
necessario ducat nos in cognitionem dissonis indiuis
ruartum capta huius secundi libri,in quo Plis ossenens Q ipsum quod quid es, non potest ondi sufficie
diit sin su5m,ut infra patebit eum de Venatione ipssius quod quid est agetur. vii expositio. D. S. est conuenirentissima, re nullatenus reprobanda. TAdpriamum ergo dicendum est,m liliti diuisitus no altimis laturan Dibus ipsi ductionic sed assimilatur ei in hoe ιν utrobi in non syllogistice ostendatur sufficienteropositum. vi dcm est,cum formaliter non seruetur forma syllogisti ea. Assimilatur etiam enthymemati qd hic dicitur sylus sine medio,oc hoc formaliter accipiedo medium,v3 fm et est terminus bis sumptus an cos
dens Q ipsum quod quid es, non potest ondi sufficietet de eo, cuius est assumendo dissonem distonis pro medio, aut etiam aliquo alio modo. Ponit quattuor conclusones,de quaru tribus vltimis in sequq nnbu c1 iugo. articulis videbitur. TPtima conclusio, quae est rei possua ad qucstum a Pso adductum, est talis. Ipsum qir quid est non potest demonstrari. i. sufficienter probam de eo,cuius es per sylum diffinitiuum assumendo, videlicet diffonem diffinitionis. Haec fm. D. S. proshatur duabus rationib'Phylosophi, quarum prima oest ista. RNam quicum accipit illud quod debet pros
clusionem. In enthymemate vero eum ibi sit unumans non ponitur aliquis terminus bis ante eonclone:
est de eo,cuius est sumendo dissonem ipsius clinonisn debite ostendit propositum, sed petit prinsed qui concludit dissonem, sue quod quid
ans non poni Iur ara Viari I IN IMO Q
'V. . . in reriri finem aliter: usinosvllogistice ostes clusione, v3 Animal rationale est diffinitio,
de diffinito accipit qaedebet concludere petens prins
uevit sylli, non in formaliter: usi no syllogistice osteidit,nem concludit, va enthymema Φ concludat Sc aliquid ostendat alio tri modo, in modo syllogistico. t d secundum Mid ,s licet inductio Priotistica necessario concludat, re inductio Topica necessario aliquid probet, non tia concludit aut probat aliquid syllogistice, scut sylli diuisum quitum ad secundu procesIuna. Secus cosderando eum quantum ad prismum processum,ua sc aliquid syllogistice cocludit, sed non intentu,sue propositu, ut ex dictis patet.Cocludit. n. ipsam diuisione syllogistice,sed altera parte in secundo processu in syllopizando eam. cQuaessio. s. Quomodo se habeat quod quid est altae. s. demonstrationem,& est lec. s. Sancti Doctoris.
NOΤANTER consideradum rectat qualiter ipsum quod quid est se habeat ad demonstrationem, accipiendo ea, quae pertinet ad ipsum quod quid est. Post* ostensum est op non potest demons rari quod L quid est per terminos conuertibiles, neque per viam di
etiam minore syllogismi, in quo accipi P medio dilifinitionem dissonis,sic syllogizando,ois ro conuerari bilis constans ex genere redita specifica alicuius est quod quid est eius, sed animal ronale est huiusmodi respectu hois: ergo est quod quid est hors. minor illi' sylli est aeque vel magis dubia conclusione. TSecunι da roda ratio,sc forma quc sumitur ex syllogizatione syllogi sint, Nam syllogizans dum syllogizat non acciapit pro medio syllogismi diffinitionem ad syllogizasdum,ut de se patet:ergo astri volens probare putam dissonis ipsum quod quid est de eo cuius est, non deshet accipere dissonem ipsius dissonis. Confirmas hseratio, quae quidem confirmatio est declarativa huius
scae tonis. Nam rones sylli R diffinitiones se habent in diffiniendo,& syllo et ado, sicut reguis artis quas debet accipere artifex in operando:sed artifex qui las
cit cultellum non facit operando regulam secundum quam operatur,sed fm regulam qua habet in mente
133쪽
A examinat an cultellus sit bene factus:ergo ille et syllogizat non congrue accipit rationem syllogismi, nemvolens ostendere quod quid est, couenienter accipit rationem, siue diffinitionem ipsius dissonis per ratio nes syllogismi examinat, an syllogismus sit bene fas ctus: ce per pilis per ronem die nitionis debet ex amisnare in mente, ait bene fit facta: ergo ei qui intendit
syllogistice quod quid erat esse, necesse est . habeat
seorsum in mente rationem eius quod quid erat esse,
siue eius quod quid erat, vel est. Quod principaliter idem est, ut si aliquis dicat m no est syllogisticu quod quid est, ipse dicat grammo,ila tale quod dcm est, nescessario ponit quod ad est, siue quod quid erat. Haee
Not dum omnia. D. S. fm latam Phylosophi. Ti ro declaratio primum, ne praecedentium, considerandum est et, syllogismus diuinitiuus rin Egidium est syllogismus utens dii nitione ciue assumens dissonem a a probandum dissinitionem quod potest fieri tripliciter. Vno inodo. R dissonem distanitionis,quae datur per terminos secusdsintentionis quaedus sunt. Quarum Vna diffinitio est id, quod est proprium in quid praedicatum deri aliquo. Secunda est diffinitio constans ex genere, redisterentia constituentibus spem: qus dissones dicuntur logicta ad quem pertinet considerare secundas instentiones. Alio modo,potest fieri sumendo formas liter diffinitionem alicuius diffiniti ad concludedum distinationem materialem de eodem. Tertio modo,
pol fieri sumendo diffonem oppositi ad eo ludendue istonem de altero opposito, ut infra patebit, sic syli logizado. Color disgregativus visus, est disso albedis Itis: ergo color congregativus visus est dira nigredi Notadum nis. TConsideridum est ulterius, si Phylosophus nose dum. negat quin una disto possit concludi de distinito per
alteram, ut malis per Iormalem: in non pol concludisn eo quod distinitio eius, ut si arguasi Distinitio pol sine petitione plincipii concludi de diffinito si in pir, v loquendo per dira nem : ergo p dissonem acceptam
eo, gi dita poterat sine petitione pricipii cocludi, difffinitio i eo et, disto de distinito. Patet sequela, ua scutri , - 4 se h3bet simpla ad simpli: ita reduplicatu ad tedupli
No p . . . catum. TDicendum cp si eodem modo accipiatur in praemissis dita, sicut infertur in concluso ne quoad σmodum eodem modo, portet accipere reduplicatu
in pr issis, sicut in conclusione concludis, tib posset simpli inferri sine petitione principi . Na tunc sumes C retur eodem modo dira in praemissis, re in coclusiosne, qn per ditanein formale eo modo sumpta infers retur disso formalis eo modo sumpta, re per materia te in diffonem dita materialis, quod secundum non
potest absq; petitione principit. Si mpla in loquendo absque petitione principii non potest inferri distinitio
per diffone dissonis,quia sic semper accipis aeque, vel Not dum magis ignotum ad probandum aliquid. TConsidera tertium. dum est ulterius fin Egidium, si si dialem cus vellet ' probare de aliqua argumentatione gi sit syllogismus accipiendo di nem syllogismi, concludendo sylloipistice de illa argumentatione et, sit syllogismus proiharet syl in supponendo sylis et, est sila, sicut si alias
vellet negare loquelam,cocederet loquelam esse, qae
non posset facere nis per loquelam negando: ergo locvela concedit loquelam. Vnde sicut ad manifestandum de aliqua argumentatione ς sit syllogismus nodebemus hoc facere syllogistice per da isonem syllogismusic ad probandum ronem aliquam esse dissonem non debemus hoc syllogizare per distonem ditanis. quia tunc probando diffonem supponemus dissone.
Primo, ad regula dum nos. Nani ex hoc cy diffonem Dsylti habemus in mente, redulamur in syllodlzando.
ne deficiamus in forma syllogistica: sic per diffonem
dissinitionis iii mente retetam regulamur, ne deficias mur in diffiniendo. Secudo, valens γ obulationem.
Nam siquis obviaret de aliquo sνllogismo. non essset syllogismus,vel de aliqua dissone φ non esset difffinitio, possit contradici ei per rationes sullogismi, vel diis nitionis: non tamῆ diffinitio simpliciter prosbatur, sed solum apud talem obuiantem. TAd argus menta patet solutio exdustis.cSequit in Plio,& in . S. D. Deinde.eum dicit, Ex suppostione fice. Articulus. ILAD SECUNDUM sic proceditur. Vider P ipsum quod quid es'. possit demonstrari. i. syllogis
stice probari de eo,cuius est per viam opponis, v3 ac
cipiendo quod quid est alterius rei. TNa bene sequie Color disgregat tu' visus est quod quid est albedinis tergo color congregativus visus est quod sid est nigresdinis. Patet pila o locum ab oppositis. Nam sicut diffinitum priatur diffinito: ita qst quid est dissiniti cons
trariatur ipsi quod quid est diti j diffiniti: x in ibi δυ logistice onditur quod ad est, de eo, cui' est, st quos
quid est prii: ergo Occi coen praeterea, sicut bene sesquitur Hoc est coloratum, re no est nigrum,nem medio colore coloratu: ergo est album, ita bene sequit Albedo est color, cte non est color congresativus vi/sus: ergo est color disgregatiuus visus, se in ibi coclus ditur quod rid est de eo,cuius est p viam opponis et er
ue conditione Oct. TR iideo daen. q, scd cocta hu Ius cap qus est intiva ad qsitum est ista, Quod quid est non pol efficaciter et syllogi ilice Ofili de eo cuius est per viam opponi v p diffonem prii, ut puta non
potest probare aliquid esse quod quid est boni, ra inidi uisibile esse p quod quid est mali, v3 p diuisibile essse,ut Platonici diffinierat. Haec in proba duab' ros n. , in nabus P fit, qua 1 Prima est ista, Nam in hoc mo prosbationis demostrat aliquis, accipiendo quod ad est, oc ita accipit qd oportetrbari,& per piis petit princi P Ium. TScctro talis est, Ni sicut p dimne unius mionditur dira alterius prii p viam dissonis vel opposi/tionis: ita oceconuerso aeque fieri pol. Non. n. est mapis notu τ diuisibile sit quod quia est mali G in diuisii bile esse sit quod quid est boni: ergo sicut unu osten Editur p aliud: ita re eeonuerso, sic semper sumi aeque ignotum ad aliquid probandum, quod in inconuo mi dum
mens. I Pro cuius declaratione , considerandum est pilauinti
primo secundum Doctorem Sanctum, Oc Egidium, Φ prsdicia ex epta Phylosophi de Bono, et Malo submuntur secudum Platonem, qui posuit . eadem est ratio unius re boni. Videmus. n. v v numquodque appetit unitatem,sicut proprium honum. Vnum auteest id, quod est idiuisibile, sic peroppositum sequi tues malum sit idem quod diuisibile est, quia unuq Isrefugit diuisionem sui,cum peream tedit ad aliquod . diminutum,& imperfectum. RConsiderandum est ulterius secundum Egidium, et, regula generalis est, Q - -
videlicet ιν semper contrarium est in contrario in habentibus prium. Si ergo honum re malum sunt aria, sila d uisibile et indivisibile, si esse indivisibile sit contrarium id quod quid est boni, contrarium eius. s. di uisibile erit quod quid est mali. Quia secundum mas ximam Topicam, Sicut oppositum in opposito: ita propositum in proposito, o econuerso. TSed instas bat discipulus. Nam si contrariu est in cor rario, una oppositorum erit in altero, α nigredo in albedine
134쪽
G quod est inconueni est ero praedicta regula est salsa. Responsio p Dicendum milia regulano debet intelligi de rationibus sbi inuicem conitariis:sed de duobus uno latere priis aliis duobus. ut bonum re malum riantur,&diuis bile et indivis bile etiam inter se Nantur largo modo sumendo contrarietatem. Vnde si hoc cotta Num diuisibile insit malo. indivisibile inerit bono, ut vult regula. TAd primum igitur dicendum, Q in illo processu non syllogistice probatur, sed committitur fallacia petitionis principii, tamen forsitan apud aliquos quibus assumptum est notius, si psis, talis potest esse probatio dialectica,non tamen est syllogistisca formati loquedo, re p hoe patet sola ad sedis oce. CSequitur in Pis bicAd virosi autem
AD TERTI V Μ sic procedit. vides mi pisum quod quid est possit demon lirari de eo, cuius est per viam suppositionis. TNam supponendo animal irrationale esse quod quid est bruti re concluso a re spondente concessa efficaciter sequitur: ergo animal rationale est quod quid est hominis, quia opposito Ropposi lx sunt rationes, siue quod quid erat ellet sed H brutum 5c homo opponuntur, siti rationale re irram tionale opponuntur: ergo si unum est quod quid est
unius:puta animal irronale bruti, alterum. s. animal
rationale erit quod quid est hominis. TSecundu prp. 4 terea,s talis modus probationis non est efficax. noeest, ut Phs hic innuit qa non concludit esse quid una
quod concluditur sed hoe no potest diei. Nam si ql. 67 . quid est contrarii suppositum dicat quid unum,necessarium est quod etiam quod quid est alterius contra iii dicat quid unum, ut clare considerati patet: ergo zod quid est potest ostendi de eo,cuius est per viam ippontionis. TSed contra est Pss in litera: ibi dicen Conelusio doc Ad viro si autem Se. TRndeo dicendum ltertia conclusio hic a Phylosopho elicita, quae est res Pictatio sponsilia ad quaesitum, talis est Quod quid est, no potest ostendi synogistice per sylta suppositiuum, siue
per viam supponis Quam coclusionem probat Phy.- losophus tali rone. Nam modus siue via concludedi quod quid est de eo,cuius est prssertim in eo qirquid est,non est conueniens nisi concludat ipsum qiquid est esse unum,cum disso fgnifieat quid unum, significatum dissonis est ipsum quod quid est, siue quod oderat esse sed probatio per viam supponis non concludit ipsum quod quid est esse quid unum: igitur occ. Probatio minoris. Nam eode modo se habet via di uisionis ad ipsum quod quid est, sciit via supp5nis: sed secundum viam diuisionis non magis concludi ipsum quod quid in esse unum, ii plura. Non. n. magis habetur per diuisionem ς homo sit alal bipes, Gui sit aiat de bipes copulatiue, hic autem ratio assignatur cois,tam ad dissonem cotrarii, Q ad diuisionem. Notanda VPro declaratione huius, considerandum est primoptimum. secundum Egidium,* dria essentialis bene facit unucum eo,cuius est dria in hoc non habetur ex diuisio ne in eo ς diuisio. Diuisio. n. fm hinoi potest fieri a differentias, tam essentiales, que accidentales, ut patet in libro Diuisionum Boethi: unde acceptum perdis uisionem poterit esse unum per accias cum Crammastico,& Μusico: ip ergo concluditur unum per diuissionem hoc non habetur set diuisonem, vel ex diuissone inquatum di uiso, sed ex eo * diuiso habet fiem ad ori circa talem materiam, gratia terminorum. TConsist dum . derandum est ulterius ip in omnibus habentibus costrarium quod per se est contrarium in contrarior ita
valet in essentiatibus, sic in accidentalibus dum tame
sint accidentia per se: unde ex tali via concluderer, Rtione modi arguendo * accepis sim differentis essentiales non erit nobis magis notum, is Q accepissant differentis accidentales. Ex ipso ergo modo arguedi per viam suppositionis, non magis habetur m eo lussa diffinitio sit quid vitu, in et si quid plura. Ex quo
habetur et nem per uram di in suam. nech per via diffinitivam trec3 via supponis concluditur dissinitio, ut diffinitio, quia diffinitio inquantum diffinitio est ad unum: ex neutra autem via sufficienter habetur in id quod concluditur si quid unum. d primum dicedum.* quia per viam suppositionis arguendo,oporitet quaerere Φ respondens cocedat supponem: igitur talis via non est syllogistica re efficax. Nam in sullo, Ristico poeta, non oportet quaerere aliquid a respondente quantum ad illationem, ut patet primo Drios rum. Secus est quatum ad probationem. TAd secuns dum patet solutio ex dictas in ultimo Notabili.
CSequi in Pso: deinde cu dicit : Qualis aut
AD QV ART VII sic proceditur. Videturm aliquod quod quid est possit demonstrati de eo,
ius est. RNam bene sequitur,sortes ect animal ronas le Plato eti animal tonale,& sic de singulis: ergo ois homo eci animal rationale retia ibi concludis quod quid ea de eo cuius ess: ergo oce. TSecundum praeterea bene sequi , Homo est animal rationale, vel Nullus homo ect animal rationale per lege Contradicto riam . quia quodlibet cum quolibet vel eius oppos tum sat, sed ista eti falsa, Nullus homo ea animal ta tionale: ergo is a ea vera, Homo est animal rationa te ectamen ibi concluditur quod quid eti de eo, cui ius est:ergo Sc. RTertium praeterea ad sensum patet hominem esse animal rationale discurratur de notitia noti ad ignoti notitiam: ergo aliqua via pol ostedi quod quid es de eo,cuius est ed contra H P fisin praesenti ea pro:ibi cQitaliter aute diffinies 5ce., TRespondeo dicedum,q, quarta conclusio huius caspituli,quae ea resposua ad quaesitum, eti tali 1,Quod oclinis nullo modo poteti efficaciter probari quod quid est de eo, ius eci in eo quod quid est. THaee concluso probatur tali ratione secundum Phylosophum. Naquod quid eti de eo, ius ect non potis probari per
terminos conuertibiles, nem per via diuisionis, nemperviam diffinitionis,nel per via oppositionis, nemper viam supξostionis, ut ex dictis patet. si emo pos Mset quod quid est probati aliquo modo, vel esset per
inductionem,uel per modum demonstrationis quae
fit ad sensum,aut per demonstrationem, quae fit per intellectum. Non primum: quia inducens non de monstrat quod quid ess, sed ostendit aliquid esse vel non esse, utputa m omnis homo eti animal, vel et nullus homo est asinus. Non scaen Aa quod quid es noest obiectum sensu sed ipsius intellectus, ut dicit. 3. de Anima.Nem dicendum ect tertium, ut in sequensti atticulo declarabituri ergo nullo modo ouod quid ea poteti probari de eo, cui' es in eo quod quid ecl. d primum igitur. & ad omnia argumenta dicens dum,et bene concluditur Q id, quoa eti alicuius postes probari de eo,cui' es, ut animal rationale de nos mine: non enim reduplicatiue, videlicet in eo quod
quid in abs in petitione princitat. CQuaestio. 6. Quomodo quod quid in possit dem5ctrari de eo, euius est, re ea lectio. 6.S.D. DEINDE considerandum testat in fine huius tractatu uare ipsum quod quid est, no potes ostendi de eo, cinus est demonstratione, aut diffinitione.
135쪽
A Post Gostensum est,m non potest ostendi, inducedo per syllogi linos, vel singulos modos, quibus aliquid
potest demostrari. i. probati essicaciter. 7 Circa quod duci quaenitur. Primo, utrum ipsum quod quid est, possit ostenda de eo,cuius est demonstrative. Secun/do, utrum possit de eo ostendi dissimiliae. 4zSequit in Pho, rem. D. S. : Amplius aute quo. Atticulus primus.
AD DRIΜVII se proceditur. videtur cvipsum quod quid est possit ostendi de eo,cuius est de
monstrative. TNam esse potest demonstrari cu quaeslibet conestiso demostrationis amrmatius fgnificet
esse, sed esse Ac quod quid est idem sunt:ergo qcrquid
est potest demonstrari. Probatio minoris. Nam esse est de essentia cuius ibet entis creati, esse re quod ud. si idem sunt realiter. Probatio antecedentis. Nam esse est essentia rei,aut aliud superadditum. Si primu : habetur intentum. Si secundum: aut tale superaddi tum est ens, aut nihil, non est dicedum scaen. ut de se patet. Sa primum: aut tale superadditum habet essensuum essentiam,aut esse est sol superadditum. Si prisin inum: pari rone standum erat in primo. Si secudum: M tune quaeritur de illo superaddito, re sic erat procedere in infinitum in entibus, quod est: νη m. Σ. Meta. zsed dicebatin illud superadditum non est ense sedes quo aliquid est ens sicut paries dicitur alb' per ala hedinem, tamen albedo non est alba. ecundu cons deranduiti, ens est unum de transcendentibus: ergo verificatur in quocunq; quod est aliquid tale: igit sua peradditum est aliquid aut nihil. Si est aliquid: ergo erit ens cum ens ec aliquid conuertantur. TSed dicebat Q illud superadditum est ens per suam essentiam, nec eadem ratione uadum est in primo, scut dici tuealbum per albedinem primo per seipsum format: re ita pari ratione non erat standum in primo,scut in illo superaddito. p Tertium considerandum . oia creasta quantum ad hoc, et esse sit de sua essentia sunt eius, dem rationis: igi s de essentia unius entis creati si esse,eadem tone erit de essentia cuiussi bet entis creati: eum ergo additum sit ens creatu si de sua essentia sit esse.& de essentia illi cui additum erit esse. med dii e cebat padditum est ens per aliud superadditum, nee ea me est procedere in intini tum in talibus', sed status es in prima chin qua esse est de essentia eius. TQuars
tum considerandum prima causa entium creatorum
dat effectum sed argumentum rcedit de eo, I sit ens otin aliter: ergo s non est deuenire ad primum in genere caust formalis in superadditis erit procedere in infinitum, S sc argumentum stat. pQuintum praeterea quaesto si est non ponit in numerum,ut sisyra cocessum es: ergo p dicatum cum quaeritur, an homo est, non realiter distinguitur eontra subrectum,et per consequens esse es de essentia illius cuius est esse. Cuigitur esse,sue quia ess,ouendatur demonstrata ue: sesquitur et essentia,sue quod quid est, possit de mos ratiue ossendi. 7Sextum praeterea. quod quid est,et passo eadem demonstratione demon tanturiergo quod quid e otest demonstative ostendi. Anx pael, Naea quae sunt ea de realiter 5e essentialiter, de quocii mdemonstratur unum, re res iquum s mul sed passio et eius quod quid es sunt idem essentialiter, eum diffisnitio 3c diffinitum eadem fgnificent essentiam: ergo quod quid est 5e passio ea de demonstratione demons rantur. TSeptimum praeterea, secundum Phyloso pirum. Σ. Metaphy. accidentis esse est inesse: ergo ql
quid eti passionis est per se inesse stibiecto, sed inesse passionis per demonstrationem eius ostenditur,ergo
quod quid es eius per demses rationem potest ossem Dd .ROctauum praterea, quaecunm habent v nil principium si unum demonstratione ostenditur, ita re res
liquum ossedi potest sed passio,& quod quid est eius unum habet principium quod est diffinitio subiecti: ergo occ. ed cotta est Phylosophus in praesenti caspitulo: ibi. Amplius quomodo debebit quod quid o ρ
capitulum huius secundi tractatus, in quo Phyloso phus ostendit Φ ipsum quod quid est non potest oseat de eo, cuius est in eo quod quid est per rationes cosmunes, ponedo duas conclusones: de quarum Sectis . oda in sequenti articulo videbitur. WPrima eon luso Ud L . quae est responsua ad ovaesitum, talis es,Quod quid est non potest ostendi de eo, cuius est demons ratiosne. TQuam conclusionem probat Phylosophus triabus rationibus. unum supponendo, videlicet quis evno sit quod quid est alicuius rei necesse est q) sciat illam rem esse, quia enim non entis no est aliqua utiditas vel essentiar igitur de eo quod no est, nullus poσtest scire quod quid est, sed potest scite sgnificatione nominis vel rationem ex plurib' nominibus compositam:Sicut potest aliquis scite quid fgnificat hoc no smen Hyrcocemus, quia significat quoddam animal compotatum ex hyrco et certio, sed impossibile est scire Mod quid est hyrcocerui, quia non est tale in rem natura Qui ergo scit quod ad est alicuius, necesse est ut sciat ipsum in re sit natura ut deducit hic. D. S. quo supposito prima ratio est talis. p Dro una ct ea de des in monstratione non possunt diuersa demonstrari: sed aliud est quod quid est rei oc esse rei. In solo. n. essenstiali principio quod est pet sua essentiam ens ipsum, re quidditas eius sunt unum re idem, in olbus autem aliis quae sunt entia non p essentiam, sed p partica pastionem oportet m si aliud esse,& quid ditas eius. Noergo est possibilem eadem demonstratione demonsstetur quod quid est.& ua est: sed in qualibet demonstratione demonstratur quia passionis. Impose ergo, Q per aliquam demons ratione ondatur quod quisen. Probatio maioris, Nam oportet eonclusionem esse proportionatam medio: feci medium cuius ibet demonstrationis propter quid est diffinitio, quae induscitur ad manifestandum aliquid unu, inquantu vides Flicet ex partibus diffinitionis sit unu per sciergo oportet et, demonstratio aliquod unu demonstret. Sic per unam oceandem demonstrationem non piat diuersa
demonsi rara quod fuit probatum. ecunda ratiota seci in talis es,Nam fm coem Phylosophorum sentetiam tos tum quod per ipsam demons ratione demonstar est ipsum quia es: ergo quod quid est non pol demo sitari. patet Isia, quia quod quid est, et quia est differunt. Qui a s essent idem esse rei oc substantia rei, siue essentia rei, sequerer m ens esset pen', quia genus est quod praedicat de pluribus spe differentibus in eo ql quid est, sed res non pol esse genus, ut patet. 4. Metaph. ergo&c.RTertia rotalis est,Oes scit praesertim mathe Teiii malics, quae sunt certissim s per demonstrationes quibus virens, demos ras quia est,ct non quod quid est,
sed ipsum supponui, ut Geometria supponit ad fgnificat triangulus fici. ex damnetri aguli probari ligara in qua est resolubilis pyramis est triangulus: ergo
signum est quod quid senon potest demonstrari, iue demonstratione ostendi de eo, cuius est, quod etiapatet secundum consuetum sermonem diffinition quod nunc es in usu, Na illi, u diffiniunt, non manifestat ua est, sed ad emigis dem rantes ua est no Osiduo ad est,ec hoc directi e loquendo, ut supra expositu est.
136쪽
O Pro declaratione praecedentium considerandia est Nox Ddu secundum. D. s.m proptet hoc π Deus est, suum esse
inimum non es in genere: ut ergoquchbet res creata est ingenere, impossibile est . res creata sit suum esse. Aliter Demonstrator cum demonstrat quia est, etiam fmuloc semel demonstaret quod quid est, quod est manufeste falsum. quia demonsi ratio demonstrat et unciastionem aliquam . quae signiscat esse, vel non esse: uni de quidditat rei creatς non est suum efferaliter res no
posset intelligi abso suo esse existere,scut non potest intelligi ab in sua quidditate tessentia. Verutamen Rodolpli' Rodolphus propter rationes ante in contrarium ad duetas vult m duodlibet ens est per sua essentiam. Ocnon per aliud superadditum ab eo realiter distinctu, adum sed este est d/esthritia cuiuslibet rei creatς. TConsidesse dum. randum est ulteri uim esse accipitur tripliciter secun
dum. D. N. in quaestionibus de Alalo. q. i. ar. i. ad ultimum. Vno modo pro esse essentie: θc talis est idem realiter cu essentia rei quod quidem esse indicat diffinitio. Alio m A. accipiis esse actualis extitis fin q, alii H ud dr actu exiis. Tettici mo accipiti eo,quod qua tra inpol responderi ad interrogatione factam per an est. videlicet ut importat habitudinem praed, cati ad subiectum, secundum Φ accipitur a P fio in . . Perihermenias, ubi dicit, Si hoc vel dum Est puru dixeris nishil est. rationem hic subiugetis, quia hoc verbuMEst quandam compositionem significat quam sine extremis non est intelligere, re istis duobus modis esse rea liter distingui a sus a in quolibet ente creato. Aliterens creatum non esset ens per participationem, sed pessentiam: quod est inconueniens, ut in summa Diuinae Psis lib. . ad longum disputatum est. Esse autem quod significat, quaestio an est quae per dem ostiatio
Nem terminatur accipitur. 3. modo, vi pro habitudi ne termi norum coemnis, vel 1. modo,v3 pro esse existentis non formali, sed virtuali fis Q res habent esse in suis principiis: se isto modo accipiendo esse impossbile est se ite de aliquo quid est,ignorado suum esse. Quia quod non est non scitur,ut in primo huius lia hi tum est in Textu Psiret quicquid scitur est ens.
sed de quocunq; scitur suum quod quid est . scitur πest ens: quia no entium non est quid ditas rei: de qua' est ad propositum ei de quocuns scitur quod od est, de eo scitur quod est. 5e per consequens quod habet
I esse exi sentie virtualiter loquendo. Seeus autem sormaliter,ut et supra declaratu est. TAd primum locci admittatur solutio discipuli. d secundum,d: cenidum m id supra a/ditum non est ens, serit id, ql exi sit: sed est ens. scut quo aliquid existit: unde non estens per suam essentiam neq; aliud supra additu sibi. Non oportet m omne quod est aliquo modo ens, sit ens per essentiam vel ens per participationem: sed hoc solum veritatem habet in his quae sunt ens. sicut
id quod exi sit, videlicet quod habet esse, quod quisdem, si habet esse per essentiam suum esse erit sua ad ditas.Si vero habet esse per participationem sus esse realiter differt a sua quid ditate, sicut in in omni ente creato,loquendo de esse essentis aut de esse en uncia tionis. Et per hoc patet solutio ad tertium,& ad quartum. TAd quintum dicedum,m quaestio an est, non
onit in numerum contra subiectum, cu in tali quae ione non sint nisi duo termini. unum. n. non ponit in numerum contra unum. Non autem dicitur quae sto an est non ponere in numeru ex eo Q hoc ipsum
est si idem eum subiecto: sed quia scut eu viticili sub
tectum,ita est unicum praedicatum non includens aliquam actualitatem ab actualitate exissentis Sc. ut su
pra in principio huius se di libri expostu est. pr Ad K
sextum dicendum,l non oportet quando aliqua duo sint idem realiter: s unum demonstratione oste ditur Ac reliquum dsimodo differant Fin ronem, nee inhaerentia accidentis est sua quidditassoquendo de actuali inhaerentia,ut patet. . Metaph. Et per hoc patet solutio ad septimum Ac ad octauum.
IS equis in Psotibi csi ergo rediis niens Bee.
AD sECUNDUM. sic proceditur. Vide
et ipsum quod quid est,possit ostendi de eo, cuius est diffinitione .p Nam dissinitio idicat quid est esse rei: ergo quod quid est potest ostendi de eo,cuius est dissi initione. Antecedens patet per diffinitione ipsius dis, finitionis. I secundum praeterea, fgnum ostendit 5e
representat suum s gnatum vel significatum, sed disti nitio est fgnum ipsius quod quid est: ergo dimnitio
reprs sentat ipsum quod quid est: oc per piis quod ut
est potest ostendi de eo cuius est divinitione. P seu Iesi Phylosophus in pix senti capitulo: ibi cSi ergo redimniens &c. I vel secundu aliam transsatatione Lς Quo digi manifestabit dissiniens &c. p Respon Con eluta deo dicendii,q, secunda conclusio huius capituli, que Plobatio es responsiua ad quaestum, talis est. Ipsum quod adest non pol ossedi de eo,cuius est dissinitione. Qua in
conclusonem probat Phylosophus fin. D. S. una ratione ducente ad inconueniens. Nam ad cognitione quid est,requiritur cognitio quia est: sed disto inqua, tum limoi non ostendit quia est. Dim natio ri. O nos Dissonem mi nas non os endit quia est,cuin possi esse no enitu, ud ies nocini si quit dicat dimnitione quid nominis, quae est rei Giud no. interpretativa esse poenitus eandem cum diiunitione
quid rei, sed hoc dicere est in conueniens, quod .pbat Phylosophus tribus ronib': quarum Prima est talis, Prima to. Nam dimnitio quid nominis pol esse tam existentium non extitium, sed diffo quid rei non pol esse nisi pras subs ipsus: a centis veto per additamentu, ut pastet. . Aletaphy. igitur θα caei r5 est, s nihil aliud de natist dissinitio ad rei μου ratio interpretativa nois, sequutur vomnes rones essent dissones quid rei r klta se, queretur cum disputamur vel colloquimur ad inuicem ipst disputationes vel collocutiones sunt quaedam dimnitiones quid rei,di ita sequeretur m poema Homeri de bello Troiano si quaedam dissinitio ad rei, quod est in eoueniens. Gettia ratio est. Nulla scient Tertia. tia demonstrat g tale nome significet talem rem, sed Assupponit,cum nota sim ficem ad placitum: sed quaeslibet scientia dat aliquas dissones, cum di nitio sit medium demonstrationis: e go non sunt idem diminitio Adrei, Dratio interpretat via nominis sue diffinitio quid nominis. ut etiam patet ex his . que in oranea pio huius adducta sunt. TEx pelictis cocludit Pholosophus,m diffinitio Oc syllogisnus non sunt idem, ne 3 de eodem & qi diffinitio non demonstrat, oc 'non est possibile cognoscere quod quid est per demostrationem aut diffinitionem. quia diffinitio sol ου mostendit quid est. R demonstratio solum quia est, sed ad cognitionem quod quid est requiritur cognitio
uia est: sed si res diffinita esset quid ignotum scienso diffinitionem statim non setinus ipsam rem esse, sed adhue oportet inuestigare, utrum noc quod dissi, nitum est sit res alicuius praedicamentit ergo aliquid
esse vel non esse rem pisdicamenti sis se, nem diffinitici,neth demonstratio ondirilicet demonstratio ostedat esse unius in ordine ad alterum Ace. TCosdem nidum in est,sp diffinitio potest cons derari duplieiter.
137쪽
A non ostendit quod quid est rei. Aliter diffinitio om
nis ostenderet quod ud est rei quod es Lllum cudis finitio quid nominis non ostendat quid rei: sed solus gnificatio nominis. TAlio modo, potest consideratri in tum est talis diffinitio, videlicet quid datativa, retaleotidere q. d est plitelligi dupliciter. TVno modo confuse,2 sic diffinitio osidit quod quid est. VAlio modo. potest intelligi m ostedat apsum quod uid est scientifice,&illo modo diffinitio non ostenit quod quid es inque ii diffinitio sis se considerata,
eum scientia sit esse bis demons rationis per qua noostenditurqlud est formaliter: secus est elicitaue ut in capite huius. Σ. lib. declaratum est, re per hoc patet Discip. solutio ad rationes articuli. Sed replicat discipulus. Nam diffinitio fm Alberim magnu re alios phos ins dicat quod quid est a prima potetia usi ad ultimum a etiam:ergo ostendit quod quid est non confuse, sed insonum determinate. Dicendum est m diffinitio ostendit quod quid est significatiue & non scietificet vii accis piendo cognitionem confusem pro omni cognitiosne qus distinguitur contra scientificam,diffinitio noindicat quid est nisi confuse L - 7 cc s. r. inoqdudest. possit ostendi syllogistice vel M demonstrati ue sm veritatem:& est tecir. S.D. INSUPER eonsidera dum restat quare sm rei vesritatem ipsum quod quid esse habeat ad demonstratione: postin visum est qual4ter se habeat ad demonssrationem disputati uelo quedo. Circa quod duo
occurrunt consideranda. TNam primo, consides raridum est qualiter in aliquibus ipsum quod quid est potest per demonstratione accipi. TSecundo coris derandum est,qii aliter hoeno potest fieri in omnishus:&lice in. 2. capitulo huius tertii tractatus: ibi, Est autem quorundam Sc. I Circa primum quearii ritur duo. Imrimo vettum ipsum quod quid est in aliubus possit accipi syllogissice de eo cuius est. Timcundo,utrum postit accipi ullo modo demostratium equitur in I hylosopho, re in .S. D. cIterum aut speculandu . I c Articulus primus.
AD PRIMUM seproeedit. Vides quod Adein aliquibus non possit syllogi sice ostendi de eo curius est. Nam s sic: vel hoc est per syllogismum redus placatiirum . vel per syllogismum diuisitium .vel diffisC natiuum aut per viam oppositionis, vel e via supposi
ti iras vel induistiores. quia non videtur esse alium
modum ossendi quod quid est: sed nullus istosi est dicendum: ut in precedenti tracti tu plo probauit: ergo αα Secundum pterea petitio principis probatio nem tollit: ut patet primo Elenchorum: sed qualitet cunet ostendatur qirquid est c Amittitur petitio inicishut et supra probauit Phi. Sed e Phylosolius in itera: ibi, Ite Masi speculindu est Ac. I Respondeo, dicendia vine est tertius tractatus huius. Σ. libri in quo Phylosophus ostendit qualiter ipsum qiud est S difici se habeat ad demonstratione Fin rei veritate osti circa hoc disputatiue processit a side tractatus duo inseco tinet capitula .s in quoru primo Ostodis in aliubus quod ad es potos eni de eo cuius est. plitia vero capitulo ostendit * hoc non pol fieri in
Umnibus. In primo vero capitulo ponuntur due eos
di . c. Husiones de quarum. 2 an sequenti articulo videbici . scii , Prima concluso q est responsua ad qsitu tali 1 esti ' In alisbus pol osidi qeud est, de eo cuius est. Quae conclusio probas tali tone Psi Nam ditia materialia pol sillogistice os di p dissone formale vel dem ratiosnem formale: ergo qlud est qffsumi de ca intrinsecapol syllogastice ossendi de eo cuius es a aliud qlus
eiusde rei sumptu a ca sermali. TPatet consequentia Dua ipsum quod adest dici esse significatu proprium ipsus diffonis. p Antecedens probatur si e syllogiza, do omnis habitus pduces ad beatitudine, est habit' fm recta ronem operans, sed virtus est huiusmodi: ergo reci Considera dum est hic fm. D. S. cum qi Noradum. ud est si causa ipsusee rei sim diuersis causas eiusderei pol multipliciter ql quid est rei ass gnaru puta qlud est domus pol accipi p co paratione ad causam sormascivi dicamus et est aliquid copositis ex ligni iti lapidibus 5cc.θc potest accipi per comparatione ad causam finalem: ut dicamus τ est artificium prςparatum ad habitandum ut conseruet nos a pluuia Sc. Sic is contingit m cum sint multa quod quid eiusde rei ali quod tuorum monstrabis&aliquod non monstrabi tuti sed oportet supponere,nec sequitur m sit petitio principii cum aliud quod ad est supponatur: ocaliud probetur, nec tri est modus probandi quod quid est demonsitatiue, sed syllogi fisce syllogizando: ua non sufficienter probatur et illud quod cocluditur sit qa quid est illius rei de quo concluditur: sed solum instei. Non etiam ostenditur de eo cuius est absolute in
eo quod quid est,quia hoe non potess fieri absin petitione pncipis re per hoc patet solutio ad argumenta . . EcSequitur in Phylosopho Sin. S. D. cQuomodo autem contingit &α , C Articulus secundus. a AD SECUNDUM sic proceditur. Videtur iipsum quod quid est, non possit demostrari de eo crutus est per demonstrationem. Nam quod quid est,
dicitur medium demonstrationis: sed medium non ingreditur conclusonem, quς per demostrationem Ostendit: ergo quod quid est non pol per demonstrastionem ostendi: ut etiam Ptis superius probatiit. Sescundum pterea id quod supponitur in demo stratio
ne non ostenditur p causa in: sed quod quid ea in qliis bet demonstratione supponit. psertim in demonstrastione propter quid etiam in qualibet demonstratiosne supponitur quid ta subiecti qi passionis, ut in pro hemio libra declaratum est: ergo Sci sed contra est phylosophus i literadita, . Quo aute cotingit &c. Hespondeo,dicendum et . E cones usio huius capi, Res so. tuli si est responsua ad sis tum talis est. In aliabus quod quid est,potest demonstari per demonstratio, nem. Quae conclusio fmphvlosophum probatur Conclusio. tali ratione. Na demonstratio facit scire,eta est Geli Probatio. sonis per causam: sed idem est scire propter quid,& Eeausam qonis quia emerpo per demonstratione accis
li sciamus propter ud luna eclypsae, scimus ud e eclyι sue: via id a a quod respondetur ad proptet ud: eti dis finitio siue quid est, vis qratur propter quid homo
eti ris bilis, resp5detur mila es animal rationale. Ex
quo patet quod quid est ipsus passionis vel sutili ea propter quid passio ineti subiector ergo quod si estor notescit per hoc τ accipitur propter quid: & licet non sit syllogismus re demonstratio ipsus Ipter udvt. s. syllogizetur vel demontiretur quod quid inde eo cuius est in eo quod quid est in manifectatur ipsuquod quid est per syllogismum se democitationem
in Gium. s. medium demon tirationis propter quid equod quid eti: unde manifestu es m n et une demos oratione potest sciri quod quid eius cuius in altera causa. Nem tamen in demonstratio ipsius quod ad
e, ut supera' pro habiliter α disputatiue phylosophus adducit. Considerandum est primo rin phylosophum in liteta,quod idem ess scire quod quid in re Nota ramo causam quinionis an est. Sicut idem ess sciri pa primum
138쪽
quid est seire causam questionis: via est. citius ratio si ista. Quia oportet q1 eius quoa est rem esset sit alis
qua Q. per hoc enim dicitur aliquid eatum, quia has het cam sui esse. Haec aut ca essendi: aut est eadem craessentia ipsus, aut alia. Eadem quide sciat materia reforma quae sunt partes essentis in substantii, materialibus. Alia uero scut ca eis ciens re finalis. Qui saedus caust sunt quodamodo latras re materie causa. Causa aut quae est alia ab essentia rei quando' ea talas causa per qua pol fieri demostratio:qsin uero no.Quia non ex omni causa agete sequitur ex necessitas
te effet tus. Ex suppositione uero finis sequitur in stid qd est proptet tine ut probatur secudo P hy. Hate D. S. formaliter. Considerandum est secundo fme unde ibi dem * dupliciter se habet alius ad cogno' scedum propter ud. TQuo enim habemu quia est
in nostra cognitione:&qu stimus adhuc Ipter ud. RQuandoque aut utrunm nobis smul sunt minis i a. tertiit aute eit impossibile ut prius cognoscat aliquis
de aliqua re propter quid si quia . Et smiliter est de eo quod quid erat esse. Quia aliqua o scimus te essernec tamen scimus placte quid sit. Alinia uero scimus similiter utrunt. Sed terti si est impossibile ut. s. scias mus quides tignorates si est. Hecetia. D. s. sor maliter. Considerandu est tertio fini studem ibidem cprem aliquam esse possumus scire abs eo et sciamus de eo quid est dupliciter. Tvno modo fm in cognoscimus aliquod accides eius. puta s p uelocitate in itus existimemus lepore esse. TAlio modo , pho cocognoscimus aliquid deessentia eius: m quidem est postibile in subsia nim c5positis: ut puta. si coprehendamus holem esti per hoc cp est risibilis ilet rati nasias, nondum cognitis aliis quae coplent essentia holuersed in sub clantus smplicibus hoc non contingit: Quia non potest cognosci aliquid de substantia limiplicis rei nis tota cognoscatur. ut patet secundo Benono. Aletaphy. oportet aut equi cognoscit aliqua rem esse: per aliquid rei id cognoseat. Et hoc uel essaliquid praeter essentia rei: uel aliquid de essentia ipssius: ut puta si cognoscamus tonitruu est e per hoc saest quida sonus nubium: qui quidem pertinet ad essentia tonitrui: no in est tota tonitrui essentia . Quia non omnis sonus nubiti est tonitruum. Et similitet si
cognoscamus eclyps m tuns uel solis esset per hoc ιν est quaedam priuatio luminis: Cum in no omnis priuatio luminis fit eclypsis N eadem ratio est in alias: ut si aliquis percipiat hominem esse, per hoc ιν est quodda antinali uel f percipiat anima esse per hoc qi est aliquid seipsum moue, resedes milibus. Haec. D. S. in Philosophu formaliter. Considera dum est ulterius fui eunde ibidem et illa de ciuibus scimus up sunt per aliquod accides ipsorum nullo modo per hoc se habet ad hoc et cognoscamus de illis adsunt rquia nem etia uere stimul per limoi accidetia ea esse. Scimus quidem esse eoru per accidentia: sed ua accis dentia no sunt ipse res: non propter hoc scimus uere res ipsas esse. Vanu aut est querere quid est:s aliquis nesciat quia ecl. Et illa de quidus scimus ipsa esse per aliquid eo tu:tica liui possunt cognosci a nobis quid sunt. Vnde manifesti est v, sicut nos habemus ad cognoscendum quia es : ita nos habemus ad cognosce
dum quid est: ut manifestat Philosophus p exempla de eclyps cte tonitruo. TEx praedicts patet et accipiedo quod quid es per demostratione accipimus quid est:quia ipsum medium ostedens x pter quid es resto ratio diffinitiva imprimi termini. i. maioris extres
Mutatis: Sed si oporteat accipere ahqa aliud mediu
did hoc demonstrandii,acciperetur mediii ex aliuturi Krationibus. l. ex diffinitione minoris extremitatis ocaliarii causarii intrinsecarii. Cum enim subiecitum sit ca passionis necesse est in diffinitio passionis de monas retur p diffinitione subiecti r ut patet in ex eplo Philosophi. Quia enim luna est corpus natum sic moueri ideo necesse est mobiiciatur certo ipe terra inter
solem 5e lunam. Haec etia omnia. D. S. TEx quo patet et licet in aliqua demonstratione .ppter quid meidium sit diffinitio passionis: in illa de mons ratio nopotes dici potissima cum et solubilis si in priore: ut Nola dum supra declaratum est. Cos derandu est ulterius fui qui numi.Lgidium et eadem uia demonstrativa habemus tam quia est quid:sue propter ud. Sed diuersimode. VNI in dem stratione duplex est processus. TVnus copostilius. Cum procedentes ex ea ad effecitum: ex premissis procedimus ad coclusonetre illo modo haDemus quia est. Nam quia est o demoliratione cocluditur. TAlius est processus resolutorius: ut cum proscedimus ab effectu in causam. Cu ex conclusone restpredimur super primissas. Nam uia resolutoria es resoluere effectum in causam Sc resoluere coclusonem in pr missas. ει hoc modo per dmrationem habe tutpropter quid. Na propter quid indem ratione praesinittitur. Sicut quia e 1 in dem ratione cocluditur. Et quia eadem est uia qua itur a causa in effectu: 8c ab effectu i causam:Sicut ea de uia est qua itur Athenis ad
Thebas a Thebis Athenas: ut patet. 3. Physi. ergo eade uia habemus,quia est cic propter qui de sed diuee simode. Ad argum et a patet solutio ex supradictas. Qias stio . 8. An in omnibus possit ostendi quod quid e es lectio. s.S. D. N VN C eonsderandum restat in quibus non
potest per demiatione accipi quod quid est praeseratim per aliquod quod quid est: oc qualiter se habent
modi diffinitionis ad demostratione. Circa quodqusruntur duo. 7Primo,utrum in omnibus sit possibile accipere quod quid es TSecundo utrum quod quid est ut proprium significatum diffinitionis. Sequitur in Pso Bein S. D. c Est aute quom da. PArticulus primus.
AD PRII V Alise proceditur. Videtur in omnibus possit accipi quod quid est per dem rationem Nam de quolibet ente potest fieri dem ratio, sed medium dem pationis est quod quid esse ergo in omnibus potest accipi quod quid est per demratiosnem: cum ut declaratu eu) no possimus perfecte scis re,quia est: quod perdentionem ostenditur ignoras
do punitus quod quid est. Sed dicebat discipulus Ditesp.
in de quolibet ente no potes feri demonstratio: prospter quid cuius medium ἡu quod quid est. No enim de Angelis possumus habere in prs senti uita demos
frationem propter qui decum per creaturas no pol ssumus deuenire ad proprias cognoscendum quia itates substantiarum separatarii: ut in .ia ibro Sumnas Diuine phiae disputatu est. Secundu praeterea: costra haec est demiatione xpter quid est xcedat apri tubus, Omnis subsatia in eo orea est immaterialis substantia: sed omnis Angelus est substat a incor os
rea: ergo omnis Angelus est substatia immaterialis:
Oc tame illa demtatio datur de substanti simplicibus
re separatis: ergo die. Tertiu pterea: qubet creatura habet causam sui esse alia a sua quiditate:ergo de omnibus creaturis poterit accipi quod quid est pdemrationem. Cum per qualibet causam possit sumi
quod quid est rei, ut concessum est. Sed eri Philosophus in liteta ibi. ζEst aut e
139쪽
A Respondeo dieend issu dest tertiti caditu tu huius tertii tractatu in quo Plis o fendit qualiter Iomnibus non est possibile qlud est,p dem ratione octendi re qualiter dis finitio tu, fgnificatu est, qlude, se habeat ad dem ratione: adducit duas conclusiones principales de quasv Secunda in sequenti articulo vis Conchiso debis. Prima concluso ess responsiua ad qsitum talis est. Ipsum qiud est, non pol demFatiue otiendi Probatio. de eo cuius est inoibus rebus. Quae cones uso pro hac tone Phis m. D. S. VNam quorunda non ei albtera causa pler q rq d est: ergo qlud est. non pol p deimpatione otidi .s Patet sequsta ua si qlud est, alicus ius debeat on dip demtatione pn Ad de eo cuius est, oportet w ondas p aliqua cam cu dempatio talis .pces dat ex ea is, ut patuit p dissone dem rationis tergo M. Notadum Pio d)elaratisie hui' eos eradii est sis. D. S. ς quo Pximum tunda no esse aliqua rone pol intelligi tripliciter. Primo, ta et simpliciter re absolute non habeat cam sui
esse: S sic hoc copem soli primo principio qmst causa cause re veritatis I oibus rebus: licet aliqus res sint
necessarie. Nihil . . prohibet et eoruq ex necessitate sunt esse aliqua cam necessitatis: ut pater. Σ. s. . oci 2.
Summi Diuriis imis siue Iletaphν. unde non est sen intelligendu qd' hie a Pho dici Q aliqua sunt creata' nulla habeant cam sui esse. 7 Alio modo,pcit intel stipi fm ordine casu eiusduei. Manifestu est. n. in rebus creatis habentibus quatuor causas: una causa equodam odo ca alterius:qa. n. materiae ps formam,& non econuerso ut proba MDhy. Dim q sumitura causa formali est causa dissonis qsumitur a ca maiesriali eiusde rei. Et qa generatu c5 sequitur forma peractione generantis coueniens est et agens sit quoda modo ea tms:&di fio q sumitur a ca efficiet cist cadissonis q sumitur a ca formali. vlterius aut oe ages
agit sp finem, vii diffo q sumi a fine est quodam odocausa dissonis q sumitur ab agente. Non est aut vites mus procedere in generibus cam. Via dicitur cac t. Gertio modo pol intelligi inmis aliqua sunt quae non lisit causam in genere lutio alicuius scietis, sicut in genere numeri de quo est Arithmetica, est deuenire ad unitate cui' in hoc genere no est accipere aliud principiu Oc hic sensus concordat ixeplo ql P fis subiungit, dicens v arithmeticus: qd ect unitas: ct ua est supponit,re non probat p dem ratione: ta m dein re
C p ipsum quod ad est. Pol tu ipsum qiud est, in his sicut in illis quom non est altera O p dem ratione accis pnita v mediu demtationis ut et ud est . accipia . In iis ira quo si est altera catvnu quod ud est . pol demo mari s aliud ut die tu est quod no accidit in his quo Notam ..tii non est altera causa. Cosderandum in ulterius
v in singulis caν generibus pol usa posterioribus a priora procedeterre haec dicit. D. S. Sed diffones de Dei dari a causas proximas &e. In ubusdam textibus interponitur m aifiones sm spes facts nultu hiit me diu p qidem ranturi piit in dissones sm materia fallis habere mediu: aa. dimnes.q dantur u cam materiale piit dem rari u diffones q dantur p eam formalem.
Disso aut si datur a cam formale no pol ulterius prosham p aliud principium intrinsecum rei ql ptinet ad qlud est. vi pote intrans essentia rei: sed in si demon, statur p eam efficiete de finalem. Dicendu erit m semper diffinuio superior se habet ut formalis respectu inserioris: pdi sta tamen verba non habetur in libris Misisti Grecis: via magis videtur glosa essest errore scripto iv
introducta loco textus. Hatecimnia. D. S. Consis
derandu est ulterius fim Egidiu ς valde multipliciter
intelligit quodlibet genus dissonis. WAliquitelligit odisionem dicentem quod ud est, si est demonstiatio nis conchisio. pinai quado intelligit quod est mediti in demonstratione. Nasuperius dixit mi deest,et adest,re propter ud: hic vero loatur de quod ad est, vis det icet et vere est medium in demos ratione, ua tale quod ad es per demonstrationem non cocluditur Rursus tale quod ud es, habe sne demonstrationet
sed habetur via demonserativa non coposta eundo ap missis ad conclusionem: sed resolutitia eundo ab etite tu ad cam siue a conclusione ad p missas: Be hoc est quod superius dictum est,uidelicet . ipsum quod ades, habetur per de mons ratione non formaliter, sed elicitive. Ad argumenta etiam patet solutio p prismum notabile adductam a. D. S.CSeutur in Pso S in. D. S. Deinde eu dicit. . Dissinitio autem. CArticulus secundus.
ADsECUNDVII se proceditur. Videtur 'ipsum quod qd est, non si proprium fgnificatu disrunitionis. Na I fis, dieit in litera in diuinitio est oratio manifestans ps ud es: ergo pa ad est significatum diffinitionis re non quod ad est. Secundu , pterea significatu diffinitionis est esse rei,ut patet p Boethudicetem . diffinitio est oratio indicans ad est esse rei Ap essentialiarergo idem quod prius. Tertium, ptes
rea cuiustibet rei quod ud est, debet esse unum sicut, re unica essentia: sed unius rei put esse plures dissones ut patet de demonstratione re de animae ergo quod
ud est,non pol esse s gnifieatu propriti diffinitionis.cSed est D fis in tit/ra: ibi, Diffinitio aut reci Respondeo,dicedum m secunda concluso huius capituli q elicitur a Piso est responsua ad qsitu. Vis delicet * ipsum quod ud e,et e pro prau significatum diffinitionis additatiue accipiendo quod ad est, finU se extendit ad ola genera causast. Qus concluso Conclusa probatur p duas dis finitiones ipsus diffinitionis possitas hic a I so. TQuarum prima est ista. Diffinitio e P ad oratio manifestativa ipsus quod ad est. TSecunda,ε ista Diffinitio est oratio manifestans ipsum quod adesse sed ut supra di sum est, idem est quod respodetur
ad quod ad est & pp ad:ergo proprium fgnificatum diffinitionis est, quod ud est. Sed instabat discipus lus. Na dicit hic Dns w differt dicere ps qd tonat est
dicere ad est tonitruum, uasm opinionem illorum et dicunt . tonitruum est sonus extincti ignis in nusher dicit aliud sp ad eum dicit tonitruum esse pa hocs ignis extinguitur in nube. Sed ille dicit ad est tonitruum,u dicit: et est sonus ignis extincti in nubibus:
ergo male dictum est . idem est quod quid est, re paquid. Dicendum Φ utrum pdiutoν significat eamdem rationem: sed per alium modum. TNa uno mo,
talis ratio significat quod ad ess,p modu demonstra tionis. ratio modo .sgnificat ipsum p modii diffinitionis. TTertio modo p modum conclusionis demostabilis vel demonstrande. TVerbi gratia. Cum usdicit m tonat sp id Φ extinguitur ignis in nubibus,significatur quod quid est,p modum de mons rationis no disincte. sp diuersas propostiones. Et cum discitur * tonitruu in Enis extinctio in nubibus signia fieatur per modu diiunitionis. RSed s dicamus et tos nitruum est sonus in nubibus nulla metione facta de extinctione ignis: fgnificat a modum conclusonis. Erit. n. distinitio significans ud est re solu erit demo stationis concluso. Haee omnia fim sententiam PMut adducit hic. D.S. Sp hoc patet solutio ad primu argumentum. Pro declaratione pcedentium eo tis Nola i
140쪽
fgnificatiua eius qnod quid ecl.Si aut non posset has heri aliqua alia to thi si diis nitio: impore esset et sciallemus aliqua rem esse uti scitemus de ea ud est Quia
impotieti et sciam ui rem aliqua esse nisi p aliqua ii,
lius rei ratione de eo. n. quod e nobis poenitus igno tum non possumus scire si es aut non. Inuenitur losisqro rei pter distinitionem dicetem quod quid rei Ade est duplex. amqda metito expositivas gni fi
cationis nominis. Alia est ro rei notiis. Quaru nevitta significat quod ud est reu sed forte aliquod accituerscut torte inuenitur alio to qus exponit 'd significat hoc nomen Tria gulus: N p huiusmodi rone habetesa est adhuc qrtinus p p ud est:& vocatur ro siue ditinitio O nois p tale aut disinitione ut supra dem e ra non scimus re esse n aliud sui non absolute scimus est vel non est: sed solum fm accidens. Confides randu est ulterius sm eundem ibidem Q ad inuestiga dum ronem p p quid est, scire oportet Q to debet dicina .na una dupli. TNa aliq ro dicitur una solii a coitinctio dupliciter . nem,p que modu habet et unitate poema vel hictoria aeroiana: res hunc modu dicitur esse una ro qest exspostiua nominis vel manifestativa ipsius rei nomis nais p alio accidentia, ut si dicat ut Q homo est alal H risibile vel sulaeptibile. TA lio modo, dicitur ro Vna in*tum simpli ssnificat unu de re una cuius est ro, G hoe no fm acciis, re talis to ea diffinitio significa, Ad es,qa essentia cuiustibet rei ess una. 7 Ex quo cos
cludit Pss * illa t5qdusta e, dicit una disso diffonis , v, qa dita es to ipsius quod ad ecl. Haec oia . D. S. in sententia Phylosophi. lia vero diis nitio dii finitionis qua subiungit Dhs ut dicebas est Φ dimni, tio es ro manifestans ipsum quod ud est. Sed hic essdifferentia modalis inter pridiectas duas diffinitiones
ipsus diffinitionis fin D lim: ua prima diffinitio solui gnifieat quod ad es: sed non demo stat ipsum. Sed secunda diffinitio eo qs demoli latio ipsus quod ades: non differens a demonstratione nisi sola positio,
me. . Ordine propositicinia & terminorum. Consi
Nolan. ,. derandu est ulterius fm Phin m triplex est genus difi, τε iple, nitionis p coparatione ad demonstratione. RQu das diu. G. enim est diffinitio destro in demonstrabilis eiu 1qd unitioni. . Ad est: illa dicitur esse ei est immediato ν. 7 Alia vero est diffinitio si es quas uda sui demonstrativus eius quod quid effre non differt a demostratione nisi s mordinem debitum terminorum S proponum. Ger
2 tia vero diffinitio est q est solum signincat tua eius qd id es :& est concluso de monti rationis. TPatet ex Pictis p que modu est demonstratio eius qlud est: αP que modu non. Quia . Lapsum quod ad est .pot accipi ex ipsa demonstratione non tamen p5t dem 5stras xi .RPatet etia ex supradiistis in abus pol esse demonssi ratio eius quod quid est, videlicet in habetibus aliacam. 7Patet et quot modis dicitur diffinitio. TDatet et quo quod quid est, demonstrat: videlicet inque tum significatur p diffinitione significantem solum qiradest: re quo re non demonstratur in*tum, videlicet a diffini tione non solu accipit ut O: sed et py ad. a tet etia quo diffinitio se habeat ad demonstrationem diuersimode, re quo contingit * eiusdem si diffinis tio re demonstratio. Haec omnia. D. S. fm sententia talum ulli. Considerandum ess finaliter et licet hoc consseruum. cedatur m ipsum qiud e dem 5strati de eo cui' est ab solute va in sensu diuiso loquendo: non in concedit Q possit demonstari in sensu copo sto siue reduplicatiue loquendo: videlicet in eo q Iad est. Quia diffinitio &demonstratio OIshnt mediu oppostum ostens
dendi ut dicit hac Egidius. Nam ipsa Sifinitio ipsum
quod ad est,osendit ut ad est, demos ratio vero osse Kdit ipsum quod quidem, ut quia est. Quia quicquid
demonstratur, ipsum demonstra ut aliud in aliquo Ad primu, in patet solutio ex distis supra. Adfm, dicendum et esse essentis es iderealiter cum ipsa essentia sue additate rei: unde ratio nulla. Ad terstium, dicendum Φ unius rei est unum quod ad est: ue una diffinitio copleta S s sectar q videlicet manis festat rem sm omnes causas, ut supra dictu e. Vnius tu rei piit esse plures diffinitiones etiam quidditati uenon complete de pseste s sumantur hin diuellas ea visas eiusdem rei coplectentes omnes cas eiusdem rei.
CQuae clio. s. quom 5 per quod quid est diuersimode
contingit de mons rati, Seti lectio. s. D. S.
Os TENDENDVII testat qliter ipsum qiradest se habeat ad demonstrationem: post dii ostensum est qualiter quod quid est,se diffinitio se habeant ad
demonstratione. Circa quod quadruplex occurrit cons de ratio. RNam primo,considerandum est quas liter p quatuor genera causarum possit fieri demostratio. Secundo, cons derandum est qualiter aliquid de monstratur p cam q smul est cum eo cuius est causa isod hoc in secti do capitulo huius quarti tractatus: ibi,c Eadem aut causa ore. , TTertioA nsiderandu est
qualiter aliquid demonstretur in his q non smul fitit in directe:& hoc in tertio sapitulo huius: ibi, cspesculandum igitiar 'TQuarto,considerandum erit in liter medium est sumendum ad demonstrandum alis quid in his q fiunt fm generata onem circulare huius tractatus incipit: ibi, Quoniam aut videmus in hisu fiunt circulo Se. x Circa primum. qrunturma RPram viν sint tin quatuor genera causa R. pSeiado ut v pquodlibet sten' causi possit fieri dem rati bTTertio vim eiusdem rei pollini esse plures causoezSequitur in Pso &in.S. D. C Articulus primus.
AD DRIAI VII se proceditur. Videtur * non
sint tin quatuor penera Ousalv. Nam causa est,ad
cuius esse seatur aliud sin Boethum: sed ad esse finis, non sequitur aliud. cum finis habeat tonem vitimi. Ad hoc aut qmst ultimum nil sequituriergo finis noest causa: re se non sunt quatuor genera causav. Sescundum pterea, forma re finis coincidunt in iden, mero: ut patet. 2. Phy. ergo idem qcyprius. Tertiu, pterea, est aliqua causa coadiuuans anciens & consistians, ut patet et. Σ. phy. erro sunt plura genera carum Irim quatuor. Quartum pterea,qlibet causa es prans capiti. Sedim sunt tria principia rerum naturalium. ut patet primo Phy. ergo no sui quatuor genera caussam. Sed est phylosophu,: ibi cQih autem scire opinamur &c. I Respondeo, dicendum qiriste est Res sio. quartus tractatus huius se di libri I quo Phs postsi ossendit qualiter ipsum quod ad est, se habeat ad domons rationem. ostendit qualiter prim ter ad se ha/heat ad demonstrationem quod signincat cam, qui cotinet in se quatuor capitula. p In quo ν primo os
dendo qost quodlibet genus causae p5t fieri demonsutatio ponit tres conclusones quarum prima est ressposiua ad quislu,& talis est. Tatum quatuor sunt Concussio genera causarum: videlicet materialis, formalis . estis ciens re finalis. Quae conclusio probatur tali rone Phylosophi. Nam omnis causa vel est intrinseca insgrediens compostionem rei vel est extrinseca no imgrediens colositionem rei. Vsi primum: hoc est duapliciter. Vel est completiva essentit. Et se ea qd aderat esse. i. causa formalis. Vel est causa qua posita necesse est causatum poni:& se est causa materialis. priis hoc etiam dupla. Quia vel ei principium unde