Christiani Wolfii ... Elementa matheseos uniuersae : Tomus tertius, qui opticam, perspectiuam, catoptricam, dioptricam, sphaerica & trigonometriam sphaericam, atque astronomiam, tam sphaericam quam theoricam complectitur

발행: 1747년

분량: 700페이지

출처: archive.org

분류: 수학

301쪽

ELEMENTA DI OPTRIC F.

Tab.

f. Fiat Globus Concavus ex Ligno nuceo H Tubulo TF astixus, &circa Axem convertibilis, ut Telescopium in omnem plagam dirigi possit. . Huic Globo immittatur alius Convexus, cui Cochlea afferruminetur, ut Tubi sustentaculum ad eum aptari possit, sitque ConcavuS crena aliqua instruictus, ut Tubus sub Angulo quocunque ad HoriEontem facile inclinari queat: quod artificium

cum in Fulcris Instrumentorum Geodoeticorum obvium sit, ut hic distinctius exponatur opus non est.2. Sustentaculum ML ex tribus partibus componatur , quarum media

IΚ est: quadrata intusque cava instar Canalis, altitudine & latitudine gdigitorum , longitudine duorum circiter pedum cum dimidio, ut Te- lescopium in cavitate reponi possit. Duae laterales MI & ΚL ex assere non nimis tenui paratae, ne mediae, similes pondus praeter necessitatem

augeant.

s. Ut tamen Telescopium firmiter incumbat, non modo Segmenta annularia lignea prope extremitates assi-genda, scd Telescopium quoque in medio utriusque partis V & X alligandum. io . Ut vero idem. in situ suo retineri possit, Hastae Ferreae No sustentaculo infigendae immittatur Cubus orichalceus intus Cavus ut sursum deorsumque libere protrudi possit. Superficiei superiori a ferruminatus sit Axiculus rotundus perforamen in Basi inferiore Cubi Ortia i chalcei alterius P trajiciendus, ut is circa hunc libere moveri possit. II. Denique per Cubum P trajiciatus

Regula Lignea ER, mediantibu, Cochleis partim ad Cubum P, partim ad Columnam ED parie

sui superiore Ferro obductam fit manda. Ita nimirum Telescopium elevari ac de primi, in quamcunque plagam dirigi, ad Horigontem quomodocunque incli- nari & in omni suo situ firmiter retineri facile potest: quae singula ex ipsa stru- ctura per se manifesta sunt. Neque quic- quam amplius a Tubi Fulcro desiderati l

potest. PROBLEMA XXXV. 383. Teles via longiora a Tubi molimine liberare.

Egregii hujus Problematis solutionem sequentem dedit Celeberrimus

UU GENI Us sa :1. Malus AB ejus sere longitudinis, Tab quae foret Tubi, normaliter in Ter- Vsi ram defigatur & antequam erigatur, DA latus unum Dolabra complanetur atque ibi Regulae binae affigantur inter se parallelae ac sesquipollice distantes, itaque Canalem efficientes, interius paulo latiorem, qui a summo Malo ad imum fere pertingat. a. In cacumine Mali imponatur orbiculus A circa Axem mobilis & in eum

Funis Q ducatur dupla Mali longitudine, crassitudine minimi digiti dimidia,

cis In Astroscopia. compendiaria.

302쪽

,. dimidia, in se rediens & Plumbum

illi H pondere aequali adjectum habens, quantum cst Brachii mobilis cum Lente impositas utque, sit opus sit, ascendi possit, Triangula

Lignea aequalibus spatiis defigantur, quae in Schemate omissa sunt. Afferculus bipedalis CD uno latere ita incidatur , ut intra Canalem

. Hujus medio assigatur Brachium ELigneum , pedem unum a Maloi exstans , in cujus extremo aliud

sesquipedale Ff media sui parte

ad Angulos rectos conjungatur. Utrumque HoriZonti parallelum

extendatur.

s. Lens Objectiva includatur in Cylindrum Cavum IΚ, digitos longum S: ex Bractea Ferrea fabricatum. t 6. Huic Cylindro assigatur Bacillus pedalis ΚL digiti crassitudine insistens, Globulo aeneo M avellanae magnitudine , qui in subjecto Moduli sui cavo liberrime volvi possit. Cavum, uti fieri solet, ex duabus partibus

constat, Cochlea constringendis T. Ut Lens aequaliter librata exigua vi moveri possit, Pondus unius circiter librae N ex filo aeneo crassiore semipedali suspendatur, cujus flexu facile obtinetur, ut Centrum commmune gravitatis ejus & Lentis coincidat cum Centro Sphaerulae M.

8. Bacilio XL infigatur Stylus aeneus Liligiti longitudine & deos sum flexo, donec cuspide sua tantumdem ac Centrum Globuli M infra Bacillum descendat, filum tenue bombyci mossi her. Mathem. Tom. III.

EU TE LE SCO PIIS. assy

num LV afligetur, quod adeo erit Tab. Bacillo ΚL parallelum. s. Lens Oculatis o Cylindro brevi in-cludatur,eique Bacillus PV assigatur. . 1 o. Infra eum appendatur Pondus exiguum S, quantum, opus est ad faciendum libramentum.1 I. In Q sit Capulus R, qui Axiculum transversum ferat, manu Observatoris apprehendendus & Bacillus P V versus Lentem Objectivam diarectus filo LV alligetur. I a. Filiam per foramen V trajectum e ticillo T circumvolvatur, qui memdio Bacillo infixus, ut ejUS conVersione longitudo fili contrahi producique possit, quantum opus fuerit.

immotam tenere possit, Fulcrum X brachiis supponatur, cujus structura ex inspectione figurae satis manifesta. Ejus altitudo s . 1 . Ut in tenebris Stellae Telescopis facile reperiantur , Laterna Opus est, cujus constructionem supra docuimus S. ao8 .

Is . Denique ut Lux quaedam tenuis ab Aere ad Oculum mananS excludatur, perforatus apponatur orbiculus Y, Brachiolo mobili flexilique

HuGENII indentum, non illi modo experiuntur , qui Telescopiis majoribus Sidera contem plari animum inducunt Derum etiam a praxi

alienus facile judicabit , qui Speculam H E- .vs Lii (a Regiis sumtibus eum in finem

extruendam consideratierit.(a Machin. Coelel I. Tom. I. C. 22. f. HI'.

303쪽

n. I.

ELEMENTA

PRO ALEM A XXXVI. 38s. Telescopium Catadioptruum conm Fruere, quo in Observationibus Coelesyibus

commode uti licet. REs o LUTIO.

Constructio, quam dedit HADLEJUs(a) huc redit: I. Speculum Concavum A collocetur in fine Tubi Octangularis BD, tantae, longitudinis, quantam requirit disstantia Foci Speculi, V. gr. 6. pedum& amplius, si Diameter Speculi io

circiter pedum ; tantae vcro latitudinis , ut Speculum commode recipere possit. u. Tubi interior Superficies nigredine inficiatur, & in fine, ubi Speculum A collocatur, fiat incisio longitudinis ci vel digitorum, ut Tubus ope operculi C ibidem operiri& claudi possit, quando Speculum

eidem vel inserere, vel ex eo CXimere VolueriS.

3. In fundo Octangulari D fiat itidem incisura di circiter unius digiti lata& ad Centrum usque extensa , Ut Ansae Speculo affxae locus sit, quaci idem tenetur, dum Tubo inseritur, ex eo eximitur , extra hunc claudenda. . Specillum ita collocetur, ut Axis ejus II , Ope trium Con-. ilarum Lignearum, quarum duae conspiciuntur in aa, tertia fando rubi aflixa, & in situ suo detineatur ope trium Cochlearum, quarum una in i conspicitur. Cavendum tamen, ne Cochleae nimia vi Speculum ad confibulas apprimant.ca Philosopli. Transacti num. 3 eo

Speculum autem hoc pacto inseritur hi Tubo, ut extra usum eximi possit, at ne splendor ejus obfuscetur. s. Speculum Planum ope Cochlearum t i affigatur Brachio Ferreo B, quod altero sui extremo firmetur intra Lignum mobile EE, ut ope Cochleae GG secundum Tubi longitu dinem ab ejus fundo remoVeri, vel eidem propius admoveri possit, donec exacta Speculorum a se invicem distantia obtineatur pro diversa Vitrorum Ocularium, quibuS uteris distantia (S. 3Tis . 6. In medio Ligni mobilis EE fiat Cavitas Cylindrica D, cujus Axis ad

Superficiem interiorem dc exteriorem exacte perpendicularis, ut Lens Ocularis eidem immitti possit. . Brachium Ferreum ad distantiam duorum circiter digitorum ad Superficiem Ligni EE perpendiculare Planis terminetur Superficiebus, ita ut latus alterutrum obvertat Radio a Puncto radiante ad Speculum tendenti ; in b vero Plana Superficies eundem respiciat, latere contrarium situm obtinente & ita instectatur, ut, si aversa Speculi Plani Supermcies ope Cochlearum Ce ad idem firmetur, Axis Cavitatis Cylindricae D incidat in Centrum Superficiei ianterioris Speculi sub Angulo semi- i

8. Ut situs Speculi Plani Aaccusate obtineri possit, in ii duae adsunt Cochleae, quarum auxilio Speculum elinvari ac deprimi tantillo potest Brachio immoto, donec Axis cum e dem Angulum semirectum faciat. s. T

304쪽

b. p. Tubulus H, cui inseritur Lenticula II. Ocularis , Cochlea instruatur, ut eidem aptari possit segmentum Sphaerae Cavar, quod Oculi bulbum recipiat, ne Lumine a latere illabente ossiciatur Visioni Objeeti Telescopici., io. In superiori Tubi parte assigatur Telescopium Dioptricum commUne H, cujus longitudo octodecim digitorum, ita ut Axis ejus sit parallelus Axi Tubi, & in Foco Communi Vitri Ocularis & Objectivi erigantur duo capilli in Axe sese intersecanteS. ii. In Foco Vitri Ocularis non procula Speculo Plano collocetur Circulus, qui determinet partem Objectivisibilem ; in altero vero ejus em Foco, qui Oculum respicit, Lamina Ferrea exiguo foramine pertusa, ne ab interioribus Tubi parietibus reflexi Radii in oculum illabantur ;consequenter ne distinctae Visioni

ossiciatur.

Ir. Apertura denique i mitetur Annulo Chartacco ante Speculum Concavum intra Tubum collocando: quae cum pro diversitate visibilis eadem

non sit, plures istiusmodi Annuli ad

manus esse debent. Diameter aperturae in iis, quibus usus est HADLE-JUs, fuit sq, 3 & q. digitorum. Iam ut Tubus commode ad Objectum dirigi & in situ suo immotus detineri possit, peculiari machinamento opus est. Itaque a. i. I S. Basis FF fiat ex robusto assere Ion- . 3. gitudinis trium aut duorum ac dimidii pedum, latitudinis i digitorum.

I . In altero ejus extremo excitetur 2 SI perpendiculariter Arca quadrilatera Tab. III, cujus altitudo duorum circiter pedum, lateribus duobus asi riin & Operculo in infixis, reliquis vero ad haec ope Cochlearum firmatis.1 1. In operculo fiat Foramen Circula- .re, cujus Diameter paulo major 3 digitis, per quod transeat Columna versatilis P Axiculo Ferreo in c instructa & Ferro excavato in b lim

I S. Pars Columnae superior ultra Operculum unius circiter ac dimidii digiti intervallo emineat & Capitulo Κ inseratur, cujus longitudo S, latitudo & crassities vel a digito

rum,

tata LL 1 vel is digitos alta,

quae ab Axe Columnae distant utrinque s digitorum intervallo , dentiabus a se invicem aequalibus intervallis remotis, quibus incumbit Axis Ferreus C Tubum sustentans, juxta Tubi inferiora latera incurVatuS. Habent autem dentes diversas altitudines, ut Tubus pro diversa Objecti elevatione supra HoriEontem adcommoditatem Oculi elevari possit. 18. Axis Tubi a j circiter digitis altior Axe motus & Centrum gravitatis Speculo Cavo A intus collocato ab eodem 3 digitis retro distet. Et ne

Tubus, dum elevatur, retro descendat, duabus confibulis retineatur.

io. Affrictus Columnae, dum in gyrum agitur intra Foramen operculi impediatur Sectore Cylindrico, cis circiter Vel o gradus continente

305쪽

Tab. XII.

asa ELEMENTA

& digitum circiter alto in parte superiori D: intra cujus cavitatem in Angulo quadrati applicetur Lamina Chalybea in medio juxta eundem Angulum incurvata oo & Vertex Anguli internus intra duas Laminae partes sit in Axe Columnae & hyre tur super Apice indurato Ferri Cunei formis F, cujus Bassig Cochleis robustis ad Cistam firmetur. ao. Capitulum secum vehat Brachium Planum, cujus longitudo a circiter, latitudo anterior, quae altCra

paulo minor, si digitorum, sustentatum Ligno tenui O ad latus infra agglutinatum & Fulcro N a Columna rotatili per aperturam Cistae in P procedens & extremo Brachii occurrens intervallo s digitorum ab

ai. In altero Basis FF extremo perpendiculariter erigatur Tabula Q racirciter digitos lata, aci Vel a T vero alta, retinaculo R in situ suo firmiter detinenda.dia. Pars superior Tabulae in Superficie exteriori referat Segmentum Cylindri , cujus Astis idem est cum Axe Columnae versatilis, ut sustentare possit si istentaculum Brachii, in quo ejus extremum incedit, dum Co

lumna conVertitur.

3. Sustentaculum SS eandem habeat Figuram Cylindricam , quae Ope

quatuor Cochlearum eidem conciliatur trans tantium per utrumque

ejus extremum & aliud frustum Ligni T ejusdem cum illo longitudiniS. Latus ejus superius est somplana-

tum, ne scabrities affrictum cause. iii tur in incessu Brachii: ad quem im. Illminuendum, porror . Brachium in V duobus instruit ut Rotulis circa Axiculos suos versati.

per Axem Columnae versatilis transeunte siti. as. Ad orbiculos illos sustentactilum SS admotum servetur ope Cochlearum WM , quarum matrices XX Tabular c assigantur. a 6. Motus Tubi dirigatur ope duorum Paxillorum Ferreorum Y & Z. Priamus i a Brachii extremo distet intervallo Io vel II digitorum, &Filum, quod eidem circumvolvitur, infra Trochleam verticaliter Tabulae extremo assixam diuetum, alligetur Tubo in g. Ope hujus PDNilli anterior Tubi pars debite elevatur. Qiodsi vero contingat Objecti elevationem supra Horigontem esse magnam ; Filum alligetur Baculo quadrato levi in cujus pars inferior incumbit Brachio, ut impediatur, ne motu vibratorio Fili Tubus vacillet motum tremulum visibili conciliaturus : huc enim facit & Fili brevitas, & Baculi Brachio adjacentis levis affrictus. a . Paxillus alter Z inservit motui Tubi HoriZontali: quem in finem Fulum , quod eidem circumvolvitur, juxta Trochleam pone alteram horbZontaliter erectam, quam in Figura exprimere non licuit, ductum pela-deat a Clavo capitulo minori si infixo. Ita autem collocetur Paxillus Z, ut altera

306쪽

p. L DE TUBIS SEU T E L E S C O P II S.

altera manu Observatoris facile mo- xl . . veri possit, dum altera circa Paxil-

p i ui. Ut Paxilli Y & Z commode mo-l veri possint, in inferiori Brachii Su l perficie firmentur frusta ligni fora- mine instructa , ita ut unum quod-

que ope serrae in altero Foraminet extremo scindatur in duas partes ut ope Cochlea: mPaxilli pede inserto coarctari possit foramen , quantum usus requirit. p. as. Agit autem Paxillus Z adversus , duos elateres m de n intra Cisham III collocatos, quorum deXter mColumnam vertit versus sinistram , ope funis Elateri alligati & Verticillo P circumvoluti, vi cujus debite extenditur. Et eodem modo sinister n inservit Columnae in par

tem contrariam Vertendae.

d M quinquaginta propemodum asinos neglec

tum fuit , quod tamen insignem prorsus usum spondet in Observiationibus A Ironomicis, ita ut non melius a Tuborum Opticorum praegrandium molimine liberari queamus , quam ubi ab hac imperfectione liberetur Telescopium Catadioptricum , quod Specula Metallica nitorem suum facile amittant; ideo consultum duximus apparattim illum prolixius describi . qui cura HADL siti accessit di quo Telescopii hujus usus promtus redditur di ex

peditus.

PROBLEM A XXXVII. 3 8 T. Telesopium Terrestre con ruere.

I. Tubo constructo (S. 33 ), inseratur Lens Objectiva vel utrinque ConveXa, Vel Plano- convexa , qtice sit majoris Sphaerae segmentum. a. Eidem jungantur tres Lentos oculares utrinque Convexae & aequalium Sphaerarum segmenta; ita quidem ut binarum quarumcunque distantia sit aggregatum ex distantiis

Dico , Oculum Lenti ultimae in distantia Foci ejus admotum videre Objectum distinctum , situ erecto & amplificatum in ratione distantiae Foci Lentis unius Ocularis ad distantiam Foci Objectivae,

DEMONSTRATIO.

Cum per Tubum objecta remota spectentur (S. 3 af , adeoque Radii ab

uno Puncto emanantes in Lentem Objectivam paralleli incidant (S. y tu. , in distantia Foci principalis deli-neabitur Objecti Imago , situ inverso(S. a a ). Quare cum haec Imago sit in Foco Lentis Ocularis: primae, per coobuet Radii post refractionem alteram erunt paralleli (S. Eos), qui in Lentem tertiam incidentes post tertiam refractionem Imaginem inversam Imaginis inverta , hoc est, erectam Objecti in Foco ejus tarmabunt ( S. aag . QuOniam itaque haec Imago in Foco Lentis Ocularis tertiae existit, stre con ruet. Radii post quartam refractionem erunt paralleli. Oculus adeo objectum per Radios parallelos videt et unde liquet ex Demonstrationibus anterioribus, quod idem distinctum videre debeat. suoc

reat unum ,

Quando Imago inversa in Foco Len . tis oculo proximae constituta in eam ra-

307쪽

ELEMENTA DI OPTRICAE.

diat , Objectum situ inverso apparet S. 3 8 . Imago erecta

ibidem constituta in eandem radiat, Objectum situ erecto apparere debet.

suod erat alterum.

Tab. Radius A , ex Foco m Lentis

VIL Objectivae AB incidens post refractio- Fig. 66. nem fit Axi IL parallelus (F. rog); consequenter a Lente Oculari prima CD unitur Semidiametri intervallo cum Axe in M s S. isis . Et cum in M etiam sit Focus Lentis Ocularis secundae EF, percon ruet Radius FH post refractionem erit Axi No parallelus (S. aog , adeoque ab Oculari tertia cum Axe unitur

in P ad distantiam Semidiametri PO ( S.

Iss). Sunt vero Semidiametri Lentium GH & CD aequales, per con ruet Ergo PO LM vel PH MC. iactare cum demissis perpendicularibus CZ &Ho anguli recti ad O l etiam sint aequa

Geom.); erit Angulus OPH ipsi CMLaequalis (S. asi Geom. . Objecti adeo

Semidiameter tanta apparet in P, qtlanta videtur in M S. ros Optic. . Enimvero si I erit distantia Foci Lentis Objectivae , Oculus in M positus videt Semidiametrum Objecti amplificatam in ratione ML vel PO ad IQ (S 3 8 . Ergo & in P Semidiameter objecti aucta cernitur in ratione LM vel PO ad

QI. suod erat tertium. COROLLARIUM I. 388. Tubus adeo Astronomicus facile

convertitur in Terrestrem; Lentem Ocularem triplicando , & Terrestris contra in Astronomicum abit, duas Lentes Oculares auferendo, eadem tamen manente pol tentia amplificandi.

COROLLARIUM II. 38y. Quia distantia Lentium Ocularium exigua est, longitudo Telescopii parum mutatur, si tribus Ocularibus loco unius

COROLLARIUM III

3yI. HUGENIus-inoenit in Tab. Ironomico non minus , quam in Terrefrimultum conducere ad Telescopii perfectionem,s eo in loco , ubi haeret Imago in Lentem Ocula proximam radians, consituatur Annulus Dei ex Ligno tornatus, vel ex Lamina Metallica confectas cum foramine paulo angustiore, quam eis Vitri Ocularis latit do(a . Ita nimirum colores arcentur Visionem diainctam turbaturi di tota Area , qua uno obtutu comprehenditur, termino suo circumscribitur.

3ya. Sunt equidem, qui Tubos Terrestres ex tribus Lentibus construunt, Objecta non minus erecta di amplificata exhibentes: sed talia Telescopia minus persesta censeri debent, tum quia Imagines Coloribus inficiunt, tum quia circa marginem disorquent.

SCITOLION III. 3y3. Nonnulli quatuor si pluribus Lenistibus Ocularibus utuntur. Sed cum in transitu per singulas Lentes pars quadam Radiorum intercipiatur , Objectiυa non satis clara apparent. Suscit itaque nobis optimum Telescopii genus exposuisse. P R O

308쪽

PRO ALEM A XXXVIII. 3s . Aperturam Lentis Objecti vae in Telescopio des ire.

i. Ex Charta compacta & nigredine in fecta exscindantur plures Annuli , ita ut Diameter minoris foraminis pisi majoris Diametrum adaeqUet,

Diameter vero foraminum in reliquis continuo crescat. Totius vero

Annuli Diameter sit latitudini Vitri jectivi aequaliS. r. Telescopium interdiu versus Obje tum aliquod procul distans, noctu versus Lunam, Planetam aliquem atque Stellas fixas diversae magnitudinis dirigatur, & adhibitis diversis aperturis notetUr, per quam nam Objectum non modo clarum , sed& maxime distinetum appareat. Ita nimirum aperturam convenientissimam deprehendes. S C H o L I O N I.

3ys. mantum momenti situm sit in apertura Vitri objectitii conveniente, Experientia elarissime loquitur. Nec dissiculter idem ratio- e a equi datur. Radii enim ab Axe remotiores a Foco aberrant, nec in eo colliguntur runde objecti Imago in Retina sit confusa. Major dero aberratio est, quae a diυersa Radiorum refrangibilitate pendet. Radium enim Enum per refractionem in plures diυerscolores dispessi, diDersos adeo Angulos cim Catheto refractionis escientes, dudum obsertiatiit NE TONus ( s. isy Optic. ). Atque ex his fundamentis HUosi Nius deduxit (a , consei- tuta per Experientiam apertura Lentis Objectiva pedum , esse ut ad 3 , hoc est , Et Io ad I ita radicem ex diclantia Foci Lentis cujuscumque per go multiplicatam ad ejus aperturam , dissantias Cero Focorum Lentium Ocularium esse aperturis proportionales.(G Dioptr. Prop. sci. p. a os . & seqq.

U TELES COPIIS . a i

gy6. niam interdiu oculus majori Lumine occupatus minus υiυide ascitur a debiliorit , ut plures Radii per Tubum ad Oculum pertingant, aut amplianda erit apertura, aut Lente Oculari, quae sit majoris Sphaera segmentum, utendum. Sed ne aberratio Radiorum, NEWTONi AN A praesertim, Visioni diainctae ossiciat; medelam pocleriorem asserre praestat, quam priorem. Hinc interdiu Lentem Ocularem adhiberi consultum est, cujus Diametersit dupla Diametri nocturnae. Cum enim hac ratione Imago interdiu in Retina delineata si subdupla ejus, quae noctu ibidem exhibetur, quoad Diametrum ( s. 338 Dioptr. s. 18r Arithm. claritatem quoque multo

majorem quam illa habebit (s. 8s Optic. . SCHOLION III. 3yT. Alud quoque notatu dignum est, quod

Lentes Objectitiae majorem aperturam admittant, si Tubi intus denigrentur oe eorum ductus Annulis Ligneis muniantur c S. 33T . SCROLION IV.3y8. Cum tanta sit Lentis Objectitiae obtegendae circa marginem necessias mirum sane Diaderi poterat, quod per Lentes Vitreas, quae majorum Sphaerarum segmenta exmunt, solitisque multo latiores sunt, in ipsa Luce meridiana, sine ullo Tubi molimine, Objecta Dalde dissita di per amplum spatium dijusa clare atque diaincte videri possent, tam stu erecto , si intra Focum

ct Vitrum Oculus constituatur, quam situ eve so, si ultra Focum Spectator consistat. Etenim jam ante aliquot annos notatum es in Actis Eruditorum (m, me per Tabulam Vitream PlanO- conoream, cujus convexitatis Diameter g o pedum , longitudo duorum , latitudo unius cum dimidio exiclebat, ad diseantiam duorum milliarium Germanicorum in ipsa Luce meridiana, sine ullo Abi molimine, duo bus Oculis apertis sne Vitro oculari aedificia

monti superstructa distincti me vidisse. Nee

309쪽

a 36 ELEMENTA

credo ab hoc ditiersum CD illustris I fCui RN-HUs II inventum, quod ab ipso celatum tantopere commendatur a Celeberrimo FONTE-NELLIO (a . Eadem enim obseroaet i per Vitrum non satis exaste politum, quae de sua Lente singulari .d Illuserem Academiam Regiam Scientiarum perscripsitI SCHAENHUSIUS, Mi adeo secretum nullum sit, quod hic subesse suspicatur FONTEN ELLIUS.

PROBLEM A XXXIX. 3sse. Rationem experimentaliter de inire , quam habet Diameter objectas nudo oculo visi ad Diametrum per Telescopium visi.

1. Dirigatur Tubus versus tectum alicujus domus & per eum Oculus superiorem tegularum seriem con

tueatur.

a. Oculus alter sit apertus, ut eaedem regulae quoque vidCantur nudo. g. Telescopium tamdiu vertatur, donec unius tegulae CXtremum per Telescopium visium incidat in extremum ejusdem nudo oculo visum.

D I O P T R I C AE. - Numerentur tegulae nudo oculo vi is, quae uni vel pluribus tegulis per

Telescopium conspectis congruunt. Erit enim ut numerus prior ad posteriorem, ita Diameter objecti oculo armato visi ad Diametrum nudo octi. io visi. SCHOLION I.

ta fiat, Tubus fulcro cuidam firmo inniti

debet. Oculus non minus immotus sit necess

(b M pos ipsum alii, veluti CHERUEIN Ca- pucinus (c , meditati sunt e curiostati magis, quam utilitati servire Gidentur. Unde non mirum, quod Vir in hoc sudiorum genere praecantissimus di de Tuborum perseectione tantopere sollicitus HOGENI Us, nullam eorum in suo de Dioptrica opere mentionem injiciat. Uno nimirum oculo satis bene dissin- guimus objecta , modo Lens Objectitia sit

CAPUT VII

DEFINITIO X XXI

est Instrumentum Dioptricum , per quod objecta minuta valde aucta & distincte spectantur.

S C Η O L I O N. Og. uando ct a quonam Microscopia fuerint inventa non liquet. Certe anno 1618.ea adhuc incognita fuisse, inde manifestum es, quod HIERONYMUs SuRTUR Us, qui eo ipso anno de origine ct fabrica Telescopiorum Libram edidit, nullam eorum mentionem ejicit.

DEFINITIO XXX II. Micro sopium simplex unica Lenticula aut Sphaerula constat.

310쪽

C F. VIL DE MICROSCOPI PS SEU EN GYS COPIIS. dis

D E p INITIO XXXIII. O . Micro sopium compositum est, quod ex pluribus Lentibus constat.

S C H o L I O N. Ois. Micro copia composita anno Icia I. apud DREBBELIUM Batavum jam conspectae se eumque tum pro inventore habitum fuit se, autor es HUGENius (a). Anno 16 in Libro observa num hoc inventum sibi

arrogariit FRANCISCUS FONTANA , Neapo

litanus , quasi in id jam anno icia r. incidii, ei. Cum Tubus inversus si Microscopium , haud discuis fuit Microscopii compositi insentio. Sed casu , non minus quam Tubus, reperiri potuit.

THEO REM A LXXVI.

ti, Objectum AB ponitur in Scovis. Lenticuia convexa Microscopii sinpliciae

pitis . DE O Oculus Lenticu ab alsera parte proxime admovetux ; videbis objectum distinctum , stu erecto , atque auctum in ratione di ntiae , Foci ad eam di-santiam, in qua collocanda mi Objecta,

quae nudo oculo cera tur di incle. DEMONsT RATIO.

Quoniam Objectum AB in Foco Lenticulae Convexae DE collocatur, pnh. Radii a singulis Punctis emanantes post refractionem crunt inter se paralleli (S.IO;). Oculus ergo valens Objeeium videre debet distincte, vi eorum, quae de Tubis demonstrata sunt(S. a 3 8 . suod erat primum. Porro cum Radiorum unus AF a Ptincto A emanans post refractionem sit incidenti parallelus, adeoqtie, neglecta particula crassitiei Lenticuli, eidem in directum situs (S. ago), & idem eodem modo cons et de aliquo Radiorum ex Puncto B in oculum delatorum; Radiimo ii Oper. Mathem. TOm. III.

AF & BF , quibus reliqui ex iisdem

Punctis A ili B emanantes sunt paralleli, per demo rata, eodem modo oculum ingrediuntur, ac si Lenticula rem OVe- , retur. Sed Lenticula remota , Objectum apparet situ erecto, ut Experientia constat. Ergo etiam per Lenticulam situ erecto apparere debet. suod erat secundum. Ex demonstratis autem simul manifestum est , Objectum AB sub eodem Angulo AFB videri, sub quo ab oculo

nudo cerneretur. Quoniam tamen distinctum apparet, per dema rata , cum

nudo oculo in eadem distantia videatur valde confusum: perinde est, ac si Objectum aliquod ad distantiam FH remotum videretur; in qua seque dis in-cte sub eodem Angulo cernitur. Est ergo Diameter objecti AB ad Diametrum apparentem IΚ ut FC ad FH, hoc est, ut distantia Foci Lenticulae ad eam distantiam , in qua collocandum est: Obiectum aliquod, ut ab oculo nudo distincte videatur. Uuod erat tertium. SCHOLION I. o 8. Huc pNius (b) assumit, Objectum

nudo oculo tum apparere disinctum , si gdigitorum intertiatio remoυeatur. Iterata Obsertiatione didici, cum primum haec scriberem, hoc es , A. I i , ad 1 digitorum intertia tum me quidem legere posse scripturam eo charactere expressam , quo Corollaria in his Elementis excusa sunt; sed tamen nebulam quandam adhuc oculo obsertiari, in diRaκ-tia 8 digitorum prorsus evane sientem. Unde

HUGENIo assentior , quae ab oculo Dalentes ego enim , quo haec scribo tempore , nempe A. ITIq. neque in Presbiarum , neque ius et opum numero sum ) disincte Didentur , 8 digitorum interoallo minimum di clare debere. Atque hinc infertur :

SEARCH

MENU NAVIGATION