장음표시 사용
441쪽
a. Hinc circa Axem suum Vertatur, dO- .
nec oculo per Tubum AC aut Dioptras collineanti Stella S occurrat, ita ut S appareat in intersectione florum, aut a Dioptra centrali ( si Telescopio non utariS tegatur. Dico Arcum EB esse mensuram anguli, sub quo altitudo apparens Stellae S via
Quia perpendiculum CD a pondere D extensum Quadrantem tangit , perhpoth. Quadrans cum ipso in eodem est
plano. Qilare cum Perpendiculum continuatum per Centrum Terrae transeati S. aia Mechm. , Planum etiam, in quo Quadrans existit, per Centrum Terrae transit, adeoque Circulus Sphaerae maximus f S. ii Sp/M. & S. Ici
ron. . Sed idem transit per Tenith Z Centri Quadrantis C (,. 3 8 : est ergo
Circulus verticalis (S. To), consequenter Arcus hujus Circuli inter Stellam S & Hori Eontem Quadrantis HR inte ceptus est altitudo apparens Stellae super eodem HoriZonte (S.sivi, quae adeo sub angulo SCR videtur. Est vero ACE ECB sio' &, quia Planum , in quo Quadrans haeret, Horigontem sensibilem ejus HR ad angulos rectos
SCR ( S. si1 Arithm. , consequenter cum Arcus EB sit mensura anguli
Arcus est mensura anguli SCR (S. I a Geom. , sub quo apparent alibtudo Stellae S videtur , per demoniarnsis
OBSERVAT io VII. Ilo. Si Fixae cujusiunque altitudi nem observes in Circulo Verticali qub. tcunque s in eodem Ouadrans per plu-
res dies fuerit immotus ; Sellae ad eum lredeuntis eadem constanter erit altitu- ldo. Imm. Stellarum non occidentiam laltitudo utraque in eodem Circulo Ver- lticali per dies plures non variatur. l
Mechan.) notaveris tempus integrae re- lvositionis i idem quoque in pluribus O servationibus deprehenditur S C II o L I O N. 1ii. Equidem fieri stet, ut in minutiis quibusdam seu scrvulis secundis disserentia subinde aliqua occurrat ; sed si plures observationes insiluere libuerit, facile apparebit, disserentiam illam exiguam inde esse , quod
omnimoda accuratione institui nequeant. Ea- dem nempe nocte nunc in excessu, nunc in de
II a. HoriZon adeo sensibilis consequenter etiam rationalis (s. yr , Sphaeram mundanam per plureS dies eodem modo secat
COROLLARIUM II. IIJ. Et quia Arcus Circuli Verticalis Tab lST est altitudo Stellae S ( S. y ; Circulus
Declinationis idem PΚ, per plures dies eundem Circulum Verticalem Z N in e dem puncto S secat. TREO REM A XII. Ii . Polus P in eadem rotatione Tibi Sphaerae Mundanae non mutatur.'DEMONSTRATIO. Ponamus eundem mutari : aut igitur ex P ascendet in p versus Zenith Z ,
442쪽
Cis. II. DE CIRCULIS SPHAERAE MUNDANAE. 33
I. aut inde in , versus HoriZontem HR8. descendet. Ascendat, si fieri potest in p. Quoniam altitudo maxima SR Stellae nunquam Occidentis S per plures dies eadem observatur (S. I io , Stella S ad Polum p .continuo accedit. Sed quia altitudo minima IF ejusdem Stellae eadem itidem deprehenditur (S. Od. ; a Polo p recedat necesse est. Quare cum fieri nequeat, ut eadem Stella S ad Polum continuo accedat & una ab eodem recedat s Polus ex P in p intra plures
dies non ascendit, adeoque multo minus in eadem rotatione ascendit.
Descendat Polus ex P in A, si fieri potest. Quoniam altitudo maxima SR Stellae nunquam occidentis S eadem observatur (S. 11o i Stella S a Polo b
i recedit. Sed quia maxima R similiter
i non mutatur, ad Polum accedat ne- cesse est. Quare cum fieri nequeat,
i ut eadem Stella r a Polo eodem tem-
pore recedat & ad eundem accedat ;i Polus ex P in , intra plures dies non descendit, adeoque multo minus in ea- dem rotatione descendit. i Quoniam itaque in eadem rotationei Polus nec versus Zenith ascendit, neci versus Horiγontem descendit, per dei monstratat, locum suum prorsuS non
i mutat. Od e. et COROLLARIUM.
Iab. I. Cum idem Circulus Declinationis pN Verticalem eundem ZN in eodem Pun- cto S secet (s. 1is Declinatio Stellae SGnon mutatur in una Sphaerae Mundanae revolutione. S C H o L I o N. II s. IX on licet excipere, antequam Pla-τm Meridiani determinetur, observari non posse, utrum Stellae semper apparentis altitudo maxima di minima perinde ac reliqua non Fig. mutentur, nec ne. Susicit enim illud ut tin-que cognitum esse, uadrante simato in eo situ, quando Stellae altitudo maxima observatur. Praeterea si Stella S a Polo P magis dictaret, quam Polus P ab Noriconte , eum antea esset SP UPR; quae semper antea an ruerat , nunc occideret: quod cum de nulla Stella intra paucos dies obseravetur, quae de altitudinibus immutatis extra Meridianum observantur, ad Meridianas quoque extendi debere manifestum est.
O B s B R v A T I o VIII. Ii SI Solis altitudo in Circulo Hem uali quocunque eo anni tempore observetur quo Hertici proximus in Meridie apparet, hoc ere, praesenti aeriis circa 2 istunii, est Ouadrante immoto die sum quente eadem obervatio repetatur, dipse rentia altitudinum nonnisi in minutis . secundis consi t.
COROLLARIUM.118. Cum Polus P interea temporis locum non mutet; Declinatio Solis S G intra a horas illo tempore parum mutatur, adeoque multo magis intervallo temporis minore sensibiliter non mutatur.
THEO REM A XIII. iis . Si duo in Sphaera Mundana Puncta F ct f in parte Coeli Orientali Fig. est Occidentali aequales altitudines FE est se atque Declinationes FG in Q habuerint f Arcus aequatoris AG di Aginter Meridianum atque Circulos Deci nationum PG di mi, itemque Arcus Horitontis HE S He inter Meridianum atque Circulos Veriuales ZE O Leintercepti aquales sunt.
443쪽
adeoque etiam his deinceps positi EZHS S. s Spharic.) , consequenter
etiam tam illorum mensurae AG&M, quam horum mensurae HE & He (S. 31 Sphaeric. aequales sunt. e. d. PROBLEMA III. Illo. Invenire Lineam Meridia
1. Plaga Meridiei praeter propter cognita, in parte Orientali observetur altitudo Stellae alicujus FE , dum Meridiano HZRN fuerit vicina. a. Quadrante circa Axem immoto , ut perpendiculum constanter eundem in eodem gradu secet, sed in partem Occidentalem verso, expectetur, donec eandem habuerit altitudinem se. 3. Angulus Eta ex intersectione Planorum , in quibus constituitur Quadrans in duabus Observationibus, dividatur bifariam per rectam I R. Dico HR esse Lineam Meridianam.
Quoniam Declinatio Stellae illo tem. I. poris intervallo, quod inter observa tiones intercedit, non mutatur (S. II ); erit FG h. Quare cum etiam FE 3 , per observ. arcus Horigontis inter Me- iridianum ZHNR & utrumque Verticalem ZEN & Zen intercepti EH & Heaequales sunt S. 1 is . Sed Circuli Verticales se mutuo intersecant in recta ZCex Zonith Z ad Planum Horigontis perpendiculari s S. s 3 & in eadem est
Centrum Horigontis, consequenter Arcus Ee (S. Io , qui est mensura anguli ECe (S. Geom. . Ergo si angulus ECe bifariam dividatur per rectam HR ;erit ea Linea Meridiana (S. 81 . e. d.
I. In Plano Horigontali, quod haud Tab ldissiculter determinatur sis. a Ischan.) ex eodem Centro C describantur aliquot Arcus Circuli BA, bis &c. a. In eodem Centro C erigatur Stylus
ad Planum ACB perpendicularis, cujus longitudo dimidii, immo integri pediS.
g. Circa ri. Iunii ante meridiem ab hora circiter se usque ad II & meridie ab hora circiter prima usque ad tertiam notentur puncta B, b &c. A, a &c. in quibus terminatur umbra Styli. g. Arcus AB, ab &c. bisecentur in D, d &c. Quodsi eadem recta DE bisecet omnes Arcus AB, ab &c. erit ea Linea in ridiana quaesita.
444쪽
. IL DE CIRCULIS SPHAERAE MUNDANAE. 3so
ih. I. Stylus in Centro Arcuum AB, I. lo. &c. erectu S, per spo h. umbrae in eadem Peripheria terminatae AC & BC,
Geom. . diamobrem cum etiam aequales sint Co tangentes altitudinum Solis(S. I se Optic. consequenter distantiae Solis a Vertice, altitudinum complementa ( F. sq), Sol in Circulis Verticalibus , qui HoriZontale Planum in AC & BC , ΛC de hC dec. secant,
eandem habet altitudinem. Quare cum Declinatio Solis exiguo illo temporis spatio, quod inter duas observationes intercedit, non mutetur (S. 11s ; si Arcus AB, ab &c. bisecentur ut nem
Ia I. Orculi plures ex Centro C descrubuntur , ut plurium Obsertiationum consensus
S C Η o L I O N II. I 2 2. uia extremum umbrae disscultera modum obsertiatur , ideo consultius est, ut Sylus in planum destiat exiguo foramine pertusum di Punditiam lucidum in Arcus ABO ab incidens loco extremitatis umbrae notetur. Alias quoque suadetur , ut Circuli nonsstramento , sed colore flatis aut solo circini ductu defignentur, ut finis umbra in oculum distinAtius incurrat.
I et g. Nonnulli peculiaria excogitarunt in frumenta ad Lineam Meridianam obser- svalidam , aut aequales potius altitudines Solis iin parte Coeli tam Orientali, quam Occiden- tali deprehendendas. Enimoero cum prior lMethodus satisfaciat observatoribus, pose, 'rior ad Praxes communes susciat; iis de- o. I. scribendis supersedemus. Fig. I O. COROLLARIUM I. ia . Quoties umbra Styli Lineam Ad ridianam tegit, Centrum Solis in Merit diano haeret ( s. 1 et i Optic. , adeoque me- ridies existit.
l ars. Usus ergo est Lineae Meridianae in
t momento temporis determinacdo , quo Ceu -
irum Solis in Meridiano exiclit , consequeVi ter in motu Horologiorum ad motum Solis laudo. Index nimirum ad lineam Horael duodecimae adducitur , quando umbra Stylii Liveam Meridianam tegit. COROLLARIUM II. aris. Qtuodsi Linea Meridiana in Centro C, ubi erigitur Stylus , vel in Puncto , cui in observandis altitudinibus Centrum Quadrantis perpendiculariter imminet, per rectam OV dividatur ad angulos rectos; erit OV intersectio Hori Eontis & . Circuli maximi per Polos Horigontis transeuntis (s. 28 Sphaer. ,' adeoque Verticalis( F. To, is I) ; consequenter cum puncta intersectionum O & V a Meridiano , qui in D & E secat Horiχontem S. SI , Quadrantis intervallo removeantur sus. IT 3Geom. ac ideo Poli Meridiani sint ( F. as Sphaer. , recta OV esst intersectio Hori Eontis & Verticalis primarii (S. a). Hinci O Cardinem Orientis , & V Cardinem l Occidentis monstrat ( 8o . COROLLARIUM III. Ia . Quando itaque umbra Styli lineam Co vel CV tegit; Sol in Verticali prim rio existit c s. ias Optic. . COROLLARIUM ITar S. Quodsi in plano quocunque alio
Hori rota tali perpendiculariter, in Verticali autem seu perpendiculari ad FI origontem utcunque Stylum infigas &, dato a socio signo, quando umbra Styli Lineam Meridianam in alio Plano inventam tegit, in apice umbra; a Stylo altero projectae Punctum
445쪽
Punctum notetur; in rectam per Punctum i
istud & pedem Styli ductam , seu Punctum l
illud , in quod cadit recta ex Vertice Styli iad Planum perpendicularis , in momen- sto meridiei umbra Solis cadet (s. ias j Optic. ; consequenter ope Lineae Meridia- lnae unius in aliquo Plano repertae , in alio letiam Plano quocunque Lineam Meridia- nam designare licet. COROLLARIUM V. ias. Si Planum Madrantis, hoc est, Planum, in quo Radius ejus unus Lineam fiduciae ad angulos rectos secat, ita constituatur, ut Planum Horieon tale in Linea sMeridiana ad angulos rectos intersecet; laltitudines siderum Meridianas observare
licet. SCHOLION V. 1 so. Altitudinum Meridianarum Obserυatio praecipuum totius Aseronomiae fundamentum est; unde summa cura adhibenda , ut ' Planum madrantis exacte in Plano Meridiani exiseat. Tvcuo DE BRAHA in hunc usum uadrantem ingentem muro in ipso Plano Meridies, hoc est super Linea Meridiana perpendiculariter excitato , firmiter aptatiit
sa). Iradrans supra descriptus, praecipiente
Obserυatore celeberrimo PHi LIPPO DE LAHista (bj ad obserυandas altitudines Meri-Tab. IL dianas ita collocandus , ut Regula VY Lineae S. Meridianae congruat , seu ejus longitudines 3- eidem sint parallelae , di Cochlea Y Planummia antis inclinanaeum, donec Obseroatore ad Y sedente Plano Meridiei accommodetur, duabus reliquis S ct X Instrumentum paululum eleυandum aut deprimendum , donec filum Penduli altitudinem optatam indicet. Addis, accidere interdum, quod in conυertendis, Cochleis in S oel X postis , Infrumentum a wera positione desectatur. Suadet ergo, ut si paucula desint minuta, pondus mobile euuadrantis compactione appendatur di ita mutato Centro Graυitatis inclinatio estia trantis mutetur. Immo cum discillimum si Plac a J Vid. Historiae Coelestis Proletomena f. I Ig.c u In Tab. Astronom. p. i8. num uadrantis Plano Meridiei aptare , coa-sultum eidem Didetur, ( c praesertim in peregrinationibus , ut eadrante portatili per
gula minuta temporis ante transtum per Meridiantim obserbetur altitudo Sideris Observationes continuentur , donec decrescere incipiant; earum enim maxima erit Meridiana.
COROLLARIUM VI. I 3I. Quod ii in Limbo Quadrantis quidam gradus fuerint divisi ultra nonagesimum ipsi Zenith respondentem &ejus facie
diuisa in Orientem conversa observetur altitudo Meridiana Stellae a Zenith non procul distantis ( .ias , mox nocte sequente eadem Observatio repetatur , sed Limbi se cie divisa in Occidentem conversa, planctum medium Arcus inter duas observationes intercepti, erit primum divisionis Punctum. Atque ita D operarum positio probatur. Quare a contingat, punctum illud incidere in gradum nonagesimum , Dioptrarum positio exacta erit; sin minus, aut restituendae sunt in situm debiti in (S. io ) , aut semiarcu isto utendum est tan-quatn excessu vel defectu in corrigendis altitudinibus , quas Instrumento capere libuit.
IJ2. Cum A. ICTI. Pi CARD Us, celebri Astronomus Gallus in Obseroatorio TYCHo-Nis Uraniburgico Lineam Meridianam duceret, eam non sine admiratione reperit a TYCAONICA I 8 minutis aberrantem et unde
nonnulli, ct ram his WALLIsius c d , subbeati sunt, Polos Mundi, consequenter Mer,dianum , qui per eos ducitur esse mutatiles.'Sed cum Da Cunas L ps eo iii
AEgypto obseroaverit , quatuor Pyramidis maximae latera quatuor Mundi Cardines exacte respicere , nec haec positio fortuita censeri post, evidens est, per gooo annorum spatium nullam in Meridiano variationem contigisse:
446쪽
. II. DE CIRCULIS SPHAERA MUNDANAE. 36i
quod etiam, quamdis minori intervallo temporis, confirmatur Linea Meridiana a celeberrimo CassiNo Icili in Templo S. Petro- ait Bononiae ducta.
DEFINITIO XLI. 333. Culminatio Stellae est transitis ejus per Meridianum. Unde Sidus cu minare dicitur, quando per Meridianum transit. PROBLEMA IV. IJ . Invenire culminatio nem Sten.
diculariter extendatur filum DC &ex D in E aliud DE secans Meridianam oblique sub angulo quocunque. Sec ii ergo Triangulum stare DCE Planum Horigon tale in Linea Meridiana ad angulos rectos, eritque
tegat filum DC, expedi etur, donec Stella bisecetur per Triangulum DCE. Tum enim Oculus pariter, ac Stella cum Triangulo DC E erunt in eodem Plano, consequenter Stella in Meridiano exist it, vinum. I. hoc est , culminat (S.I33 . COROLLARIUM I.
Quod si Stellarum quotcunque cul-nrinationem duabus noctibus immediate se invicem subsequentibus observes & inter- vana temporis ab una culminatione usque
ad alteram interjecta ope Horologii oscillatorii exacte dimetiaris; eadem inter se aequalia deprehendeS.COROLLARIUM II. . 236. Sphaera igitur Mundana motu aequabili circa Tellurem in vetur (S. 2 q
ig . Gnomonis A ronomici oθ- servare altitudinem Itigeridianam Solis.
REsOLUTIO. r. Super Linea Meridiana perpendicu- lariter erigatur Stylus insignis altitudinis. a. Notetur Punctum , ubi desinit umbra Gnomonis in Lineam Meridianam incidens. i s. In vestigetur distantia ejus a Gnomo.nc, hoc est, longitudo umbrae. . Data enim altitudine Gnomonis &longitudine umbrae invenitur altitudo Solis apparens S. 1 tic.
r. In Lamina orichalcea fiat foramen circulare, per quod transmissi Radii Solis Imaginem in pavimento sensibilem efficere valent. a. Firmetur eadem in loco sublimi &ad observandum commodo, ita Ut HoriZonti sit paralle a. s. Demitta Plumbo quod filo alligatur, exploretur distantia foraminis a pa-Vimento , quae erit altitudo seu Peae omnis (S. 22T Geom . . Pavimentum juxta libellam complanetur, ut sit exacte HoriZontale, ac dealbetur, ut Imago Solis distincte
i. Ducatur in eo Linea Meridianas,. Iao , I 28 transiens per pedem
6. Notentur Puncta extrema Diametri Solaris in Linea Meridiana Κ&I,& utrinque auseratur recta Semidiametro foraminis aequalis, nempe ΚHex una parte, LI ex altera: erit HI
447쪽
362 Diametri Solaris Imago, qua bifariam divisa in B, habetur Punctum , ad quod Radius e Centro Solispertingit. . Datis ergo recta AB & altitudine Gnomonis AG invenitur denuo an
gulus ABG (S. o Trig. seu altitudo Centri Solis apparens (S. I s
Non aliud demonstrandum, quam cur a recta ΚI subtrahi debeant ΚΗ &LJ Semidiametro foraminis FG aequales, ut habeatur Diametri SolarisImago HL: quod etsi iis pateat, quae de Lumine Solis per foramen in Cameram obscuram immisso demon
men etiam hoc modo demonstrari potest.
Sint ergo CH &DL Radis ab extremitatibus Diametri Solaris D & C per
Centrum foraminis G propagati: subtendet HL angulum HGL, qui cum sit aequalis suo Verticali CGD S. 136Geom. , etiam aequalis est Diametro apparenti Solis ex Centro Laminae G visae (S ro S Optic. . Sit Diameter foraminis EF : Radii adeo extimi DF&CEpertingent ad I&Κ. Jam cum Radii DL & DI ex eodem Puncto Solis Dprocedant i erunt ad sensum paralleli S. si tu. . Est vero etiam GF ipsi LI parallela, ergo LI GF
IJS. Demonseratio convenit quoque Theoremati cici Optica , ad quod provoca- COROLLARIUM.13s. Quoniam ex datis AH & AG an-Ti gulus AGH&ex datis AL & AG angulus f iAGL invenitur (C. go Trigon. plan. , si angulus AGH ex AGL subtrahatur, relinquetur Semidiameter Solis apparens HGL(S. ao8 Optic. .
minis Lamina calefacta non fatis exacte exprimi Solis in patiimento Imaginem. Suadet itaque ut Lamina tegatur, nonnis obser
I i. momonis usum uadrantibus minoribus praeferendum esse haud inditi largiuntur, qui Observationibus operam dedere, praesertim cum accurata ejus excitatio multo minus industriae requirat , quam instruinentorum exacta divisio ususque Gnomonis facilior sit, quam ista irantem. Unde oe Veteres, ct Recentiores Gnomonibus usi sunt ad Obseroationes selectissimas insituendas (b . ULuc ABEIGA, Rex Parthiae ac Indiae, magni TAM ER LANIS nepos, eirea annum christi I ST. Um est Gnomone, cujus altitudo i Sopedes Romanos is peraυit. Gnsmon IGNATI ID ANTIS in Templo S. Petronii Bononiae . F. erectus fuit ciet circiter pedum Bononiensium. Gnomon Cet . CA s s i re i in aedibus MALvATi Cis Bononiae An, Iissi. Excitatus pedum et O , correctus vero in aedibus S. Petronii pedum Romanorum antiquo, rum 'S E . R I C C I o Li Gnomon in Templo S. Luciae Bononiensi pedum cici, unciaramio L. R. P. HEiNRi Cui I Gnomon Vratis laviae: AU. I QS. erectus pedum 3s (c .
ctas Vid. Altitudo Poli Vratisi viae Part. I. p. s
448쪽
Cap. II. DE CIRCULIS SPHAERAE MUNDANAE. 3s
PROBLEMA VI.i a. Altitudinem Stesiae Meridia-mis ope Gnomonis obser re. RESOLUTIO.
II. I. In Plano HoriZontali ope libellaeis. accur alius Constructae aut canalis aqua repleti determinato inveniatur Linea Meridiana (S. ia o) aut cum C AssIN o super fulcris suis collocetur canalis ligneus, pice illitus & aqua plenus AB, ita ut linea per medium ejus ducta sit Horigonti parallela, nec ullibi margo ultra aquae superficiem emineat. l. In fastigio Templi aut domus, vel in Vertice Styli perpendiculariter erecti C ita assigatur Regula orichalcea DE, octo circiter digitos aut pedem unum longa , ut ejus latus superius sit Horigonti parallelum.
g. Ex medio C demittatur filum cum appenso pondere F & notetur Punctum G, ubi canalem aut Lineam Meridianam intersecat , simulque exploretur distantia puncti C a Linea Meridiana vel canali AB, hoc est altitudo Gnomonis CG (s . 28
. In M aptetur Furcula ultro citroque mobilis cum filo bombycino tenui IL, ad Horigontem parallelo. S. Observetur culminatio Stellae S(S is & mox furcula promoveatur aut retrahatur, donec Oculo
in o constituto Contrum Stellae a jRegula DE bisectae in recta I Cappareat.
s. Distantia fili a Linea Meridiana aut
aquae in canali stagnantis superficieΚM accurate dimensa subtrahatur ab altitudine Gnomonis GC, ut habeatur CN. T. Porro investigetur longitudo TN &tandem ,
8. Ex datis in Triangulo CΚN ad N
rectangulo cruribus ΚN & NC inveniatur angulus CΚN S. go Trigon. plan. , qui crit altitudo Stellae apparens super Horigonte
OBsERvATIO IX. I 3. Si ad umbram Sole oriente vel Tah. Ioccidente a Si lo C ad Lineam Meridianam DE perpendiculari prosectam quotidie attendas ; his in anno eandem in intersectionem Meraicalis primarii- - ,rirantis OV incidere avertes. Tum autem tempus ab ortu que ad occasum
Solis elapsum Horologio oscillatorio indice , erit duodecim horarum seu serendiurnum. Tanti quoque temporis deprehenditur mora Stesiae spra Horieoκtem,
quae ope Trianguli staris super linea OV
extensi eo modo, quo Stesiae culminatio observatur S. 1 3 ) , in Circulo Verticali primario oriri deprehenditur. Tales Stesiae sunt superior in cingulo Orionis , Stesia exigua in codo Antinoi, Nodus
asium. COROLLARIUM LIqq. moniam Semicirculus diurnus Tab. I. Solis ac Stellae tempore Observationis supra Horiχontem sensibilem existit (S. 36 ;Horiχon sensibilis hr per Centrum Diurnil transit. Sed Centrum Diurni est in Axe, qq, qui per Centrum Terrae CZet a transit
449쪽
Tab. I. transit (F. erit ergo extra Centrum Terrae in O, consequenter Sol & Stella non oritur in Cardine Orientis apparente c, sed ultra eum versus Septentrionem in O: quod cum Observationi repugnet, quia Verticalis primarius HoriEontem in Cardine Orientis & Occidentis intersecat (s.1 dif) necesse est distantiam co esse imperceptibilem; consequenter Semidiametrum Telluris Cc respectu motus primi Solis atque Fixarum evanescere. COROLLARIUM II. I i. In motu adeo primo Solis atque Fixarum Horiaon pnsibilis hr atque verusHR coincidunt, hoc est, Arcus Meridiani Hh inter utrumque interceptus insensibilis; consequendr altitudines Solis atque Fixarum apparentes cum veris eaedem sunt. COROLLARIUM III. I 6. Tellus itaque, in Astronomia Sphaerica, salvis Phaenomenis pro Puncto habetur.
PRO ALEM A VII. Tab. I. I T. Observare altitudinem Poli.
I. Tempore hiberno , quando longitudo noctis horas Ia exccdit, ad EO- qtie Stellae semper apparentes bis in Meridiano observari possunt, observetur altitudo Meridiana Ste Iae Polaris , hoc est, ultimae in Cauda Ursae minoris cum maxima Sit, tum minima MR (S. Ios, Issa)a. Subtrahatur MR ex SR & differentia MS bifariam dividatur, ita enim prodibit Stellae a Polo distantia PM(S. II q).
3 Addatur PM altitudini minimae MR : erit summa PR altitudo Poli
quaesita. E. gr. COUPLETus junior I pone A. 16s T. circa finem Septembris observavit (a
S C H o L I o N I. 1 8. Ut altitudo Poli, quae cum Linea Me.ridiana basis est omnium Observationum Afro nomicarum satis exacta habeatur, altitudine meridianae SR em M R ex doctrina Refractionum inferius tradenda corrigendaee unde Cou PLET Us in Exemplo proposito subtrahit ulterius 1 ae , ut PR sit 38' sis ast . COROLLARIUM I. 1 v. Modsi elevatio poli PR ex quadrante seu so gradibus auferatur, relinque tur altitudo . quatoris AH (s. pq . E. gr. in nostro exemplo
EsAH si IJ Si COROLLARIUM II.rso. Si altitudo meridiana Stellae vel Solis HD observata maior fuerit altitudine AEquatoris AH; haec ex illa subducta, re linquit Declinationem ejus Borealem AD ; sin vero altitudo Stellae H minor altitudine . Equatoris HA, illa ex hac subducta relinquit Declinationem Stellae vel Solis Australem I A. E. gr. TYCHO Uraniburgi observavit Obda Leonis altitudinem meridianam
HD sose sy o Alt. Aquat. HA 3 ao Ergo Declinatio AD 16 33 o COROLLARIUM III. Is i. Si Stella fuerit in quadrante ZR; tum altitudo minima MR a PoIi altitudine P R subducta relinquit distantiam a Polo PM : quae si porro subducatur a quadrante PQ. F. ' . relinquetur Declinatio MLEE. gro
450쪽
Cap. II. DE CIRCULIS SPHAERAE MUNDAN E.
iij. I. E. gr. in Observatione Coo rcgr1 PMii erat et ' I 8 3o , his ergo exso' subductis, relinquitur M ST' qi Io . Vel cum AH (S. y8), altitudo minima MR additur elevationi AEquatoris, ut prodeat Declinatio M , vel uti in dato Exemplo ubi neglecta refractione AH si- is io &MR;6' a 8 ora, Min8 - 1 1 ora. SCHOLION II. is a. Et hac ratione per Obseroationes con ruuntur Tabulae Declinationum Fixarum , quales exhibent Ri CCIOLus (a atque DE CRALEs (G. COROLLARIUM IV. 113. Collatio Observationum recentiorum cum antiquioribus variabilitatem Declinationis Fixarum arguit in diversis Stellis diversam. In aliis enim crescit, in aliis
decrescit, quantitate minime eadem. Maximum incrementum & decrementum intra decennium minuta tria cum dimidio non excedit.
COROLLARIUM V. Is . Data Declinatione Stellae ab aliis observata (s.1so & ejus altitudine meridiana a nobis observata (s . Ios, I qa , inveniri potest altitudo AEquatoris in nostro Observatorio (s. iso & inde porro altitudo Poli pro eodem (s . yT . COROLLARIUM VI. Is s. Si altitudines Solis meridianae per
totum annum observatae conferantur cum
altitudine Aquatoris ; Solem quotannis bis in Aquatore haerere, reliquo tempore vel ultra eum ad certum terminum ascendere, deinde rursus ad eundem descendere, vel infra eum descendere ad terminum cerrum , deinde rursus ab eodem ad illum ascendere deprehendimuS.COROLLARIUM VII. Is s. Circulus itaque, sub quo Centrum Solis motu proprio incedit, Aquatorem duobus in punctis intersecat.
DEpINITIO XLIII. 1; . Circulus ille in Sphaerae Mundanae superficie immobili descriptus sub quo Centrum Solis motu proprio incedit, dicitur Ecliptica.
DEFINITIO XLIV. 138. 'ucra AEquinoctialia sunt Puncta intersectionum AEquatoris &Eclipticae. Vernale dicitur, unde Sol versus Polum Borealem ascendit: Autumnale , unde idem versus Polum Australem descendit. TempuS, quando Sol in Punctum AEquinoctiale ingreditur, diicitur AEquinoctium quod
adeo vel Vernale, vel Autumnale.
DEFINITIO XL V. Issi. Puncta Sol nitalia sunt Puncta Eclipticae, in quibus terminatur ascensus Solis supra AEquatorem & descensus infra eundem. Punctum prius dicitur AE iv m;-Σrumale seu Hibernum. Tempus, quando Sol in Puncta Solstitialia ingreditur, Vocatur Sosilium, quod adeo vel ADtivum, vel Drumale. DEFINITIO XLVI. Icio. Signum Coelesye est duodecima Eclipticae pars in so gradus divisa. Primi principium est in Puncto . quinoctiali Vernali. Nomina Signorum Coelestium ac ordo his versiculis continentur :Sunt Aries, Taurus , Gemini Cancer , Leo , Virgo, Libraque, Scorpius, Arcitenens, Caper, Amphora , Pisces.