장음표시 사용
191쪽
Singulare Isaest obiectu sensus
tur idem erit in teste tus, tr sensim ob e tum. Etenim, s sugularitas fit sensius rationiectiva; erit γtis ipsa natura gutiritatisidiedia. sed talis es obieZtum intellectus:
ergo ere. Ad diuersarum siquidem potentiarum, diuersa quoque uni obiecta :singula-α re igitur eri obiectu usus. Amplius, intelle tus tantum in rebus uniuersalitatem 6-ei de anima. com 8. Vniuersale, impiit, aut rubilers, aut poserius. Et i2.met: eom: . latur nibit in quantum riuuersale, ela obiectu ensis; nullam enim νniuersale vi ante siensium. Adde, quod tunc alicuius potentiae, aliquod daretur, sub aliqua ratione obis Hum, sub qua ab eodem nunquam attingeretur: pensius profectὸ cognoscit sentiendo.sed soluuntur sentire, er/singularis: νniuersale stitur ab intellectu percipa non puteR. Accedit ad Gumen . boe, quod se color si primum obieditum sensim in quantum umersalis, bie autem albedo eu u color: erit ergo primum obiectum sense in quantum νmuersalis cincrusio eHfalsa: ergo aliqua praemissarum.non quidem minor: maior ergo. Modus stocivandi ess. ex maiore re phcativa, CT minore absiluta, prim: priorum. Adhaec, amilia, itaressonde , π ad primum: dicimus istud γerum esse Abiective, non autem obieHi uereti vi enim si ivitia vi potentia; eivssemsubiective en actus. ruit san; ibidem pb Issopbus probare, aHum sientiendi esse compositi, Cr potentiamsmil ter: Cr non anime tantam. Ex philosephi ergo authoritate hoe tantum habetur, nempe in eodem, scilicet in coniuncto, G non insula anima recipi sensum, in νο er seu ire recipitur. quod si N-h, asserere, obiective esse integrandum, risit sensus,actus, er potentia, a qua eH actus, Quare sentire sint eiusdem obiecti; nullam ad bucsequetur abiirdum: pHlosophus nams ητ intendie dicitur singu dicere,fastidim obiectum esse inviare, tamessentire Uingulare ;=ed hoc potius, i sensium, cuius obiectum vi uniuersale, mediante ahquo gulari exire in arium sentiendi, in quo aHus sentiendi, ab intelligendi discereatur. Ad confirmationem: Mentire
erangularium, tanquam eorum, quae sentiuntur, non autem, H ration sentiendi; rotiis enim sutitinitatu, actui sentiendi necessaria eH, non quidem nt ratio formalis OMisHi, sed γt eause,sine qua non. Ad abam confirmationem paterflutio exsupradictu, diuersa squidem ratione misersale abimu&Huc ense deprehendtur, tamet e utrivis obiectum. Ad a. atramhu nullumst actu resuersale, ante intellectus verationes; bene tamen poteR esse misersale in potentia, reluti cuivis compsti forma. Adeonfirmationem, negatuis consequentia: risius enim sis color. ratione apprehendis omnia: eum quo tamen sat, rationem illam communem, instaularibus per accidens sentiri. SHMisimitis autem alterius confirmationiis eR ex puris preticularibus η suo m
Propria opse ior, isiversem esse non poteR, abosui essetfalsa. Mutatur praetereas positio: nam color in prima flat suel citer, er insecutida perfnaliter. Caeterum in Pliri, duo nobis e fiderarida fiunt: alterum ipsa quidem mmiaritas: alterum vero, natura finguiariaratisi tecta, quae ad hoc esse, exfe in indoerens, scps ularitatem illam praecedit,
eris in tribri indisserentiam balet, atque tatem realem, numeris xvitate, min
rem. Itam, cumsingulare ritur; ipsa rtim natura,singularitatis tecta, eR raetio οἶ-ivii Drmalis; tametsi totum, re quod si persentiatu r. Ipsa autem singularitas, quamilis non e ratio formalis obiecti ;se babet tamen,rt cause ne qua non. Ex quo pseret, ipsam indiuidualem proprietatem, non esse rationem agendi, sed conditionem a ris rimam νοὸ naturam rationem, tum mouendi, rum vero agendi, σ dici, T sise in
sei seu quidem; non tu moesingularitate. uas, obiectum sensius vi ias narura indifferenis obiectum
192쪽
Lib. III. Com. VI. Dial. r. Quaest. io. cap. r. 383 Ens diuidi
e de primo eognito, nonnulla balbutiendo Aetitisumvir reli umnobveri, νtali percelebres, mast futilis ensis praesiones stro eo inmur: mbu enim, alijsέ consulere oepientes,sub γηο contextu, ordines
-xuam aurem paulo ant. dis8. anulis mota ERmio, haecmucet: mr diuiseminio. naicamenta, usemet se eLtum, isti pro-jedito congruebat preposto, hanc exoluere controuersam 'praepediti autem occum tu moestionu de primo cognito, cupidine, desiderio tendae, id perscere nescivimus. a s
1lla ergo ab lata, ad huiusmodi praesionis indagationem accedendum, nobi, Teo est, dis iri in lina Gitrosi , de qua aris. phi 'atus esses. met eom: i . Perse autem, inmur, ea dicamenit Uc mentingui significant, hoc est, entia perse dicuntur, vaei ςns cantire deIt modi siue genera praedicamenti; tot enim ipsium esse s ificat
i modu ipse gurae incuntur. Et 6. mei: com: q. eandem entis Husionemsul, vithbi commentator palam profitetur, essentialiter into. praedicamenta ede divisium od autem sit essentialiter, inquit, imo. praedicamenta dividitur. Primo autem pis: intomodo ae me as. contra Parmemdem dii utans,issius ratione gressit essestiuolam ia Aimit cidentia sint commorator, rete, quod multipliciter dicitur tanquam simpliciter di to,ntelatur Ex
quo patet ens de decemIn aedicamenti formaliter dici: desiubsantia autem simpliciter, o abfutut quia persesubri t. accidentibias authquiasnesub antissubri ere nequetrare, non ita proprie congruit ensis denominatior unde philosophus α. met: mr iridentia non ese entia dixit, qui me entis, nimirum, ut ait commentator, non sint en
tia . de hoc modo accidentia dicuntur non entia, quiascilicet Uub antia equeunt existere; non quia aliquo ormale esse non babeant; tames in te imperfectum, redi tum eH. Porro, praedicamentum, νno modo idem est, quod insentio, quae sit ordo, es me rei relatio m regenera,c pecie ecundum diuersem modum praedicand atque ita eR-mplici' secum a intentio, Cr ad logici consideratione estae: alio modo, res praedicamentastini scat, quo ne potius entitates, quam praedicamentasormaliter: tertiosumitur pro rebis, me stan sub intentione praessicamen alitatis,nempe pro re, quae erasib anmria, ni fundatgenerali ii, σμbaltem, ae deciali imi 1ntentionem. Praedicamenta dique res Luersae γηο modo esse dicuntur; quatenus filicet in diuess habentur prae iuramentis, atquesecundum rem praedica mentariam dispentiunt. Vnde riser ra. metrem: 39. mouet hancquaesionem: ntrum principia ro. prae amentorumsnt eadem ves ersa. Et eom: Maa. Urue ad as. longosermone Hendit, principia proxima πη, modos res intestigatur, pro ente reati, quod potest existere me abo sic proculdubio, uisum prae amentum, exceptasib uitia res dui pacti, atque ex constequenti neque interse, neque asi sotia, res Gersae esse
dicuntur. dis autem minio. praedicament fecuniam Boetium in tib tyraedic . irae . mentorum, est vocis insighumata. Et merito. mei: com: ro. ait, ens inficare io. praedicamenta ne messio. Non ergo rera Misone in ro. praedicamenta diuistis, nee tamenta.
193쪽
Ens diuidi is Pymander Mercuri j
Per modos praedicandi diiungui.
uic mςx fmguantur, a pie hoe modo, eus mio. praedicamenta dicimus esse diuisem. Modicu- p prae a disinu in dulici dissereum: nam cy'idam sint excogitati per Opud me lectin discursui, H imaera eII ammai: nonuvisti vero rem habent reale bi correspondentem, ex sui natura: nt esse principium,Crfnem, praedicatur de pundio rterque Hodi essendi. enim modiis praedicandi here findatus sitsuper tuusti naturam. Mori quoque essendi, quidam asta di friguuntur, ni esse album Cr esse dulce in pomo: a qualitati nams
distinctu, esse distinSta largientibiis, sumuntur. Atii rero non fiunt actu distini,sed
ex modo, eorres redendi a inctis conreptilusseparantur. hoc autem contingit, quando Meadem res, balens r m modum realem, Cr essentialem, diuersos j dat conceptus qui profeCto corressondenter, non autem aE tu, nominantur distinEli modiffendi. Principia insuper di instima, quedam Iisnt proxima, vi qualitates contrariae in elementis , quaedam vero ritimata, in quibus fundantur proxima, riformo santialii eorundem. Hu igitur ita dilucidatu, dico, quod praedicamenta pro relus praedicament
libus praecisesumpta,s Us tantum distinguuntur; sint enim primo diuersa,G in nunxniuoco conuementia: proposito autem in qua ratim praedicamentum negatur de aliqest immediata, ex primo post. Quodssumantur pro rebus praedicamentalibus, risu sant decem intentionibus praedicamenti se per ticem modos de iiss primis pulsan-rus,disinguuntur: quarenus enim sub aut praedicamenis; eatenus in ratione praedicandi de primis subsant,s,ab inuicem separantur se enim ait philosephus mei: com: Iq. M.A . ait 'p fgi ira pr dicationu, id sit, per diverses modos praedicanes, disingvie hei ' quoniam mοὐ praedicani, super modos intesigendi fundantur: etenim quemadmodum intelligimus, sic praedicamus, Cr intinciamus: modi autem infestigendi, super modos fundamtir essen . Conceptus siquidem, vi ranus extiterit, reale babetfunda- metuum. sed distilli modi prae caudi atque distincti e ceptus intengendi, vani nequc ams iuver igitur Asin tus res, rei super rnam eandemέ diversimode tam Otiod en, di si tantμr, Pilus praedicamenta disi Tutin tuis. Ex hoe iudaius p f Vparet, quam ob causam quidam arbitrati sint, res diuidi imo. praedicamenta modo1 prae, secundum diuersos modos praedicand/: alij reia,fecundam diuersis modos essendi Pri-
dicandi. mi aut sic arguere conseverunt: Disserentia sit extrageneris essentia ,non enim participat genus. at extra entis essentiam nihil esse potest, quod ter additionem ad ens, ahquam emi deciem consituat. Sane, quod eri extra res, est prose lo purum nihil, M Pod alicuius die rentia esse nequit. Ens ergo nom per ahquas disseret uias, sed ter diuersos contrabitur modos praedicanda ', qui certe consequuntur diversos modos essendi. Item,praedicamentas abier a praedicatione semuntur, unde Cr Othegoric Lcuntur,
quissecundum diuersas praedicationes distinguuntwr,quibus diuersimode de primὐ Ab Ordo praedi. Iant,s praedicantur. Porro, omne quod de primissubsanrys praedicatur: aut eR idem camentorum. ita,aut in Ita. primo modo vi massicamentumsessantiae. secundo aure in in ita pliciter,at secundum quidssimplicuer aut afflute, aut relative.si relatine,ba tu praedicamentum ad aliquid: s absolute, aut per intri ecam rationem, νtpote per m teriam, e celi quantum ;ὴ rero performam, Coc vi quale. Si Pero per rationem
extrinsecam, aut per modum mensurae permanentem, ν ore, ubi, quod retinquitur ex
adiacentia loci, spersuccessimum, eR quando, quod relinquitur ex adiacentia temporis, At Humatur ab eo,quod eR in primasubsantiaseeundum quiri aut vi fecuntam οπ-dinem partium in loco, Crsceri stus; auffine ordine, σ boe Nisecundὐm rationem principis er ita eR agere; rebecunia nem, CrseeR pati. hoc modo praedicamen- Plito. rorum numerus cosigitur per diuersos praedicandi modos,qui de pri sufflantiis prae- antur. Plato, authore Philopono primo priorum, νntim tantiammia posuit praedic mentum, cuius generalissimum, eH usum ens. Alis quatuor posuise praedicamenta nempe
194쪽
ne est antiam, pransum, ovale, CT ad aliquiae taetera vero prima nequinuam se ἔφ'pyR fe arbitratisiura: nam positio est in prae amento relationis, adlis er pono, mua filiis disi meta motus iri praedicamento quanti habitus,nes dissostis in praedicamelo qualitat. quando, P εI νbi, in Paulo, logici putant in praedicamento qualitatis omnia praedicamenta fecundum esse concaeri; noces erum, siue conceptus, illa esse opinantur: proinde γοὐis modo mit, qualitates erunt. Huic autem positioni Boetius satiere ridetur, qui librum prae r dicamentorum, librum de decem nocum cemit esse appellandum Pndeseundum esse, 'mum quidem, secundam νero significationem, decem fiunt praedicamenta. Simplicius O - . . aut simile quiddam fatetur: Intentio, inquit,in hoc negotio est defimplicibus,σρ, - mu, acgenerauus vocibus; quatenus scilicet siunt rerum inficatiuae. Avicenna autemo prima parte suae logicae. Et Auer: super praedicamenta arbitratisiunt librum orae di- , camentorum, principaliter esse de rebus, Cr ex consequenti, C sicundario de nocibus. 'Aly putant tria tantum esse praedicamenta secundum rem diues, videlice Ab antia am, quantum, er quale. Nonnullis risium eR, banc propositionem esse DialeElicam, quippe ae exsola terminis evidens esse non posiit: nec ab arisoteli vi alicubi predemonstrationem oscis. Haec quidem, Crsimilia dici folent de praedicamentorum om
Omiussi, ingenio, Crsicientia in res, diuisionem enis in decemgeneralisi Ens desceri i madiequaquam voluerunt esse bimembrem,aut trimembrem sed immedia--p rum; quia scilicet ens in decem genera defendit non per diuersos praedii candi modos d per modos essendi ex natura rei disinctos: quorum quilibet, ressestu entis, eontraZfici quidem, resteZtu vero alicuius praedi-
ea menti, constitutiui rationem habet. Etenim, quemadmodum ens prima sui d fit me, perfnitum, V infinitum, in ens ereatum m increatum, tanquam per modos intrins Gompliciter descendit; ita plane enisvitum Cr creatum, quod diuiditur in Io.gen ra, prima π immediata diuisone, per proprios modos essent, in io. genera contrabitur, T desiendis. - argumentum autem primum ita restondent: si musi, inquiunt,ens perserentias proprie ιmptas non contrahatur ; contrabitur tamen termoris essendi, gra plane disseremiae quaedam, fames improprie, dici posunt, er clim '
inferetvir: Essent ergo non ens:admittoformaliter loqPendo; contractivum enim semperci extra rationem formalem contralibiliss pergis inferre: nihil ergo erunt: nego consequentiam; erunt nams ens realiter, non formaliter: Letur sene inter ens formaliter, ier nihil, eus realiter. Ad aliud dicunt,ens non Diadi in io. praetcamenta, cur rox ius fata diuiditur,cum ens non fit aequivocum ad decem genera,vt paulo ante Lo tum m. abido ergo dicit philo bus, quod quoties dividitur ens, toties esse segniscatur: Ra ricter propter hoc ea in quae primo diuid tur, vocari praedicamenta, quia disinguuntur se- quod ens'di dum disersim motam praedicandi, dicunt iPud esse, dicere primam insentionem, er xur periaud Usesi fore idem imis erilegorice. arguunt deinde contra primam alipuo-rumententiam: Modi praedicandi, inqui Asent duosi licet, in quid er in quale, er crotum. q. nc ata ex r. tomorumer quin De uniuersalia apud Porph rium: penes ergo modum praedicandi, decem nequaqua uni praedicamenta. svera,tunc in omni praedicatione de tertis adiacente, esset nugatis: Acm enim dicitur bomo es Ita an-ria: per copulam m est tur esse, era fantia nam cre illa opinio dicio modi m Godi, super modos essenssi fundantur: lis ergo dicitur esse. Adde, quod res primae
195쪽
Ens diuidi igis Pymander Mercurij
an IO pr. -t, res isti hi ratio mi ἡδfiguantur. sed predicamentasunt res dicam eta in ea ibis, modi re, o praedicandi, ac essen sint res fecundae intentioras; esses dem quandam copositionem Discat,piam e extremo non es intelligere ex primperim sid illa compositio ea arur ab intellestu: ergo esse: quod autem eae atur ab
intellestu,s ens secundae intentium: ergo Cre. Ens enim x interetiosi non diuersi catur per res prima intentionis. nece conuerso. Dicis, duplicem esse modum praedicandi, alterum quidem intentionalem, alterum nero, quis tenet ex parte rei: nec quemlibet modo intentionalem, posse praedicamenta disinguere; sed istum tantummodo,qui ery m sis ipsarum rerum. Gutra, s diuersu modus predicanda ex parte rei, prae amentorum disinctionem ponit: in quolibet ergo genere sunt duo modi praedicandi, nempe δε- fraClime, ni albedo est color, τ concretiue, risertes eyt coloratus: modi num p intentionales praedicandi, qui ab illis excluduntur, non causanisalptatem in propstione. sed modi ab rasti, er concreti, ri album eri albedo: ista aurem e t rera, assedo est albedo : isi ergo modi fiunt ex parte rei. mde, quod si Gersus modus praedicandi desti familia prima,disserentiam essest praedicamentariam; tun tu concreta essent in prae- amenso, quia fla concreta praedicantur de prims sub amys. Sed hoc . nisennae .Luersetur lib. s.fisae phuscae, cap. a. rbi ruit, quod eatenus aliquid genus eIZ appostam dum quatenus praedicatur in quad. Quare ol qualitas eIt genus, est iu quantum praedicatur in ab raeti, T in quid de suis inferioribus, Cr non inquantum praedicatur in concreto de prima substantia, reluti accidentia sumpta In concreto, γtqvant lim, Gmn quantitas. Iterum, si praedicamenta per diuerues modos praedicandi Hylinguuntur: aue illi modisii uiunt ad disiuEtionem praedicamentorum causandam: aut praeter istos adhuc necessaria eri diuersitas rerum, a quibus isti morisumuntur. non primum, alioqui magis distinguerentur bomo Cr equus, cum disinguantur realiter, quam duo praedicamenta, quae per te non necessario difmguuntur realiter, sed per flos modos praedicandi nee secundum, aliter ὐstmStio praedicamentorum, fecundum diuersis modos prae-Quod ens rid te. Tenet consequentiae res enim qua praedica rur, praecedit modum praedicandi: aliquid ergo di guit praedicamenta, priusquam a Gendi. modo praedicandi instinguantur. Sane, prima termini siet Us disserunt: igitur non peνη. diuerses praedicandi modos. His,atque similibus rationibus arguunt contra modos praedicandi. Iam audiamus alias rationes contra modos essendi: SI ens ad Io. praedicamentaeolrabitur per modos essendi,cum in sint tantum duoscilicet in qui Cr in qualer duo ergo tantum essent praedicamenta. Sancis per diuerses modos ens in io. defenditgenera : igitur praedacamenta inter se non dismgutinetur reahteri Tenet confluentia: m dus enim rer ne omnes propemodumsensiuno non raniat re or maliter. Accedit ad haec, quod illi modi ens commune includere nequeunt, quia contractum non est de rat one contrahentis, alioqui genus esset de ratione disserentiae: cuius oppostum setis philosephus s. met. Sunt ergo diuers E ente communi, cola funet non ens, atque ita praedia ementa drstinguerentur per non ens, quod sit aburdum. Iterum, quando dicitur, se santia est ense atit iPud per se tenetur postiue, aut negative. non positiue; perinde
nim esset ae si diceretur, quod se eos sui V s: quod in quolibet genere ea ube elampo ibile. nee etiam negat ue, assoqui ens, per aliquod negativum ad I antiam contraheretur, erae tale esset de ratione Absantiae. Revera, contrahens aliquod com . mune, id, ad νοὰ eontrabitur, praecedae necesse err scuti rarionale contrahens an
mal, perfeStione hominem praecedit. uuare,s ens, adfulsantiam per esse per se eo traheretur ; esse per se, substantiam necessario praecederet, C sc esset aliquis conceptus entis prior, conceptu sub antis,quod sit falsum. Adbue, idem sit dissimum superioris, eri Ueriota e litius. m. .res esse, virtutem habet contrahendi eos ad accidor
196쪽
Lib. III. Com. V I. Dis. a. Quaest. io. cap. r.& 3. Is Εns diuidi
tis; pari quoque ratione intutem habebit, maccidentia eonstituendi sed esse in alio ab accident parari non poteR; eontradictionem enim impheat ristitur abesse, eis hon dicamcta
coneravitur. ne, per Illos modos, ens immediate non contrabitur ad ro. praedicamen-ra, eum prius contrahatur adfinitum in tum, atque ita ilia proposito, qua reum praedicamentum negatur de altera, non esset immediate; sed pupe demonfrari, cuius contrarium sentit pbilo Ubin primo poste rum: ergo Pod prius. Praeterea, quando 'vicitur, accidens sit ens in alae quandam innuit bab tumuem, quae prosesia, relati nem ratio scere nequit ; ab ente enim rationis ens reale nequaquam contrabiture nec ad istuu eZlat rationem. neque etiam relationem realem; siquidem aut contrahit,ens absolutum, aut relatum. non relatum, nihil em ei sum contrahit. non absolutum et enim absolutum G relatio ad diuersa genera pertineant, nutim ab altero non e - Quod no sint trabitur genus: eraeo ens non contralitur ad io. praedicamenta per modos essendi. -- est etiam locus disputandi denumero praedicamentorem,sic obiiciendo. Mutini decem partes ensis. Sane, quot modis dium opposto=vm dicitur ; tot etiam Cr reliquum s.met: cap. de ruo stasius antia Cr accidens opponuntur: aut ergo duo tantum sunt praedicamensa: aut totidemsib aurie, quor accidentis. I fuera, omne tradicamentum eII praedicabile. sed quinoe sunt praedicabilia: igitur quinasunt praedicamenta. Aut tu tuor tantumstat praedicamenta, quia rotidem praedicata: nec maior de uno, quam de aliero, ratis haberi poteH. Dems,quod persperabundantiam dicitur, ν h conu nit. sed praedicamentum vocatur generalisiimum, quod eR nomen superabundans: ν- num ergo tantum es praedicamelum; unum quidem es rerum principium: ergo unum praedicamentum: praedicamenta nams rerum principia rocantur. Dixi paulo ante hanc
propositionem a multis appellari Dialecticam. CAP. III.
D primum negatur antecedenss isti modi iuresistantur quatenus fundati t. sint er modus essendi; isti siquidem sunt decem, Cr decem otioque mori praedicandi ad confirmationem negatur consiquentia: esse nams non eodem modo dicitur; in praedicamento enim dicitur simpliciter, in reuoverὸ complex. , atque ita eodem modo bis esse nequaquam repetitur. Adadiam confirmationem, quamuis res primae intentionis,s abstute cox erentur,per i tentiones non disserant; si tamen visius ne intentionibus intelli Hur, per modos m-centionales distingui possunt. Ad 2. Praedicamenta non per quo cimp modos praedicau- αδ,sed per moris praedicandi deprimastis tantia disinguuntur: proinde nego quod res alicuius praedicamenti, de prima sub antia in abiram praedicatur. Ad probati
nem negatur consequentia: non mum necesse errint eo modosnt praedicamenta, quae pr.
dicantur de Iub antiis; sed quod a tali praedisistisne sumatur ratio disinsti praedic
menti , quatenus enim hi tau natura fundatur praedicamentum, estgeneralisiimum Duo mod/atremum, e lectissiimum. proinde resse intelleZta, uicenna non aduersatur. Reve- p dicari in
N, in prae amento vimoaus praedicandi deprima sibyantia, a quo ratio disti ηἱti pr*ος--- praedicament mitur: quia enim qualitas alio modo de prima praedicatur1ubstantia, quam quantitas; idcirco sunt aι inuicem d i ta praedicamenta. Alius modus eII, qui desuis isseri ribus praedicatur : qualitas nam praed eatur deserte, Cr de habit m de naturali potentia. Al boe diae cundo modo semitur sim praedicamentum intrinsesce. S in se iri qualitate generatisiimum, sualteraium, ac Deciali imum assignari
197쪽
Εns diuidi iss Pymander Mercurii
dic meta plave modi, aut actu, aut corres,ondenter di/iuElisint necese est. Non restos iis eis praecis di lucti cuniam modos praedicandi absolutἡ sumptos, nes necesaria vixerum diuersitas,in quibus distincta fundantur praedicamen a. Dicis, sortem, Cr eqvios magis di ingui, quam duo alia praedicamenta: γerum quidem est pιAd realem, non tem quoad formalem disinctionem. Porro, disinctioso alis inter prassicamentaeir maxima. Revera, ut dicitur i. poster: propostro immediata νοcatur, quando a pra dicamento praedicamentum negatur: non autem quando species a specie; eouueni unetenim in genere: Cr de subalteres,simile sit iudicium. Dicis, ergo T in to euia tu i o. praedicamenta non est in praedicamenta realiter disinHa, quod phi UM non probor. 6. met: 'stondeo,qubd quamkis nitima praessicamensa non disserant a trisus priamis quoad rem denominantem ;dsserunt nihilominus quoad denominationem extri solui me tene dum eR praedicamenta dicere absolutum cum denominatione extrinse
numenta de ea, ad quam consequuntur quidam ressectus. Ad aliam confirmationem, quὸd si primi in is essendi termini pro istorum sigii ficatis intelliganturse seipsis risinguuntur si reia pro rebus,ri intentionibus sub antisse disserunt per modos praedicat A. Ad A. Si quale decipiatur, quatenus est qualitatis concretum; sic certesunt plures modi essendi, quam ρα d er
uale scilicet quantum, agere Cre ars pro omni accidentis praedicamento intelligatur, hoc modo in s. modos essendi,scuti accidens in '. modos accidentium subdiu ditur. Ole autem non consiluit unum praedicamentum in generescut quid, cuia nimi momuibus subfle contemtis, rni uoce non conuenit,sint quid, his, quae sub in continent.. vi primam confirmationem, dico modum accidentalem non dathnguere rem,aesteriem rariare, sed essentialem, Cr intrinsecum. Crs dixerta praedicamenta primo esse diuerse io. met: si fis ergo, r non per modos sunt diuersa: Dico, praedicamenta disingui per modos, non realiter,sed ratione tantum ab Vss disinἷtos. Ad aliam eonfirmotionem, Aco res in illa includi, nee contractum esse de ratione contrahentὐ, nisi in differentiis proprie distis,quales non fui huiusmodi mori. Ad contrahendum autem eus,
icit eis, s aliquid formaliter dicant, quod non explicatur per enta commuta conco prum. Ad s. viros modo teneripotch illud enim perse, modum proprium essendisub-' santiae, non autem eatifalitatem dicit: illi autem modo,sub antia ab accidente d iugitur: esse nams ens per se, tu esse res in abo, funt modι opposti. potest etiam teneri negative: nihilsane refert, aliquoὸ negatiuum esse de rationesubstantiae; quatenus Orie nostro intelle tu: prima namq)genera, C implicia sicut CT abs Sta, per negationem a nobis apprehenduntur. A eonfirmationem, esse per se, licet secundum norum modum intelligendi, subsantiam praecedat; non ob id tamen praecisium babet conceptum a conceptu substantiae, modo concretiue subsantia fumatur: hoc autem dixerim, quis xnius rei, Aures esse possunt modi concipiendi ex parte concipientis: proindesulsantia diues, modis concipi poteLi. Ad s. use in alio actualiter ab accidentesiparari poties; non tamen posse esse in alio, quia nimirum dignitio non poteR separari a d gestor Heautem modus eri proprius accidentis. Ad 7. Lco istum babitu nem esse realem, atqueens reale commune, νt abfrabit ab absoluto, Cr relatius, contrabere: quarido autem diarelationem ex absolutum, ad diuersasse laregenera, reritatem habet in relati
torum. ne, er aboluto pradicamentati: at illa habitudo designata per illud esse in alto,eH fris. Iatio transcendens, er ideo nihil ad rem. Ad 8. In regula ratet in siupposta, in quibus eri eadem multiplicationis ratio. Praeterea, oppostasunt in duphci disserentiae quida enim fiunt ophosita formabie secundum proprias rationes, atque φθerentius in Fb in quo dissere illa regula, utim seruat ordinem: alia nero opponuntur,ut magὐ,CT minus pers tumepra cabile a Cr baesecundam esse non variavi speciem; bene timen secundum essentiam. I uesantia Pr ας-ςR temeπ accidens Mesecundo opponuntur modo. Ad cosmationem negatur consequentiar
198쪽
Lib. III. Com. VI Dial. a. Quaest. u. cap. i. 189 Passiones
erim per diuerses modos praedicini dissecratis,ae per Gera subiicibilia dismgutitur: Omne enim pria catile praedicatur m oui et in quales in quid aut de pluribus distentibus 'ecie,Crse habeturgenus, νel de pluribus d eremibus
umero, W pecies.s in quale, aut essentialeint dimerentia: aut accidentale conuertit Dier, Critave tu ad proprium: aut non conuertibiliter , C las accidens. at praedia P sic a discametuat Tuuntur fecundum diuersos modos praedicandi fundatos quippe sit per ' duerso modos essendi, qui a d ues enti gradibussumuntur. Negatur eis mi - : Treentu etiam eo mationis simibter; praedicatasquidemsumuntur, quat nus de iam oecundum artem dialecticam, problemata terminare possunt: non ac autem praedicamenta, aut praedicabilia. .mobrem feries praedicatum non dicitur ' ni lemmissis citur, de quo: er artiara casubsutram a issetularia xa, π corruptibilia. - aham dico,generabsimvm in dum nexatiue, nonnunquam hero aJrmatiis; exponi posse. Primi movi talis eri sin-fus, Me erigenerale, Cr eogeneral- νQuocum nihil, atque ita omnia praedicamenta, gen absima appetantur. Secundi γero talis, hoc vi,generale, π omvibus aliis penera : νου simpliciter intelligatur, nulli conuenit praedιcamentorum ;fγοὸ in ' ner c cu Met conuenit prassicamento. Ita , quod persuperaἷundantiam dicitur α-mbus modo, Cr simpliciter, πω oti convenit, quod γπὸ in genere, multis. . datam praedicament uut principi ormatia, non autem esseLMmm, qu sit rnum omnium rerum principium essedituum e principia autem formata mesta. Audiuimus eraeo quo- Epitonii modo ens in Io. praedicamenta descendat, νόi Ista controuersia non magna adversater titin, cum sit persuasum modos praedicandisper modos essendi ultimate, π res Momefundari. Hu ergo absolutis, ad entispasiiones dilucidandas traseamus. QvAEsTIONI s v NDECIMAE CAP. I.
rimus equia tamen cognostendi subiecti, assiones eiusdem magnum asserunt adiumentum, nobὐque intentiost de ente evisse,atntiliter loqui; hae de causa ,superioribus banc de entis passionibus msem, necesariam-- .. sisti triηψm inserere placuit. Inprimis igitur,scitu, er nequaquam ne- Ens liabere veglectu igna quaesto est proponenda,habeat ens Hras ae demoufrabiles poliones nee- ra pinionς ne. Oridem pbilosophus . comment. r. hoc quodammodo innuere ridetur: ER, immit entia quaedam, quaesse latcir ens in quantum res,Cr quae bruc insiunt sicunsim se, hoc es, de accidentibus esentiat bus teste Commentatore quae profeSusiunt ilMHUDones. Et rex. comment. 6. Qud quidem igitur γviusfientiae, est ens in quantumens. Ur de accideutibus eius, inqueti Ommentator. Et eo . Esse quaedam ait propriae mi is quamum ens, veluti numero par Hli arsubdis Commentator: Ens secundum
Ι identia, quae perseesbi insunt. Ex his ergo, dissimili- Aueri vari . Murt Ophi, ars Cummentatoris sententia, palam esse ridetur, en ι proprias inesse pomnes. Verum non me caligitie intelligi poteR, quomodo haec resse habeas ponoen nondum ratione,sed etiamformaliter, ubi eSto discrepat: in autem quae νομα, ν oternum, bonum, verum, res, aliquid, ab ente nequaquam ita dysentiunt. Commentator in hoe nou sat iἷi consare ridetur. Nam q. mei. comme. I. Em.
aperie fatetur s, σνnum, eandem Hrere natura fecundum modum, CT rationem
199쪽
ssecundum madum'siet flane migarina enuntiatio dicere: ens eri ens,nel dicere en'Cr ens, Cr non dicere ens eIt νnum, vel ens Cr rnum: unum ορο non er*noninium enti. 6. mei. comme. 8. tum philosophus,tum Ommentator disserentiam ponunt inter bο- Bonum. num Cr rerum; bonum enim in rebus, rerum autem in intestem reponunt: Falsem,in- Pit, ex rerum nonstat in rebus sicut bonum σ malum, sed in cognitione. in ιm r.etb. cap. 7. ait, bonum esse entis noni m. idem dicit i O. mei. comment. . Cr hoc nomen
unum quod es βnonimum enti hoc idem approbat in lib. d.d. d. p. s inflatione dubii v s horismi Philosophus mei. comm. 3. Idem, inquit, est rnus homo , CT homo, Cr ens b
mο,σ nihil ahudunum praeterens: per nibi tergo di singuitur abente. Et comment. s. eiusdem A. met. .mam igitur, ait, xnius Iu quantum unum es, Cr entis in quantumens es, eaedem persee pasiones sunt,sed non τι numerus, aut linea,aut ignis,palam quia eiusdem fientiae est cognsere Cr quidnam sunt, Cr accidentia ipsius. Ex quo patet HContradietio se ensis prinunum,sed γnonimum. crum haec contradi Hio, quae inlisie iam soluitur. adducti sintentiis se γidetur,facile flui potes: re dicamus sicundum rei veritatem, ens Cr rnum,alias traψcendentia idem esse omnino: distierre autem secvntam consiti tum Uum loquendi quippe cum emi ab rno indiuisio a datur Secundum hanc igitursen Ens non ha- tentiam , enti verae ponones non insent,sed ea, quae ab aliquibus entis pasiones νοcamhςx M p se tur,sunt ista γηοnima. seuera, passos aliter dini t Uῖbiecto sedens Crrnum,Cr i'' ah smiliter transcendentia, urit inuicem senomma, vi resis,m tunica: igitur non sentproprie, ac verae entis passones. Accessit ad hoc aut boritas aurcennae, a. Hae mei. c. I. dicentis, eus,er rem prima impressione, animae imprimi nostrae: νυ ergo,eadem coseceptione percipiuntur. Amplius, plura rni aeque primo copetere nequeunt. si es plures insunt enti passones, aeque primo illi inesse non possunt. AIquis ergo oria inter istas habemr. sed nullas ordo in illis inueniri poteR: ergo ista ex illis, propria entis passos appellanda. Adde, quod rna esset medium alterius demonfrandae, quod certe erimn potes, rnaseia altera non es siqerior, nes uniuersalior ' omnes enim conuertuntur cum ente, ais illius dispiationes nequaquam i, nec ritimae dFerentiae, nec pro- . pria: siunt ergo enti βηοnima. Amphus, quando plures uni insunt pasimes, quaelibetissarum formaliter ab altera, er ab ipso distinguittiesubieSti,cui profestb aliquid a in Q rare dirime dii. at transcendentia adensse ita bisere non possum siquide a qualibet illam enti addimur iubi nec etia alteri,quin contineatur ub illis: ista ergos sunt inuicem βnonimae. vocantur autem transcendentia , quoniam Ab nullo praedicamentaligenere clauduntur, quamis a philosepho hoc nomine nequaqua νοcentur,ac tria tantum aphilosopho p ta C Iusse legantur,nempό ynum,bonum,er ens. uicennuens,erres: recentiores p a addiderunt,aRuscilicet Cr potentia necessarium, contingens,causam ercaustu Crid genus multa. mpetunt autem enti eoru pasiones,quaeueb iis continentur erui mrame per se primὸ Exempluratia, primaJubstantiae passo,es per se exser acciden rixero, alteri inesse ubstantiae separatae,aeternitas,dis immobibras. buimmodi autem passonibus enovaratur scut animal ab homine. Sanἡ,nibiles in bomine quin insu a-mmah o tamen . contierso: proinde immobilitassubsantias aratae in hoc ab eure dia. screpat, quia fethcet ens,milli Talis competit: illarero substanti epararaesoli. Nee quispia mirari debet,cur philosophus in vii amedo tantum insudauerit A. eria. meis γnust emtis fisonisnum,cum inibi confra Platonem ius uret, qui arbitratus eIZ,γna e serri, habere prius ente. Haec quidem LEIUnt ad Hilosophi mentem, ais sententiam. aridam nouproprias passi contemnendaedoctrinae Hri,ens proprias pasiones habere aerbitratisiunt, ars argumentusne . Aia abibueresententiam: Si ens, inquiunt, proprias non haberet pasiones demon- ' frabiles: igitur in metaph sica, nulla inueniri pset demonfratio , quod est falsum ;esi resim nera sapientia. Tenet consequemia ex L post: cap. io. In omni, inquit, demon Ararione, necessurio includitur primus, ersicundus modus perse,eὸ riad concluso δε- .mosra-
200쪽
Lib. III. Com. VI. Dial. 2. Quaest. II. cap. 2. I9IDemo.
nitionem sublesti Er pay m. s ergo ens non habet ponones, de ente conclusio demon- spatii formari non posiet demon rabitu ; π ex eos prenti in metaphy sca non foret aliqua rera dem fratio. Ninu, quod es commune omηis ierio scibiti ,subie-εῖο primareris philo Vbiaede e non condecet, chescientiae nobilitate, caeteris prae- set omniumscientiam ubieHis, Abiecto theologiae, aesanctarumscripturarum dotaxat excepto sed habere passones demonstrabiles, autἶore philosopho r. porti ca. 22 es commune omni subisit cibili: Vna,inquit,scientia es, quae es mi uingenerva oc es, νηius sublesti, cuius sunt principia partes, Cr ponones: ergo quod prius. Favet huic
proposito avicenna primosiuae mei. ea. a. Propria nquit, accidentia,quae metapb ficus con erat nonsunt ρ pria alicuius praedicamenti,nec posunt accidere ah i,nisi quod es ens in qua itum ens. Iterὐm,nnum, bonum, verum,Cr os,res, CT aliquid,p dicantur Dde ente con sim sunt igitur propria , re patet ex primo topicorum ex dis itisne proprij. Sane, quaecunque uasest habent, quod rnum illorum inest perse primo iis, quae Soluunturea sub que continentur, aliud vero non ita per se; istud ritque erit accidens primi. sed ens, tiones. Cr nnum ita se habent, restesta eorum, quoub ipse continentur; prius enim competitens, quam r m omnibus sub ente contentu: ergo quod prius. Ad haec autem atquest miliastile es res=οudere; si scit enim emi, pasiones habere, non quidem primo, Crpersee,sed eorum, quae sub ipse continentur. Etenim ch tydentia communis, determi- ouore ensa tis, ac coalitum caret principiis, ex quibus propriae passones uer olitae siunt s- liabeat propricus autem resse habet inscientiis particularibus, quibus ibunt determinata subieEla, de as pastatoines. prima principia, ex quibus istarum propriae passones descendunt. Porro,omnes istae av-rseritates, Cr philoseph/,σ Commentatoris, Cr uicennae,prudentersiunt intelligendae, nempe res habere proprias tasiiones, non quidem primb. unde CT AGRoteles ait, qua
huic insent per se, sed non dixit primo. Itaque, hoc modo omnes illa avtboritatessolui poseunt. Ad primum ergo argumentum dico, de primo subierio, quod es primum, pri- timitate diriuersalitatis, non haberis entiam demonsratiuam per se primo,sed pesse non primo se habetur mensia defigura, quod habeat tres, propter triangulum,sed rest non primo. at, deuelle to primo, primitate immediationis perse,Cr primo,scientia de- monitrativa habetur. Ada. Dico, ens esse subiectum scibile; non tamen persee primo, clames in totamentiast peri notum,quia prima impressione nolu mpressum ex hoc ramensiquitur, ens non perfectesciri, quoniam non primo pervitur ,sue cogus rari ad s. Dico, ista quius non praedicari de ente: sicut tunicam de rese; sed tuam e- ,
nuntiationem esie eiusdem desestse. Ad confirmationem,negatur minor; moi quidem,m inquius eadem perseitare insint ommbus contentu sub ente: proinde reum, quod cum ense conuertitur, per se, quemadmodum , Cr ens de ommius praedicatur; unam enim, eandemque naturam cum enses viscat, quod cum ente conuertitur. Itaque enimo dam filosophi, ac Commentator u APDinam, proprias pasiones non habet, tiati, sis de iesis dicuntur, sene istis rima, de quibus posiac diffutabimus. CAP. II.
A antesic dum quendam modum disputandi, probauimus, emi r Transere ras non inesti passiones: verum penitius hoc dissutationu genus persim ' tia non praecuri cupientes ; inquirere placuit si rea,ais alia transiendentia. e entesmicantur forma
maliter praedicentur: formalem aurem voco praedicationem, ruxta ivam,
dis leuria es Urialia praedicamur de dionito. Et primo quidem in mense M