장음표시 사용
211쪽
Novem e-- numerantur: sic emm docet Mercuriin, ad Tatium loquens, dias io Bonum,itiquit,
ditiones boni ipsum adituum est vult esse 5 omnia propter ipsum, nullo tempo- Q - deficit & uniuersa vult esse. Proprium quippe boni ὀ Tati, sese notum.
Praebere. Muem ergo conditiones bovi ex Mercurio numerantvre nempe omnia L .giri micupere: nustius rei esse indigum: a nullo messiue nullam habens admixtionem. mah: ntita podonibMIubri semper esse aἷtiuum: nunquam deficere: omneta seri propter resumsese notum praebere.Hae profeCto conditiones persedi, abflatu boni ob deo
conueniunt optimo maximo. Plato in principio Tmst aliam addit conditionem,videlicet nulla in idia moueri: Si quaeris, inquit, quam υb causam iste rerum author boe rnmersum conitituri bomu erationus aute nulla unquam aliqua de re intii dia tangitur Ergo quum
liuor ab eo alien/fimus esset, omnia sibi, quantum sieni poterat, similia feri noluit. boeidem a Mercurio dialog: r . approbatur: Moi talium passiones deo non sivit asscribendae, inuidia, superbia ignorantia, imbecillitas; nisi enim deus faciat omnia, aut superbus est,aut potius imbecillis: quorum utrumq; ne sa-Voluntas Dei rium: Deus enim unicam propriami naturam habet, idq; ipsum bonumbo ut a riu - est: bonus autem nec superbus est, nec impotens: ipsum vero bonum deus est: bonum quippe ipsa vis omnium agendorum. In . clepio: Voluntas dei, ait, est bonitas omnis: haec eadem bonitas omnium rerum, ex diuinitate eius natura, e si nata; ut sint omnia sicut sunt, Ac fuerunt, ec suturis omnibus de hinc natura ex se nascendi sufficiat. Et paulo post V luntas dei caret initio, quae eadem est,re ubique est sempiterna: vult au
tem omnia bona,& habet omnia, quae vult: omnia autem bona Sc cogi tat, & vult. Non temere a Platone in Minos, ue de lege, vir bomu deo I missimus dicitur: sacratissimus omnium eri rar bon pro 'banissimis contra vir malus. Bonum etiam vim habere attrabendi in libro de amicitia docet: Bonum est,inquit, quod trabit, non alterius. sidiui gratia. Bunum uisisseeundi m Platonem,err deismilitudo, atque exse attra suum, obsiui bonefatem: igitur eΠ omnium isti,favens omnibvi, nusti rei noxium, alioquimgratia,aba adst trahere nou posset: hanc ob causam in Impparcha ait, bonum esse duplex: rnum, quod elisinu: alterum quod ill adfinem. Idud propter seipsium./oc propter aliud expetendum: issus appetitio, nolunta I uius eleCtior istud renerandum, hoe mle: in fruimur, hoc otimur. illius adeptio, alitudo Avim lucrum v eatur lucrum igitur eli boni ut tu acri sitis, quod ad rei, boni cot equutionem conducere potest : quod reia huic non prodest, nec ipsum rtile est, c eius adeptio, lucrum rosi diceret Plato, eri duplex bonum. νη-fmphciter, at udsecundum quid primum est inti, fecundum est ad finem: in primo est beatitudo, infecundo est xtilisas,s ordinetur ad primum. rero detrimentum: in primo est fruitio, in secundo er rsus: abusu reias Himu nuenta, π fruimur riendis. Dialogo a. de repta. Bonus es deus, Llum autem bonum nuxium, quod autem innoxium eri mala non facit. Et s. de te ibus, vocat deum patrem bonum, Crsilium adeam boni. Ita conditiones reri summis boni Iecundum Platonem tot, ac talesnumerautur,omnia largiri: nuta inuidia moueri: ad seque si gratiam trahere omnia: nul rea esse noxium mati non facere, omnium esse perfertum, π absolutum finem, ad quem omnia sunt ordinanda atque dirigenda. Hu con entire ridetur μι fpbus mei: com: s Bonum est, per quod dissonitur causa suus, μm te eam: 9. bonum sit natura prius malo,quia bonum sit ens, malum autem non ens, γtpote priuatio boni. 'tbagoras dicit deum monadem esse inluam reia du irarem rhoe est, deum esse principium bonorum,siluam Hrὸ malorum. bae de causa Aristoteles dis Iu omnes ad materium reduxi L Numemus to acu nobisis, riam boni inueni-.
212쪽
Lib. III. Com. VI. Dis. r. Quaest. Ia. cap. 2. 2O3 De boni-
ssicit esse inuentu dissicilem: Via, inpiit, intelligendi bom optinu rea esZ, ut primum inligantu ensibilia omnia: deriderimi ph eri ipsi ies'iciantur, ae inde ad intestgendum ipsium ens eleuari. Haecisi primo G de bono. T in qu tuto, si aeuo quissium, primus deus, qui est bonum: imitator eius, qui vi omnium crea-
is secundi, non quidem i. ' a metri Hotm,sed personas ostendit: mim aliquando Uta, personas inficabat. CAP. II.
De boni te dei, secund philosophos.
r primui , quae dictasin justicere possent; pia tamen huius rei inquisitis,ad: pietatem maximefacit, addam er alia, ab νnoquoque nere philosepho, hi- iari animo suscipienda. mto, butus diuinae virtutissu naturae, diuentis Plato. sinus inueseator, in Protagorasic loquitur, atque asserit Jominem bonomi eniri perissicile esse, feri autem posse, re ad aliquod tempus. sed cῶm bonus fuerit, perseuerare in bonitatu babitu, ni dixit Othagoras, imposibile, minime humanum,
sed tum deum bre bonore praeditum: Me ergo nomen, bonam sti deo con mere Plato apertisime docet. Cum resta mala, id iat, peccatorum poenae a deo nobis i eruntur; ob id tamen, deus author malorum minime e t dicendus Melius eR autem Unquit Plato in Goza sic noscas/gari,quam permanerem scelere. Disexto derepta: ideam boni di- . . emescientiae, Cr Meritatis eouem. Et hi de reptib rHaee idea boni omnibus omnium re rurum, Cr bouesorum causa era renitatem ex mentem praebens: quam necesse est ridere, qui prudenter, aut priuate, aut publice aliquid agere cupit: quemadmodum, Quatuor tainquit, ut efficit, ri Omnia rideantur corporal ter se immxm bovum in regno intesti- milio dinea gibili. Deindefcutfidat luce euaci tri=ηem; non tamen erinis nec Faesa lux; si immum bonum noueri inaeunitio, radius aut mens cognsens, sed maius. P fremo, quemadmodumsol dat ortum, augmentum, alimentum risbilibus, ipse autem non vigeneratio, resfacta sic Mnvim, non liam praebet relus,ri intelligantur,sed eri rumusci σμbstantiam: ipsum autem non elisubsantia sed maius, Cr melius dignia rare,c potesate γltro Uantia. Adde, quὀdscut praeest huic mundos Cr imperat; sic imperat ira bona mundo intelligibili. In septimo de repa fingit bditantes tu terra, quasi insiubterraneo decu esse, qui a pueriι assueuerint istie ridere in parietesta rorum mulachra ab AEquo lumine repraesentata. Me nos incer νmbras esse, ritatu autecampum, veras res, apud superos esse, Mi eR idea boni. Simile quiddam a Numenio Nunaenius. dicitur bb: ramo de Mus: Curporatia vult, a sigias, Crsi sibus quibusdam eo rehendere pupumus, ipsium rem bonum a nuci infit gno. auare,sicut aliqu/ι indecuti.
sedens, parvam nauiculumsolam in magno pelago inter undas, acutierisius yno intuitu Bonu verumpe 'exerit;*longe asensibilibus resflam intueri poteta Si quis aurem siensibili- lacile coobus detemus, iisus boni quasi phimasematibus mouetur, ae ideo putet sontim inum per g0'Ri exisse, rebementer peccat; maumerum phauroma inius eii. Simpliciussuper Din Simplicius.ctetum, contra eos, qui duo principia ponetam,&ntim,scilicet er malum ex Zoroastas impietatibus: Visitas, inquit, necessario praecedit multitudinem, o stas ex participo. Done restatis extiterunt. In principio operis diuini, omnium rerum fons, er principium
est ipsum bonom. Nam quia omnia e cupisiunt, id omnium vi principium eo s. iachipse quoque bonum cunSta producit, prima, media, cT extrema. Neque principium Bonitas est momoris habet Luctas divi μὰ qua bene e Ela fundi neque deus aliquando iam, ab-Ce a quando
213쪽
similitudo. Proclus. Plotinus.
yregatus : er proiadentia eius, quia toe per. Cr WAs eri. Cr boum est, omnibus robus infunditur,nt νοda meritum est. Et quemadmodum a lumine tu omnia irrad/-- ruri ahas rident, alia mdentur; abagerminant, aba proseminantur ' atra albescunt, alia nigres uni, rnumtuoque re aptum est, sine semunis tibure ,sc, -ὐ multo magis ex immense bonitatis Ionte Omnia accipiunt esse, CT congraentem natura rnorum, modum, ordinem Proclus. Anatura, inpΠt,diuma, Omma gregatio bonorum: s p diis orbe bovi dimittitur inde. Itas ex do bina Platons,mmob, Simplis, ater e Procli , Dei bonitas, ea a eli Omn. boni, omni reritatis,fd cognitu dissicilis, ob eam, quam nsibus habemus amicitiam, ac familiaritatem noxiam. Non mirum ergo se heris, aeteres fi bonὼ negleotissmulachra sequamur reni aetermέ boni. Hos etiam, iminiatur PAtiuus emn: r. hb: 7. capra. IPud,inquit,est yerum bonum, omnium praefantissimum, cuius γirtute caetera quoque boni participi sunt. Cetera hero duoἶus praecipue mora ita bonum babent, tum P a ii ita faSta . tum quis o erentur ad ipsum: proinde,s appetitio, aZιο ad optimum est bonum; consequenς est, Vsim bonum ad aliud nun aspicere, nihils aliud exoptare: esse rero fumem, quietum omnino princia pium, fecundum naturam exordium adtrenum, quud quidem caetera a ui s btudinem efficit bona. Me autem bonum super essentiam misit, sper acti em ntel EIum, nonum est si, atque intelligentiam. quin etiam idipμm bonum oportet asserere, ad quod omnia res cui circulus. ruutu , inum reia ad aliud non refertur se enim istud quoque rerum esse consat, psium bunum esse, quod omnia appetunt. Oportet itas i sim si iter permanere, er ad
ipsum cuncta convertere: quemadmodum reuoluitur circulus circa ce vinum i quo lineasngulae producuntur. Exemtio nob. ad id flesse poteII, qui quasi centi m est ad lumen, quod ab iis dependet, ut ad ipsium a edtitur de ci cum isto ex sit ruericati omodo bo que, nec ab iri alicubi separatur. Omnia igitur bona, a summo bono suunt, Crinistud Wim sit 'it refutiat; qu a fili et unde exeunt, redeunt mina. Omnia Fanὸ appetunt bonum istud, sed diuersimοὰe: nam inanimata, ad animam reducuntur, anima nero ad ipsim bouum per intellectum: intenStus rero post ipsim bonumsede obtinet. quispropter rita ita; quibus diluere datum est,bο efiiuricanda. thter intenctus qui luscum huelligemria conuenit. Ita ,rbi uns rata rua cum inteste tu riget, dupliciter aderi bonum. Haeeeri P liuiscreta, de Ammo bono, atque abscondisa theologia. Deus planesi a nos eo iri sellectis. Ait bonitate, er eadem adse trabit, qua condidit: ina elli rita animae musti gentis, erpost bonum. in esseCtus tostit amenamsi ita intelligensiae eintestiatus,eIlreritatem inredgere Hritas rero, me dei bonitate inte io non posit, ut patuit ex Platota dostri bonitas ergo dei, in anima intestigentis, primum ratae aradum obtinet, deinde bitesterius. Labroa eiusdem enn: cap a. boni naturam abunde describit: ER, inquit, rarum er summum noni natura Ionum i quo omnia dependent,quodue omnia appetunt, accipientia ab ino principium,m ei Qui Q. eiusque peritus indigar il sim rem nullius egenium, Usummi Iussiciens,rubii perutus am petens, mensiura omurum, atque terminus: ex scit o producens intenditam, essentiam, animam, ritam, rursus ab tionem circa infestinum: ipsem estsupra pulchrum, σφverea quesunt optima: tu mundo regnans inte2gibili: quia sine inte&Elus eIιωellectituinquam, non quatis noster,sid qui habeat Omnia, si omnia, sicum habitet, sibi prinisurvitus, habeat cunEla non babens: non enim ea possidet tanquam alia, nee i se ex litatius, neque suae sint in re, singula segregantur a Mulb; imo reia quodlibet eR --
uersium,eX νbique, neque tamen confinduntur cundia, sed rursus gula distinguuntur. Sunt autem π prima bona, sunt σsecunda,Ant quoque tertia: cuiatis circa regem seuersertim: i s rex bonorum omnium causa es, σist ingratia omnia. Denis, o east udum fecundasiint, σ tertia circa tertium a rabilis plane haec molim theologia, sua Er boni naturam, et inte&ZIM diu , ais attributorum nrutarem, ord ne sues
214쪽
Lib. III. Com.V IDial. 2. Quaest. Ia. cap. a.& 3. ros De boni
quaedam ab eodem depromuntur e . a. lib. 9. cap. r. actando dicimus rutim, movit, er
udo dirimiti ipsim bontim, unam eandems naturam intestigimws. Illud vero prima dicitur, quiasmplicisiimum, si fisi sciens, cp omam non conRat ex pluribus; ali qui in ea, ex quibus componatur referretur. Di sus non est in abo,quoniam qui idest hi alio, es σ ab alio: nusta ergo in eo compositio, π nihil eo Derius. Sore si tale es s0nx m est boretim, proculdubio eius rita, est purus dolus, quo caetera sunt in actu, Cr riuunt ;sie enim docet Ploimus emL 6. tib. 7. cap. 2o Hirtus , iure, istendius, vita, anima*λeus in boni gradui versentur: nam Cr vita ipsus boni. cap. ai. aEM es; imo heroa- Plus ex iis bono dependens, a quo amor accenditur intellaeum: torpet preseCtb ani- Vis summi miti pri quam boni lumen acceperit, ipsique animus exste recidit re pinus. Pinquam vero a bovi lumine animus eR accen , corruboratur, debacchatur, tilis incitatur, 'sem a togtur, ab eομblatus, qui infundit amorem, Cr inrevectum. Neque qui quam mirari debet, imum, quod animam fluitur bonum, tantam potentiam habere,dum ri- delicet a Veiisium trahit, quia nihilse melius esse patitur, cumst imum omnium vinmum, cuius notitia es magna, quae illius intuitum praeceint,ad quem chm accesserimus, milogus. completur in nobis boni cognitio. Itaque bonum rerum, Ersi tim ne Plotinu, docet
est, a quo omnia dependent: quod Omnia appetuue: ad quod omnia redeunt: quod eri super omnia sit fu=ciens: nullius rei indigum: adse trabor omnia: primum bovum
animae: lumen intellectus: veritatis, Crsicientiae cavi: amo fons,Cr origo: denisue ο-
ram bonorum principium, medium, σμῶ, a rus purus, Cr rita. CAP. III.
De bonisne dei, secundum theologos.
Dmodum praeclara sint, quae de Dei bonitate, ab insapientiae sudiosis
depromuntur tetamonia, taeis animum allic sint d uino γυL Ziritu in tos, putem esse luculos. PoHerge, i orum admirabilim,fulliantemci AE trinam, ad theologorum, a nStarum oraculafripturarum, transiuniam mihi esse arbirior; ut ex ita,neluti exfirmis tertibus, mira - . tide dei bonitate audiamus, percipiamus, denique sepiamus: nam er iis bonitas,' dum quandam dictionem hebraicam, Inam, propriesporem, Craus tu gnificat. Sapor eius, inquit Moysis Exo: issicut placenta. Transfertur aurem ad seporem exteruum, id est, ad decorem, seu bonam rerum issostionem, quae inde eossu oet,quanssio in omni parte nitae fruamus decorum, er bouesum. Pst iis. bonitatem, cr disciplina,
aliter, bonum saporem: Graece est χρή-τροκτα, bonitates comitate benignitatem, humanitatem. Paulus ad Titum cap. r. cum autem χροτ τψs, id es benevitas, CT amor erga humines apparuit Ibm. ii. Iode ergo bovitatem Deis permissem in bonitate.
A vfinus, nertit suavisitatem. Ambrosius: Iocunditatem feci i cum seruo tuo, hoe es, fecisti ni deleStaret me bonum. Hebraei, bonum nocant, Tob, quod significia amabile, iucundum, utile, gratum, humanvim, benignum. Congruit hoc ipsus boni naturae, quae ex se amabissi es, rtilis, Crgrata: hac de ea frequenter insiriptum Deus γocatur bonus. salii8. Bonus es tu, id est, beneficus, Couauu. Et 72. ham bonus fael Deus. p Et i in Gnflemini Domino quoniam bonus. Et iῖ . Laudate Dominum, quia bonus δε- re, '. misius. Iu tb u Tufius bonus. Paralip. yo. Dominus bonus propitiabitur cvnm. Ier. 3. Lam. Bonus sit Dominus seranti in eum. Maiit. 1'. Vnus eLl Ionus Deus. Proprie bonitas in diuis id tritumnuo congruit. Pia. i a. spiritus tuus bonus.Heb. Ianitas. Nam
sismadmodum potentia patri auribuitur, coli sepientia i se etiam JuimisuAtice a bonitas:
215쪽
De boni. zo6 Pymander Mercurii
Isidψxu . mum bontim, quia incommutabissi e inquit Isiarus desummo bono er corrumpi ο-mnino non potvi: creatura rem bonum es,sed nonsummum, quia mutabitu est. R Cte ergo dactum est a Dion so . oevagua de diurnis nominibus cap. q. boni nomT-tione excellanter empiternae deitati, theologos attribuisse; ipsa enim ad omnia ex sentia suam extendit bonitatem. Eten sicut nofer fui non ratiocinans, nes praee i , sed per Usum esse, illuminat omiua, istius lumen participare Palentia; ita quod eri bonumsuperflem, persuam essentiam, omibus exis entibus proportionabitur, immittit bonitatis totius radios: propter fossul iterunt haestigibiles, Crintel7eetuales omnes, norit in des iis σμυῖ mi er hirtutes, er operationes: propter istos sunt, er ritam habent ita se angelis. emtem, CT imminorabilem abominu corruptione. Ex bonitate Dei habetur in ipsis,er collocatio, Cr continentia, Crcinodia, Cresse, τ bene esse, er ad ipsam scut eIZ posibialosse configurant, cr boni firmes sunt, ersequentibus communicant scut d uina lex inducit dona ad Vsti, ex bono reuientia. Inde Vestiones, discretiones inconsissim quaecuns fune coelesys Hierarchiae ex fontanasum bonitate, ex qua datum est illis, m nifestare occultam bonitatem, er ese nuntios diuinissentit: cui lumina clara in Bonita dri in terpretatiua eius, quae in abditis proprietas. βd π post ista sacras mentes, animae, πhQminibu Auaecunque animarum bona ,sunt propter bonum bonitatem. Sed Cr de tess irrationabilibus animalibus, er animabus si oportet dicere f cunt acre ecat,er quaecum in terra extenduntur, er in aqus vitam sortitasunt, Cois terra cooperta riuunt, pr In sii hu -bouum astimata sunt, Cr riviscata. Et plantae omnes motivam, tritiuam babent vitam ex bono, ex quacunsue inanimata, CV non vivenssubsantia propter M- sol imago num eR. Itaque mauisem diuinae bonitata imago, magnus es iste, coemper splembonitatis. itaminat, ita nari Falentia omnia, creat, rnuficat, continet, perinscit, mense est exiRemium, erctium,er numerus, Cr 'rdo, π ambitus, σ causa , Cons, auget, mundat, renouae, ornat. Pulchre etiam modus inueniendi heri boni ab
Augustinis. sugusim ver Nat 2ς describitur: Excedat, inquit, cor resimo omnia rise, inteum lio, νniuersas cogitationes: totum ab animo reiicite, quidquid occurrerit quod cogitare postitis: dicite, non est istud: non mims ind eset, mihi iam occurrisset. Ita de re bitis quoddam bonum, Omnis boni bonum, unde omne bonum ;dscitur enim bonus homo, y bonus ager. adiunxisti, quoties dixi si bonum, bonum plex, ipsum bonti quo cun- Hasent bona. IIIa, quae ridentur nonsum bona, invasime mutabilia. Et Psal ro. Deus est bonus, erdue bonus, er summe bo , Cr nuri alio bono, bonus: recedendo inde, ta malus. ὀe ergo: Domine Pssimissi tibi' mobrem Dion; s Areopagitas ὁδε Deo dicere corsueuerat: Dem non es ens de uper ens, super dominus, super b nus. Cre. quia nimirum sit minarum essentianum excestentisiima, Crsul lentissima eatis: omne nami bonum, cui es Deus,aut a Deo,secundum triplex ea fartim genus. Cum ausi igitur bonum hoc, er bonum inriton haec omnia,G bonum inuenies incommutabile, quo melius nitit, dignius, nobilius cogitari poteIL Baselius Magnus GuRit mon: cap. 19. Huius, inquit,summi, ac Peri boni conremplatio, velorum thesau rus gr. hae autem rivimοῶsunt,ri cum persestam eorum prosequissi si cognitionem, possessionems adipiscantur; resue s tamen in ea liceat intueri. Er confra Eunomium lib. 3. Bonus Deus, inquit, er dicitur, Cr eir, non astrudiam habens bonitatem, sed naturambi innatam. Et fiuper primum Psal. Bonus es Dem, ad quem resticiunt omnia, quem ν-
niuersa cupide expetunt ratu ra immutabis,nasti obnoxius perturbationi, expers m rata ex tristitiae, temperies tot Ions scaturiens, luculenta, CT exundans bom arith surus nunquam exhaurien , cuivi naturam amantiores hiatu mundi ignorantessaepe quae nustius sunt momenti admirantur. Et in Psal. ii . Bonum sir, quod omnia expetur
cli susio: Linum autem Deis AT primum, ac perse dissimum bonorum obrosis insuper i tam
216쪽
Lib. III Com. VI. Diat et . Quaest. u. cap. 3. 2or De boni
rei sculum: Bovitatemfecita: Lisutisfeci formam δο- ρυ radice ram habens, Di conscientia cubnescit,frendes cxandesiis: me aliunde ascendunt virtutes absimi te bom. haec bonitas, bonos cur perfectos confluuit emo rita rimis costi- son iratis viagi uos, ut amentse bori, habentes unam bonitatem matrem, amicam; CT ista amee ioAzramicos suos. I demeImmmum bonusimpliciter, Pippe Pi habeat omnes boni conditiones per ea simas, abeos mant omnia bona non quidem velut a caussmiudica, sed poti sis aequivoca, unde er excestentiori modo in ipse hi uenitur,scuri calor in sole: bb m habet rationem perfecti: ergo appetibilis; rnumquods en seu fonte, ad perfeStio rem tendit, quod sit xltimum appetibili: Crboc dicitur bonumsimplici rori alia vero quia bac persed tonu dignitate racant, bonis fecundum quid, er non . 'tr
Drmatis cause itationem: quod enim sit primum in causando, nitimum eu in causato: finis. zzη-2 primo calefacit, quam formam inducat; calor nihilominus in igne, ormam substa nitialem consequitur. In ecusando bonum primum inuemitur er sis, qui mouet agentem: deinde amo esscientis mouens adformam pinremo accedit forma. In causato autem ordo inuertitur: nam primum eR ipsa forma, deinde Hrtus esseCI postremoratio boni Caeterum, quam is sonum Cr pulchrum idem is bieSto, quippe quaesuper Bonumdisit eandems amfundentur; ratione tamen ab invicem Assentiunt bonum enim ad ap-a pulcbao. petitum, pulcbrum rero ad rim cognostitimam attinet: bonum eII, quod omnia appotunt is rationem: pulchrum autem rationem forma obtinet ;fquidem in desita pra- Pulcimam re portione consistit, cura nimirum, rebus debite proportionatu,sensu maxame .felesti- spicit forma.
r. scuti in sibi ilibus G tu enim quaedam ratio eΠ, omnisque virtus cognoscit Ma. si iam autem, per asii lationem, cognitione e cimus, similitudo rero fr-mam intuetur: iure erra, ad ea ae formalis rationem, pulchrum re ficere diximus. δο- num in rotuntate eon sit, quae tum fias,tum actus rationem balet: reficit nam es--m, ut obi situm, aZtum , risiperfuionem; hae etiam de eos in debito ordine, Bec atque modo inuenjat 'aestari at, necesse err omnino. Duera n tantum vnum consuit in s
suo ' dicitiis bonum, in quantum in prefestam se enim in appetibile perfeἱtum au- cie modo dcrem dicitur, clusecundum suae perseestionis modum deeri nibiti id autem esse non potes, ' diης nisi perfixam firmam: forma autem aliquespraesinovit, o a ua ad ipsam necesariὀα
ο equuntur: igitur, Haliquidsit perseelum, opineu, nec Ormam habeat, e ea, diuae adiimam consequimetur. Porro, principiorum materialium, seu se cientium dete minatio,heu commeosiratio ad formam praemigitur; er id quidem modum indicat,mmensiura modum praefrit: imi Hro forma beriem ; νη-γο- enim per formam
isecie coinit usur: idrem Acitur, numera eciem praebere. dist nitiones certe nu- merum significantessuntscut numeri s. mei: Etenim quemadmodum numerus per aι ditionem seitatu γariatum, ita plane dissinitio, per dFerentiae adiunἷtionem,ablati ne . Vormam autem, inclinatio adfinem eu ad a tionem rei ada uidhuiusin di conseivitur: nam rmumquodque quatenus AZ aEm, in id, quod congruit naturae, Cit, trudits Odplaia ad pondus, ordiriem stiliare ridetur rex quo patet suom ri in modo, inspecie, aine in ordine ratio ban, consi M. Caeteram, sicut motus eo pota naturali, terminatur quidem simpl=citer ad ruimum; Iecuniam quid vero ad medium, quo itur ad ritima, a quo motus terminatur, dicitur terminus motus,eὸ quod aliquam totus partem terminet, ipsi quoque xltimus terminus, helesi res ina, in quam tendiatur, ripse locus, rei forma, cur quies in re ista: id, quod eR appetibile, motum appotitus terminans secundam eui id re medium, quo tenditur in aliud, utile rotatur: via id rero quod appetitur, hi ritimum, resar rei, in quam per se appetitus tendis, motus . appetitus total ter terminans, nomitiatur honestum; honesti qui rim dicitur, νοd Honestum terse demeratur. Id autem, quod appetitum terminar, H quies in re desiderat , eti dele titio.
217쪽
De vero et os ' Pymander Mercuri j.
tram est perfectus: nam illius essentia sit stim esse, cui tam accidens nimρered accidere poters, denim ad alipiod extrisecum non or tur: er baec e&l triplex p'' R Et clivi,eonreui . caetera vero omnia, boxia Acuntur, causebter Cr extrim e ''μ' bovitatis di iti in; ρρορννι otem bovitatibus,formaliter, Cr intrinsece νnumqvodseR bonum, iatiue, exemptimer, atquestishter, bonitate quidem di-' tibia, similitudine aurem isti ,formaliter, scuti aer lucidus luce solari. It ,--- Odi bonum appellatur, diuinae bonitatusbi inhaerentes ibtudine, re eitIor 9-terflua bonitas ipsium denominans. auidst ergo bonum, νι pasilo emis, er ina Po2 ς ruina bonitas, diata. QIAEsTIONIS DE cIM AETERTIAE. c A P. I.
Messiti a bonitatis negotio, ad reri, reritatos indagatisnem transires simavimus, ni Asilutum de emis pasionibus studium habeamus. Poro, rerum bifariam intelli potest: mo quidem modo, quatenus contra fa sum disinguitur, alij dicunt, formabieri σμ eri relatis quaedam, qua compstio, rei diuisio, quae elisecunda mentis operatio, νera reuas
dicitur ab eo enim quυd res eri ret non est dicitur oratio rera hel falsa haee utem quoniam abstrahit a relatione reali, π rationis, non eR idem cum ente realis idcirco istius passo diei non poteR. alio modo accipitur, quatentu disinguitur contra fium, ut aurum rerum, σ aurichalcum, quod a nonnubis nominatur materialare, dicitά rei naturam babentem ordinem intesgibilitaris ad intelleClum. Verum ergo ma-
omodo .st ter aliter vi rei natura, ut inteluibilis, Nicognoscibil. abim ectu. Ita6e reo, io enus. cr verum materialiter sumptumpunt idem, quippe cum quo bet ens,st ei omi Ω- yibile: iti uini se rerum. Ens ego σ rerum seunt idem. Sane, rnumquodque eR intel-hoibile perfluam entitatem ; reoquidem, qua maiota sint entitatis, expui natura funemistis inteluibiles; er quae minoris, miniis; προ nullim, nitit: quod enim nis est, mueontiumscire L pose: igitur rnumquod ' est intest ibilesti se, quoniam non d smeiatur res σentitis rei. nam scut ad entitatem coloris, sequitur risibilitas ita ad. e. euiu cunm rei entitatem intel7isibilitas, suae est apta conformari intellectui, quum an
gubdammodo omnia. Cum igitur rerum, Crens conuertamur ad Diulam, Cr ens
α ritata. Etenim quaelibet menti seculati , magnopere incumbit veritati hi ueniendae,
isto habendae; ibius rei nis eu reritas, erfnis quirim ritimis sed prima philosophia
eri tatas igitur ad ipsam maximessestat consideratis veritati. Ampsiviscientia reris fata per causam habeatur necesse est; verum namet non pers m,sed per verum e I ficitur, σstitur; demonstratio enim, ' facit scientiam, est ex reris, er hissimilibus, i. poster: sed prima philosephiη, est cή arum considerati , I. mee: rex: com: Τ stituis es esentia peritatis. Item, ista mentia, quae circa veritata sudium maxime o
cupatur, eri proprio nomine reritatis mentia: a rerum namque considerataram vim,
rubus silentiae denominatione Ortiuntur. fedprima Hilosophia, maxime Hra contemplatur, νtpote primas causa , ρ σέ principia, ex quibus omnis veritas profuit, atque proficiscitur,praesertim in causis mi uocis: igitur1'eculatio veritata primae contis Hi- venim es hi Asphiae. Retiera, quemadmodum bonum, id poti simum nominatur, in quia tendit adiit Nase M. ita plane verum id dicitur, in quod tendit intellectus: hoc autem in ervi inter xt mi, quod nimirum cognitio, eR in cognoscente; appeti vero, ad id, quod appolitur, inclinaturi atque terminus appetitus, ruodHIbonum, est in re aptet diu coetui- tionis
218쪽
l Lib. III. Corn. VI. Diat. a. Quaest. I3 . cap. I. 2C9 De Veric
et u reia termius, pria eΠ rerum, in ipse interictu. Poria res intellista, iraerdum per si,ncm inpiam vero per accidens, ordinem habet ad intesterium: per se odem,. Rei veritas sua ab insi um esse dependet: per accidens autem crura ab isto cognomesis: ν ινι aes r. spondet Use autem res absili te vera Hcitur, secundum eum pro VIo, quem ad intestedium, a quo pendet,ordinem habet. hanc ob causam res artificiales propter ordinem ad intendium, xerx esse dicunt wr ; domus nam a vera icitur, quae formae, qua vi in mente arista, ilitudinem assequitur. Oratio quoque rera eri quatenus est rera m testeHusinum.
Eodem modo res naturales verae esse dicuntur, quatenus diuinartim quae in intesteriti dia Din sulpecierum similitu luem attinguute renitas aetur in rete&Hu pr-o, ac pr ei ue, deinde in rebus, quatenus ad inteluctum, relut ad principium referuntur, conminat, necebe est. Sane, quidquid voc Muscatur, est ens in anima, aut extra ammam: non qua lem extra; mssorte cae aliter tantum: in anima ergo. non per plicem ter minorum apprehensio nem, quae format quid litates,sied ter eorundem compostionem illinem . ALH rem neritas intellectui, per fecundam illius operationem. Sane,
curii libet perfecto informatiter ineR, cuius in persectio. sed reritas in te estio in LectiM,istam per compositionem, diuisionem. acquirentur inest ergo intellectum so maliter. amylius, quaelisetcumtis escituri cognitae ilitudo re sit in gnore re sed centas eu perfectio intenHus eUnsentu, qui iudιcando, Cr disiemendo ad istud peruenit mutius dignitatis: ergo quoὰ prius. Iterum, omne perfectibile, naturalι- μων iam perfeHionem de erat.Ρd intesteHus est imperfeHus, quoadusis rei rerit tem attigerit: igitur eR neritate perficiendus, σ per consequens veritatis sedes est m- P bis, cr huius fidis perlectim,eR ipsa repitus squidem in ista intellectus sua opera-None no tantum rei similitudinem obtinet; ne metiamsupra istam resectitur, tum Ham cognsendo, tum etiam iudicando ex ista. Etenim quamus, prima metendius opse in ratio. re militudinem habeat; non iudicas tamen. quia secundae en operations iudicia
rem tu sensii quoque rei si uili tredo iuuenitur: sed similitudins ratio, non quidem a sensu,
sed ab inrisiectu cogusitur meritas ergo ea perfeHio in Hectus, atque bonum, quia in iis eli rei cognitae tutudo quae ab ipso cognsitur intelleHυ Cr diiudicatur ' non αutem asensu siue prima ι ius aestuue. Ex tib 9 yrame philophiae colligitur digiti tis Di Tnitiones yematit, nempe quod reritas sit adaequatio rei er intendius. Cum enim verumst in intenHu, atque inuis res re sit, quatenus naturaesiuae propriam formam habet: ne-i cesse evergo, quod intellectus in quantum est cognostens, sit rerus, Pi ilicet rei eo-guit militudinem habre, quae eΠ sius forma coenoscentis: hac de cavsa ex commmitate rei Cr intellectus, heritas digi nitur: namsi quis confirmitatem istam perceperit' reritatem riua tercipit. hanc autem βψus minime cognosiit: nam etsi risiti rei hi 'n' At militudinem habeat comparationem tamen quae ela inter rem risem G id, quod ipsi apprehendit de ea, nequaquam disseruit. IntelleHus rein cognostere 1stam dialet,
rim ita se habere,ficiis vi firma quam de re apprehendite tunc plave cognoscit,dicris rerum, id p facit componendo ac diuidendo; ideoέ rentas proprie es m intenctu componente, cr diuidente: non autem iu 'μ, γel in inre ectu cognsente quod quid eR.
uer met: eom: 27. Verum est in inqueti, quod extra animam eR,scuit eR m a- Auermetixuma sapum rem,s furrit e conuerso. Et d. d. dis': I.flu. dub.22. me: come ai, Putans diuisum diuidi er compositum componi rerus eR. Mentitur autem contrario habens, ac res ii sese habent. de in praemio primae disi latrons ait: veritatem a Wrtute intel- veritas intelis lactuabstra exteras res maxime appeti Caeterum veritas, quem LRui lues pecv- ις 'us specu Iaram, eR son simpliciter,ide anima come 3 . Falsitas rem eiusdem in malum simpliciteri in re ita , quae eli in intellectu operati , eR bonum in resti Em,si um Opeia c
219쪽
obis ni intellectus. Vmmi est prius bono. In deo est
arte. tquesipararis intestigenim eri rerit impis eiu mendacium non opponitur: ex quo patet non omni reritati, falsiarem oppostaU O. Austemia, veratra unius cuium rei, est proprietas IH esse ; μουabibium AZ ei. A linus, reritas eR rectitudo fla mente perceptibilis; nam reElum vi, quod principio concordat. Hilarius: Vera est declarativum, aut manifestatiuum esse. Aurastinus de νera religione: Veritas est, qua ostendi vir id, modeR: Et iterum: inritas eR summas titudo principii, quo ne γlla disi litudine AZ. Hae de causa Plato de summo bono, ait mentem esse veris rem, aut omnino certe simistimam, atque nerj mam: quas doceret, mentem ese vera talusidem. Vnde diat: s. de repub. veros appellat pbii phos, m odio babent falsitatem, disimm ἄτeritatem. Quapropter disientcumdum necesse elisatim a pueritia νeritatem omnem summopere H lare.Et tu maedro ait menses illas caelestes reritam contemplatione nutriri: .eu , inquit,eomementemsbi conditionem si futura es, intuita per tempus id, quod sit, contenta reritatu contemplatione nutritur, ergaudet. Cum autem ressierit,auriga ad praeseesi ens Tos ad sit, intelle lum,er voluntatem, ad dei risonem, Obycit istu ambrosam, huc est, reritatem intelle tui, σ mPl Ismniatar potandum, id ery, amorem voluntati. Atque haec sit deorum vita, verim, cT a mori uas reritas in intellectu eon it, atque illius eri obieClum, si rerum materialiter atque abfutute intestigastir: nam quatenus relationem importat,1 b qua inte&Ztiis in suum fertur obieStum , istius riis obieZIum esse non poteri ; quia γerum ersatrii Mais anima 6. mei: ObleClum aurem intelleCtus, en aliquid extra animam confitens. Nec erisimile de bono, π vero . quia bonum est formaliter in rebus,rerum autem in anima. Verum praeterea prius sis quam bonum; enti enim propinquius est,quia illum esse pliciter, Cr immediate intuetur: boni vero ratio consequitur esse, quatenus filicet pesese Ii habet rationem ,sic nama est appetibile. Aude, quod si cognitio praecessit appetitum: rerum ergo praecedit lontim, quia ad cognitionem res icit, itad rem ad appet tum. Ex bis autem patet, deum esse veritatem: nam si reritas est, Er P enus res, erapprehenditur ab intellei ,habet conformem ord uem intelligendi, re iselleClu
siti, proculdubio cum in deo plenisi me, perffisiims haec Omnia baleantur; in ipse
rtis perse uisiima At Peritis. Deni uum esse no lum eriso inteste itui conforme rerumetiam eR ipsum suum intelligere, o mensura, assca a cuiuslibet inerius esse, er intelleolus: quamobrem non modὸ hi ias est xerat , sed etiam summa er rima rei. ritus, ὀ quo eri omnis renitas :σsme quo nua neritas. Usa autem aeterea dei, CT nni veritare, fiunt Cr alae veritates, unde er res omnes verae denominantur: intellia Hquidem disinus, quia est aetemus, in ipse su eII reritas elema, nee esse poteIR . num alternatio, quippe cum eius scientiam, res aliqua subter fisere nequeat; idcirco in deo sir immutabiti veritas. In nostra autem intelle tu, qui siubitus sit CT serietati, erfalpitati, veritas immutabilis non inuenitur; imo quatenus veritas existi, fecundam ν- muscuriss intesteElus rationem, non rna, sed pluressunt reritates : G in uno eodem in eoe tu secuniam plura cognita, plures quoque reperiuntur reritares e de iilud. Dan, rutaesunt reritates afliis hominum.
De diuina et erist sicundi m d nasscripturas
Mesaem haec diuina nomina, nempe reumbonum nerum,diuinam prasifer revidentur malefatem; hae de caris, copiosiorem caeteris, dei institui sermonem. quare, postquam senia , quomodo rerum sit pay e trier quonao pactostis interectu, atque deussisumma, ornicare ritus; νμ
220쪽
Lib. III. Com. VI. Diat. a. Ouaest. I3. cap. 2. 2II De Verita-
- sit reἱtum, id, quod postremo dixi,diuinarum oraculi, scripturarum flabiliendum ust. In diurnu autem litem es frequens Uti istius nomini, solis deo proprie conceditur:
νnde ipsi veritatu mapi ferme veho Dan: i . rentistemst nominat: os m, inquit, Hritas: Cr rille quidem, pilagratra, π reri fas per Iesum Chrisum faEω; nam mbra erat lex urorum: Corpus autem G risi, ait Aposo: ad IIebr: io. Propterea dissu--irans eum Pilato iῖ. dixit se natum ad hoc, re testimonium perbiberet reritati: venerat squidem dest Sturus, atque penitia euersurus opera issius, qui in reritate nousetit, quia reritas in illi non eII. Pater quoque appellatur rerax: Sed qui misit me rerax est, inquit Ioau: s. Vierax pater, neritas sitius, neritasstiritus sustus, quia simius re- iom. a.
ritatis, docebit nos omnem reritatem: Ioan t . merit M lex Pyal l R. Et lex tua reritas. Pater alitem rerax, ait ., gust: ντυωδεβο ,grauit veritatem ; aliud enim est bo- Pater verax.mo rerax, quia iam percipit veritatem aliud est rerax deus Pigenuit reritatem' m nenim est rerax participando, sedgenerando veritatem. Venita sitius, quia nerbum plenum gratiae Cr veritatis: omnias praestitit, quae ter se, aut per μοι promisit. Veritas ni itus Sau M.qui reteri errore sublato,νeritatu diurnae nos escit participςs Vrratas spiritu, veri lex, per quam est cogustio peccati, CT testimonium perhibetur diuinae institis. Iudicia tas. dei reritas Psactis. Et in reritate tua humiliasti me sumiliatus p m, inquit, ni cogno-Ι eritas. feremura iussicia tua, quia liqui exaltat uni corde,oculos ad dieritatem aperire non possint. Cum autem humiliamur, ait Ambro. peccata no fra cognosiimus, Cr ipsa humilitate debἷta nostra purgamus. Mandata dei γeritas, Pstiis. Omnia mandata tua veritas, Imbraice, Munab, id es fides,neritas fidelitas, constantia. In Cantico Mosi Deut ya. Ioidelessitis Hebr.in quibus non es sides. Is 2s. Cogitationes antiqvas fideles, amen id es,certisiima reritas. Psalii. a uiam diminutae sunt reritates oliis hominum. Graece id es ineritas Omnia autem maudara dei veritis, quia a γerita- Gr. Lirim ad reritatem, Cr pro veritate sunt posta, ordinata er concessa. Veritas domini Mandata verin stigeneratiovi defuit. aliis. In generatione, er generatisve Peratas tua, id est, per 'in generationes, teste Auguψhuo, a quibus nunquam defuit renitas dei in IanSta In omni genes is,modo paucioribus,modo pluribus. ambros lugeneratioue id est, in Buagog ,qVahabebat eisquis dei, tr ingeneratione Chrastianorum, in qua est reritas evangetica. ω- terae rero generariones,neritatis diuinae fuerunt extorres. Omnia herba dei reniti mat Verba dei v
Ii8. Principium reriorum tuorum reritas Hiero Cattit rei bortim tuorum veritas id est
a capite a principio persuasium es hominibu . quod rerbum tuum sit rerum quia a roritate tua, rerba tua procedunt inquit Augus. ideo reracrafiunt, Cr neminem allant, quibus pronuntiaturrita iusto,ex poena impio propterea In alio reUῖ ari: Et reritatem
tuam nimi . bsees, ostendi besaris imi argumentia te esse rusum erfidelem, ac ro- Ligyie ri iustitia Cr reritas tua nimis, id est, magnopere a nobis ctifodirentur. V. a domini reritas, stris. Et omnes ria tuae reritas. Sane in tribulationitus suis, quod eas non immerato patiuntur, tribuere deo renitatem fanZlorum est i stata consesso. Ita deζina Heser i Itasan tus Dahuel s. Ita tres pueri tu camino ignis φ. Dan: confitenturiat aeri
sit Erga omnes aurem, Cr quo liberat, Cr quos damnat, omnes riae dumina misericordia Cr Peritas, ria γbi nuu miseretur,mndidiae reritas ea hibetur. Multos luippe δε- meritos liberat meritum autem neminem damnat. Veritas tanqua desii comes, ae consiliarius, a diutus nunquam abest consiliis: rude Psal.88. Tu puteus es Amine,Cr re- Vesita in es ritis tua tu circuitu tuo hoe est, undequat rassatus es γeritate. In utero ait Scuto cim cui tu dei. eumdabit te peritas entiata domanus in Gangetis Ioan s Gynsetu peritatem.CT re, D a a tas tiber