장음표시 사용
271쪽
De acci- 26r Pymander Mercurii
Adesse S abis impugnbile eri idemsimul adesti eide ubisiti,tπ abesse ab eodem subierto. i adfii i4 σ abesse sumitur pro prima intentione. P ecunda autem intentione, eorum pGῶ-
eamentorum,quaestat extra essentiam ubiecti, praedicationem denomina amassae- ridentilem denotant. Porro, inesesiumptum prosecunda intentione, potest accipi re pliciter,proprie, communiter,c communissime. Proprie autem communibus competie accidentibus,rt albo,cui proprie competit inese.Communiter vero conuenissingulam ., bus accidentibus,rt huic albo.Commun/ydme,rt praedicatum inerisubie lo. Cum aurit u se iii et ibinitumstsecunda intentio, di mensia pios, scilicet adessim abesse, prosci secunda intentione accipiantur: NE N ergo data en definitiis acciden is per hise ; pr
prie enim conuenit communi accidenti communiter aurem, milibet accidenti: communissime autem praedicato, quod inessebi esto. Ita sumendo adeo pro securida intentione, tenet locumgenero,asse vero disserentiae. Accidens ergo advi σ abesῖ secun dum considerationem intellectus,praeter defructionem sentiata intelle tussis conseobieelio. ceptus; tini. Dicitur sentiatu intelli tus propter conceptum accidentalem,ovi corrumpitur.Sed aliquis dictis accidens non abestsecuniam rem Uubie to, ni fecundum considerationem torum; proculdubio definitis accidentu non disin Meretur a d
sitione accidentissubiectum enim propi poteIUM protrio inte2giscussubiectum solutio. accidento,sne accidente. Res Oncto,si istium propo non posse intestim cumsuo Ῥ-pstoscutsubiectum accidentu me ergo nitio eum illa non coincivit. His praemissis, ad primum argumentum restondeo adesse, Cr asse accipi pro secunda intentione, praetersubiem corruptionem,qui ne eo si iectum intellai potest, CT cum eius προ- sto edes Emonesu intelli tus, ersne repugnantia intelligendi. Adse e crine uiti '' abesie, in quorum s nominast uti intentions, propriam ρ dicatio m mmmcant, quae t extra sentiamsi bisiti, vel alterius generis Vibiedio scut privicaride, dicit propriam praedicationem essentialium, quaesunt in eodem genere cumsibi eZD. It per adesse, er inesse in telligituraenus accidentis,cum una digerentia, nempe praedicatum non sentiale,nes conuertibile: per a se rem, disserentia, er eorrelativum dissulti. Ad probationem,adse er abse conueniunt accidenti in rniuersu, re sint aptitudines. In quantam rero sol aotus,er a tualem denotant inflarentiam, particulari conueniunt accidenti. Atqua bla di Utur accidens pro gnificato e pro secunda . intention non pro accidenti particulari. Ad Σ --is accidens aberi, re bissi. turAecidens duo abesse non tamen inde seqvitur, 'sium non esse. Qiua licet subieZIum sne accidente,irabmodo actu α cum eius Opposto posit intelligi ,ex hoc tamen non conclud tur, ipsim non esse. Praete- sty nullum sequitur luconuenienis dixerimus,accidens corrumpi sicundam cisc,quod habet in s. res in illi particidari, non autem sicundum se commune, quod est asin Ctuma particularibus. Adprobationem seu e tum manet, accidente destru D ; quia praecedit accidens, G ab eo non dependet. Des itur autem esse relatiuum, des CD Mors quomo eius correlativo. ω primam eo mationem dico,accidens quamdiu es emper esse ind0 ςsi Mo ac sub ens, cum rero non es in subiecto tunc quidem corrumpi, nsmpb t sed secundum esse materiale, quia erat ei insubieSto. a. consimate mors,corruptio, combustio,nonfine proprie accidentia praedicabilia sed potivi mori, corrumpi,ta' comburi. 0rs igitur materiabter accepta, in quantum dicit alterationem, riventu co-ptionem praecedentem,accidens nominatur, quid poteR adesse,π abse Uubieἱ tofo maliter vero accepta pro corruptione uento, qua mutatur deesse innonese , non vi
accidens semulatiuubsantiatu. De combustione quops te potest eo iussicium. Viuere quoe 3. Si vivere intelluatuis pro esse sui antiali viventis, in quantum riuere vi esse in 'd' ςn Mςi riuentibus hue modo rita σ niueresubsantium rimentis denotoriasids accipiantur pro ore
272쪽
Lib. III. Coni. VI. Diat. a. Quaest. is. cap. . 263 De acci
viventium,audire, ridere,'rire, er bumsem Hi tale niuere eR Me pMeuadesse, o Ausepraetersubiecti correptionem Adeon irmat Accidera tribus modo eo moturi dem modo per accidens r contrarium, refripis precatorem: alio modo per defructionem causae, per qua ubiecto ineR, ne lumen commvitur in re per reces filis: tertio modo per remotionem termini dependentis,
eundum eo sui onem,π diuisonem, ob istam particulam sicilicet per si etenim s Padeterminet Maerentiam sic Hras praepositio,Cr consequentia, eR vera si rerὸ determinet anhar Ascrtras eRfalsa sed hoc modo non ponitur in de none accidenta. Sensius definti Sebus ergo est,adeu,CrabeH, perμιημηt accidoli fed idem praedicatum determi tram sve acceptum perse non ineRi ιβbiecto. ua , ni dixa, in hae definitione ac D Genus de diia πυ,-rbum iuuia H, rice egitur ; per se enim intestiimus praeditatum d si non essentiale digerentiae autem remotae, non essutia 'ecimae heron aetersitisiecti corruptionem. Ad s. Accidens dicitur duobus mota formaliter, Cr materialiter forma- εBter autem vipura negaris ,π sic nuta definitio debet dari per puram negationem: bene autem mater liter,quatenus ex covsitu τι ponit aliquam a limationem; per a numerum 'possum intelligitur ahenum,ta per negationem a smatio OH itu ad rem smationem, Culor non eH genus respectu si subiecti, evius eR accidens ,sed pej re 'u' 'siectum ad Hasqecies. contra, anima Platons non eR genus, nes aliquod praedicab L π tamen inest corpori: igitur definitio eompetit aliis a definito. πιθοηδεο, animae xlatonu non competere praedicare de mulis: HeH praeterea subiecto t formasU-riais, quia accidenti tribui non potes: igitur ei non competit definitio accidentis. Ad
7.negatur cosquentia, π ratio diuersiaris est, quia accidentia minorem babem ratis-nem praedicabita, quam aba yruuersalia, cum non sint de essentia subiecti, nem contie rantur cumsi ecto; ideo per negatione di 'niuntur,m non e coniuerso scut ex impe
ferib oerfectum cognoscitur. Ad S. Em insisiecto bifariam intelligi potest aptit Md ne si cet π actu primo autem modo, accidens semper es insubierio, non autems
cundo modo,nisi quamdiu es insubiecto: ideo fietaerari potest praeter suisHi corro
irem baset ressium adsiubstantiam fui subiecti; erse dicituseparabile, quia noli modo est
spectat auaestutionem 'aduatiuam Allecti. .. oatilemmiao, Patentis ressicit p--ile. conditiones, Cr complexiones particulares; Coc dicitur insipinabile. Iterum .hρ- μήrguet: in definitio non es bona n sua definitum essecunda insentio,er res eum: erpartes de dimns sint entia extra animam. maior paret, quia entia realia non dis Luia entia intentis haesita adesie Cr abessesium entia realia, quia eonueniunt acciden G exi, animam;d Mirum autem He est secunda intentio quae eonvenit rebus Hue frum penerum: de itio ereto non es bona. Soluitur, adesti, Cr Aesesum cur pro Sesti . secunda intentisne, er ita junt partes dis ientes, Cr conueniunt demetto. siti ne etiam partes rvivocae, 'madmodum CV definitum. 3 Dior quos negatur, quia illa non e opiuntur pro prima ed prosecunda munitone. Item,om secunda intentio, cui ineR, 3
necessario ines, quia ines per intestinum ergo immutabiliter inest, Coe necessario;er per consequens non potes abesse: igitur ccidens non potes adesie,er ales Confirma in quia ista operatio intePectus, es Gormis; es enim quantum adese immateriale, ese cognitumaesti autem immareriale, era ecficum, mutaἷilitisti m ubdesur. Luitur, Necessariumpotes determinare inlaerentia relin rens, ut dixi. primo modo soluun
273쪽
or potentia. quae vicemis erant ae Doc negotis, mpote de mite, M 4 - , O
Vid tactis, o. declarari. Dina. Umandri plurima rerba δε Me negoti eci: quare pavea mibi Acenda esse puto,eas plane, quaesinet scitu agna. Inprimu ergo scrutari piacuit, νtrum aἷtiu si prior poten-l tia. er reuera. sforma est aStus,G materia eR potentia, erforma m teriam precessit: aEltas ergo praecedit potentiam. Sit ergo isa sintentiarera,atffirma: Elus eΠ prior potentia, ratione er eo vitione. Susagatur nolo philt im,eup '. mei: co: 13. Id,inscit, per piod aliquid di Unitur,en prius eo, dis nitione sed per se Citam dis itur potentia; nam per conriis ere a Desie posibile, vi quod primo po bile, puta, dico aedificatorem potentem aediscar π nisibile potens rideri. Ampi seu, dius eR prior potentia, e vitione. hoc ert, cὶ aptus natus prius perseἱtiusp eognsi. Qiud enim mare participat de emitate; magis His participat de cognitione: etenim ressi Gebant ad essese etiamst habet ad cognosti. a. mei. eo. q. sed aE Ius mam participat de emitate,'.mer: com.is. Potentia inquit Commentator es sicut non si sim a Ius autem est esse: adtus ergosuapte natura, cognitione potentiam praecedit. Item,a- Eius antecellit potentiae cognitione,etiam quoad nos: potentiae, inquam, quatenus seex-Cognitione. tendit ad aStmam er pugiuamdems ad quodcuns motus principium. Profecto, quod prius mouet nosrum intellectum, ratis a nobis cognoscitur; ex eo en is quod inteBob le movet intelleHum,intelligitur: ergo si prius mouet, prius intePigi ruristit artus prius mouet intellidium quam potentia,' mei: com. 2o. fritiesunt in potentia motur, non imveniunturJ oc eri, cognsuntur a nobis, nisi reducantur ad aClum. Et 3. rex. 37.
νου per existimabitur aliquas ectesmouens, e feci simit pro aZtu. Ergo α- citas,etiam ouoad nos co nitione potentiam praecedit. Praecedit e Ellas,etiam quoad nos,cognitione potentiam praecedit. Praecedit etiam tempore potemtiam pasimam,in d uerses quidem, non autem in rno eodem indisi duo: hominem ase
quod eniis es in potentia, non deducitur ad aEtum, esse per aliquod exseres in dotii rhomo namin iis potentia agenerante producitur, ruis homo hi aCttar er de aliis huius . . modi mile es iudicium. si loquamur de potentia astitia, adhuc necessaria e GH iEtio: quaedam enim exercitio acquiritur me,stientia, ars erc. er hoc, a que dubio assius praecedis;uem en doSDhiram nanciscitur,nis per docentem in am. πιComparatio- dum rerὸ potentia abitum praecedit,veluti int potentiae natu rates. Aia quodsi actus ni a Rus,comparetur potentiae, vi potentiae, fecundum Hilof LEHrinam;tune abius non prior paentia, nec rici sit potentia prior aZID ; aetereo namst nihil es prius δε- ruitiane,atiter non esset aeremum: nam spotentia passua, nempe mareri es aeterea; ita plane a Rus es aeternus,siue intelligatursubsantia i materialu,ri dicitur iraneisue Π, forma i formatiua materiae. si mi is enim nisa forma eduCla Jue educibilis de m
274쪽
Lib. III. Com.VI. Dial. r. Quaest. I9. cap. I. 263 Actus est
terna, Hs ad mentem phil asserentv,species rerum correptibilium Areces, οὐ pq 6 43 esse ateriami ab ctemo abpias semper νestiri in aSIM eomparet in tontia, potentiaesecundu 'eciem, nec hoc quidem modo vi prior potentia; nam secti dum th/ osophum a. degen. com ss.generatio eR perpetua: quapropter semper fuit homo aditu er erit,ersemper etiamfuit homo penerandus , ererit; alioqui generariis humana Iux haberet durationis principium,at s ne quod plane phiis non probatur. Porros comparetur aZItasse uiamdecim, potenti e dum inditusium ; tunc a Ziu rem' comparatio.
pore potentiam praecedit. caua enim mouens, π agens, Picticitur riamei: m. 16. pr - ycedit inriculis est cogis,er in hoc dising tur eos agens a forma, quὸd illa ut μ'
sit cum eo, im ci cause,haec aurem praecedit costumiomo furuidem in potentia producitur ab homine in aSta exsente. Itas αἱ tussecundu feci ,in generatione praecipue resuoca potentia ecuniam individuum praecedit. Caeletam iactu, fecundhm p ii dividuum compareturpotetiaesecundum individuum; tempore potentia poserior es 'e' 'μ sed haec coincidunt cum abu,quae iam diximus de potentiu αἱ timis, ais passuis. In ρο- tentiis autem aE Iius,quae exercitio babentur, astus, ut dixi, praecedat potentiam. unde Commentator 9.met cOm. νη. qui addistit orbari θ' orbari dat,rt addistat, a Quomodo aliquirat artem e Varioni. Cr com. Iq. aftus,inquit,praecedit potentiam,ideIII abi- ud addita rum, qui exercitio acquiritur. In Memnone se arguitur: addiscis embari:we, - mus. Hariot, non autem otiaincit,nis quisiit orbariore: igitur addi cens eri sciens, quod contrari timem implicat. bil ergo de nouo addisiimus. Ad quod dicimus,aui- mx noso non messes ensias, π artes congessitas edprincipia quaedam,ad illarum ac qui timem parandam: unde commen' meccom. s. innus non addistis e thariore, nes homo, qui non esti matus thariste: tunc ad argumentum dico, quὸdadisiens per αἱ bimem imperfeStam,quaesti inest, addisiit: non autem per aStionem perfeStam quae inelisitentiae ad endae. Ad improbationem, negatur coisiqtientia: non enim eodem modo est ad lyceur,quo sit mr est enim ad ens, Ni eme testiens non autem hirinnonis ad eui π perfeZte sciens Decipitur ergo Memnon, qui credidit non habentem arrem nulti modo posse artis actionem habere, quo uidem innata habeat principia. Actiis p si modo ergo actus fit prior tali potentia,patet. Stus quos praecedit potentiam sub- or potent a se santia, id eu,rarionesve persedtione, authore philos'. medicom. ys. Omm, inquit, tali prior est astus ratione crsius antia,σ tempore. Sane, priorageneratione, sunt impem
festiora.sed potentia hoc modo,astum praecedit: imperse tiar ergo. Item uis pers Eliisne antecellit bis, quaesoli adsuem. d operatio potentiae,eIbinis potentiae,igitur es perfeειυrpotentia. Secundum ergo mentem a fotelis, idem H adta , eir perfePtius ''s , ri potentia. Exempli iratia, Haredus N potens othari re,esIstimo impe feἷtior rt c thania te. et huic proposco suae congruunt rationes: Etenim agens, ut tu afta,estseipse pserius, ni in potentia ,rusAuidem est potens agere, quam agat/- 3. in agens. Agens praeterea,tri in astu,e Uni uiuesus, τι in potentia ilia ergo rationes Me modo sunt intestigendae, nempe in eodem genere, agens pro eZia,quod potest agere, Crpiod inne agivuntgeneris eiusdem , arsitatu huiusmodi triora generatione, furii feΞtiora: in his autem, ς' genere discrepant, haec quae di Elusiunt, locum habere non possunt. Quomodo ergo a tus praecedat potentiam ratione, dissition tempore au
275쪽
iod potent cium non esie priorem potensia, di initio se a ruendo utendere possumu: Uus σ ntrariasime retitiuό opposta, per commentatorem, .met Om.Π. Relativorum rero unum , non praecedit alteram, tam misit mul Otura: actum ergo, non praecessit potentiam is te, quὸd nee etiam
prior nοbu notus Im potentia, alio pus ues Nix abstractae, quaesunt actu purisimi, prins nobM essent notae piam haec inferiora, quaest balent ad in beatis aeutia,nt potentia ad aHum.sed hoc eRfalsum,τι long ermone disrutatum erIm tri mo rimandri: ergo Cre. Hu accedit,quὸd confus, ni cognitione priora t. ph .sea pο- temta eH quid confusem, actus rem,quid distin tum, eu paret, ait distinguat ρο- tentia. ergo quod prius. mpliuι principium praece ibi principiarum etiam ratione principium enim in in finitione principiati ponitur, alioqui di nitio, ut dicitur 7. mei: ab ἡe A' trinra potentia ris ad ritimum Um diuinitum nequaquam norum reddereti fed ρο-
tentia eri principium a Itu, ut potentia calefaSLua 1 3, eP principi Vm caloris, .met. potentia ergo ratione ρ cedit astum,π' non aflus potentiam. Saue, toteritia dis de adium ri patet in disynitione animae,pias e desicrasitiir: Anima eHaPlus corpor- σα potentia ergo prccedit a Flum ratione,ata di linitione; id enim ρ ιο ahquid diffinitiis D t sepLIq. mei. eo. i eis praus dissito,etiam ratione. In Vrr putentia a Diva dei, percedit auum creations creaturarum: non ergo in uniuersum haec sententia, eR nera dicenda,quod aPlus praecedat potentiam. quod etiam non praecedat tempore: s erum sunt relativa; 'ntim certe non vi prius altero sed rno posito, ponitur c reliquum laealterum tritur aFliu non eri prior potentia tempore. .ride, quod marena tempore praecedit Iormam sed materia ed poten ia, helsebem in ρυtentia, er forma eli ad rm igitur potentia aStum tempore praecedit. Sane. primus a tio est coelum, sue do prima autem totentia,eR prima materia quae ambo apud ρbilo sinit aeterna: infer ista ergo milla est prioritas temporis. Item, atad quod poteΠ esse, altero non exisente, vi profeZlo prius tempore. sed potentia a Ima agrum,sne sua poteR aElione consi ere
Cr non e contrario igitur temporesam praecedit amonem. .vide puod eli prius generatione ergo eR prius tempore potentia autem in mor generatione, quam abbra: er μ ν ere. Potentia quos ineH agenti per se in bureris per totentia igitur aBum praecedit. propinquius praeterea adhaeret venti. ergo quod trius ,remota namgr potentia,ν γα vetur a tiri, non autem e conuerso: gitur potentia aStum praecedit tempore. Praeterea, F aEtus praecedit putentiam ae exercitio acquiritur: in aliquam ergo cassam, a qua producitur, revocetur necesse eu : ilia autem babitus erit, aut potentia naturalbolon
dum basitum habens. At Iecuniam primum modum, res stare nou poteH; eZius enim non praecedit edsius equitur causiams rei secundam alium mistimo actus ergo praecedens basitum, ex astus produAus ex habitu non=nt ei dem rationi; ν ss- quidem a potentia naturali nondum habituata, alter rero a potentia habitu ornata producitur. Mus igitur praecedentes,ch int quas aequivoci, ba tum generare neque vnt,ex quo posita coismiles actus eliciantur: actus ergo eli pii ferior potentia, scuri adsinsem patet. Iterum, omne agens antece itfolsuci,n fiam tempor oetam etiam naturae dignitate, ais nubiutate: etenim principitim nobilitate praecedit rem, citius eri principium. sed potentia activa,praecedit fecundumsubsanti ,μ- aBum' cutis eli principium: igitur est illo tersectior. ide, quod potentiast res absiluta, a-Hus 1 er relationem includit. abflatum autem re omnes propemodumsentire ridem tuo nobilius vi reste liuo istisiur potentia nobilitare naturae praecessit. Iterum, in inter quae eadit comparatio, H mulsint,omnino eli necessanum ahoqui comparationem
276쪽
Lib. III. Com. VI. bial. r. Quaest.19. cap. 3. 267 Actus est
possint; duetvenuerum habitu,cessat potentia illivi: λαν actus diei Gn potest uolia P' hor potentia. tentia. CAP. III.
D primum dico, di vitionum aliam esse perses , aliam vero impers . Ham esse iam autem meo, pra dis initur potentia per actu arus enim a. . simpuriterprior est piam potentia,us elusidem natura dicienter Uen- ῶt: imperfectam rer),ν o arius per potentiam is itur, quae quidem n eo proportionatam inteluctu qui modum habet procedendi de potentia ad a-Hum, de imperfecto His ad perfnum er haec quidem notiscatio potius,magὐ quamd finitio est appellauda. Itas ,quamus sint relativa, quia tamen Huer Odesee mani sesandi, ncita certe induequitur circulatio. Ad primam eonfirmatronem negatur co sequentia procedit enim in diuersegenere squidem corruptibilia, σ incorruptibilia Quomodo Mgenere d inguiuntur. Ratio autem philosophi Glet in eodem genere , per rosam enim in prςς ς actu regnos rus roseam in potentia. νnde ρbit'. met. tex. 2o. dicit geometram coγο- ori 'fere triangulum babere tres angulos, ex actuati lineae protractione. Ad aliam Heo, illud iis Azgi debere de confusa notitiamos autem de dii itiua ratione hqrd. Caeteram,mmuta γisum eR hac de cause,arium is initione esse potentia priorem, quia non re fertur ad potentiam sed potentia ad Vsim, dein d; mutionem potentiae cadere necesse es,c non e contrario Huic ententiae aduersetur aueinymedi eο.11. Qi palam te tur,aHum Cr potentiam se relativa contraria, ars alterum in alterius diffluitione po-U.De hoc negotio multa Hownt in a.'mandis tractatu de Eglatita. argui etiam Obiectio potes utra prima solutione hoc modo.perfecta diffinitio,H dicit Aueri mei. O.'a et a Notam explicat rei sentiam.at riuus relativi essentia, est adaltu e basere: iritur, aequa erit riri usa di mitiis.quidam rixerunt,anum exisendi sue obiecti uti ese dis Alia opinio. Hitione priorem potentia existendi e obiectiva quia inquiunt, actus hoe modo se habet, ni habitus, potentia vero, re priuatio. at habitus es prior priuatione: limr actus es prior potentia ed haec opinio non placet Averroi,qui per potentiam ' mei: co.3ῖ. Ἀ- Alia opinio. testiui generatim principium motus, σ quietis, Cr non ipsum non se exisere, ut fissicunt. erior ego sententia ridetur se, vi dicamus, actum Cr 'tentiam formaliter intellecta se resaliua, cssimul se natura, tempore ais dionitione: materialiter -- .Hum ius itisne potentiam praecedere. ad a. argumentum laborat in xquiuo- .. eo; nam quamuis principium formale ais sentiale, illud cuius es principium ratione praecedat non tamen principium potentiale,er essectimum,id, cuius es principium, ratione praecedit. Ad confirmationem paterflatio, quomodo rnum relativorum, di=niatur ab altero. Ad aliam dico, potentiam aviuum, in quantum activa di sinitive ab imrerictu Oucipi non posse,nis per actum; siquidem per actum dissitur. Aes. Dico, LisHum tem ore praecedere potentiam materiabter,non autem formalitervion enimμne
puri res euius, quippe cum p rus respectus nonsit principium agendi, nes patiendi, nee ,stam dicit perfectionem. loquimur autem de actu, quatenus comparatur potentiae Quomodo dissuaesiue ipsius actus recepti ,hvoteforma materiae comparando, aut bominem praecedit temactu hombu producibili. Meonfirmationοm resφοndeo, reram esse phi sententiam, PQ e. mo potentia propinqua, non autem de prima materia. Ruidem res tu actu mundum deciem,efr omni euresecundummdiuiduum tempore prius, quod quidem vi in potentia propinqua ,semper enim abquod eos in actu, a quo illud pro stitor, vi tempore pirius. Ex hoc etiam patet solutio ad aliam confirmationem. etenim, xt dixi, philosopbus
277쪽
Ioquitur de potensia Mense educitur tauquam media dissositis ad
xltimum a sum. Ad A. Potentia pasima in uno eodem numero indiuiduo afluo recessit smibter er potenetia naturalis, hoc modo procedunt obieHiones i a quarefacili solui possunt. Ad s. Dico,ad mentiam naturalem nondum babitu ornatam principia tamen, ais femina babentem,aetum istum,potentiam exercitio acquirendam, usi reducendum - Crtunc illam consequentiam non valere: namhcet astus praecedens, σμυequens non sint a potentia eodem modo se habente decisice tamen ais firmatites nequaquam distinguuntur,sed potius re minus er magis perfectum quae non Huer cavisse ciem. unt ergo PQuoci,ais artis generatiun, a naturali enim prudenti in qua 'it prima arti principia,producuntur. Ad c. Divlex es ordo naturaeneratio fit hceterpersectionu principium igitur, ordinegenerationu, id, cuius er principium, praecedit: non autem perfeHionu ordine, quod certe ad priracipium complerum attinet, citi omnia
diderunt rude er ens boe modo luserunt; bui nodi enim arbitrantu quod subie- Etum formae receptiuum me materia prima esse tuformaesi stantiato extiterit,mve resteo tu formae accidentalis, post ad formam recipiendam ab agente motieri sua transimulara, ad quam profeἴto,dit potentia pud , ad a tam formalem comparaturi Arunt quoa bur modi pasiuam potentiam, ipsammet materiam esse, ab ad tu formali realiter dissuri.m, quippe cum aEtus a tuet, ut persciiat si sum, nec in seipso recipiatur,nec cum stilis compositione faciat. Usem autem Iormalem adtam, siue formam adluare, ersceres materiam, ais ex ipsa materia,substantiam compostam seri satis ebuliare. Adduut adhuc, quὁd mmateria , et ubie Hosti potens a formae , quatenus forma posert ese in materia, er educitur de potentia ad aEtum per aἱtionem agenti . haec autem potentia, es ipsemet forma, ab agente Producenda, quae profeZibuuneIi passua, ne ormae receptiua, sed obtestiua. Auidem furma produce-da errhbieritim, quod potest produci ab aStiua Veni potentia :er in hoc a potentia pud Potentia obie diserepat, quod potentia pasilua, sit trans rations , siue motus Ad te Ium: obieEGactiva non di- terminus a quo , ex rosa enim in potentiast rosa in actu. Haec autem distinZIis es in realis; nam ubieFlum manet, terminu3 autem a quo non manet 1. HZU Insiper aiunt,' ' pistrati in obie tiuam, ab afiusAtarrespondente realiter non disti ri,qui dicitura Eius obire litius,er terminus ad quem, puta ros an HVam producatur, eR potentia os a iectiva postquam re se es prodata, eR astus obtestilius; credunt erum insultem, siue in materia, duas ese potentias realiter disin tit: am certe, rua es formasa sceptria,
278쪽
Lib: III. Com. VI. Diat. a. Quaest. ao. cap. I. 260 De poten
sceptiua: eris es ipsa forma in essent riali, quae per aftionem genis de ef 'R'
se potentiali ed citur ad se ab tuale, recipitur m materia Atqur in materia , hiae e ridetur una potentia, nempe pasilina ; mes emm abud ridetur esse. formam, poten ria, fine potentialiter esse innisteria, quam in materia recipi e , quemadmodum formam ese in potentia agentis, perinde es, ac posie as agente produca. Verumtamen .stificaraeuendo,Vfm ententiam, qua cq uutur, frmare munire sudent: In materia, inquiunt, siue inpubieno es potentia, qua ab agente, Pt formam recipiat. moueri potes: et es etiam potentia ad ipsam formam ,siue esse formae , hoc es, ima forma, quatrem habet esse potentiale. Cr hae quidem potentiae reabter di inguuntur quod enim potest moueri ad formam, non es forma, quia sit hcet receptiuum non es 1-mum receptum. fedpotentia materiae,qua potes moueri, me transmutari ab ipso agen-re, es ipsa materia: er potentia ad esse firmae, est ipsa forma , quae fastus: ergo p rentia obieZtiua, π aEtus obiectiuus ,hunt idem. Amphus ,s idem es potentia pasi
Ma materiae, Cr potentia formae in materia: idem ergo es, de materiae potentia formam educi, G formum se receptibilem in materia. sed hoc est fisum, alioqui anima tuteia leZtiua, cum sit in materia receptibilis,de materax potentia educeretur: ergo quod priam. Susagatuν buissententiae Commentator 8. mero comme is. exponens istud philo
phi: ictis quod est in potentia, si in actu: Emnquit, hie aliquid γnum,quod primὸ sinpotentia, Crest transfertur ad aZIam; transeatio enim eius non largitur multitudinem, sed perseditionem in se, hoc es, quod erat in potentia, ex postea sit in aHu, non sunt duo, sita rnum: igitur potentia es aZtus, hoc modo. Hertim, quamui, haec μιμό- Opinio eo ribter ZEL; pset tamen aliqus hoc modo oburare: Termini per se motus, CT transmutationis nou si et idem reahter Iuut enim opposti, ut dicitur i. ph UM po tentia Obis 'CLua, er aEctus uisSimus N it et stensur siunt termina motus, Cr transmutati nu. potentias p. idem es terminus a quo, π aΦIus obieEtiuus , es terminus ad quem rnon ergo siunt idem reahter. Item, abqua duo non possunt esse idem reatiter, quorum a. altero pereunte, alterum remaner. at potentia obieEtiua trans , re iam genita, manet aHus obtestium nonsi. Mergo idem realiter. Item, quaecunquunt ita realiter,um posito, ponitur er re utim; oppositum enim Metus,contradidimnem ιmplicat. sed Pudo ponitur potentia oseCtiua, non ponitur adius obieZtivus, abier mogeneranda, βι-σmgenerationem praecederet: aE tum ergo π potentiam, quouis modosiumantur, se idem realiter, es imp ibite. Fauet bis c mmentator I. de anima, com: s Potentia, im Contentator.
quit, er a Bussunt disserentiae, quae contingunt omni lus praedicamentu, Crsent valde oppostae: igitur nonsunt idem reatiter, ais numero se quod ista potentia, quandos sint a tus. Consul autem sicundum iras, lati potentia, ars aἱ tu ens diuidi Εα his au- RUP Hi rem patet ad argumenta sitro, π ad primum, negatur maior; in materia enim ν 'rantum es potentia, nempe passua, qua ab agente transmutari potes: et firma alio modo non es in materia, vis inpotentia pinitia: quare in materia non est potentia, quae est Vsforma, quoniam omnis taentia materiae, sina materiae forma ergo non es in materia, nisi per potentium pasiluam. AG resse haberet omno princim forma deforis accederet,alpita nostis educeretur de potentia materias quidquid es m materia, es ipsa maseria. quapropter diligens testor haec cοψderet. Ada. negatur consequen Mna , form m enim educi de potentia materiae, perinde es, ac per transmutationes moreris, Cr ter agens naturale in a Zum exire; agens enim naturale no iam ad formam
recipiendam, materiam dissisit; sed ipsam quos firmam produstiue attingit.rnde his
interes inter forma intellestiua Cr alias forma quod iti per transmutationes natur os, per agens Post naturale, in a Ium exeunt, ars in materia recipiuntur: hcc avrem per agens diuinum, tames huiusmodi transmutationibus materia dissonatur, ad animi humanae receptioncm. Sed abluis contra huiusmodi flutionem sic arguere posiet : obi duo.
279쪽
De poten aro Pymander Mercurij
s Veiis raturali, eum transmuratombin sinu MIAM atri formam: aus il o aes in materia, os in agente, mul renit deseris. s es in materia: es ergo idem realiter cum istius potentia; ius enim materiae potentia tantums autem in agente,vel de oris: Ditur non educitur depotentia materiae, pιοd profectosui conuenit ammae Melie titiae,
ae ex materiae potentia non educitur: initur, idem es 'tentia, e forma producem
se da, licet non si idem modus essendi. Ovidera bo quaeso. s. dico, Commentat rem Aqui de ipso composio, quod non eri duo ,sed retim redurium de potentia ad se Hum: non ergo loquitur de potentia firma, nes deformam actu,sed de composio. Responsio ad Sed bine etiam res O Omquu obiicere posset asserens exemplum non essesmite; di mum fert evim hae mutas ab illa ; nam hae est ratione. composti, non ratione rerum, sunt in compostor sma enim, Cr materia, quamuUM idem m compsto; realiter ω'' meu abi icem discrepant: potentia autem obtestiua, Cr aD obieriimus pura idem reauter. undes quis rellit hanc partem tueri, quam puto esse reriorem,/c ad co fria ar tumenta re ondere posiet./primum quidem dicere,inter porctiam obieetiua, Cr arium obiectimum,neram oppositionem non se, sed per quodam potius, rurdinem, nempe quὸdfirma, qua prius latitabat in materia,Pelatam termino a quo,ci apparet, est quas m termino ad quem. . vi a.doco, alterum tuorum penisus --
smi quidem fecundum se,sed secundum modum Ulandi, alioqui ipsa materia des
3- eretur. d 3. militer patet, a tum Cr potentiam non differre quoad postionem re-F0rm poη modum ponendi ; forma enim alium modum usui habebat in poten- 'V-i4 φ ambabet tu actu Realiter herosimpersunt idem. Diuiditur autem hu quodsi b ens, quia rnumquods entium , auten in actu, oris potentia; ex hoc tamen non
sequitur, illa non esie realiter idem. Et reuera ne commvnu eu propemodum inruum sententia omnes formae mana duntaxat excepta sunt in materia,quae in inti ex tint per virtutem, aritonems agentis: in materia autem, est potentia, quae eu realiter forma latitans r igitur haec abi icem reali differentia nonseparanturialioqui alterum duorum set, γel quod omne Ormae extri ecus accederent, HIquod plura insensi-psi materiae, quam eius potensia, eas ab ista realiter dius, ent, ast ita materia exscisine alio extrinseco esset composita, quia vissu m. Ita quidem iraefentio. cui haec nua dent, abundet quaeso, in fusis, citra ebamitatis distendaum. Vtrum ergo etentia activa, Ur pselua realiter disserant necne olue re alii dicunt, obieEliud, Cr auus Obie livus , M.
Totentia quot modis icatur apud ilosophum.
Voniam De perstrutatio, ad multa natet; propterea de ista prolivori, Hevnmordine , dissuta re libet: inprimis p necesiarium se reo, rimroculi gnificata infestigamus usic erumfacibiis reliqua possunt intelligi.Ita4 potentia rno modo in murationis principium in alio, in quantum ab ud, rocatur potentia activasicuti potentia aedificandi non eH in ciscaro,sed in discante. Item, dicitur principium motus, sue mutationis alatio, in quanto aliud: et baeceii potentia passua, quapatiens aliqvid patitur; omne enim patiens abam potitur, CT omne motum ab alis mouetur. hue, in principi faciliter ali Ga riendi, patiendis, qua qui carent, ad istud agendum, potentiam non bes m escuntur. Pinremh,omnuforma, e dist itio, ua,aliqua impassibilia,immobilias redduntur,p retia dicitur :rt durum, quia facilesecari non potvi, Er ilia mustα Aberrimeti comme ai. ait, potentiam misipticiter dici; mensen potentia ins saxima, in aia
280쪽
Lib. III. Com: VI. Diat. a. Quaest. ro. cap. 2. 27IDepoten
etrati me, Crrbi. Polemia autem adrbierimeοτσre coelesi, od tamen earet potentia ad aliquum duostionem ph si commess. Crim met: eom: a C. Corpus caelise, imp it, nimbaset potentiam diuisibile ecuudim di sonem corporis. idem cap: viri, 'o desiui stantia orbis. rnde eo as. dicit potentiam ex aZttam omnium decem prae- ξGPptinxi dicamentorum V principia; quia nimirum quodlibet istorum quandos eri in adis, grandos rero in potentia, quaeprofecto potentia, aeter competere non pote t. via cimo autem mer: come IL er q. pis comm t.2O.π' 8.H .com: q6. dicit potentiarumn rerum, eenerabiliwmsiqua numerums'ecierum. Hod autem potentia sit, consuesu. ; num' potentia non sit ens; agens omnino non erit N dicitur 12. mei: comme a8. Pelias agens non esset; nihil quos esset in astu. σ'. met: dicit ad hoc ostendendum non opus esie demon ratione: imposilibasquidem contingerent potentiam sen gantibus. Sunt ergo potentiae, σquidem multiptices, secundum multiplicem rerum ΜVixi pQ
naturam condici u cir convenit enim nun modo rebus naturalitus; vertimetiam aν-rifcialibus: 9. mei: comm: is. er comme IO. quaedam, inquit, ex sunt per naturam, repunt potentiae naturales: quaedam per consiuetiariem, Pt visitura morales: quaedam disciplinam, Hluti unestientiae. Et revera, omnis potentia creata,auteΠ naturalis
immaterials afl ualetiti intestems agens: aut immaterials pissima apprehen a re iure e dispositis: aut appetitiua,sicuti eR luntas: aut e naturalis materialisture, cuti eri potentia inanimatorum, re potentia ignis: a ut eΠ mrentra animalis adm-ua, ut regetatiua in animali: aut pasilua apprehen viscut potentias istiua aut v teritiua, reluti ery appetitus siensithesu. Apprehensua autem eri duplex: quaedam eRgenerata ,sicut e I sensi hias: an Pero particularis, reluti sunt seu in particulare ν, quorum Prdam interiores ij exteriores numerantur. Sed de hὴ, baHenus. Ad acti- hae e o, ait pomae potentiae indagationem accedemus. Caeterum, quemadmodum ex ur de auimaco Hat, duplicem aestim egusuimus.primum videlicet,σIecundum: Primu/ autem eli forma : secundus hero eri operatio. commuis autem hominum semientia, hoc nomen, operationi potius, piam formae a tribuit: deinde formae, quatenus ipsa est operationis sis, ais principitim. cim autem potentia ab actu dicatur, dupli cem quos hcebit agnosiere potentiam, nempe actiuam, er pasivam. activae autem,aEtrus, quiese operavo . passi vero aZIus, qui eH forma, uvenit, ais congrtiit. Profectis sicut nisi pissimae potemiae ratione patitur nihil; ita plane, nis ratibne primi a-EIus, qui eΠforma, agit nihil. Non temere ergo 2 principio huius tradi: formam se a-εῖ , dixi autem potentiata a cise philosopho p. mete reme a. ) principium Quid sit poto transmutatious ab alio, in quantum abud: potentia vero actina, vi principium tran mutaraonis in aliud, in quantum aliud. vii Ammentator annotat, ideo disium fuisse ab alio, in quantum aliud; quia nisil patiturasti se Cr ideo in abud, in quantum M
G anima comm Caeterhm posse pati ab assi, bifariam dicitur ;ροteR enim eris bο- Dupliciter. aram, er in malum referri: aliquando rero impotentiam denotat siquidem pse aliqvῖ defeStum pati, impotentiae conceditur :er eundem pati non pusie potentiae. Porro, paes Communiter As ι omuniter intestig/tur, id se dicitur,quod ab auo per e libuem recipit: rnde bremodo, Ct inum in exigere, quadam passo nominatur. At f proprie dicatur,eR ab- Proprid. quid, cum transmutatione,ab eo, quod illi a natura ineΠ, recipere. auare passo e citur potentia, aliquid abiiciens asua quidem subsanna, tvod certe , H per aliquod contrariumsat, necesse M. Dufi, id proprie pati dicitur, quodsiae aliquod contrarium naturae tantur. D er aegritudines, quaedam dicuntur hominum, animaliumin t i nes.si quid reia, alicuius naturae conformae accesserit, non pati ind dixerim ,stdper- Perfici. Hi toti/is. Habere praeterea potentiam patiendi, rno modo idem sonat, quod aliquid ab
φρ se ipsae, a s ita potentis p sma, a potentia a I realiter WPuiuam dissentit,