Pymander Mercurii Trismegisti cum Commento fratris Hannibalis Rosseli Calabri, Ordinis minorum regularis obseruantiæ, theologiæ & philosophiæ, ad S. Bernardinum Cracouiæ professoris. Liber primus 6. .. Pymander Mercurii Trismegisti ... Liber 3. De en

발행: 1586년

분량: 478페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

Depoten et a Pymander Mercurii

quia mim habet potentiam activam , ideὸ potentiam habet, ni avscd patiatur ab eoratio pero modo, ri dixi, en posse pati ab alio; Crse ambae potentiae, ordinu dem ν-ntrate, non autem realitatu sunt una potentusquidem hoc modo potentia activa, ars

Pasilinia passiua in diuersis 1ubiectu inueniuntur: in potentia passim est in ipsa patiense, qua plane, ob aliptaVbi actaerens principium patitur: bili modi autem principium, en

materia, ptae potentia pontia nominatur. Potentia ncro activa eH in agente, H eati is ealis Stitio, G ams aediscatoria in ad cante. Ex quo patet, quomodo potentia aflA

eius partem in potentia actina n aha nero pati; quatenvi sit in potentia potainu- inde hac ratisne, animatum, in pertem mouentem, ex in partem motam istimano , Hlutis manus percutiat pectus, er cerebram in riridet Omactum. In meta etiam Gadem parte inveniri posunt: nam oculus ecuset visonem, er eam recipit inops, similiaintelleCIusco atao tum intelligenssi, creundem in se se recipit. veni, tamen quom is modo baesthdeant, realiter nihilominus abinuicem dising Ninruis: Octi

erim ecusat risonem; retentu actuatus in Obiecti risbilusserie, at quatenus Oculm Quomodo po illam recipit. Caeteram, quamὐὐ huiusmodi potentiae hi rede προβο , me parte unu p situ φρ rati, non tamen eodem modo, eadems ratione: Etenim, scus habet Mens, ad ρ itfium patiens; sie plane potentia amua, ad roduam: agens enim eH, quia halet ρο- , ' tentiam agendi: patiens xero, patiendF. sed idem fecundam idem, er eodem modo, ars formaliter, esse agens er patiens, est aperta contradictis rti ipsa contradicti , Inutio maiussat aetur potentiae huiusmodi disi i untur ; alioqui idem Hmul, ars eodem mado esset in actu, Crin potentia, ptadferi non potvi: 'o quoque accidentia ab latasti numero disinna, per asterationem aequisibilia,st hi uicem G-

relatis aliquid infrigidet se Uim; habet riis tetrariam in is dandi, qua eli ipsam ditas: er infrigidatur a Dipβ; in quantum asino 'g'ditatem recis

pit , aloe ita in eodem erit principium, perasti infriodatione, Cr terminus in gid 3. tio .sedfrigiditas, qua est principium infisidandi, σ=giditas, quae vi terminis infrigidarionis, non sunt eaedem, quia nihilstinum causet sunt ergo distinED, er eiusdem Jeciei; de formali enis rigiditare siquore, ais ita erunt duo accidentia absoluta.

quod en aburdum. Uriefententiae non obuiae Commenta ror: nam es y caeli, tam: M. er . . eoeli com: M. dicari ave movere stipsum ; non tamen eodem modo: firmiter seni aretur, quod forma Pauu, quatenus en mouens, Ut motae mota in, quoremti eli forma in mare a Gessens. quomodo ergo potentia dicatur multis modis , errotentia ribypasit distinguatur ab activa,dixi. Aty vocant potentiam pisseam, quaevi in rebus sca & met L mobilibus, euae per motum Cr transmutationem agunt, vel sunt corpora cael si a Phra . hae inferiora: aham vocant methapb sicam: Cr banesubsanria a motu, materi quissima ratὐ attribuunt; possunt enim itasne motu pis*ο agere: relatiinmtelligore, relle, delictari,U quae sunt generis eiusdem. Sic ergo dividuntntenciam astiuam p siluam reia in naturalem,Crmet baptia sicam. Naturati autem a ta nominatur potentia receptiua materiasue si ieἷti, quam generans, ara aberans naturale supponiti aliam appellant nominanti metaph scam, er haee iuverutur in rebus inretimauis,

quae ab aliquo extrinseco persci poseunt. Vnde φ. de anima rex: i . ponit philosophus imtellaClumpnsi, bilem,sicut materiam: idem vi defensiu ress eZtasinmissium, iudici. Aristimenta. um Ued debis plus satis. Contra ρ dicta posset aliq- se aerguere :crinprimis pere' ia philosephisententias, quarum a babetur 9. mei: meri Q apropter, inquit, inquantum simul natum est, nihil patitur ipsium a stipso. Et primo degener: tex: 8. V la

282쪽

Lib. III. Com.V L Dial. r. maest.2o. cap. 2. 273 De poten

ribile c&-L S liter s. met: diginiens pcitentiam a DMm, atest pay am, dixit: PMesas dicitur quidem principi vim motus, aut mutationis in lues in quantum diuersem, τι aedificativa potesas, quae non existit in aedificato: aliasti licet disii via adiues in quantum diuersum. Paetet ergo philosopho mu οἷari, idem ess acti m erra uum tu i inctu ergομπstu risu, nec e est omnino. Item Jformas -

sitristi, veluti in anima intentau non cisiua potentia: nec ergo forma accident Iucalefactivi, vi ipsius potentia: calor πο non rei potentia aPtiua misens is calefa-HHO. mde , quod ars aedificatoria est habitus quidam: non ergo est potentia; haec Responta. enim abinvicem separantur. Hemi m ad haec,atisimilia ita resondere nate M.Ad pri- 3. mum, phthsephisententia ita=ut incestigendae, ipsum in quantum ipsum, eodem modo se halen non patitur aseim,sed tunc nihil eontra nos. . a. iud initione poten- Meiae alnis er riguae, M umit diuersem,siue aliudpro essentia sed reali disin tiο- , ne, ister diis posita, tuter partem Cr totum inuenitur; aliquis enim modus d sinctium realu ese videtur, dum alterum agentu, alterum rerὸ patientu rice fungiatur. - s. negatursimissitudo: Mimasquidem e irae operationis principium med M. a tum forma reia accidentatu, immediatum. - ω1firmationem dico,potentiam a riti pro omni eo, quod alicuius operationu podomue potest e principium cite iam, quando alipta sit veratiouu principium immediatum, quotiescuno fuerit in a-Hu,semper vi a se Oftum ad verandumsed anima persam essentiam extactus: li- . torsi esset realiter potentia, er ex eonsequensi illius operationu principium immetarum semper ergo Veraretur ot avitae. Sed de bu alibi latiis. It4 apparet quo

Dunlia acti praecerit actumstam.

Numeratu potentia modis, ad alia pergamus emcle da , quae ad i ius is naturae cognitionem habendam steriare videntur. Prodest autem non para huic negotio, fisciuerimus aetitiam,seu a tam praecedere;nam nonnus extiterunt, qui alitersenserunt, quemadmodum ybilosephus y: metrex: s. aperte docet: Sunt autem, inquit, quidam, qui dicunt, Pt Megaeniaci, rando osteratur lum pse' arbitrabantur enim nullum agens habere potentiam actio, quod apbitopbo diligenter reprehenditur,eum pro O LStrina ita es in ringenda, ri potentiam aE Mam,sitim actum praecedere dicamus natura, vel tempore; nam aliqua est potentia ad a, e semper actui eri edimunStar reluti ER .Hin tu illuminatiriantentia, σ intelligentiae potentia motiua: in hu certe potentia a-ἔtiuis, natura suum actum prccedit: in corruptilibus autem, ais in artificiatu,potentia er tempore, er natura, praecedit; animaliasqisdem habent risim, antequam x deant, Cr potentiamgradiendi, anteliamradiantur. Et revera, nibist sm, alteri . Rationes.

se reature disincto communieat, nisi prius i infuerit. Magens per potentiam aRAmim, communicat si alteri di iuditi, nempe suo es tui: inst ergo prius habet ρο-

rentiam .Eliuam ; alioqui ira ab c querentur, Pae 9. mei: comes. enumerantur. Tune, inquit, non erit aedific tor, nis aediscet; nam aedificatorem esse, eri esse poten- rem dis liter Cr in alia artibus. Item, artes inuensione, Cr praeceptore addisiuntur: a. alieHisne, ami ne,obliuione, aegritudine a mittuntur: quomodo ergo aentifex cemus A aedificando,amittit artem aedificanditiis quomodost aedificans,s prius non d dice- νὰ δ fulta in ergo Megaricorumstentencis. inarum ra POp similitersi balebunt; nesevi rigi h nu calidum, nes dulce, nes ominis Hibile erit non sentientibin;

283쪽

De poten 27

tia. Protagoras.

Pymanda Mercuri j

solutiones.

tuneptiis sensibilia erunt nonsensibilia, exm eessor agere infensis. sit re , pro Q rae sopbisa rationem eo dicere contingit, o res sit uis arbitrabatur, cyria nos ita esse 3. putamus. Adde, quὸυ potentia tunc est, quanti aliquid agit in aesu, σ eestas, cum cessat ab aZtu ; tunc igitur animaisinsim non habebit, nee sentiet, quia celat aba tu. Items in rno eodem die, homosepius erit caecus Cr ridens, quoties sitiacet cessa- . verit ab aEbu ridenda: errant igitur Megarici Amplius, quia caret potensia, impossbile erit DCtum ese; uamsi potentiam non babet xlsa fiet minime. sed quia non secuniam eos, caret potentia; tunc enim refert apud eos in potentia, rimi, cum δε α igitum quod non fit, impossibile erit fadium Oh. sed tunc dicens aliquis quod nonfit, esse aut Iuturum esse, mentietur riis; aEtu enim immydbile dicet. Amplius, huiusmodi rationes auferum motum; semper ent ans,sabit, deni sedebit peri ne, fisidet Aonsurget liquando: imposii bile enim eruuetere,pιοd no poteri Argore. Isitus situr destruetur. nam qu/sat, non mouebitu caret erum potentia ad motu Verumtame haec ilitelligenda sint pro toto aggregato, uoaute pro subieZL,pro sibiecto enim ambae possunt esse vercu iam ob causem,s non contingit hce dicere, palam vi, quod potentia Cr actus alterum sunt. Quare non parum aliquid destruere quaerunti, δε-

struunt enim omnem motum, primamp materiam,generationem, corruptionem, artes

iis omnel ,σ quae Iunigenem eiusdem. R te ergo iam pridem explosa est istorti m iectiones. tentia Megaricorum Sed dicet ahquo,si potentia aStiua eLifusi ciens ad aZtum produ cedum producit ergo , posita enim casa si icienti,ponitur essZtusIn vero ita non est: transmutatione igitur indigebit, ni ejicienssat, arsita in puduam commutabitur, σνtras erit fina, quod est impossibile. Adbuc, tune opus fetisti determinante aliquo. atqui omne determisans aliud, potenti.m habet activam; er sic profesto processes feret in infuitum: in prima e standum sit. Dico ad primum, consequentiam non esie bonam; nam ultra Pirtu susscientiam, aes uenecesaria eri debita in potiam proximatio,atin dissostio quae milibet tempori adese non potest: non ergo posta cau- - ysiissicienti, semper ponitur esseCIM. ad a. negatur consequensia Visermo fuerit de potentia naturali, quippe cum ea sua naturast determinata, simper ρ exeat in se

Elum: s circumstantiarum praeso fuerit debita dissψtio. at si 'most de potentia

rationali, couceditur prima consequentia, negatur auremfalpias consequentv. In eL Clus enim, ab appetitu determinatur intenctivo, quae eR noluntas ingenere cause ι-

cientis: rolumas rero ab intellectu ingenere caulonalis, ais ita no et processe , in Cuilibet poe in nitum. Quomodo ergo potentia aἴliua praecedat acto, dixi. Sed dubitabit aliquis, Π 'κ ' ε πηοη temere qu dem se potentia aZti praecedit aZtum, num cuilibet potentiae a tripisciua. curre ''udet stiqua potentia posma i quod plane e dici potest,nempe cumbet

potentiae aEtruae naturab, aliquam correstondere potentiam puduam naturalem, er eti conuerso. Si erumuteste philosopho s. mei: com: I7. Cr s. rex: a. potentia activa vi principium tra mutandi aliud in quantum aliud elissimarero transmutanda ab alio m-

quantum aliud, H tu quolibet motus mutationuρ ph scae genere: persi in cem eo sen digniuntur, aismii micem re fondent. Amplius, agens naturale in generando supponitgenerabile, Cr in corrumpendo corruptibile , Crin movendo mobile, Cr quae Potentix me sut id genus multa: ergo quod prius. Porro, de potentia meIaph sica non in eadem p yli ε DV omne, sintentia; potentiae enim diuinae nis correspondet proprie aliqua potenti revila podua ad materias'eHet, Dei rerὸ potentia, fra Omi m reris, mundum condiderit: non habet ergo potentiam pamuamsbi proprie resfonde tem Voco autem proprie potentiam podvam; nam ea, quae logica dicitur potentia, nempe pusibile ese, relfieri, diuinaepoteR ressondere potentiae. Posibile autem logicum M. quod de posi bili natur 4b, παῖ de omn/ contradictionem non impIcore, praessic cur. Ea hoc an ret, ruod quamuis mundus, antem creationem potuerit esse; non ta mensemin

284쪽

Lib. III. Com. VI. Diat. a. Quaest .ao. cap. 3. 273 De poten

mensi erfuit, in quoserit potentia pollua: si est enim quod potentia logica esie

potueris. Sed sibilabit illi iterum, mim in materia esse potest potentia pollua, cui nu- Poto xi pas ruinali agens non corres Ondear, quodsiua potentia aestua, ais naturali,hui modi sem

V nequeat imprimere ' - bre quidam restondent, quod si pura materiae potentiast in rerum natura, necessesu, Crasterum oppostum esse, nempe agens , quod impri- agens. mendarum Omnium formarum, potesarem habeat, ad quas materiae potentiast exten- 3. dic me rati Deo eli tribuentiam; nam eri extra naturae ordinem: extremarem onsuasum ordinis eiusdem. Agens ergo ahquod, infra naturae ordinem consi- Cosum est a tutum, omni carens potentia passua, cuiusmodi sit coelum, er sit inivaliter αἱ tu οm- gen ne formae in materia receptibiles, potentia materiae corressondeat necesse M. Ostae, My od materia prima, Complicium, er mixtarum elementarium se receptiua formarum, ais accidentalium corporeorum, siub antiales formis eos uuntur.Sed haee omnia ab agente rviuersali, cuiusmori est caelum, produci possunt, mediate, et immediate, puta cogentes generante rviuoco particulari , in his praecipue, quae per propagationem sunt : igitur materia nou eRhi potentiaud aliquam formam, quisbi ab Himo naturali Mente imprimi nequeat. haesie rest dere ratemus, duplici m teris potentia ostens, nempe passua naturali, Cr receptiua ,sue pasima obedientiali rParum prima, materiaesub antiam mm babitudine ad forma ibi Hubilem, per actis naruralis potentiam agentis, indicat: altera rero materiae Absantiam cum babitudine ad formam, per virtutem sibi mubilem agemtis diurni. arm morum igitur, rivis primo positum est, potentiae congruit materiae naturali; namaedientiali, actimare Dudet diuina potentia. iliter patet res iso ad a. Etenim materi cundum pο- μrentiam Obedrentialem, non modo eu tu polentia ad mixtas, ars elemeti res formas

recipiendas; rerumetiam ad iussa omnia diuini superioris agentis, de γο quidem alibi latius. sdiomodo ergo potentiae amua naturali corressonderi passua, dbxi. Sed dicet Potentia paGσhiis, si materiae duplex iueIt potentia, nunquid omus potentia pis a est contradi- . si f*nx

ελο ;sic enim bitur 9 met: eo dii . merit haec ratio rebus inferioribus: Nam,

mi si quodsimper vir sol, Cr astra, nes eIt timendum, quod Hilvando flent; non

enim ita tu It contradi bonis potentia. Imperfe tisimussane potentiae modus in priama munitur mareris,aurbore eomm de sub tantia orbis evr xlii: quae sit potentia adesse; eri enim ad utruml bet s. p si tam: s. er per eam respotvi se, Cr non esse, 7.

me comm M. Cra. pbs comm: 48. In potentiis, inquit, aftiuis naturaliter agentibus, non est contingens aquare; quoniam natura eius, sit natura materi π non natura fomms e prima autem mareria ad duo e traria, reeipienda qualiter sit disssta; ideos huiusmodi receptio ineR illi naturalliter: haec igitur sintentia corruptibitibus rebus eo gruit. coelo autem minime, Pippe cum in eost tantum potentia ad Hi,quae non est passio, qua duo contraria maliter recipia a. Op: de Ab antia orbis: Num, inquit,pω potentiarentia eR hi corpore coelest; omne enim in Po vi potentia, non eri potentia visi ad Δοωntraductoria. Sed dicet aquis, eaelo quos Hebe contradi Cilisnu potentiam: ob Asbisti ineri potentia ad Hi, er eontrad Stionis etiam: corpus enim coelesti ex se mouetur. 12. mei: comm r. Cromne, od ex se mouetur, posibile est,rt Pisac rude expresse ibidem asyrmat, tu caelo boe inveniri, τι quiserepsit. Dico, eorpus coelese qua- soluuo. renum sit corpus simplex non compositum ex materia π forma ine se indisserens adHrumhbet, nempe ad motum, er ad Pietem; motus enim caeli pendet ex istosci memoreris: proinde quatenus sal sis morere, non est in potentia contradiction , quia motor eius non est ad xtrumlibet, sicundum philoseptimentem, cum absit a materia, quae ad rerumlibet si habet, H 7. mei: Gmm: A. docet, idems a. phasi com: 48. C-memator. Vas Omnis potentia passua est potentia contradi tionis,quae sit in prima materia, Hs simpliciter, it quae sit incorpore caelest, in tantum potentia ad Hi, quasi

285쪽

De poten 276

Pymander Mercurii

non stra Loqiimtes

qui sint.

evndam p id cret Actio porretia cari potest. Quomodo ergo potentia paguae, seririn etsi contrad Emonu, patet. Sed adhuc ille duis is er Acest auditii quomodo potentia passua,st contrad Stimis sil re velum num in potentia , qtis non redincitur ad anum, li otiose omnino ' A qui 3. coeli scribitur tam: la. Deum Cr naturam n frustrascere, aurfecisse. Et s. de anima, come qs. Deum nihilsceresuba, nepPotentiam deficere in necessariis. Et revera potentia phissica frustra ri non potvi ; nam quicquid physicam tuo in mylibile ex parte agentis; sit etiam ροsibile ex parte pasia secundum Comment . iu non m i. caeli, eom: ra . In causa rero est, quia aErima potentia per ραν - , misi h ' i' pissima per aSiluam dignitur. Hac ratione philosiphus 3. de anima comm: 7. r

Natura nihil vi, qua probat intelliatum agentem dari: a , in t orma narura, in qua datur mx si . num, quod eri omniafri, Cralterum dari, necesse sit, quod eRommascere. Eadem quos Uufert Commentator ra. mei: conet: 18. Omnes forma, inquit, uni in potentiam prιma materia, er iv aE tu in prima forma, Cr r. coeti comme 2o. in materia non vi prtoura, nisi apudseparationem em a forma. Quamobrem eum siubsa via materiae sit inpotentia in aliqua extiterit potentia materiae, nunquam in astam exitura: in pro Pio a natura otiosi esset condita, quod plane non eII fas' de natura sentire;flaret GPOlenna amen feratio, er corruptio pariter Proinde Σ. eli eom: so. ait phi/ψ bus, quEdsnatura dedisset astris virtutem motus progressivi; sibi quos meandi instrumenta dest' set enterum continete, natura facit nihil. Idem sentiendum eR de potentia astentis actia , quod ex philDMI. met come is. νbi agit contra loquentes, scire polumus. Loquentes dicuntur, rese eom: qui sine ratione loquuntur: π tales dicit fuiyli Saraeeras, sue riis legis cultores. ti, rnum agens nempe Deum ,sne medio dicunt agere omnia. Sed tunc ita conti igit dicere, quod 9. met: eom: 'frabitur, ni nullam scilicet agens , Oturalem habeat astionem. quod si propriis earent aStionibis entia; er essentiis quos propriis earebunt, ars ita inter entia nulla prorsus erit MinStio. quodcumst omni um absur*dmum; ita plane π fultifimum omnium. ι te quiddam habet ia. metroesectio. come i8. bee Auermes eontra legis sieb Ialores. Sed dices, materia inpotentia pomna, plures habet Lmas, nempe rudiuiduorum, quas nunquam eR receptura, Proqui omnia necessario contingerὰ quod Hilosopho non probatur Iuro de interpretatione, ersolutio. Commentatori 2. HUcom. q8. Dicere, inquit, Omnia ex nec tare eum re, in '

Iasus. ad quod quidem dici potvi, i Drentiam frustra ni quae eR secundam ρυ-eipuam intentionem naturae: Ois vero eri intentio perier propaganda construandaeέ. in quo quidem negotia agendo, cum passuadrumetiam alma potentia μο non setis Epilsegm. ν abitur a L. Iraque sucinam modo potentia a lius, suum actum prae cedat,atea aliqua poli id corres'ondeas, items quomodo potentia ponua vi pote tra contrad Hionis, er νtrum Mosnt in Gelo, denis an Omis potentia pissica reda-.catur in actum, dixi.

CAP. LIII.

Totentia quomodo sit in aeteravis.

Vansuam in primo rimandrifol. ais non iubil de hae mareris siris. rhn; quia tamen lucus iam advi ad loquendum aptus, copiosus,dis diligentiis dissutare iube ri quod parcius inibi est dictum, his copiosior sermo i iussuppleat inviam. Extat philostibi sementia 9. mei: com. I7. Potinua In CR, inquis, i potentiasim te an de his auremio cum rebus, quae sempiternis. formae a materia bbera, puris a Ius, hi quibus tamen aeter ,hcuia philUrbi mentem, citra primam intestigentiam licet non fit potentia realis, quum non disse

286쪽

Lib. III. Coni. VI. Dial. 2. Quaest. et O. cap. . 277 Potentia

commetuctor, de anima compinstat: s. quaesistis, in pisntum est ens, non rem e perse tisre e se etiam talpae,pratenus eΠ anima non repug t potestas ridendi: alioqiu rufo ch. et rei me Mummium. Soti ergo prima intestigentia libera es ab nimburusinossi potensia,quomodo Quem in illa diuinam resatest potentia, ad meum Omnipoten rem philosophorum in primo omandri dilucidaui,cui tamen desun De modo dicenda , 'ese constitui,nemper modo in deo sit omnipotentia , Cratia, quae a theologis propo minium c fauore igitur divi P andri, de istius potentia inue Ommpotentia A. - α Deum omnia posse,non tamen omnia facere,in quaestoret.ac novae Igῶ sis. docet Omnia inquit 'teR disssed nonficit,nis quod eo merui reritati eius, Cr m aliae p ruit nams et Elafaceresimu sed ratis prohibuit,id est, horas: Dei enim noluntas es rationalis cir aequisiima. Deus itas omnia facie quae se , e nihilomino patitur. nul Omnia bona; propterea omnia qua noluit fecit, dicit David. Ideo autem omnipotens δε- ω που ur,quia naturata potentia,non gratuita, sicut homo Cr angelus, potest quidquid

rotuntati eius nihil re fere poteR. Viide . sug. in enta. cap. o. Non ob aliud, inquit, Deus veraciter horarer omnipotens,nisi ruoniam quidquid ruit, poteR: nee noluntare cuiuspiam crearur voluntatis omnipotentis impeditur esserius. D de Spiritu Cr tria.

3ιNon potvi deviscere iniussa, quia ipsi Mflumina issilia,Crsiumma bonitas: omnipotens rero vi,non quod posit omnia facere sed quia potest e cere quidquid ruit ita H Ubil raleat eius voluntati res ere, de qua quidem nolunetate abunde Acutissum in primo rimandri ire nem. α si,mmus, Omnipotens deus dieitur, in homelia qua Chrysest. dum de expositionesembol quia posse istius,non potest inuenire non posse, dicente ρr plata Psalii Omnia quaecuma voluit fecit,*'. hin.Ramy.mus noluntati quis res itin e id ,οmmpotens dicendus non est,quia peccare non poteR; nam posse peccare, in- ρ' finitatis est, non potentiae si enim hoc posset, Omnipotens non e set. Magna eBigitur dei potentia, teste Murasino i s.ct trin non posse mentiri,mori Crc. sunt erum quaedam, August. οὐ in alis rebus potentiae deputarida sunt. in aliis rei δ, minime: CT quae in aliti laudabilissus u aliis νοο reprehensebiliasunt. No ergo ideo deus minῶs sipotens,quia precare non potesttam simu otens nullatenus psu esse,qui hoc potes.Et in bb.defos Io deus non 'test mori,no poteIValli, de ideo omnipoteris,quia ei haec appropinquareno nator;nim tamen haec in aliis operari.m it mag. de consemmonasica eaAa. Dein Basilius.

inquit,eR dominus naturae iste es,qui quae fa sponte feri non possunt ni fleri positu fa

Eap. Gen. i. M in ilia sufficiunt nobὐ,inqui ad ducendam potentiae magnitudinem,γbi ad brusebiles Mneris virtutes,quae mens, qui flermo fuissetet enarra re mainficentia eius inenarrabilem Eambre David eum quodam menta raptu in Psatio eanebat atris, inquit, loquetuis potentiam domini' Cr Wal. l .Potentiam tuam pronuntiabunt, quia omnia quae νοluit ferit in mari,m eaelo u omnibus abyssi: bane ob ea am sertatur,ra ad saluandum populum suum properet at79. Excita potentiam tuam, er veni, ni his heres pauperem a potente,Nsuo pectis regno fortem armatum,qui esse a potentiori rinei, trudi non potest, σ sῖ. Tuum brachitim eum potentia: brachium domini, chriasm dumisus, de quo istas brachium domini cui revelatum inlande beata rigo Iaz .is. Fecit potentiam in bractiosus, si dicillius brachiν potentiae fi yirtutem: Disse te citi. s. rbos mente cordis sui Magna dei potentia, qua mora a morte vincitur,ersuperba potentia,humilitat duator veratur: Dfitiae inivstitia cedit, paupertate, opum divitiarum gloria extruditur. Propterea Dauid Psat rosese adhortatur ad huius ud. inussi laudes cavendas: introibo in potentias domini, donec annuntiem brachium tutim.

287쪽

Potentia 27s Pymander Mercurii

ςst in ture iam tuam generationi venturae huivi curem potoriae triumphim Psal. 7s accurnis. Misimό mphcat: Ibi,inquit,eonfregit potentiam, arcum belli abi, inqPam,nempe in cruce domini, qua riSius est draco ille magm, i sedum x niuersism orbem. Hac Paulus. de eaus Paulus monet Ephesios senormi in i is ac dei potentia confortati eap.c.

cinsertamini, ait,in domino,σ in potentia virtutis eius, Cr G2I. In omm virtute eo n-muid. fortati fecundum potentiam claritatis eius. unde Dauid Ps l. s. Accinous poetemur, qui contu M pro undum maris, sonumsuStuum eius. Ita omnipotens dominus deus in rerum creatione, in creaturis condenta: omnipotens quos in istarum restauratione, . Quid omnipo redemptione Sed de Huius scriptu satis. Caeterum, omnipotentia His quidem modi te tutelgenda eri,subdista immediate omnia ex nihilo produxeriti ad omniasυῖ

extendat, ae contradiHionem non implicant: immessiate, inquam, oad eatis extris' fera adiumentum,uon autem quoad cuiuslibet essectus producti Giue producendi ra

i Opbis,tum etia a Theologis omnipotens non dicitur ieri enim tuta autequa par mant, rei natura non Asinet: non ergo, quia boe ais bric iba a de eri mn possum Qubd sit om- propterea deus omespotens dicendius non vi, eam non fit defePlus deifacientissed mnipote patientis: Deum autem esse Omnipotentem,id eri posiescere omne, quod eramysibile ηδ i'' factu,; OG contrad Hionem non imphcar,exsupradistis quidem consat saris, huc quoiasc eousare potert,cis demon rei demGratisne propter quidae propter causam,CT aliquod prius. neta vi in se propter quid demoUrabile, quod exsiviis tem ' minis habe re per aliquod perii prius simpliciter,ais notius demostrari posiit Etenim, quemadmodii illud dicitur per se rerum,quod exsoru constat rerit te. terminorvi ri plane demo rabile quod ex suis termisi demonstratur sed deu mediate, Timmeare, saltim quantum ad aliqua,Omnia pose eR tale absuid dem*rabile a beatis demo ratione propter quid. ω enim eos prima, a materia nequaqua dependens iis operandor potes ergo materis,ais eoissecunda ricesupplere, ni rei natura obsisterit: igitur es persee demutrabit demonfratione propter quidab intellestu beatorii, iis viatoris per

uitione Afractiva. svera, ictas retines alicuius termini intellectus plex, nudiata principν νeritate,ars conclusiota mediata,ninualuerincludens as ea prose-

in ,reritas propter quid propostionis meiatae,haberi potes. Iedlum modi es iniec Hus beati, ais viatoris de di na essentia, ab ea flua notitia habentu dialet enim conce'hy-- thleem Auiuae Usbiaiae quia iis ipsa beatificatur. sed retia diuinae sentis i

tuitius me abfractitiae,immediatam aliquam eontinet veritate,hanc praecedentem aempe quod deussit omnipotens: mediante ergo ista, bane intelligit: igitur demon ratione ' propter quid deum esse omnipotentem, abbrii modi es demonstrabit Profecto,Omne πenum mediatum,per immediatum, hoe demoufrations modo, es demonseratile.sed deum se omnipotentem,eR tale alipes4 νtpote vertim necessarium mediatum: ab in-D Dona δ' tellectu autem beato euidenter concipi poteH,σ demo)frari. ergo CT Sane, beatus d Wφης P i uirini eostvis ceni sentiam elusi intrinseca,intuitiue quidem,riator reris Ura Ilia, potest demon deum omnipotentε 'viros modo demonfrare possunt. Adde, quὸd demonstratione irari. quia senat tes; nam quod rerum vi de eos, secundum rationem earfer, vi etiam νerum per aemonfractionemqucia, per essectus scilicet. sed dei Omnipotentia ,eR eos omnipoteurissima, π hoe M peram secundum rationem eatis deum filicet se Omni- Ilatione . potentem: igitur demussiari potes demoratioηe sura ex essectibus autem om/προ-

causa perfeci ima, in iuemlibet potes essectum ne alterius adminiculo, cuius babeeriirtutem operandi. se causa prima vi huiusmodi, quippe quae ea usi virtute cundaei eminentius contineat ergo eo. Mia, s aliqui esStiis , ita perfecte a cauo producum tur aequivocis,cis ab νηΛοω,idi quia illorum rinus in ita perfeStius, eminentiu pucontinetur,

288쪽

Lib. III. Coni. VI. Diat. a. Quaest. 2 o. cap. s. 279 Potentia

, id prima carus praestare pol complis, ordinus utiati necessio, ex hoc Anis' pende quod inta eos in orAne eonfituenda,absis alterius detendi ηtia, at re ZecIu constitui non poteH, a pia buta odi nec uas cassa filicitudine LIbraret sed prima causerim eivi hirtio impediri non positi,inesse Demlibet itine ponerer D essectum: ergo si od nisu. Addisod omnem ibi is,er obsective quidem, σ p . 3 suos res Hum,p em ad primam cosm habet, Acitur tale aliquid produci AD.ae prima proΔPhua,Cr ataua potentia, eR potentia dimina: ter consequens ergo tri--γ producibile as illa producitur. Revera,posito primo producibili,er primo prosi litio perfecto, Eo modo impedito,ponitur etiam productio, etiam quocuns alio produm circumsicripto ius nams insuo priora a posteriora non dependet. Adhuc, deum Delim esse phe omnipotentem mediate sic patefert puse arbitror. Remm omnium quae troiactae tente nitas ,rniuersitas eΠ costa,haut cansam quae ad rerum huiusmodι nundeStat ordinem, alioqui esset causast. Abyid igitur esit extra misersitatem rerum. Cum igitur, in causis non si scom in infinitum;aliqua igitur est eausa xtra conditarem oranem

causarum, a qua tota multitudo causata dependet. In ista ergo est flatus, veluti in primo cavlante hoc autem primum cis Hissmin P mander. Missu quantὸ cavsa otiua caeteris praestat nobilitate potentiae,ars naturae; tanto in causando, produce do caeteris praesabit sed causa prima esKEMa,r vita flua nobilitate, Ommius rebita in infestum antecessit: i tur in causando in infinitum rincet omnia. Cum igitur in Dam baseat rirtutem ad traducentam, ex missa igitur causa dependet, hi eausiando, producendo , alioqui resseἱ tu illivi, a qua depemseret, imperse ta esset, Crse non infinita. Est igitor a ua cares omnipotentissima,a qua coelum depender, natura omnium.

CAP. V.

Argumenta conditaris.

Ne s omnipotens,agens ex neresitate natWacimmediate ergo omnia proi ducenda, produxit.sed hoe erissim: ergo er antecedens. Ariptas,s a. t dem esset omnipotensummediate moueret coelum, quod ei Isalsam, infim-ta siquidem eius ni rem mouerer in non tempore. Alfi motus caeliferet in instanti tunc plane omnes eius parier u aes et essene in eodem loco. stirae prose

Zio ratio inchoat aureroem,ut in ra mei. rsteretur, caelum a primo mouente, inmediate nequaquam miseris sed sic tam addidis intelligentiam . qua quidem motus see

cessione prima rero, perpetuitatem aetereitatem haberet. Praeter si dein poten- iram balet immediaetam ad omnem stestim producendum: igitur quaelibet eausas cunda,er pronia essentia,Cτ aEtione eareret. Tenet eosquentia: namfrustra illi inesset , essentia enim ais natu gratia operatio G tribuitur.sed Me est falsem ', tune enim ordo rerum essentialis funditus euerteretur:ergo me. Susagatur huic sententia autb ritas commentatota s. met. Isideres, inquut, pontini mum agens , sine medio, nempe Auerndeum, cX tunc contingit istis, nustum ens babeat rationem propram naruraliter, σctim entia non habeant aliones troyrias wn habebunt quos essentias proprias; auimnes enim non diuersi an tirins per essentias diuersas. Et hae opinio eri ralde extronea, e ui reciprunt huiusmodi iun baῖent cerebrum natural terhabile ad Ionum Item, nullum immateriale, rese phil. 7. mel. eontra Platonem de deis, immediate materiam transentitare potestsd deus eri as omni projus materia libere igitur immed ate non bibit xirtutem cuiuslibet esseZIus producendi. Aude, quod tune omnia necessario a cciderent.

289쪽

Potentia etso ' mander Mercurii

argumenta

Od necesse eR esse posibile sit non esse s ergo deus eR Omnipotens, necesserium

e rerum natura remouenZm eset omnino: deus ergo non m ommpotens. . um

omnis potentia per esseCrvi genitur,alioqui xt dixi paulo a trireputaretur otiose,s ina .s igitur potratia deieR Omnipotentisima es emo it ita, ais ita esse mimmitum producere poteR, quod eH imp ibile: non est ergo omnipotens. Adde, quὀd non pleuer peccare, nesseipsim negare,2 Tm.2. σ stad parcendosuam o potentiam maxime ma estas. eum ergo buest ultimum potentiaeμ non ergo est Omnipotens nam mundi creatio pta ahquid .imo multὸ maguntentiae denotat: igitur deus non euomnipotens. Veram ad haec ais bufimilia ,sc respondere valemus, impinni scire oportet,inter Aeologos,ais philosephos hoc interes, δd Hil. dicant deum Vis ο Πpotentem ; mediantibM tamen causis secunia: theologi nem ,siclis etiam Misfiniat causarum adminiculo, o omnipotentiam tribuunm, eam in hoc Gnsi ere aiunt,quὸderivicuas fecundae cause ricem fpplere nateas denis,quod omne positis esse m pra- tacere, cui non ines repugnantia ex Horum formah ratione terminorum , phcitra sumpta.Caeterum, oem potentia nominetur propter pudbilia, quae Iacere poterit deis possibile di aurem cum omnia posie dicitur: NEHὸ ergo omnipotens dicitur, quod nia posi)bihaposiit. Posi bile autem duplex dicitur,tesephit mei: eap. de stini bio: alterum PDdem per res Rum ad aliquam potentiam,se quὸd humi Iisbiacet potensiae, bomini esse possibili Uprmamus. Qiodsi ideo dem dicatur Omnipotens, quia poteriscere Θmnia,quae ipsius subiarent potentiae, perinde erit,aes quis diceret deum oti omnipotentem,quia poteri omnia,qua poteR.sed rem in notitia omnipotentia declaranda, circulationis vitium incurrimus. Praesae ergo, hae ratione deum omnipotentem appellare,

quὸdsitheet absilii te possit omnia possibilia saeere :σhoe adsecund- mydbilis mο- dum referendum esse, primMEu autem sue dicitur aliquod pydbile absolute, exterminorum ntiphabit imputa quando praedicatum mure tradisiubiecto:si rerὸ repugnet,imp ibile. Sanes inumquods agens gaesbi simile,rnicius plane potentia actio poli bile,reu o Hum propriumsecvntam isti in aHvi ramum respondet, in quo huiusnodi astiua fundatur potentia: se calefamua potentia uti ad proprium OL ieFlum, ad esse ealefactibile resertur. Porrὸ,esse in quo diuisis potentiae rati undatur in infrutum toti in esse perfectionem in se babens. s. are, quidquid habet rationem ensetis, sub ρο dbilibM absolutis, quorum reoectu deis Eritur omnipotens,contineatur noe se estim ens autem Opponitur enti deos quae Gnsunt=.b ρυdbibbus abbrutis non eontinentur,m per eonsequens, non fusior divina potenticida non ob divinae potentia defectumsed rei imperfectionem, quae non babet rationem in seipsa, ut Doeri posi Li murem quae contradi lionem implicant,entia descientiasEtus imp ibilia rem uenientius dicenda Iunt,quam quὸda deo produci non positur, nes hoe obuiat sensentiae angeli ita tulicinantis:Non erit hv ibile apud deum omne nerbum: quandoi uidem M ψcibum. pιod contradictionem implicat,verbum chri non risiit; a nullo enim intestem eoncipi poteH.quomodo ergo de vi dicatur Omm tens, ex bὐ ars ex paruὸ a me HEU, patere Ad primum arbitror. Modo argumentasunt MMfluenda reπad primum quidemse restondeo: quamuis in primo Crisa. e mandri debuere e D s dissutarim, ubi Hsi ille de

mundi creatione sum locutM,deum libere agere,eπ non ex aliqua moveri natura necessitate , instar ignὐ naturae necesii tute eatorem emittentis, actio enim in libera, quia

eH natura b&eia agentὼ qua vi sua actio, ideoque novi ei a uid accidere ne- - ruit, quum nulla in deum nouitas cadat , sed in ore iuram potias. ad a. Deus, P

adsuum

sex. Primum Meundum.

290쪽

Lib. III. Com. VI. Diat. a. Ouaest. ro. cap. s. etsi Potentia

motum eaeli eo poteri,sed hoc, ipsa motus rura non patitur. Dices, alipis πονirtu vita, aequali tempore, re ipse deus, coelum ni nroum e mmitto, ex hoe tamen diuisiis Pirtuti non AI comparanda, me of modo esset actu,posset mouere corpM mstatum,piam ob causam, ratio Commemeatom uas m p raode inressi enim ponentis,nitille acienda ierum controLEtenim in aetemuras,t ucce dio nosunt idem. quaelibet ergo istarum proprium babet semis ita prima cause, motivaeternitatem immediate caus&t; nee tamen in instanti. rem idem, a istarum susscit: astera ergo es otiosa. Item breunda intelli- genetra,primam impedire non valet aeque ergo cum ita in infanti movebit ,stu moveremtituam iustad attinet ad diuinam potentiam, pwae M infesta, motus in insanri edid non fert natura rei, pιo ucce me Item,se da intelligentia mouet, quia primo . pram mouetur non eR er o isti impedimento, quominus ρῖet motum causare in trami. R era,duabus causis verioriscilicet, Crinferiori ad eumdem essectum proinrendum odimurrenti Au, eLtussiuperioris, nimie potentiora naturae equitur sed superior intellietentia eD in finita igitur moveret in infanti. Cum igitur motus exsul n rura si fecesimus,non poteriferi in insanti, π hae eum animo reuerenti dixerim.-3. Commentator loquitur contra quorundam errorem,sci aiebant a deo immediis feri omnet quod ceria a Musino non placerse dicenti, res a deo ita ad Urari, ve eo prios motus agere a. - . vera es in sententia ad mentem philosophi contrato Platonis suic tamen proposito deseruire non potera, ripatet bene consideranti. - pM dein immediate veret omnia;in reicierso non est malum culpa; aliquod ta- ν'men esse e ingressa enim rotuntate biere, Cr eontingenter ageret. unde qu-his Da actis sit necesseria inse er ex natura rei; ad obiectum tamen extrinsecum tranfe

utingenter alioquis necessario transiret ab illo His dependeret,quod e alpumis σε. Omnipot ades Nogdbilitatem,ais nec uatem a rebus non excludit ; nam es diripsi bilissim, etiam quae secundis ea fis p ibilia non βnt; abita tamen

Mi mori imposi siluatem non remouet,nes imponis nec italem. μου 7. MImr veri- ratem habet in agente univoco, evius nilatus in suo esseriti tota sendi poteR; potentiae nimbomin generativa,amplius poteR nibi quam homin generare. In agente a rem aequmocosue non rniuoco, iusinoi eII deus,eum quo creatura genere, aut ecie ej enire non poteR, fallit. quare essectus minor si quam illius potentia. Potentia prarer diuisu,etiamsi nutam extrinsicum opus produxisset adhuc tamen otiosa diei non

posemquπί cum exterior ectus non sit diuinae potentionis, sed ipsa potississe nis

ectus. - ωψrmationem paret flutio ex superioritus; peccare enis via perfecta deficere. ait posse deficere in agendo,diuinae non competit omnipotentia ; idcirco mua non oriae omnipotens' re non poteta quod autem dieitur a phil . Topicorum,quὸdρο- test pereatri res deus, er studiosis praua agere , ad mentem gentilium locutus est, qui homines in deorum numerum migmo diserunt. Ad aliam confirmationem dico, Li omnipotem Potentia destiam in parcendo,ais miserando ostendi maxime quia nimirumsummum e uapor in parcendo. fato indicium/bere pos peceatu dimitere. Parcendo praeterea, ad infiniti eonfirmum scietatems boni,quieti diuinae essectus potentia vltimus,adducit bomines, aerem nti anteaIupphciis obnoxios. - qiad AEuina misericordiae eme , omnium en d uiuorum operum fundamentum: in hoc 'so autemtauina mari satur potentia, quod omnium bonorum primas'eZter Uitutio. ammodo ergo deussit -mpotens QvAEsTIONI s XXI. C A P. I.

SEARCH

MENU NAVIGATION