장음표시 사용
71쪽
' ferenti, eaelos coelorum, CT tertium coelum Pauli. Septem dicimus esse orbes, in quibus sella septem fere consono omnium ore praericantursuum peragere cur*m; quos deinde coelos ita asierunt concinne inseri νη m alteri; quemadmodum si cadi, aut voculat se inserta sui: hos proindem infertos,motu contrario ex aduerso,rniues in orbem
Ambrosius. versentur. Ambrosus lib. 2, Momeron cap. 2. Sunt nonnulli, inquit, qui retim coelumesie dicant: nec alterius faciendi, cum esset yna b se, potuisse siuppeteres santiam rquoniam cum omni Iuperiori coelo e et expens, nihil reliqui fuit, quod ad aedificationem secundi coeli terti=ue proferet. atqui Deo imp ibile nihil est: potuit ergo, Creondidit multos caelos. νηι Ps. Dominus aurem caelos fecit. Tertium praeterea caelam negare non possumus, cum apoRolus raptumst ad tertium coelum scriptorumsuorum testificatione confirmet. David etiam coelos coelorum, millo laudantium dominum consiluit choro, quem imitantes pbistophiseptemfestarum , solis er lunae globorum cou . Dum motum infroduxerunt, quossibi connexos, Cr veluti insertos rersari retro, σQuid eoelum mntrario caeteris motu crri arbitrantur. Coelum o Πανός, graece, latine, quia impresia signitaeti sellarum lumina, velut gna babeat, tanquam caelatum appellatur: nranos autem diacnusesto eitur, quia lucidus es, tanquam risbilis terrae, quae obscurior est. Ioannes ta Romus homelia 4. in primum caput genem bis omnibus adversari ridetur: Cr γοωuit Deus 'mamentum caelum: Et quomodo dicunt aliqui ,factos multos caelos ' ait: Non ex d, . ni nascriptura hoc didicerunt sed exstas opiniorubus, ri ita dicam impellantur: beatis autem is sis nihil bis amplius docvrt. sitis igitur post tantam doctrinam ferret eos qui ex Jo capite loqui, Cr contra diuina riptura multos caelos dicere audent ' quod autem eaeti melorum in Dauide legantur, Me eontingit ob linguae bebraicae proprienser lamentu. rem, in qua corti nomen plurali numero ab hebraeis nocitur, hocbamatum. Caeteri. m mamentum hebraice, Flachia, extenson Ionat, aut id quoὰ extenditur , ut vela, res eortinae. Tota itaque caeli porriatio, ac quasi cluso, hebraice νοcatur Rachia graece Homeriis. sis ωμα, id es, smamentum, quo illius seliditas ortenditur. unde Homerus, creti mTluodo illig. corrum nuncupauit, hoc es, lassiimum. auo utit etiam Theodoritus, qui caelum ex aquis confatum se nolum quoniam,inquit,coelum ex fluxa aquartim natura constitis,
Cr quae prius liquabilis e et natura,sti sima sit essedia; ea de causa ,srmamentum
Genirandius. es appellatum: Gennandius, 'mamentum, inquit,ex ipsius rei opscio, itfium apped Damascius. eo quod cum priusflutilis nar ra set,scidam consipationem accepit. Damasi me hoe e majentorum catena ; murium enim erγrmamentum es aetherium,eRPIesus. materiate. Vns: Septem, inquit, corporeos asperum mundos, em rium ruum, Cr primum, idem igneum, er tres pos ipsim theriose deinde tres alios materiales,quorum extremus terrestas, ersimilacidus νοcatus era quis blunaris locus eR. unde sententia extat apud Chaldaeos desummo σοmnipotentιDeo,septem conglobauiormamenta mundit hae ergo ratione a septuaginta caelum rocatum eIυrmamentum. Ex his ergo Decem coeli. patet satis, partim quidem ex philosephorum do trina, partim vero exsacrorum au-rbonitate, decem caelos inueniri, nempe septem planetarum orbes, caelumsentuos mamentum siue caelum eo annum, Cr coelum emranium. . shqui re decim esse
limant: sed quilibet in hac re abundet in se uo,seruata ei reritate.
Motus itaque animalis omnis quod ex materia constat nequaquam fit ab his,quae sunt extra mundum; sed ab internis ad externa, seu ab anima, siue a spiritu, sue ab ani-
72쪽
Lib. III. Comm. VI. Diat. a. Quaest. I. ca. I.
ab animo quodam incorporali. CorpuS enim,Corpus animatum minime mouet; sed neque totum simul corpus, etsi inanimatum existat. AEsculapius : Qua ratione id
asseris Tritaegiste Θ Trita. Ligna, & lapides, & caetera
omnia quaecunq. animam habent, non mouentur a corporibus o Asiculapi. Quod enim intra corpus, mouens ipsium animatum, non utique corpus illud est, quo mouentur utraque. Et corpus eius quod fert, eiusque quod scitur. Inde illud quoque quod dormit, animatum est, ob eam potissimum rationem quod mouet. Nonia E ero operspicis animam tunc onerari maxime, quado sola duo corpora sustinetὸ Quin etiam manifestum est, quidquid mouetur in aliquo, & ab stante moueri.
Qv AgsTIONI s PRIMAg. C A P. t. OBILIVM, motuum Gersitate, numero, ordineέ ο oso, . motus istorum catisim adducis,asierit ab anima intrinsicin comoravi motat proicisti: Quemadmodu,inquit, corpora, ct ani- scitur. mata & inanimata lauae ex materia cosaut no a seipsis,sed ab anima,sive ὰ spiritu, siue ab animo quod a in corpora li mouentur; ita π machina illa coeloru,a proprio animabus laessiritisvi mo uetum es enim irae mundus animalmagnu se prosedua I miris desicribitur tu calce s. dialon Meditare θ fili quid animal immort te, quid animal dii solubile: nam tria .ηimalia descripserat, quorum primum D um,seC Amrer. mundum tertium autem animal,hominem appellauit. Coelestium insuper ait corpora, Vnum,atque eundem seruant ordinem,quem scilicet primum a patre suo sortita sunt. Et dialo ο y. Mundus, ὁ .Esculapi,sensum, motumque possidet, non humano sensui, motuique cor similem, sed p tentiorem sanE, atq. ad modum simpliciorem. Nam sensus & intelligentia mundi id unum est cuneia scilicet facere, ac faetii resoluere. Et ro. Mundus, inmit, pulcher quidem; non tamen bonus. Etenim ex materia constat, passionibusq; subiicitur, primusque est eorum, quae patiuntur: secundus autem eorum, quae sunt. Indigus praeterea siuapth natura,factus aliquando, semper existens in generatione, atque genitus, qualitatumque, quantitatum omnium gentrura, mobilis enim. Mundus est ansemal primum, homo secundum post mundum animal, primum autem a
Dimalium reliquorum. Ex quo patet Mercurium mundosensum tritu se. Non tornere erv dictum eri a Isercurio, omnem Mimalis motum ab anima proficisci. γυ- Motus antirum Nimili , erue sub luna habentur, a stipsis moueri dicuntur, quia nimirum non mo- nralis.
Motur . p extrisco, sed intrinseco, hoc est ab anima, σ ia appetibili, quat
mo es in at arsis enim scribitur ia mei. balneum mouere, quatenus es in anima. 2 V dupedili externo, reluti ab agente ,sed potius, yt a ne animal mouetur Genim
73쪽
Eteon anima ipsi movet membra: Crmis conceptis, animae in ens, movet etiam sective. quatenio vero extra animam con tit, ut legitur ia. mei. movet rimis. valneum mo Quidem, quae extra animam babentur, tum in aruma, tum etiam extra animam uet dupliciterent; hae de causa, er esseCliue ,σγrfnis mouere dicuntur: nam Cr balneum intentionalem habet formam, qua a nobis percipitur, mouet esseCtive, eτ realem, qua ipsium es tale, ais ita mouet, ni M. Anima autem non mouet membra,ni Vsmet seis sis ab iis, se Ubibbus aZti, motique fuerint. I de anima, rex. comment. 68. At reia, inquit, nes appetitus bi μοδ motus princeps est: nam teris Auerrae motui pro remu Via ratio non dominatur: puippe, cum persaepe fretis, ruptisiue ratibim h enis, a desderis moueamur. Nec appetitus tantam: aliqui ne interdum at at quibus appetitur, quod tandem non perficitur, dominante in Vsis rati οὐ imperis. Me eLDuo ex parte tur duo se habent ex parte motom. Exparete autem mobilis es par restiua,suee-- motoris. Opistibilis, quae apta es a praeconceptosne moueri: Cr ipsim corpus mixtum in αἱ Ita, Moes, ,his, hQUnodi motibus subditum,quibus de loco in locum moueri potes.Haec autem quatuortis terrestris. motui illorum conueniunt animalium, quasub lunae orbe degst: quia, rese tam memtatore a. de Ab antia Orbis, mouens burusinodi ex duobus mouentibus componitur, exanima videlicet,eT re demerata extrinsecus moverae animam: Cr ideo motum iuuen tur in eis compositum nonsimplex. Motus praeterea tabum eΠ cum labore, quippe, quaed bis subsent contrariis motibus, quorum alter ad superius,alter vero ad inferius peLLabbe .nde etiam mot*m Acatem progressuum, motui declinationis essentialis adtie vim rem: Ideo accidit ei Iesituri inquit Averr. Cr cogitur ad quietem', cavsa nams labocosum stri 'remotifima, est materia, remota principiorum moventium conetrarietas, proxi labore. ma rerὸ,σpraecipua, dirituum reflusio ais quia animalia caelestia carens r propterea absis labore mouent, linitudmis taedio non tanguntur: nam principitim motus corte seorporis,ert generis animae tantum: motum , quem habet circularem, animae,fecundum quod eH animae, proprium esse dicimus, ars peculiarem. Motus ergo animalis coelesis Motus anima est plex: terrefras autem mixtus, T compositus; compositio squidem ris rabituriis est mixtus. a coeli comme. 3. motus compostus, ex mouentium protieuit differensia principiorum: anima nampsit apte natura, teste Platone, es numerussi sum movens, re paulo ante declaravi, er Empedocles asserit, animam naturaliter in orbem moveri. sed elemen rum qualitates contrariae, istb impedimento sunt; H animalis motus, nec cis Iaris omnino, neesmpliciter rectus dici post sed mixtus potii s ex viros, qui in libro de camsa motuum animalium a philosepho, rocatur progresimus. Dicis, animam, corpori prae-riminari, ipsimi regere, ergubernare, autiore philosepho I. potis. Corpora praeterea ob gratiam animarum instituta esse, i. de anima, comment. philosephus, eiusEGmmentator aperti sime docent. Entitas praererea, esse, CT mitas eIl aforma, a. de anima, comment. 7. Cr a. ph . comment. 26. CT primo corti comm. 72. clare bantur,m
rerias esse propterformas, er corpora propter animis. Ex quo videtur, corpus ad morum animae moueri debere, atque ita flemper circulariter. Herum quidem eri, corpora propter animas esse principaliter quidem,ipsae nihilominus animaesunt propter corpora, cum per ista in δ' constituamur; ideὸque motus animalis mixti, es mixtus, CT a vir- ritu, e Ue 'regitur praedominantis. Porr),in motu processuo, plus sit de circulari; ab Eodem .siis simplex. eium, in idem es: hi aliis autem motibus,anima ex parte elementaria assecta,ats Pr siata, mixto hinc inde motu raptatur, Cr a mitur. Atquet anima, corpori infidens coe-DIti, non eri talibus pasionibus assedia, at ibita, tum cruda corpori insidet simpliaci, tam quia non es in eo, ut in e portaraui, aut leui; ideo adsi a naturae motumo tim agere, ars mouere poteR orbem: Et quia, inquit comm. a. de sub ancia ortis, mο- uetur circulariter , scimus quod proprium issus animae, fecuniam quod es anima, UZmouere circulariter. Natura igitur istius corporis, non eri ius natura animae mouentutis lo-
74쪽
Lib. III. Com. VI. Diat. a. Quaest. I. ca. I. Q Motus
is loco. Porro, mens mouens coelum; Cr anima, σforma nuncupatur: animas videm, quare trus est aElus issilis corpo , forma vero,ra es astus istius materiae. sitiam ob cau- ώ27 assa pars coeli, er materia, π corpus a Gmmematore nuncupatur. Itaque motus animae inre genetiarum, si illi comparetur motui, qui inert, animatibussub luna degenti- ἶ- , aequivocus omnino reputabitur, ut stribitur 8. HI. comm. o. Intus squidem coel , ut dicitur ra. mei. comm. 43. vi compositus ex anima existente in eo, π potentia, quaeviniat in materia. Ilus praeterea principium, non erisiensius, neque phantasia,sed
aerumhum lunarium persensumst,Cr phantasiam: non ergo Aunt idem. Potentia H- Hes In materia, non e materia: gitur, aequivoce dicuntur. Isitor praeterea ninnis, motor re agens, in nobis duplex habens ese, Ia mei. comm. y primo desubf-tia orbis: non cautem in motore coelesti: nam mouet, quia eri agens, ex quia e II si Motor via motus ' quaecunque erum nonsiunt in materia; eadem prosedio, νonis, ni agentia mo-- uentur. sed huiusimodi sunt orbium motores: nam fecundum esse intentionale, agentes tilon, secundam vero esse reale, es reputamin. Iuvent autem propterse, quia a Liorum esse coistimatur in motu, Cr propter res etiam materiales,quarum formae habente epotentiale repotentis causarum,s tr artificiales hi mente artis , π esse reale,
quando egestu iam existant. Mυtus autem istorum prostipsis primo, deinde pro nobis 'dis' tur niquit Gmmentatuo quod plane, quemadmodum Mellai debeat, d/ximus in a. Omandri, νιι de motu angelorum loquutisumus, σ poRhac AE turi sumus. His ita excusis adtextus dilucidationem accedamus: Motus, inqtiit, animalis omnis, T iu non fit ab iis, quae sunt extra mundum. esse timesiilicet: nam sebile extri - ω se habet ni se, non autem ut agens med ab internis, inquit, ad externa: hoe I, corpora extrinseca, ab intrinseco motore agitamur , qui plane non est corpus, alioqui non esset principium movendi alterius, se Janima, nubre in animantibus, Iiss caelo degenia , aut spiritus, H in animalibus coelestibus, aut quoddam aliud incorporale , quovis nomine nocetur. corpus entam, Corpus animatum non mouet: Siquidem omne quod mouetur, asante mouetur,quia persi mouet; per se autem mouens non es corpus ,sed amma, auupiritus. sed neque totum simae mouet, Anima mouequippe, cum pars a parte moveatur, etiamsi inanimatum existat: Ligna inquit, mr sciere lapides, oc caetera omnia quaecunque animam habent non mouentura corporibus, nam eorporis non est mouere. Quod enim intra corpus est, mouens ipsum animatum, non utique corpus illud est, quo mouentur utraque ; anima enim inferio rum corporem, non arate uteriorum movetur per accidens
admorum corporum. Et corpus eius, quod fert, Sc cius quod fertur. Inde illud quoq; quod dormit animatum, ob eam potissimum rationem quod
mouet, dormit er mouet, quia principium mouendi non quisit; quia nimirtim anima rivit in motu. Nonne perspicis animam tunc onerati maximE, quando sola duo corpora sustinet mobilia na psuperans rires moventis. at motor, . mob te in proportione conueniunt. Vndes mastella adderetur coelo Saturni ab illius huest gentia mineri non posiet. Quidquid ego mouetur in aliquo, ab aliquo stante mouetur: hoc eri, mouetur ab eo, qua eodem modo non movetur, alioqui in motibus feret sti, in D tum Et haec es potisiima apud spientes ratio,qua primu mot rem, remmiue principem,ergus atorem intellexerunt. Quoniam aure apientisiimus Mercaerim, corpora coelesia ab anima moueri, ait; po aestitur de anima caelestum corruin disseramus.
75쪽
B una mundi anima,vit Mercurim in io ornandra,Vniuersae profluunt animae, per omnem mundum, tanquam distributae ci cumcurrentes. In principio secundi omandri, ex multorum fenum vis philosephorum animam mundi, stultumsanctum nuncupaui: iam 5bet rberius, copiis ius ue bane rem prosiqu4. Mercurius ait omnes animas profuere, niique esse hue,sstiritum Elum intellexit, cuas dicit per omnem mun- Anima mun- dum se distributas. rnam autem esse animam mundi in syclepiodocet: Mundus v- di amo. nus, in i, anima una, Deus unus. Non pι idem ma, ni Pictim dicunt, quas omnes ammoni rua auima ;sed rna eZtrix, Cr confertiatrix omnium. hanc autem animam a Deo immediate produci asserit: Coelum, inpiis, quem ego Deum visibilem appello, administrator est omnesum corporum, quorum augmenta detrimentaq. sol 5c luna sortiti sunt. Coeli vero, 5c ipsius, di omnium, quae in mundo insunt, ipse est gubernator, qui est omnium effector Deus. Itas muruli a Deo, ab anima vero mundi, cxterae animae didributae, ais om
arae , insuper mundi totius admini Bratio. Paulὸ poR declarat, quid per animam spiritus: munda intestici velis: Spiritus, quo, inquit, Plena sunt omni permixtus cur istis, cuncta vivificat, sensu addito ad hominis intelligentiam , quae quinta pars sola homini concessis est ex aethere. Deinde ait phia mente, spiritu om, Cramma, dmmitatem se colendam, dide Iiddie: Fuit Deus N hyle, quem cre-nia fiunt. dimus mundum, A mundo comitabatur spiritus. Deus autem aeteranu,nee
si potest, nec potuit: θiritus, Pamnis a Deo natus rideatur a principio ; tamen ex se procreandi rim psidet, ars naturam foecunditam. Amphus, huiusmodi 'limri omma adminisDari,ais regetari γοluit, quodprofeEtosti Deo conuenire potes Spiritia, inquit, ministrantur omnia, & vegetantur in mundo, re quasi organum, vel machina stimini Dei voluntati subiectus est : spiritu agitatur, seu gubernatur omnis in mundo species, unaquaeq. secundum naturam suam a Deo distributam sibi: spiritus implet oinrua,cuiuscunque naturae qualitas est. Mundus nutrit corpora, spiritus animas, sensus autem, quo dono coelesti sola selix sit humanitas,alit mentem. Hoc autemsti ratum in is no 13. dialogi Pmandri,Deum nuncupauit, omnium Opiscem,omnis cientiam baben rem. O vita, totum quod est in me salua: ὁ lux, totum illumina: spiritus Deus, spiritiser opifex. hanc ob causem in s. 'mandri dicit omnia riuere, quia G. nimam ,hussiritum habent Omnia riuificantem: Mundus, inquit, a suo opifice immortalitate donatus est, velut a proprio patre. Exornare autem voluit id, quod post ipsum est, quasi immortalitate fulciens omne corpus, ne materia ab huius congressu discedere volens, in suam deformitatem iterum resoluatur. In primo diat 'mandri, clarisii me huiusd iritus production m deseripsit: Qui, inquit,est spiritus numen,de quo in a. 'mandri libro abunde,c Vnites anima pisque a nobis disturarum. Itaque animam mundi syiritum a Mercurio appellari,f-
mundi. tis probabiliter adiurari posivmus. Themisius, ais Simplicius in I. de anima, itatem in mundi, qua mundus es rvus, animam mundi appetauerunt, yniuersa reEte gubemantem. Hanc aed elementa, aiunt, esse naturam, ad coelos rero animam,ad hommes intel-kHum. Huius etiam' tentiae in eo sibro, quem de opinione Plato , de anima mundi, quare animi Antobotumflium constris , Plurariam M odius extitit. Revera no temere anima vocetur. mundi, unita appellatur: nam quemadmodum,ab rnitate Arumerus; ita plane ab duima mundi, rerum multitudo, ars V et mundus prosciscitur: viseeo quidem mundi i realiter confideretur, per quandam cytita dixerim aerui uocationem, anima ri ues
76쪽
Lib. III. Com. VI. Dial. r. Quaest. 2. ca. I. 67 Anima
nos nomistatur; consito mim, er contaturum conservat mundum in esse , cripstas mlibet partem. ars intontionalite se omiumforma eH intestest m. a otio se philosepho prire coeb commetit. io o. alm quidem elae Aata rerὸ obsitiriὐs com nicatum cI. Hac rnitatesarmenides ait omnia esse τη um,os rvitatem riis illius pri- Pa enides. xhormae, xnrbilommus propriv,ac peculiaribus formis di finguuntur: reluti memorab mram,onumseunt, communis r&'formae,nitate, plura vero diuerstate mi orum Ita spiratu anHus eri mutas, Orma,Cr anima mundi. Plotinus emearis a. bb. Plotinus. a. cap. t. Platonicorum feriatursintrariam,sisterentium,ut quidam aiunt, elum es a- immatum: Mamma, mp. it, circvmvolvat coelum,numam defatigatur; ues en im ipsae' bri, rei corpus praeter naturam antur: id nams ipsum natura, quod ab animis rui- Anima Vnienes est ordinatum. Praeterea mundi anima ri in existens, non ditiis per partes sidybique tuta,dat . cor ,N risum,quoad poteRD νbup.Quum autem anima ipsin amoppetit coelum, to am si per totum fundat; ipsum quos pasim sequitur animam: ipsa
6 caelum a esiemper agens, semper agendo, mouet : Crsempera ei sam Criueodem, i circulo tacens. Uuου quieverat anima quiescet er coelum 's avrem ubiqueeyt anima , pero ua movetur Er caelum: quum non feratur extra; meruis retor turm orbem seu posea Plotinus, animam a Deo productam se, erus rirtute porgi mam, coelum immortalitate gaudere: cape q. eiusdem tibri: amim anima γnimes, inquit si mirabiti potentia praeita; quanam via quicquam eorum, quae tu easemel po- sunt, hanc ipsam resus interitum subterfugere poterit ' Si quis autem animam ex Deo manantem non iussicaverat; is profecia, causam omnia continentem ignorare rid Atur: noli enim ri quadam istata coinitumnem mundi dissiluere, ac reluti regnum, Anima mun, principatum labefastare poteR; qvin etiam squandos eo pus disserderetur, ni- di post Deum Hltameu ex hoc ammae accideret ahenum. Et cap: s. ait,Proximam pori mundi archi- L animam esse coelestem, fros simit ter: ab ipsa rerὸ eae si imaginem quandam produci, ac reluti a superis de erigem, terrena animalia facere, quae in pnum Ux congrediuntur,m congreis in nrta manent; idcirco non semper riuere posunt. Dmmalia praeterea corporibus alia prox e anima dominatur: non sic autem accidit tam toribus caele bus ; ideo i=icorruptibiliastat. Denis addit infe Istius capituli: Nos, Di Icte ancinquit, Drmati ab anima, quae a diis euolsibus tradita eri, imo coelo secundum illam ma. corporibus cυhaeremus: aba namin anima per quam ipsi sumus, non ipsus se , sid bene es e cadis τ' accedit enim saZto tam eorpore, parum rationesimul ad esie condocens. Platonem ιmitatur m Tmco disrarantem, ais offerentem, coelesia ab iis mum di patre fiala se, quae resi apud nos ammalia, a dras condita. Porrὸ, de hae re distur vi tu primo , rna. 'mandra, in olus os di ad mentem Platonis, omnia a Deo Anima coele creata su e. In cape s. a. libo eiusdem enneadis aperte pro tetur, huiusmodi animam sit
fise praeditam ese: Anima, inquit, caeleso, bono proxima, esseClassi se sagacior,
mouetur circa bonum: corpus pro natura sua secundum Lealem concitat motionemrsi ualis rirtus a superiori rur,ia concitata, ima I.um percipiens bonum, seeum congratulans id trosequitur: cums id ybissi; mentὸ se per omnia confert. Vnde haec erica a apud Plotinum, quare amma mundisi His tota, mundumst caelesem, ac terr xium immortalitate impleat. Hrbasunt autho et ausimi, quaesolertemae predentem A
exigunt, sue requirunt leditorem. Ego ipsi ambitrer animam mundi ab eo id nequaqua vince I, Mida Mercurio inte&Etum Di e probalter arbitratisimus. sed Platonem tot/κ susse si utittim in inomide dicentem, afra, crumam habere, e ensius Cael AEAE, /uq it puro, putamus animalia, diuinum inrorum genus se, corpore pulcherria habcte sensi immo, au/ Misit ma , er optima eonstitutum. Deinde addit imposibile se terram, corium,fee ivi es, π quae ex his confat moles, nisi anima Psis, aut adpit, cuti sic, G. extrista ratione annis,mensibus te έ circumuolui, biss omnibus,s-
77쪽
m indi bbὰascere homium γπὸ docet, quo rihor err,eo minus de ipsis nucri,sed craim V φ ri isti Did Hcere se quis autem impetum corporum, aut natura , cui huius' modi quicquam ordinis huius agitationis causam esse dicet, perspicuum rubii adducet. si incas quῶ coelisia ab alio quoquam facta fuse,nec ex anima Cr corpore ire diatavi) collare contendat, stultus omnino imperitus habendus es. Duorum alterum arbitrari oportet: aut deos esse hae,Cr reCffime quidem putabimus: aut deorum ima
gines, r quassa tuas abiesi diis prudentibus dignisiimos ritiscibus fabricatas eror brehendi, dimus. 'prehenditur Plato ab Eusebio lib. as. cap. ii. Praeparationum: coelum, in re, nit Plato. sicut alios daemones,ata deos bonorare oportet. deinde post pauca: Dres itas risbile summotere bonorandos, acutissmernis cuncta ridentes. In Timaeo poR sublimem illum theologiam, qua patrem, er creatorem uniuersi, rnum Deum esse consecripsi, non reritus eri, Socratem in piraetim adfluenda deae rota desiendentem, latitare: Gallam, in Fulapii sacri cara probe inissum a Socratesteri ridetur: Cr Delphicum daemona, parernum Graeciae interpretem appellat, τ diuini libenter laudibus prosequitur. Incon
apud Mercu- samer ergo de Deo Platonem fu se locutum, Eusebius Uyrmat. Caeterim exsplen rium. tisimo Mercurio disiimus, quomodo coelesti eorpori,ais mundanosi us infit : se enim abeoscribitur 9. P mandi dialogo: Mundus, ὁ Esculapi, sensum motum hpossidet, non humano sensui, motuique similem, sed potentiorem sanE, atque admodum simpliciorem. Nam sensus, de intelligentia mundi id φnum est, cunicta scilicet facere,ac saeta resoluere. Clare ergo docet, qualis sin ' stist caelo attribuendus: suo plane intendti,frustra insiurgunt argumenta,quae aiunt, mundo, stu caelo organa a Deo non fusie concesa, quia om sensius expers erat futiri Mel biux. iapclepio, vocat mundum sensibilem,quia rideri, Coentiri posit non ideo quod irae sientiat; de hoc erum an ipse entiat, an nomabo dicemus tempore. rndesiuae promise- . A i us nequaquam oblitus ,suam explicat mentem: Mundus, inquit, nutrit corpo-
qVM anima, , sensus autem, quo dono coelesti, sola felix sit hum
nitas, alit mentem. Itas Mercurius sensium vocat douum coeles te, quo alitur mens, Iob humanitati concessum: mundo reia alendorum corporum curam, Usciumque con-c sit. Sensius autem, ait, cum semel fuerit animae commixtiis humanae, fit una ex benE coalescente commixtione materia, ita Vt nunquam eiulmodi mentes caliginis impediantur erroribus. unde iust E sensus, deorum animas esse dixerunt: nec eorum dico omnium,sed magnorum quorumcunque, ac Principalium. Sensus sunt animae deorum: id es, angelorum,qui sese commum ut hominibus: de quorum angelorum natura, ars ordine,abunde potitea prosequitur suum enucleare sermonem. Quare,s Plato, Cr Plotinin hoc modo inretix AIexander. runs,nt rerisimile esse ridetur; tunc cessit omns diffultas. Alexander Aphrod frusta tumstammodo coeti concesiit, unde animatu,non autem animal appellauit. S mph-
ω Plio ' eius, .Hum, risium,Cr auritum lattribuit: ta tum quide , aboqui infelix eset animal, stactu careret: visium νοὸ,Cr auditum,quia bur morisensus ad perse tionem attinent. seueras caeli dominio inferiora fiditassunt , fas non set ista ignorare, quorum regimen sibi esset ccncreditum. atqui intestems sngularia non apprehendit, vis sensi me- Avicenna. diante sensius ergo visius es issi necessarius. quam ob causam misenna tribuit ita rim
noe,. senstruam interiorem, nempe imaginatiuam. Aduersus huiusimodi arguit Averroes: Si. i. coelum, isquit, haberethi us exteriores,G orstana quoque', sensis erum eHrirtus par ricularis, quae eR Organica: hocsane interest interse φιm, CT intellenum. Amplius
' sensum admisistratio, prosa te animalis paranda,coserua Mapιe eonferturi sucoelum bis opus non habet, eum si corpus incorruptibile: non ergo eget prosiuisalute tuenti disse irem mi inferio. Adde ari Olebs rationem inbb. de plantis ensemuse rite c xuum, cuius interes inter mortem, Gritam disi mere. at caeli regimen Auori su-
78쪽
Lib: UI. Com: VI. Diat. a. Qt uest. a. cap. a. 69 Anima
δ ibris propagatur, eo iseniaturέ modo: ezo quod prius. Coelum praetereas tuum admi stration e nihilo mehus redditur; ad sub lummasquidem regenda, rest iositis cogniti is
sicit riuuersalis per OelleClum, quae nobilioreR, atque perfectior Dra ' , sensibin copulatum vi mi xtum, authore Plato: s. de amma. sed coelum eR corpus Da temperatura quatuor qualitatam eon me, me
me purat caelos, tutetirium, appetitum, et motum babere, Itie ει ὰ-. 'Manetara; habenisquidem dextrum, G Lustrum, caeter positionis partes :m-ter aselys mouentur, quod proprium ese animatium: po remo, animas talent πcorpora: omne autem huiusmodi, animal esse probatur. Ptolemaeus, exteri. . reno- Ptolemaeus. mi, non modo orbes, sed gna quoque orbium, utpote se arum, ptinerarum ρLbos, animiis vocaue . Ccterum,stiuo tantorum virorum decore, cumspientis o Memcuno audeo profiteri, corpora coelestia γocari a rimata, esses e quidem formistiarer, a admodum animatu agunt, miac inferiora, lumine,Cr motu: sensius vero ilia tribuetin eu, obstrariam rviensentiae, a qua mouentur, cui prose l. inemensiusad eRcog tio nobilissima. Haec dictasne de anima mund/,o bini vi coeli.
, Laro in ranaeo fe loquitur: Animam autem in eius medio concavit, pes plato det totum tetendit, atque ea corpus i sim etiam extrinsecus circumtexit, ma mundi.
t mundumst hunc ruit, solum solitarium er circularem, volui hi circul tu aluit, qui propter rirtutem secum ipse acile coercere positi, nullius Hie iuri ens,satis sibi notus, o amicus. Ita priorem,antiquiorem Esibula.rmam corpore ominivit, vote quae obedienti corpori esset imperatura, ex his nido et, atque hoc pa to, ex ea Uantia, Ursemper eadem,similo M: σ ex ea NU sus quae circa corpora diuiduas, tertia ub antiaspeciem commiscuit mediam. Vult . di vis Plato animam eonfare ex essentia, eodem, Cr altero, hoc M, ex re in- Quidua, nempe raetis usa disserentia, Cr diuidua, id eΠ, fensi ii, quod alterum νου am,inqvit, ex tribus paertibus, eodem scilicet, altera, τ essentia confa- Animae ei Mese anima, ratione proportionis distincta, atque compam, nec non in stipsum Orbe culus. resectitur, quoties aliquid attingit,quod essentiam dividuam balet,Er quod indiuiduam, Mevi, rationale, Cr sensebile. in seipsam Omnino conuersa, quid si hirti d femit tam mys,vα gim uir, quam in ita, quae sempersunt eadem. Ratio, pom Soassibile. H, ad ipsem quod idem vergens, atque Hridica, tam circa alterum, quam circa idem versata, et ne sono, si visus omni in eo quod seipso mouetur reuoluta, quando adsensibile aliqui e convertiti tune etiam alterius diuerses naturae circula recte per omnem iesus animam rem ipsam nuntiet; opiniones, fidei assensiones firmas, rerusspra Leit. -δε rursus circa rationale se nersae, Er Vss quod idem eR circulus se Rationale. apt. reuoluens rem deminciat; intellectus necessari cientias perficitur. Iras essentia habet, ν secum iis, aly congruat: per alterum rerδ, γt 1uodammodo his disto latur, er mltb magis a caeteris. Porro idem, Cr alterum,ab essentia esse, δεν texis , recipiunt. Essentia quid innumquodsdsmi, eodem tuid plex, σco ostiren sit, cumsiit: altero rerό rerum, loci, temporis fi diuer itatem inresistit. hare uae, quise cruma per essentiam rebus esse conferat, per idem rerὸ eas, sibi, alijsέ operetur.
comm . et Glierum eluustis, Cydifice it,mouet, icit , ut inuicem moveantur,
79쪽
dendae necessariae se ridebamur. Porrὸ,haesita trianguli gura facilitis intelIstuntur. In apice trianguli posita si numeri prosuum, hinc paPbH ν vitatem duo, deinde veris parte sub restate, s. deprama portio, quae insar ferdam animam, es nitas. Sepius. Tertia rem ternarius,
res, indesmiliter, impares. quatuor,demum s Ex altera
indes postremo 27. Itaέ menti se habet ad Ginge cunda binarius, primae δε- ω ratio tripla eR primae, ra vero sicundae, id est, bi-Diapente. Diatesseron. Diapason.
nari'. si rea portio quaternarius, duplus sicundae, hoe est binars s via nou Orius, cum tripla rauo tertiae, id AZ, ternam Sexta οἱ tonarius, euius est οἷ' pla ad primam, id est, ad unitatem proportio. Septima riginti'tem: ratio quidem Milo ha binnouessa Ium tripti, rnitatem rerὸ excedens partibvssex, atque riginti. Caeterem a me, his numeris Omnes p emodum copreborit harmonicas rationes. Nam insessui OSI
tia inter novem, er οἱ to proportione, nouem tonum muss obtemperantem pro nuit. In quialtera, inter tria ex duo Diapente, gratiam roris. quintae γeneream. Inst vite tia inter quatu0r, atque tria: Dratesseron Asercurialem riscis quartae naturamcisi consonanti's accommodantem. In dupla inter duo, Cr reum, item inter quatuor, Cr duo militer osti, π quatuor Diapason, id est, universim, CT abflutam octauae rocis edidae melodiam Apostini dedicatam. In tripla inter tria, Crynum, nouem, CT tria, Hrti
septem, atque nouem. Diapason, diapente, hoc est octa smul, Cr quintae, Ioiualem Disdiapassin. composuit; γmphoniam. In quadrupla inter quatuor σ rnum, CT OHo atque duo, di diapon composior, iterum persinos quindecim postim concinentem: venusatem v νο γοci, tertie princi pys instruit diatesseron: nocis rerὸ siextae , abus coni xit dia pente , νt delicatiori rocis utriuss molliri bine quidem fecundae rocis, inde rerὸ septi- Septem Iain. - 'eritas leniretur Ita enim tertia vox, C exta Aut mollitie similes , ficu secun cadens a prima. Itemseptima degenerans ab illacia, sunt Heritate persimiles. Scit; ergo Plato in anime conditione, septenarium n merum adduxit: nam ni Musica ad septimum fgradum, Omnis νocum progred tur discrepantia : ροII quem si ead mreuolutio. Iu naturabbus praeterea perseptem, multa compreheniantur: Septena, iis namque rilitatem babet, ut gemina trinitatis copulam. Eiusmodi rerὁ eΠ ruiue sim militudo: nam in aetema, temporata horumci media i rabuitur. Aterna essentia sti dem simplicitatem, Dirtute reiasabilitatem, aCtione autem refexionem posident. T Noralia ricisiim, habent compositionem essentia, virtutis mobil=tatem, transitum Trista vuL aElionis. Inter hab re- temporalium, ternorum trinitates, orma medium obtinent, Irarim essicit septimum, ais nonum, quoniam ipsa triplicem habet utilium, nempe ais seipsam. adsuperiora atque inferiora. tufio manens, ad inferiora egreditur, reluti ad efStus, quos ad superiora, uti adsuas caus= reducit. Ita γnitas in gura tri.ηνο, an misgnificat ruitatem, plicitatem , ac diuinae unitatis imaginem. Dualia traxerὸ, animae in proprietatem νωtate inferiorem, progressum. Trinitas autem, tum in propnism, tum an urnam trinitatem regressum. si servitas, animae ast is quatuor
Neptenarius. materiam elementorum, progressum. Septenarius, anime hirtutem, elementa riat
Orionarius. ram, per septem planetam 'haeras. O tmarius, animae rim, pero talia Paeram
ciliaturam. V in intem omnium plenitudinem; est enim praedictorum urem. me rorum : pari sus ais imparitus ommeris, o Aru, alueindiuisbitu animae ita
iuratus aniniae. unitas. Dualitas. Trinitas. Quaternitas. Septenarius.
80쪽
Lib. III. Com. VI. Diat. a. Quaest. a. cap. 3. Π Anima
Dira senditur. Aliam pos butio reisiguram Ptito posuit ni Timaeo, pis patet intuenti nos autem Uufficere arbitramur. POL Yami Ptur fecundum crearom illius Anima in mentem, tota animae consitutio absibita fit; mox omne corporeum intra ipsim Gicim medio. xit, medium a media accommodans, apto modulamine copulauit. . si ista a medio per omne rore ad coeli extremast porrigens, eis extrinsecus circumfus ins instim comueritas, hasempitem pientis p ritae in uniuersum tempus diminum dedit exordium. Et corpus si idem GelseCtabiles Hum eit: anima diero, oculorum fugit obtutum raribum: modulationis compos ab orbore suo, omnium piaesempersunt,er ad latet gentiam pertinent optimo, is r opu optima omnium s genitabunt, essecta. Sed de cruma mundistis.
p eundo 'mandri ab de de hae pusione locuti sumus: item sica
tam mouetuis a formasa naturali, ita, ut nobis opus non esset de hae ren iterumfribere; pria tamen, locus iste talia exigit, lubeis etiam, otiae ab Auerrae AHasu vitulibe desubsantia orbis, perfringendo cosistere, praeteriti, lusoribus, novos addere,inutile sere minime iudicavi; nise ν- toro eoPeH apiensu ment ,reineritas magis,magus emineat. Dicamus igitur, quasi leuenta,exsufflantia Orbis exordiis astismpto: Cur caelesti inquit in principis ae sub antia Orbis ex duabus naturis compostumese, iam dictum eri: mixtimorem Aberi de his Dp tur: Ego autem operaepretium mes turum putaui si prius de in elgentia, Npote de deuiora, deinde de istius materia, verba facerem; verba cinera rigendo, diuidendos. Inprimis autem non ignorare oportet duplicem formam inu en ri: alteram quidem materiae transimulatim contu fiam: alteram verb, intransemurabili, Dupim for
materiam id es, caelum confit uente in esse: issis deciem ais esse a tuale praeἷentem:
quemadmodum primus Hus: liber recitat come 63. Cr octauus eiusdem com: 79. Ddέ Foima cocli. forma caeli, quia asulleCti non,iccipit esse,sed ine rersa ,subieEtum ab ipsa; ideo λ- ra muralitas vi, non potentialis, Cr receptiua,sid pure actima. Secus autem se habet Forma mu forma transmutabitu, materiae transmutatili conivnstar baeesquidem, quia ius lie-Ho recipitur ad xtrema contingenti, potentialis Ptis redditur, atque receptiva, ad eas nove quas mi materia largitur conditiones. damobrem huiusmodi forma,mo- Est mouen, v res est, er mota: non quidem xt quod,σ per eor,sim sed potius reforma mouens, non mota. id M,rt principium motus, suo ridelicetgraue, vel leuesse movet. Etenim quatenus informa, αἱ ius suoque vi, atque ita agentis ossicium exercet. Mota autem dicitur,m Mensuram, non autem mota ese vicitur, quia Deus D habet ad sime tum: bene ergo dictum en a Commentatore q. tis: id esse materiam, quo graue mouendi pote riam b det, siue potentiam balet aὰ motumformam rem, qua graue movetur: firmaeeto coeb d es Mengratia es mouens non mora. Sequitur commen: Omne,inquit, quod
irque materiam habent recipientem eas mea mensi bus biis. Metic cum rutvr ex duabus naturis, ridelicet recipiente, Cr agente. si niam au-μ- corpor colesia, corruptioni, atqu&enerationi non sin Abdita hac ae causa G--mformae, diiudi ad diuison subiecti non possunte, non enim exi sunt in Avitam sonibus rudiantibus: nerue materiam habent recipientem eas mediantibus di-