De perfecto principe ad Clementem 8. apophtegmata card. P. Aldobrandini in quibus ars imperandi tenetur inclusa ab Henrico Farnesio ... in librum vnum congesta, atque regum, imperatorum, ac sapientissimorum heroum exemplis, ex omni antiquitate aucta,

발행: 1600년

분량: 367페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

ga Carae Petri Midobrandini

extrahit. verum in tanto bono, hoc est incommodi: quod omnes in re aliena consilio videntur abundare: in propria n mo non egere. dare enim consilium est cuiusuis: capere sapientis tantum. Thales igitur interrogatus quid esset homuni facile, hoc est alteri consilium dare, . Nullum est grandius argumentum stultitiae, quam eius, qui cum sua ignorct, aliena cogitet s per .

QUOD PRAECLARIOR SIT 'VT E

consilio, quam qua viribus paratur zIctoria. X l I.

ON instituta, sed inueterata est, in ALDO BRANDINO, consilij gloria. aiebat non

esἡ turpe,imperatorem a viro sapiente su per ri : sapientem vero vinci ab Imperatore tam gloriosum esse imperatori, ut nomen vinceret

imperatoris magnitudine gloriae. Nihil, in bello, priscis hominibus antiquius fuit consilio. Non enim superi ijs, in armorum conflictu, sunt auxilio, qui se inconsulio mittunt in periculum. Nihil enim neq; Mithridati memoria: neq; Th an istocli prudentia: neq; Aristi diluilitia, nec deniq; Heraclito ingenium, qui sine praeceptore sapientissimus eua sint, sine consilij deliberatione profuisset . . Quare omnis fere a .liquitas consilio plus, quam vel arti, vel robori, vel ulli de raum virtuti tribuit. Iraq; lacones si quando stratagemate, id est Callido consilio superassent hostem ; Marti bovem immolabant : sitia aperto praelio, Gallum gallinaceum. Hoc pacto commonebant belli duces, Ut magis consilio, aduersus hostes, quam ferro digladiarentu T.

122쪽

pophte mata de Consilio. δ3ύUOD VU I UIRITUS SIT SVP Lrior , facile vincatur, si consilis sit

inferior. XII f. OLITUS est dicere non esse roboris, & virium, in bello: sed consilij, periculis contulere et Vincere iccirco eum, non qui viribus, sed qui co silio plus potest. loquitur id ratio: probat Maior Cyrus tui Testimonio . Cum enim in exercitus robore, &militum multitudine hosti concederet, is trans Araxen fluuium Castra quasi timidus posuit, Massagetisq; in se irrueni. tibus reliquit diripienda: illos mox cibo potuq; graues, ac sumno deditos nocte intempesta adortus, cum suo rege truciadauit. facile quippe est struere insidias, cauere dissicit .

QUOD EI, CUI NON D E EST

consilium, amicus a Ut Deus. XIV. OC interest in bello, inter pecuniam, &consilium , quod illa potentiori cedit: hoc imperat rquod illa eripi, & surripi potest: hoc non potest.

aiebat igitur, quia Deo amicu est consilium, eos, qui olim consilio floruerunt,no ut Heroes improbitati imp rasse: sed ut diuinos hon ines. Arti quippe, & prudentiae non solum ced Ent rnores peruersi : sed etia, in armis iratorum fax,& furia Nullus hostium Lepius ulcit Romanos, quam Anni balli eth: ur: arasio, &co: silio potius, quam ferro. arte ad Trebium vi it dia te ni si .enu, di Gannas,&ipse magna quide arte a Fabio ii uere das, Naitare aliquanto, per Cassi natem saltum, Romano milite illusenuasit.Ludibrium dici por, si bobus sarmentis aci cornua inc nsis,in aduersum incitem ab

123쪽

Card. Petri Midobrandini

hoste obscura nocte adactis , Romanus Miles noua specie territus, praesiid io ablccsserit, .

uUOD CONSILIUM NON FRAUDEM

1ed fraudis pariat medicinanta. X H

RAECLARA est in summo eo Antistite, comsi iij laus, qui semper Deum,vix unquam homine m, in rebus tractandis secutus est consiliarium i rium. Quare in praestigijs vitandis , consueuit dicere, consilium non esse fraudis artificium sed medicam e tum . ita M. Brutus imperator, cum Lycios trans Xanthum amnem compulis urbe exclusisset, indicio comperit supter aquam nando eos urbem repetere: tetendit itaq; occulte resia , cum tintinabulis superne appossitis, quo indicio, incidisse hostes in retia significaretur hi ulti per hunc modum capti sunt: caeteri a simili conatu deterriti, extorres esse maluerunta .

GO D NECESSITAS IN CONSILII

Deliberatione, plurimum habeat auctoritatis. XVI.' E C tarda,nec parum escax est,ad consilium capie af dum,urgens necessitas.Hic enim aeque statim & fidem,& motum facit. Solet igitur dicere Vim On ne suadendi una vinci necessitudine. Non solum enimaduersus necessitudinem, raucescit ars dicendi: sed etia omnis flaccescit periculi metus. Testis, inter Romanos,est C. Marius. Nam cum rei summa, in aperto sita esset discrimine, sic castra potuit, ut militisnte non liceret aquari, quam cum hoste congrederetur. Quare exercitus cum videret, aut in ace bitate sitis, sibi cile contabescendum et auc extremum rei

124쪽

ὐ phthemata is Consilio. υ

tentandum, imperatore etiam tacente facta est militibus fides esse pugnandum: & ita ut morae impatientes,congressum eum .hoste non petere, sed extorquere ab imperatore velle vide rentur. Reserat Mario aduersus Teutones, & Ambromes: is autem Imperator ad Sicietes milites conuersus cruore, inquit, a nobis potus hodie emendus est, aut vestro, aut hostili, diquium ad flumen intendens. Quare aeque ad pugnam,&vndam simul felici euentu illos duxit. Nam fatis, & hostilis fianguinis&fluuialis aquae ad facietatem, victor Romanus mi latibus luppeditavita. I

u UOD CONSILII SIT IN LOCO.

aurum non capere , profundere . XVII.

I E B A T sapientis esse auidos praecio emere dita Mithridates Rex Ponti magno praelio a Lucullo victus,cum acie egressus, ita fugerer, ut ho- . v - ω haberet vestigio haeredem : multum aurion usaequentibus obiecit: caeterum dum Romanus praedae cupidus aurum diripit, maiorem praedam e manibus labi pastus est. ε

si UOD RES SIT FORMODOLOSA,

praui hominis consilium. XVIII. IHIL magis danti consilium, fidem derogat,

quam ipsa ingenij, aut morum deprauatio. inliteris igitur non obstrepentium gregibus, sed uni Phaebo credimus. is verδ solet dicere nonni. iψlψm imperitos: Sed etiam imperito tum conesse fugienda. Siquidem, & Troia sorte adhuc staret,niu

125쪽

δε . Carae Tetri Midobrandini

non interijsset, nisi aut Deianira Nessi Centauri consilio fidem habuisset, aut Deianirae coniugi ipse Hercules. ne igitur dolus, nomen consilij induat, desciscendum est in deliber

tione, a vesana veteratorum Opinion .

PUOD O, E TRIA SUNT BONORVM

genera, illa omnia in uno delitesiam consili

nomine . XIX. V M Imperium, apud exteras gentes, culpa potius, quam errore lapsum, non minori infamia, quam vulnere iaceat exulceratum: solet dicere nullum esse remedio, in quo consistat, nisi in consilio locum:consilij nomen esse gloriosum, rem vero salutaretii. Haec enim magni est ingenij: non paruae doctrinae: summae vero beneficentiae, & utilitatis: illud omnia simul sapit bonorum genera. Dictum enim consilium , siue a consulendo sit, quod tanquam res optima, salutarisq; omnium consulat rationi. bus, ac incommodis : siue a sile victum sit potius, quod in eo sal contineatur sapientiae, quodqi admirabilis est salis vis,& in imperfectis animantibus necandis,& perfectis sanandis: ea est consilij natura, qua accersentur bona omnia, & exterminantur contrariata Nec a tale solum consilium. sed et salatium, Quasi sal necessarium est nominatum, & sapientia quasi sapida scientia, est vocata. quod igitur est, & animi, &corporis . & fortunae bonum , id omne simulta vaci consilij nomine, videtur

126쪽

- η ophthumata de consilio. ἔγcI OD ROBUR IMPERII, IN

eonsilio sit fundatum. XX. V A N T V M quisq; arti studet , & do stru

nae, quae artis est soboles: tantum consilio est aut idoneus, aut alienus . interroganti igitur quale esset prudentis cosilium, qualis dixit, fuit Samsonis caelitus. Nam quemadmodum ille sine capillo, robur statim simul cum libertate, ac vita,amisit virium: ita imperium sapientis, enudatum confilio, sua ruat mole necesse est. atq; sicuti per capillos purgatur cerebrum: ita per consilium sordes e corpore reip. eluuntur omnes vitiorum. Nam quorsum,quod Samson dum ei fuit capillus, nihil unquam potuit perhorrescere 3 est consilium veluti quaedam eorum, quae metuuntur m

lorum, medicina .

ma os necessarium sit consiliumD. XXI.

Ο N adeo ex Promethei igne homo, ut est in fabulis, vitam est mutuatus: quam apertum vitae lumen nactus,ex cosilio. Solitus est igitur dicere in rep. si ne igne Promethei frigere omnia. Na quid est homo, sine igne Promethei, id est sine consilio, nisi hominis tantum adumbratio, hoc est corpus siue lutum, nulla face rationis animatum acres sunt fabulae in haec nostra tempora morsus,& aculei: quae magna consilij l borant penuriab. Quemadmodum non potest ignis, neq; humidus, neq; frigidus reddi, neq; ut caetera elementa putrest ri : ita non consilium rebus,sed res uniuersae subhciuntur con-

127쪽

suo. S ursum tendit ignis, consilium nescit iacere: sordes DNniq; ignis purgat uniuersas: consilium item , omnes labes a stergit vitiorum , nec ullo crimine pollui potest, & comm culari, si modo vim retineat consili j.

, si UOD MILES FIRMUS SIT, NON

qui serra jed qui consilio Ait armatus. XXII.

V M. essent Imperatori imbecillo, cum Hoste r bustissimo manus confligendae, interrogatu. quomodo Imperator cum hoste se deberet g rere, ut Leopardus, respondit, cum Leone. Ani & consilio tidendum esse plus: quam hostium vim, & crudelitatem esse timendum. Capitale enim est interutramq, bestiam odium: verum Leopardus impar viribus, ubi cum Leone est congressurus, cuniculum agit, cuius trinq; ad ingrediendum , & egrediendum latum sit orifucium : in medio autem tam augustus sit transitus, ut vix ipse euadat: Leo vero ne vix quidem. Simulata igitur in congressu fuga, Leo hostem insequens, loci angustijs sic intercipitur, Vt neq;Progredi, neq; regredi possit. tum a tergo praesto adest Leopardus, qui Leonem dolo distentum discerpit, es laniata.

V UOD RES SIT FORMIDILOSA,

per i consiliunta. xx III. V N QV A M Palamedes, nisi perfido Vlyssis con

silio fidem habuisset, lapidibus obrusus suis set . inis quiebant igitur in conliiij deliberatione, ab ijς maxime cauendum esse,quorum consitum albitum,&callidum

a sit

128쪽

e ophthegmata de Consilio. δ'

sit magis, quam fidele. res festiuo patet Apologo. Equus quondam,aduersus armatum Ceruum, bellum gerens, opem implorabat ab homine : persuadet hic, ut forti sit omnino, eiq; spem ostendit victoriae si freni modo patiens sit, & ses ris . admisso igitur una cum freno homine, auxilij loco in se uitutem pulsus, perenni etiamnum praemitur seruitutis iugo. quorsium 3 Nihil est in consilij deliberatione, magis quam ab insidiosa beneuolentia, cauendum, .

si OD MIRA SIT EO RUM, OUI

recte Re . confiulant paucitas. XXIV.

VID A M sciscitanti, quis bonus esset consiliarius: is respondit,cui sit.& Angenora mater, & Harp crates pater. ex quo notauit eum esse demum po. num consiliarium, in quo ipse reuiuisceret Pyth goras, qui eloquentiae, & silentij fuit magister: Sapientiae v ro dominus. id Romani olim significare volentes, Bullam inroga praetexta constituebar,veluti quoddam deliberandi m nimentum . illa enim cordis eiungebatur figura, ut eam g rentes adolescentuli, & se excordes esse, & tu m se cordatos Ie sentirent, cum in Senatu, communis consitu fierent partu cipes . Non enim Castor, & Pollux magis nautis in turbulento mari, errantibus tranquillitatem nunciant, quam aut cor consilij Lumen, aut consilium felicitatem adumbra imperij: quae non opibus definitur, sed virtutibus . . s

129쪽

Card. Tetri intribrandinisi VOD CEDAT IMPERIUM

consilio. XXV. .l laudatur Anti uitatis diligentia, in investiganda eruditione, felicitas in reperienda, nec non ars in declaranda: non possum sapientissimum illum Antistitem non laudare, qui studiosissimus est Antiquitatis. Interroganti igitur quid posset plus imperio , consilium dixit. Hoc ipsum, ut etiam in silentio, ast uerarent veteres , Consum Deum consiliorum constituerunt. hoc enim pacto, locebant omnia a Deo fieri, quae consilio fisrent : imperium vero de obsequium, quia utrumq; est homunis, cedere iccirco oportere consilio, quod vim &auctorit tem habet non ingenij, sed numinis. Scribit P. Victor A demcodsiiij subterraneam fuisse, quasi lucem metuat consilium, nec usquam melius adolescat, quam in recundito. Dictum autem est consilium a Conso Deo, quod nihil sit neq; consilium, nisi Consi Dei auxilium: neq; consulatus, nisi Consi latus , id est: magnus Deus. Ara eius, in Equestribus certaminiabus , tantum patebat: reliquum vero tempus latebat. quo satis odorari fas est , Senatus consilium non verbis: sed factis esse aperienduma '

Consilium . . xx VI. N ijs fluxa sere,& dubia est fides, qui aurum anhelant. Interroganti igitur cuius fidele esset consilium, aurum respondit, contemnentis . ita laudatur Fabricius qui a Pyrrho muneribus, &pollicitationibus, nec corrumpi potuit: nec adduci, ut co tra dignitatem patriae, veniret in Regis sententiam.

130쪽

e Ophlegmata de Consilio. 3ro UOD CONSILII RATIO HISTORIA veluti quodam pabulosit depascenda. XXVII.

N TERROGATUS unde prudens sumeretur consilium: ex memoria dixit, earum rerum, quae ante fuerunt, . Nam de suturis, praeteritum tempus, ut ait Plato, nobis exempla suppedicat . Quare Historias tenere, optimum est ad consilium perficiscenti,

viaticum .

QUOD TURPE CONSILIUM

consilij nomen amittat. XXVIII.

O N SILIV M veteres Consi Dei, dixerunt e se auxilium, ut docerent id verum demum esse consilium, quod nulla turpitudine esset comma --culatum. Itaq; scilcitanti cuidam auaro, quale deberet esse consilium,honestum resipodit, non quaestuolum. Aristides igitur,ubi intellexit Themistoclis conlilium de stan igendis Lacedaemoniorum opibus, incensa clanculum ad CPtheum eorum classe, dixit perutile quidem esse: sed minime honestum. Quare id statim ex praescripto publico , tanquam indignum, fuit inuolutum silentio. Sagacis enim et viri, & prouidi laudatur consti

lium: non Veteratoris, di perfidi . . .

SEARCH

MENU NAVIGATION