장음표시 사용
281쪽
quidem inimicus; fit contemnendus. XVI.
Α M incudem a viro forti inquiebat tundi opor tere, ut etiam minimus hostis caueretur. potuit enim aliquando paruus Culex, ut est in Apol - gis, Leoni non minimum facescere negotij,sensimulq; eos, qui grandes & potentes viros prostrarunt, ab homon culis interdum fuisse prostratos. Qui enim Italiam viacia Annibal, Capuae a muliercula victus est . quid Θ Hercules orbis terrae victor, ab una victus est Deianira , . Quare fortis est, non qui hostes modo superat, sed etiam qui superior v luptatibus existit: parumq; est vim repellere, nisi etiam dolua caueatur. ilia in malis: hic in voluptatibus magis delitescit. esto hic maxime cauendus. Nam ut vires ingenio: sic inge- tuum facile supelatur voluptat .
LITUS est dicere virtutem esse multae induia striae, & magni laboris: sermonis Vero minimi. ea re Lucius Dentatus, Achilles Romanus est ap---- pellatus. Non enim lingua, sed manus pugnando mouebat, ne canes ignavos, sed Leones videretur imitari. Nam canis timidus vehementius latrat, quam mordeta. Quemadmodum igitur olim umbrici in bello aduersus h stes, turpissimum c sie ducebant victum vivere, atq; iccirco ne cesse esse aut vincere, aut mori. ita vir fortis mauult virtutem sinς vita: quam vitam sine virtut .
282쪽
GN ANIMIT AS, ut ait Aristoteles,
virtus est, perquam utraq; fortuna: decus ;& ignominia fertur. Nam si magnanimus quis fuerit, nunquam, ut ait Seneca, iudicabit sibi contumeliam fieri: cumq; inimiis tum habebit, in sua potestate: vindictam putabit potuisse vindicar . Magnum enim , & gloriosum est vindiet e genus, ignoscer . Hac virtute qui est praeditus tendit ad ardua: nec pericula appetit, ut temerarius: nec se midat, ut timidus. magna enim contemnit, mediocriaq; mauult, quam quae sunt nimia . Quicquid cadere in hominem potest, id omne vincit ferendo. itaq; Pittacus Mitit naeus sic Prudentiam, & Magnanimitatem distrahebat: utilialius esse dicetet, ne quid mali fieret cauere: huius.autem siqpid accidisset, moderate, & leniter ferre. Hanc autem vi tutem Optimus Senator M ARI US Conradus tanta semper in Cardinali ALDOBRANDINO coluit obseruantia, ut diceret eorum magis esse metuendam inuidiam, qui tantam Virtutem silentio obruerent: quam eorum fidem esse laudanda, qui illam laudibus in coelum tollerent. Neq; enim adhuc inuidus ullus est repertus, qui ex alieno bono tantum hauserit acerbitatis, quantum, ex Religiosissimi Principis fructuosissima hac virtute Conradus Senator capit Voluptatis. De ea quippe ita si d locutus est, ut non solum Coelestis, oci α diuina
283쪽
diuina videretur eius virtus: Sed etiam is aliquo duci numinis affatu, cum de ea loqueretur. quae res me ad scribendum,quae in hoc genere collegi A poplithegmata, fecit liberiorem. ν Σαο spei , in metus apud Gagnanimum,minimum basera auctoritatis a t, .etiod honore sit dissastenda virtus.s α ιod gloria etiam fugientem sequBur virtutem. 'αuod mirtutis honor, non in verbii sed in factis maxime
uod Magnanimitus sic irautum omnium decus. mucissi.
οἱ Magnanimus malit imaria mutnus contemnere quam uod Magnanimus omnia aperto Marte , mi aiunt , attentet. uodo agnanimus amicus sit honoris et ambitionis inimicus. od vultam sit ad Magnoimitatem iter, non plenum periculi. σώνδ
I . UMVanimitaιι, quae summa est, desse a sit gloria. I a Vuod praemiorum Maximus sit bonor. a s God Duplex sit Honoris ratio. i. αuod vir bonus bonorem auget seu endo.
s αuod Honor non languidae mirtutis sit interpres, m nuncius. iis aeuo lin Sublato etiam honore mestigia remaneant mirtutis.
si V OD, ET SPES, ET METUS, APUD
i Magnanimum minimum habeat au-croritatis . I. IEBAT Magnanimum se, neq; in populi: neq; in principum beneuolentiam blanditijs,& assentationibus immergere: omnes imulandi, δ dissim. di artificu, eluditos ab eo ita odio haberi. Testis
284쪽
Testis est unus instar omnium Solon. Nam cum propter Piasistrati tyrannidem , Athenis male acceptus esset: ad cumq; Croesus Lydorum, & Babiloniae Rex scripsisset, ut ad se veniaret : rogassetq; ut secum habenas imperij regere vellet: Solon tamen nec populi metu : nec spe tanti Regis adduci potuit, ut consilium Athenas deserendi caperet .
da virtus. II. VI A nulla incursio, & impetus armatorum potest Magnanimum ex arce detrudere rationis, in qua insedit, atq; inueterauit virtutis omnis, &ingenij gloria : inquiebat magnanimitatem, in Principe sum mis honoribus, quasi quibusdam cibis, esse depascedam. Non enim aurum: non gemmae: non puellae captiuar, ut est apud Homerum, merces est virtutis: sed ipsa gloriae fama, quae tanta est, ut vix uno capi possit seculo. A tq; hanc ob rem Trophaea: Triumphi: statuae: Coronae: Panegyrici, qui ad posteros traducantur, sunt inuenti.
tem sequatur virtutenta. II f. VI A facile eos ossicij capit obliuio: qui gloriae incenduntur cupiditate: quo quis propius ad virtutem accedit, eo longius inanis gloriae auram fugere consueui . . Itaq; interroganti cuisam qua semita Ddci ad veram gloriam pateret aditus,iqua reipondit, L. Brutus: Q. Fabius maximus , & Paulus assimilius est profectus. Hi enim nihil aliud cogitarunt in vita:
285쪽
vita: nihilq; egerunt, nisi quod pro salute populi,&dignutate patriae, praeclarum videretur, & laudabit S.
Verbis: sed in factis maxime consistat. IV. i
j V A N D o multi norunt honesta nomina, tu pissimis rebus imponere: saepeq; fortitudo temeritatis vapulet nomine, & temeritas gestiat fortitudinis appellatione: consueuit dicere, in vi tute non verba, sed facta rationis pondere esse examinanda: fortitudinis laudem esse non nomen : sed leipsum vincere iram continere: nullis illecebris capi: aduersis non perturbari, neq; extolli rebus secundis: nec altu se in alia fortuna praebere. Quare non e ii viri, aut cupiditatibus vinci, aut metu frangi: aut iracundia incendi, quae non solum consilium, sed etiam iudicium tollita.
virtutum omnium decus. V. R A T hoc in eius ore, & sermone habitans, magnii esse & elati animi, non hostes in periculis: sed amicis timeret dolorem suum toleranter, grauate se re alienum : neq, in secundis rebus voluptati, neq; in aduersiis cedere languori: nec in consili j deliberatione ipem, sed osticium sequi: nee deniq; in iudicio pecuniam, sed iustitiam quaererS. Nam quemadmodum Caligula In perator nullius belli tantopere ardebat desiderio, quam eius, quod plurimum haberet terroris, & periculi: negareturq; ab Oninibus confici posse: ita magnanimitatis est ad ardua ia
286쪽
ε ophtheg. de Magnant . sine Honore . a r
virtutis ambitu mortales sic instruere, ut non magnum quo lest: sed id quo nihil maius est, appetant.
i iniuria vianus comemnere, quam ulcisci. VI.
V M demum inquiebat esse magnanimum, qui omnino aduersus iracudiae obduruisset aculeos. eo quod non magnum sit, in iniuriae vulnere, irasci: sed nullum irae, in quo consistat, locum relinquere. Nec enim minus est Magnanimus consilio constans, quam animo fortis. Nam cum circa id versetur, quo nihil extet melius, nihil minus videtur esse magnanimi, qua mutare consilium. In altero vulgare, & peruagatum est naturae testimonium Nam quorsum trito sermone prouerbio Aquila non captat Musicas Θ non est magnanimitatis, si bene attendimus, ignavorum hominum petulantiam, quae morsu fertur, & aculco, curare: sed tanqua sutile quiddam , & inane negliger . In altero etiam non minus est euidens, quam prae clarum Socratis exemplum . Hic enim tantae fuit constantiar, Vt accus uus ab Anyto, nec patronum quaesierit ad iudicium capitis: nec iudicibus supplex fuerit . facilius enim Magnaniam ui potest mori, quam mutari. , ,
aperto Marte, ut aiunt , attentet. VII. , ID A Ni sorte interroganti, quis nes iret simulare: Magnanimus respon*it, aperie enim aut odit, aut amat : nihilq; latenter agit. Nam Vtrvmq; O 6 culte
287쪽
eulte facere est timiditatis. remota omitto exempla . Quia enim Antistes hic Ampli stimus, non se, sed Ecclesiam: non sua, sed rein. bona tuetur: nec in ullo tribunali auro, sed iure capitur: nec in amore gratia ducitur, sed veritate: nec deniq; curat quam laboriose, sed quam iuste gubexnacula tractet
Ecclesiae, a nemine Vnquam maiora, quam ab eo exierunt Magnanimitatis documenta. Nam cum robur omne M gnanimitatis, in elatione consistat animi, cuius nerui, & vires definiuntur mente, ratione,& opinione: mentem sapientia: rationem arte: opinionem omni rerum experientia auxit, eccumulauito.
sit honoris: ambitionis inimicus. VIII. R E QV E N S, & in omnium ore haec eius est
sententia: nihil Magnanimum aut sequi magis, quam honorem , aut fugere longius, quam am- - -- bitionem, . ille enim comes est virtutis: harefraudis soci ci. Ambitiosus enim mavult bonus videri, quam esse: honore quippe contentus, virtutem negligit. huc accedit, quod temere se periculis obi jcit, ut Torquati docet i stimoni ua . Nam propter ambitionem, cum temere pugnasset, victor capite damnatus est. Tripliciter errat princeps ambitiosus. primum, quia non virtutem, sed virtutis gloriam quaerit: iterum , quia tanquam proditor alienae salutis, tem re amicos obijcit periculis: ac demum, quia euertor est aequitatis, & iustitiae. Non enim bonis viris: sed adulatoribus praemia mini o. strativirtutis.
288쪽
ε A phthei de Magno . sine Honore . a LycUOD NULLUM SIT 8δD MAGNA
nimitatem iter, non plenum periculi. I x.
ES est ignauissormidolosa, utilis tamen, periculi discrimen. Nam in veritatis campo, iter ad gloriam periculo aperiendum est. interrogatusta igitur, quamam ad magnanimitatem tenderet via: quae est respondit, & laboris, & periculi plena. itaq; Romani venationem in otio, potissimum addisicebant. Nam ea, etiam cum ludicra exercitatione, sunt amplexanda, qui bus, cum res pollulat, id pellitur, quod non exercitatis pluriamum facessit negotij. Quocirca post magnam aliquam vi. ctoriam, populo spectaculum aliquod exhibebant, in quo,
non modo nostrates ferae: sed etiam ex transmarinis,& rem iis prouincijs accersitς lacerabantur truces,& immanes bestiae. non voluptatis: sed virtutis ergo ., Nam ex horribili earum specie ,& truculento cum ijs, certamine addiscebat Populus Romanus, nihil aduersus teterrima pericula perhorrescer .
G N A VI, ut solent olim Parthi, cominus pra liari nesciunt: sed omnia tentantem inus: illi non stantes, scd fugientes pugnabant: Hi caeduntur praesentes, nec resistunt fugientes. Quaerenti igitur utrum itans, an fugiens interpugnandu magis esset laudandus: nemo, respondit, est laude dignus, nisi vir bonus. Nam Honor non solum praemium, sed etiam opus est virtutis. Hoc declarare cum vellet M. Marcellus, honori templum non ex detractis e montibus saxis, sied ex manubijs Siracusanar pr dae
erexit, sicq; constituit, ut illud ingredi nemo pos et, nisi per virtutis AEdenta. aQVOD
289쪽
summa est, desons sit gloria. XL.
T SI omnes ad res operosas, S dissiciles incenduntur studio gloriae . consueuit tamen dicere, gloriam a nemine fieri praedam, sine magnanimitate. Est enim haec una virtus, ille apud Poetas, alatus equus, Pegasus, quo vectus Bellerophon monstra superauit. Nihil est magnanimitatis vis, nisi, ut est in fabulis, ille Mine uae Clypeus, Medusae Gorgonis capite praefixus, cuius ex intuitu homines omnes in saxa vertebantur. Tanta autem is fio rei virtute, ut in apparatu belli Ferrariensis, cum accepisseta Duce fortissimo numerosissimum conflatum esse exercitum , magna dixit, animi molestia me Dux liberauit, qui vi res suas omnes in unum contraxit, ut liceat uno die, de summa rerum decerner .
S T honor non voluptatis,& luxuriae diue sorium: sed ingeni j, ac virtutum omnium domicilium . itaq; solet dicere aurum egent: honorem boni viri esse praemium : tatum is honori aurum cedere, quantum Virtus prarustat utilitati. Quare Titus Labienus multum auri, ex praeda Gallica cum dona siet strenuo militi: miales aurum, ad pedes labieni abiecit: at paulo deinceps idem armillis argenteis donatus, alacer gaudio ab ij te contempsit
aurum miles, honores amplexus est. nec temere . quia vel . aritiminima . .
290쪽
minima honoris aura, omni pretio est potio C.
ON debemus sensius , ad res inuestigandas, ita stupidos habere, ut quae ab aetatis nostrae remota sunt, nihil sentiamus. Cuidam itaq; sciscitanti cur Honor ob in Deus constitueretur et eiusq; AEdes, ita virtutis templo esset annexa, Ut ad eam nemini pateret aditus, nisi per virtutis templum. Elthaec fabrica dixit, non Numinis, sed ingeni j . oleret enim Vimati naturam diuinae, & humanae virtutis, quarum ex altera Honor proficiscitur diuinus: ex altera humanus . ille quasi numen gaudet, in primis, animi religione: hic corporis magis obsequio.
M AT defensorem, non faeneratorem iuris: nec aequi, secti ucri faedera anhelantes odit Quocirca cuidam Magistratus dignitate elato dixit, neminem honorem gerere, nisi qui norit vitam, per Virtutem, ager . Nec aculeata magis, quam vera, in ambi tiosum haec eius est sententia . Siquidem est viri boni, nihil aut praeser Virtutem appetere, aut praeter vitium fuger . Nemo igitur debet honorem malis artibus aucupari, quem Viri boni censentur augere fugiendo. Quare nemo, inter Virtute pares, debet velle alios honore anteir . Verus est, in Tripode Dialphico, inter septem totius Graeciae lapientes, exem piam .