장음표시 사용
141쪽
130 i' io ANXEM coΗΝ ΕΠ ARlVnsitioni hanc alteram substituerat: Filius Dei sum; ex quo illud inserendum esse vidimus, unam atquo Pan dem esse utriusque propositionis vim et rationem. Quibus duabuq haec terita addenda est: Ραιer in me est, et ego in patre, doque ea item iudicandum , quum conclusio Sit arguinei lationis qua Christus ostendere habebat so et patrem unum csse seque osse silium Dei. Itaque prima Propositione, quae est: φο et pater unum sumus, Christus suam cum patre consubstantialitatem, altera propositione, quae est: Filius Dei sum, divinam siliationem, atque adeo distinctas patris ei filii υποστασε tς, tertia , quae si: Pater in me est, et ego in patre, circum incessionem c Pr SSit. De qua postrema, lege quae Thomas scripsit. v. 3 9. Probo igitur Iudaei intellexerunt Christum sua a gumentatione non aliud confirmare atque ipsis probare Voluisse, quam illud ipsum quod blasphemiam osso ipsi consobant; qualem profecto nullam ex illis Christi propositionibus esse censuissent, si is de voluntatum coniunctione, de adoptione, d quo mutua dilectione esset loquutus.
v. 40. Conser quae dicta sunt de Io. I, 28; III, 23. Christum ipso dic susto encaeniorum, aut certo mox ab illo, Hierosolrma discossisse Ioannes narrare videtur. v v. 41. 42. Nota id quod dicitur de Ioanne Baptista, evangelistae proposito apprime opportunum; itemque clausulam usitatam in hoc evan Iio.
l autem quidam languens Lagarus a Bethania, do castello Mariae, et Marthae sororis eius. 2 Maria autem orat, quae unxit Dominum unguento, et extersit pedes eius capillis suis: cuius frater Iba garus infirmabatur. in
142쪽
CAPUT VAngc in v v ni3 Miserunt ergo sorores olus ad eum dicentes :Domine, ecco quem amas infirmatur.
4 Audiens autom Iesus dixit eis: Infirmitas haec non est ad mortem, sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam. 5 Diligobat autem Iesus Martham , et soror motus Mariam, et Lazarum. 6 Ut orgo audivit quia infirmabatur, tunc quidem mansit in codem loco duobus diebus.7 do indo post haec dixit discipulis suis: Eamus in Iudaeam iterum. 8 Dicunt ei discipuli: Rabbi, nunc quaerebant te Iudaei lapidaro, et iterum vadis illuc p9 Respondit Iosus: Nonne duodecim sunt horaedici Si quis ambulaverit in dio, non offendit, quia lucem huius mundi videt :10 si autem ambulaverit in nocte, offendit, quia
lux non est in eo. li Haec ait, ot post haec dixit eis: Lazarus amicus noster dormit: sed vado ut a somno excitem
12 Dixorunt ergo discipuli eius: Domino, si do mit, salvus erit. 13 Dixerat autem Iesus do morte eius: illi autem putaverunt quia de dormitione somni diccret. 14 Tunc ergo Iesus dixit eis manifeste: Lazarus
i5 et gaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non oram ibi. Sed eamus ad Dum.16 Dixit ergo Τhomas, qui dicitur Didymus, ad
condiscipulos: Eamus et nos, ut moriamur eum eo.
143쪽
i 7 Venit itaque Iesus: et invenit eum quattuor ilics iam in monumento habentem. 18 Erat autom Bethania iuxta Ierosolymam quasi stadiis quindecim.)19 Multi autem ex Iudaeis venerant ad Martham, et Mariam, ut consolarentur eas de fratro suo. 20 Martha ergo ut audivit quia Iesus Venit, O currit illi: Maria autona domi sedebat. 21 Dixit ergo Martha ad Iesum: Domino, si suisses hic, frater meus non fuisset mortuus: 22 Sed et nunc scio quia quaecumque popoSee ris a Deo, dabit tibi Deus. 23 Dicit illi Iosus: Resurget frater tuus. 24 Dicit oi Martha: Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die. 25 Dixit ei Iesus: Ego sum rosuri ectio, et Vita: lui credit in me, etiam si mortuus fuerit, vivet: 26 et omnis, qui vivit, et credit in me, non morietur in aeternum. Credis hoc γ27 Ait illi: Vtiquo Domine, ego credidi, quia tuos Christus filius Dei vivi, qui in hunc mundum venisti. 28 Et cum haec dixisset, abiit, et vocavit Mariam sororem suam silentio, dicens: Magister adest, et vocat te.
29 Illa ut audivit, surgit cito, et venit ad eum: 30 Nondum enim venerat Iesus in castellum: sed orat adhue in illo loco, ubi occurrerat ei Martha.3l Iudaei ergo, qui erant cum ea in domo, sticonsolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito
144쪽
surrexit, et exiit, sociati sunt eam dicentes: Quia vadit ad monumentum, ut ploret ibi. 32 Maria ergo, cum venisset ubi erat Iesus, videns cum, cecidit ad pedes eius, et dicit ei: Domine, si suisses hic, non esset mortuus frater meus. 33 Iesus ergo, ut vidit eam plorantem, et Iudaeos, qui venerant cum ea, plorantes, infremuit spiritu, et turbavit seipsum,3i et dixit: Ubi posuistis oum 7 Dicunt ei: Domine, Veni, et Vide. 35 Et lacrymalus est IesuS. 36 Dixerunt ergo Iudaei: Ecce quomodo amabat eum.
37 Quidam autem ex ipsis dixerunt: Non poterat hic, qui aperuit oculos caeci nati, lacero ut hic
non moreretur p38 Iosus ergo rursum fremens in semetipso, Venit ad monumentum. erat autem spelunca : et lapis Superpositus erat ei.
39 Ait Iosus: Tollito lapidem. Dicit ei Martha
Soror eius, qui mortuus fuerat: Domine, iam laetet, quatriduanus est enim.
40 Dicit ei Iesus: Nonne dixi tibi quoniam si credideris, videbis gloriam Dei p41 Tulerunt ergo lapidem: Iesus autem elevatis Sursum oculis, dixit: Pater gratias ago tibi quoniam audisti me. 42 ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat, dixi: ut erodant quia tu me misisti.
145쪽
43 Ilaec cum dixisset, voce magna clamavit :Lagare veni DraS.
44 Et statim prodiit qui fuerat mortuus, ligatus pedes, et manus institis, et facies illius sudario erat ligata. Dixit eis Iesus: Solvito cum, et sinito abire. 45 Multi ergo ex Iudaeis, qui venerant ad Mariam, et Martham, et viderant quae fecit Iesus, er diderunt in eum. 46 Quidam autem ex ipsis abierunt ad Pharisaeos, et dixerunt eis quae fecit Iesus. 4T Collegorunt ergo Pontifices et Pharisaei concilium, et dicebant: Quid facimus, quia hic homo multa signa facit p48 Si dimittimus oum sic, omnes credent incum: et veniunt Romani, et tollent nostrum locum, et gentem.
9 Vnus autem ex ipsis Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: Vos noscitis quidquam ,
50 nec cogitatis quia expedit vobis ut unus moriatur homo pro populo, Di non tota genS Pereat. 51 Hoc autem a semetipso non dixit: sed cum esset Pontifex anni illius , prophetavit, quod Iesus moriturus erat Pro gente , 52 et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. 53 Ab illo ergo die cogitaverunt ut interfice
54 Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos, sed abiit in regionem iuxta desertum,
146쪽
in civitatem, quae dicitur Ephiona, ct ibi morabatur cum discipulis suis. 55 Proximum autem orat Pascha Iudaeorum: et ascenderunt multi Ierosolymam de regione ante Pascha, ut sanctificarent se ipsos. 56 Quaerebant ergo Iesum : et colloquebantur ad invicem, in templo stantes: Quid putatis, quia non venit ad diem festum p Doderant autem Pontifiices, et Pharisaei mandatum, ut si quis cognoverit ubi sit, indicet, ut apprehendant cum .
COMMENTARIUM . l. Haec non multo post sollemne encaeniorum ovenisse apparet ex v. 8. Logo Lih. II ito Evangeliis Annot. CXIII. Boihania ilis labat ab urbe Hierosolyma stadiis quindecim v. 18, quae sit ni duo millia , paullo minus, Versus ortum in monte Olivolo. Ηaoc ilethania alia est ac illa, cuius Ioantios supra in I O. I. in m minorat; ilom alia ac quae est in Marc.
XI, 1, inque Luc. XlX, 29 et XXIV, 50, quaeque Ilio rosolyma distabat quinque stadiis. Ι, go Lib. II de Evangeliis Annot. CXXXII.
V. 2. Ioannes commemorat quod nondum narraverat, sed tamen sciebat notum iam esso comperiumque ceteris evangeliis, quippe qui post ceteros evangelistas scripsorii; est
enim id quod logitur in Matili X VI, 6-13, in Marc. XIV, 3-s, abutilo. XII, l-8. Equidem ic Mariam aliam esse
autum. ac mulierem de qua est in Luc. VII, 37- , quum ipso Lucas lilramque distinguere ac dividore vidistur il ...s ρο- ,ουε - i- . V. 3. ne Olo quae anno laximus initio capitis IX. V. 4. Non quod Lararus ox hac infirmitato moriturus non esset, sod quia futurum orat ut mortuus haud manerol
147쪽
136 i5 ioANNEM COMMENTAR Vuneque Dius mors perduraret; tiim etiam quia, quod Dous ea infirmitate Lagaro immissa in lenii bal potissimum, non huius mors osset, sed Christi gloria. - Nola voces Filius Dei ὀ υἱοζtου θεου sit stylio di Dio I ; item ut Christi gloria sit gloria
Dei. - Per eum δι' α/ης, Per eam gloriam. v. s. Illo ipso dio, luo Ilic nuntius i hristo Perlatus est, Laetarus vixere dosiit. Nam Christus accoplo nuntio mansit in eodem loco duobus diebus. Τortio die IIollianiani venit itinero sexdecim circitor millium. Quum aulem illuc P rvenissol, audivit La Earum quarto ante diem mortuum fuisse V v. 17. 39. v v. 9. 10. Logo quase divinius de Io. I, 39. Christus, quo distri pulos socuros sacer l, hoc simili signinicavit vivendum si-hi etiam osso, nos duin Ohitus sui tempus ius lare, non orgo lim iiiiiiiii, Si quid ludaei in ipsius vitam inoli rotatur. v 3. ll-l3. Aliud est vertior uni immutationibus uti, aliud iii ii tiri. Ipso Ioannes noΝ docet quid Christus illo verbo dormit sigil ilicaverit. v. la. De hoc gaudeo, quod non eram ibi; gaudeo aut 'myropter vos, quia, quum inde ab ssem, La Zari sorores non id precibus suis vincere potu runt ut fratri sanitatem restituerom, eoque mortuo Occasio mihi data ost ipsum ad illam revocandi, quo Viso miraculo fiet ut vos magis atque magis redatis. Consor v v. 21. 32.
v. 16. Ν mPii Thomas ta Nn hebraicu in idem sonat ac graecum Atuυυς Dii mus, hoc est geminus, gemellus. Ilic quoquo Tliomas talom sese exhibuit qualem quum audivit Christum rei ixisse it .vv. 22-24. Martha non audot aperte Christum rogare, iacite lamen id facit, ui fratrem rosuscitet. hristus ambiguo respondet illum resurrecturum. Martha , ut Christum compellat aperte loqui, ait scire se fratrem resurrecturum in
v. 25. 26. Ex iis, qui tu Christum croduni, alii mortui, sunt, alii vi unt. Qui mortui sunt, re i cnt; qui vix uni, non morientur; nam Christus illis est resurrectio, his vita. Sed dubium esse videtur quanam de vila Christus loquatur, il) Io. XX, 25.
148쪽
CAPUT VADEclvvκ 137 uirum do illa quae unius animan propria est, quaeque cari
lato continetur, an quae animae cum corporo communis est,
Si quo de hac altera, utrum quam nune Vi inius, an qua nos aeternum fruituros speramus. De hac postrema Christus loqui non vi dolur; corio Pnim do Pa loquitur quam quis nunc vivit quam amittore, ad quam rovocari potest. Quominus de naturali vita loqui eredatur, olistat illud in aeternum. Sin de illa quae unius animae est propria , quorsum huius mentio , ubi agebatur do homine a mortuis excitando, ac Marthae respondendum erat loquenti de resurrectione quae erit in norissimo die Θ Ε quidem hunc nodum ita , ut dicam , Sol Vendum es,
Ego sum resurreetio et rita. Christus videlicet, ut polo D us, Per suam ipsam ess taliam est id ex quo vita nostratum primo datur tum redditur, tum quam anima per Scipsam , tum quam una cum corpore vivit. Lege Io. I, 4, et quae in eo loco disputavimus. Haec Christi verba satis eranto quibus Martha fiduciam conciperet fore ut fratri exspectandus non esset novissimus dies ut e mortuis suseilaretur. Christi igitur responsio non extra propositum Vagabatur aut e rabat, sed universo prolata illud quoque complectebatur. Conser v. 40. Ea tamen viam aperuit, qua sermo a vita naturali
ad illam alteram animae propriam deveniret; ad illam quippe
ea spectant quae sequuntur, sicut apparet ex iis quae annotavimus, moxque explicabimus. - Νo vero perpendere omiselas vim verbi sum a Christo usurpati; quae quanta Sit, plenius intelliges cx enarratione verborum IO. V, 26, quam supra habuimus. Itaque illa, Qui credit in me, etiamsi mortuus fuerit, vivet, significant fore ut, qui credunt in Christum, si sorte accidat ut animae vitam peccando a miliant, hanc tamen reciperare possint; quod sine si de fieri non posset, siles namque est iustificationis quasi rundamentum, quod Paulus apprime inculcabat si , sine side autem impossibile est placere Deo s2ὶ. Porro vides ut fides sine caritate QSSP queat. 1ὶ Boui. ΙΙΙ. 28; v, 1; Gal. II, 16; III, 8. 24: V, 5; Philipp. IiΙ, f;Ηebr. XI, T. conser Bom. III, 20; IV, 5. 9; IX, 20; X, 6; Gal. II l, st. 26;Col. II, 12; Hebr. X, 28. 2ὶ Hebr. XI, G.
149쪽
138 II lo AN 'Ε34 COMMENTA Rix D omnis, qui vivit et eredit in me, non morietur in aete num. Nimirum, qui fido et cari lato praediti sunt, hi in actor- nam mortem non incurrent; non quod caritas, sicut Calviniani somniant, neque a milli neque a fide seiungi valeat, qu in sensum superior sententia resulat, Sed quia nemo aeternum moritur nisi animae vila prius amissa. - Εcquis vero, nisi Deus,
haec de se, ut Christus secit, pronuntici atquo affirmet pv. 27. Christus Maritiam interrogaverat an crederet quae ipse dixerat. At hona mulier, horum sensum minus sorte assequuta, aut, rectene intellexerit, dubia, simplicius, quid do
Iesu ipsa credat, prosiletur, scilicet illud quo, quidquid do
Iesu credendum est, continetur. - OnSidera σ ωνυμιαν quam
praeserunt appellationes filius Dei vivi et resurrectio et vita. Item expende illa qui in hunc mundum venisti; ante igitur, quam veniret in hunc mundum, iam ipse orat filius Dei. v. 32. Conser v. 21. Ambae sorores parum querelam iisdem verbis promunt. Haec vero querela ut modesta, ut simplex, ut nativa, ut apta praesenti animi assectui exprimendo, ut animam ipsam reserens lv. M. Minime praetereundum illud turbavit se ipsum, d cens Verum homin m Christum esse, sed tamen ita ei omnes animi sui assectus subditos esse, ut ne commoveri quidem sino ipsius imperio posS nt. v. 35. Allende miram horum verborum omphasim; eam senties, si consideres quinam is sit qui lacrimatus dicitur.
v. 38. Consor Matth. XXVII, 60; XXVIII, 2 graec. 8; Marc. XV, 46; XVI, 3-5. 8; Luc. XXIV, 3; Io. XX, 5-8.
v. 40. Consor v. 4. Sod quando id dixerat 3 Τunc, inquam,
quum v. 25 ita IIartham alloquutus est: Ego sum resurrectio et vita. . . . Credis hoc y I quo horum verborum interpretatio, quam lacimus, confirmatur. v. 41. Christus ergo patrem lacite fuerat Procalus , I O-veratque se iam, quod petebat, ab eo exorasse. Cur vero id professus Sit, proque re impetrata gratias patri palam egerit, ipse caussam aperuit in verSu insequent . v. 42. Nam huius , orsus sententia sic est: Haec dixi, palamque tibi, pater, quod me precantem exaudieris, gratias egi, non velut qui dubius Psse qui, erim an precibus metis
150쪽
CAPUT VIDE cin v v 139 annuere Veli S , nam sciebam quia semper me audis, sed Pr pter populum qui circumstat, ut haec audientes eredant quia tu me misisti. Neque enim Dous annuisset precibus eius qui sese, ut Christus faciebat, a Deo misSum praedicaret, nec ta-mon a Deo missus esSet.
v. 43. Simplicior et vividior graeca dictio: Λαζαρε δαφοlis Lazare, huc foras Lazaro, qua Dori . v. 44. Quaerunt qui potuerit Lararus soras prodire ligatus pedes et manus. Scilicet eadem ratione qua mortuus invitam reverti. Tum necessu non est credere ita eius pedes fuisse colligatos, ut neque paucos gressus, saltem dissiculter, alternar POSSUt. v. 45. Nola narrationis clausulam.
v. 48 Vorobantur quippe ne populus, Iesum habens pro Messia, hunc sibi regem crearet. v. 49. De Caipha deque verbis eum esset ponti eae anni illius, habes quae legas in Lib. III de Evangeliis Diss. XXVIII. nil. 19. 21. 25 et Diss. XLI. n. 1 . - Vos nescitis quidquam in vulgarem sermonem ita verteres: Voi altri non eapite niente. v. bl. Logo nostrum lib. I de interpretatione Scripturarum sacrarum n. 89. .
v. 52. Haec utravis ratione licet interpretoris; vel ut quae sint pars vaticinii, vel a Ioanne addita ac si dicero vollet vaticinium quidem de Iudaeis editum esse, Christum tamen moriturum suisso non tantum pro ea gente, et cetera. Prima duarum interpretationum alteris praestat procul dubio. Quinam hi sint, quos Ioannes tilios Dei appellat, disces ex Io. I, 12. 13 oque eius loci enarratione quam supra habuimus. v. M. Ephrona Iudaeae urbs erat proxima desertis huius regionis. Lego Lib. III de Evangeliis Diss. XLVIII. n. 29. Huc Christus speessit haud multis diebus post Laetarum in vitam revocatum. Lego Lib. II de Evangeliis Λnnot. LXIII. v. 55. Proaeimum erat pascha, non quum Christus Ephremum secessit, quod proxime narratum Pst, sed quum, quae Statim sequuntur, acciderunt. Lege Lib. II de Evangeliis Annot. CXIV. CXXX. Imo pascha imminebat, sicut apparet ex V. 56.