장음표시 사용
161쪽
130 lxioAΝΝΕΗ C MMEXTAR VM si 'ut mox demonstrabimus. Equidem hunc, qui prima specio sΝ videtur, nodum Qxistimo argumentum re ipsa firmissimum osse quo patris et filii consubstantialitas nsferatur. Ei nim nomen in hac Christi proce non vocabulum est quo Doum nominamus, sed divina ossentia, nimirum id quod Dous est, uno vorbo ipse Deus. Becole quas odissoruimus de Io. III, 18. Quo semel posito iam illa disticultas tota evanescat atque omnino dispareat necesse est, si una num ro atque Pad in sit, sicut re vera est, Christi et patris divina ossentia ac natura, planeque idem fuit dicere nomen ιuum ac nomen meum; maluit lamen Christus tuum dicere quam meum , tum quia , Si meum dixisset, luculentissimum hoc argum illum consubstantiali talis suae cum patre nequaquam ipsius verba suppeditarent, tum ut profiteretur divinitatem se a patre accepisse, utpote gentium a genitore. Itaque haPc illorum verborum sontentia ost: Pater, clarifica in me divinam tuam essentiam naturamque, quam mecum totam communicasti quaeque in me tota est; ut unum tecum ego sim, fac omnes intelligant. Conser
Maximo in loco tale testimonium eaelitus Christo datum a patro osse dicendum est, si datum psi mox ac ille Hierosolymam ad Venerat, quo Hierosolymitae admonerentur in doni id agerent, ad quod perpauci dies superorant, ut Christum pra sentem interque eos vorsan lom agnoscerent. Simul
satis osi factum illis Graecis qui Iesum nosse cupiebant v. 20. v. 29. Ita dixerunt, non quia verba haud Perceperint, percepisse enim apparet ox iis quae Christus subiunxit, sed quia vox ita sonuit ac si tonitruum esset. v. 30. Si ea, quase sunt in sine versus 28, Deus, non do Christo, sed de se tantum loquutus esset, sententia versus M haec soret: Deum, non propter Christum, sed propter Iudaeos illa de se ipso narrasso ac praedixisse; utrumque tamen, tum id, quod Christus negasset, tum quod affirmasset, ab r PSs videretur, quum nihil in praesenti neque eius quod agebatur, neque Christi, neque Iudaeorum referret meminisse ut Deus sese ipse Olim clarificaverit, aut praemoneri lare ut porro
clarificaret. Christus ergo significare his verbis voluit sibi Diqiligod by Cooste
162쪽
CAPUT D voDΕctav v 151 quidem caelesto hoc testimonium datum esse, domo ipso patrem osso loquutum, non tamen adeo ipsius, ut Iudaeorum respectu, quo hi tandem in ipsum crederent. vv. 3 -33. Iuvat animadvertere Christum in toto hoc sermone, quem explanamus, ita loquutum esse, ut qui probe nosset simulque sentiret diem sibi supremum imminere. Itaque, statim ac impertitum ipsi a patre testimonium est, quorsum hoc pertineret, quum declarasset, denuntiat instare iam tempus ut id, ad quod ipse venerat, tandem fiat, iudicium tuo inter ipsum ac mundi principem quodammodo committatur, utri mundus addicendus; sore autem ut ipso morio obila advorsarium de tyrannide, quam ad id usque in genus humanum exercuerat quaque id presserat, deturbans, et e ο-lians principatus eι potestates, ac palam triumphans illos in semetipso it , omnia sibi subiiciat. - Verba Nune iudicium est mundi non significant mundum vel uli reum iudicio arcessendum, sed, sicut explicuimus, iudicium faciendum quo mundi dominatus, ademptus diabolo, Christo addicatur, iamque tempus adesse quo haec fiant. Benignitatis et providentiae Iosucerte erat id Iudaeis denuntiare statim ac Hierosolrmam advenerat. - Particula lota si idem hic valet ac ὀτο, quando.
Christus iam alias, in Io. III, 14; VIII, 28, verbum υφωθηναι
GaIιari usurpaverat ad mortis, quam obiturus erat, genus designandum; idque ipsum hoc in loco significari Ioannes certiores nos facit, itaque illud verbum Iudaei intellexerunt.
v. M. Antithesis verborum Maltari et munere in aeternum ostendit Iudaeos intellexisse verbo exaltari eum sensum sumesso quem diximus. Hoc ipso autem, quod Iudaei hanc verbi immutationem statim intellexerint, coniicimus usitatam eam suisse, solitosque illos dicero eaealtari a terra pro tolli in erucem. - Quae Iesus postremo protulerat, haec sunt: D ego si altatus fuero a ιerra omnia traham ad me ipsum, nec somium hominis appellaverat; quam quidem appellationem sibi fecerat ipso huius sermonis initio v. 23, sed ita laeerat, ut non manifesto appareret sibi, non alii, eam sacere. Hinc Iudaeorum dubitatio, quemnam ille designare vellet. Coiiii- εὶ col. II. 15.
163쪽
152 m in1Ν'EM COMMENTAR VAciebant hunc filium hominis non alium osso quam Midissiam; vix dubitaro poterant quin Iosus A se hac appellatione, sicut alias secerat, tunc quoque signaret; ast opinio, quod Christus mansurus esset in aeternum, hoc mi numquam moriturus, ipsos animi pendere cogehal. Duae opinio originem habuit ex perperam inlciloclis praedictionibus de Christi regno
aeternum duraturo in libros sacros relatis. - ΝOla nomen
le9em factum aliis bibliorum partibus ac Pentateucho; quod idem fieri videas in Io. X, 34 et XV, 26. v v. 35. 36. Si quis haec obiter legat, φutabit Iesum Iuda orum interrogationi respondere omisisse, aliaque Omnia, a rogabant, eos docuisse. Non tamen ita est. His onim verius
illud eos monuit, quod si sacerent, iam nulli dubitarent quis ossot iste filius hominis, aut quo pacto hunc exaltari oporteret, tametsi Christus mansurus esset in aeternum. Enimvero lavistra Iesus respondisset se cum osse quem silium hominis a pellabat et do quo talia dicebat; minime namque Iudaei or
didissent. Quapropter supervacaneum item erat exponere ut Christus et mortem oriturus esset et aeternum rognaturus.
Itaque Iosus id fecit, quod plerique omnes viri prudentes s lent, ut quaestionibus, quibus directe respondero nil prodest,
ea, quae opportuniora magisque ob rem sunt, subiiciant. Vox modicum, sicut ipsa interpunctio cxemplarium vulgat rum docet, non est appositum nomini lumen, sed adverbium;
Etiam paroum tempus lumen in vobis est; lesus quippe paucis post diebus moriturus erat. - Dum lucem habetis, credite in lucem et dum etiam aliquo impore, sod brevi, ipse mea doctrina vestris mentibus lumen fidei assundere pergo, hoc lumen tandem excipite, eaque credito quae vobis tali lumine illustratis cernere datur. Recole quae de hoc loco deque nominibus lumine, luee, tenebris odisseruimus in Io. I, 4. b. Haec monita minus provide dilata suissent in diem alium illo quo Iesus Hierosolymam veneral; iam tum enim dies nisi admodum pauci supererant quibus Hierosolrinitae, quae mon bantur, exsequi Possent. Hac Christi hortatione, apprimo consilio ac proposito Ioantiis opportuna , is finem facit iis describendis quae illo gessit Dissiliam by Corale
164쪽
cAPUT DUODEcivvat ira ac docuit antequam diem viveret supremum; mox enim ad illa transit quae supremo hoc die gesta sunt. Reliquum huius capitis apparet osse historiae huc usque conscriptae conclusionem , qua Ioannes Iudaeos incusat, alios pervicacis animi., alios pusilli, qui, quamquam tot tantisque argumentis ac signis coacti ut in Christum credorent, id tamen vol detrectarent, vel palam profiteri vererentur, subiiciens aliquot Christi verba utrisque commonefaciendis peridonea. v. 37. Nola primam hanc conclusionis universae partem illis clausulis prorsus oppositam quibus singulas narrationes absolvi a Ioanno saepe animadvertimus,
V. 38. ex qua tamen is novum in rem suam argumentum
depromit, ostendens ut Iudaei vel hoc ipso, quod Christo fidem detrectarent, oraculum impleverint, unum e multis de Christo olim editis, quod est in Is. LUI, 1, vv. 39. 40. itemque alterum, quod Iegitur in Is. VI, 10.
Cave ita vorsum 39 intelligas, ac si ipsum vaticinium caussa suerit cur Iudaei Christo non crederent. Νοn hoc certe Ioannes dicere voluit. Sed sensus est fieri non potuisse ut non id impleretur, quod per Isaiam Deus suturum praedixerat; cur autem praediceret, caussam ex eo suisse, quod ita suturum esse praevideret. Lego Lib. III de Evangeliis Diis. XV. u. 55. - Legens versum 40 lac memineris eius, quod Ilier
nJmus ait, in omnibus scripturis sanctis . . . apostolos . . . non verba considerare sed sensum, nec eadem sermonum calcare vestigia, dummodo a sententiis non recedant ii . v. 41. Luculentissimum testimonium do Christi divinitate a Ioanno perhibitum. In hoc versu pronomina eius et eo non alium quam Christum designant nec designare possunt; Ioannes ergo narrat Isaiam et Christi gloriam vidisse et de Christo loquutum esse. Atqui Isaias, quum illud prodixit quod
Ioannes commemorat, ipsum Deum huiusque gloriam viderat, deque Deo loquebatur; sic enim eius verba sunt: Vidi Dominum sedentem super thronum excelsum eι elevatum i 2ὶ, in quibus Dominum redditum est pro hebraico nomine Dei proprio at-lli In Ain. V, 27.
165쪽
quo ineffabili nan . Sequitur ut Christus ab Isaia aeque ac a Ioanno Deus habitus sit; Isaiae enim verba de Christo dicta esse, quum Ioannes assimot, nefas est dubitare. Logo Eusebii Demonstrationem evangelieam VII. pp. 310. 312;
v v. 42. 43. Allera conclusionis universae pars. - L gequae diximus de Io. IX, 22. Sonsus versus Q ost hos viros principes maIuisse 'gloria, qua inter suos cives erant, non excidere, quam hac posthabita illam, quae Deo debetur, curare. Postremo Ioannes, quo lum iis, qui in Iesum non credebant , tum qui, etsi crederent, id tamen prositori verebantur, suadeat saniora sapore, Christi verba vv. 44-50 assertad hanc rem maximo perlinentia; quibus illi doceantur primo quid sit credere in Christum vv. 44. 45, s eundo quorsum Christus inter homines venerit quamque magno horum bono, tertio quid boni iis conlingat qui in eum erodunt v. 46, quid deniquo mali maneat eos qui non credunt, cuius postremiratio susius, sicut alibi si a Christo factum vidimus, exponitur, utpote Iudaeorum pervicaciae retundendae opportuniorvv. 47 - 50. - Prorsus incompertum est quo die Christus haec loquutus sit, sed oliam sit ne brevis aliqua Christi oratio quondam ab ipso habita, an summa eorum quae is docero so- Iitus suit. Illud constat haec a Ioanne asserri, non ut historicus solet, sed ut actor.
v v. 44. 45. Propositio principii, ex quo illi discant quam
gravi errore abrepti sint. Ilorum versuum interpretationem illa
suggerunt quae sunt in Io. VIII, 19; X, 30, quaeque do illis
diximus. Versus G nos docet quomodo versum M intelligero oporteat. Etenim ratio, cur, qui videt Christum, videat illum qui ipsum misit, alia certe non est nisi quia Christus et pater, qui eum misit, unum sunt. Eadem igitur haec ratio ostcur, qui credit in Christum , credat in illum qui Christum misit. Quare haec Christi verba, qui credit in me, non eredit
in me, sed in eum qui mitiι me, non secus explicanda sunt ac
illa, Mea doctrina non est mea, sed eius qui misit me 2 ; quodsi in Io. F, 30. 2ὶ Ib. VII, 16. Diuili leo by Coo , le
166쪽
CAPUT DVODEciuxu 155 quo in his negatur, non simpliciter atque omnimodis negatur, si enim id fieret, pugnantia Christus dixisset, sed ita negatur, ut assirmationis quasi quidam fines ac termini negatione constituantur. Sensus ergo sic si: Eos, qui credunt in Christum, non in hunc solum credere, sed hoc ipso, quod in hunc credunt, credere simul in Deum patrem qui Christum misii; id quod non alia ex caussa esse potest, nisi quia Christus et pa-
v. 46. Vt hominum generi universo Christi adventus suerit utilis ac salutaris, utpote cuiusdam quasi lucis, qua quiso illustrari student, maximo suo bono id faciant. Hae tenebrae in evangelio Ioannis, sicut alibi si argumento ex his ipsis verbis deprompto demonstravimus, lumini fidei, quae per
caritatem speratur, opponuntur, nec privative solum, sed contrarie, illamque conditionem significant qua homines sunt qui in Christum credere negant. Christus sidet Iumino hominum mentes perfudit, ut in ipsum crederent, utque credentes ex illiusmodi tenebris eriperentur. 'uv. 47. 48. Qui vero credere atque illa Iuce illustrari recusant, his eadem illa ipsa lux in perniciem cedet. In v. 47
Christus ait non se hos iudicaturum, quod et alias in Io. III, 17
Professus est, eamdemque, ac tunc, caussam assert. Quinam
ergo eos iudicabit, id Christus praenuntiat in v. 48. Sermo, quem locutus sum, doctrina videlicet, ex qua fidei Iumen mentibus hominum assulgebat. Ille iudieabu eum in novissimo die, tali modo illa ipsa lux, quae credentibus in Christum saluti est, exitium asserct non credentibus. v. 49. Vndo tanta auctoritas Christi sermoni. Conser Io. V, 19. 22. 27. 30, et horum interpretationem quam supra s ei mus. Christus loquebatur qua homo erat; loquela, inquam,
ocisque sonus erat hominis. - Discrimen inter dicere et loquiloxica te docebunt. v. 50. Batio cur in v. 48 Christi sermo iudicaturus dicatur eos qui illius verba non accipiunt. Νam Christus non aliud loquutus est, quam quod pater ipsi mandaverat ut loqueretur ;unum igitur atque idem est Christi verba non accipero ac lὶ In Io. I, 4. 5.
167쪽
patris mandatum. Sed patris mandatum vita aeterna est. Qui ergo Christi uerba non accipiunt, hoc ipso aeterna vila exsortes sese laciunt. En qua ratione Christi sermo do his iudicet. Postrema sententia complexio est, non sententiae proxime su-Perioris , sed eorum quan sunt in v. 49.c a P v T XIlIl rinio diem festum Paschae, sciens Iesus quia venit hora eius ut transeat ex hoc mundo ad Patrem: eum dilexisset suos, qui erant in mundo, in finem dilexit eos. 2 Et coena facta, cum diabolus iam misisset incor ut traderet eum Iudas Simonis Iscariotae: 3 sciens quia omnia dedit ei Pater in manus, ct quia a Deo exivit, et ad Deum vadit: ε surgit a coona, ct ponit vestimenta sua: et cum accepisset linteum, praecinxit se. 5 Deinde mittit aquam in pelvim, et coepit lavaro pedes discipulorum, et extergere linteo, quo crat prae
6 Venit ergo ad Simon om Potrum. Et dicit ei Petrus: Domine, tu mihi lavas pedos PT Respondit Iesus , et dixit ei: Quod ego facio,
tu nescis modo, scies autem postea.
8 Dieit ei Potrus: Non lavabis mihi pedes in clemnum. Respondit ei Iesus: Si non lavero te, non habebis
partem mecum. Diqitigod by Corale
168쪽
9 Dieit ei Simon Petrus: Domine, non tantum p
des meos, sed et manus, ot caput.
10 Dicit ei Iosus: Qui lotus est, non indiget nisi
ut pedes lavet, sed est mundus totus. Et vos mundi estis, sed non omnes.
11 Seiobat enim quisnam esset qui traderet eum: propterea dixit: Non estis mundi omnes. 12 Postquam ergo lavit pedes eorum, et accepit Vestimenta sua: cum recubuisset iterum, dixit eis: Scitis quid socerim vobis p i13 Vos vocatis me Magister, et Domine: et benedicitis: sum etenim. 14 Si ergo ego lavi pedes vestros,Dominus, et Magister: et vos debetis alter alterius lavare pedes. 15 Exomplum onim dedi vobis, ut quemadmodum ego seci vobis, ita et vos faciatis.16 Amen, amen dico vobis: Non est servus maior Domino suo: neque apostolus maior est eo, qui misit illum.17 Si haoc scitis, beati oritis si soceritis ea. 18 Non do omnibus vobis dico: ego scio quos elegerim: sed ut adimpleatur Scriptura: Qui manducat
mecum panem, levabit contra me calcaneum suum.
19 Amodo dico vobis, priusquam fiat: ut cum sactum fuerit, credatis, quia ego Sum.
20 Amen, amen dico vobis: Qui accipit si quem
misero, me accipit: qui autem me accipit, accipit eum, qui me misit. 21 Cum haec dixisset Iesus, turbatus est Spiritu: et protestatus est, et dixit: Amen, amen dico vobis: Quia unus cx vobis tradet me.
169쪽
22 Aspieiobant ergo ad invicem discipuli, haesitantes de quo diceret. 23 Erat ergo recumbens unus ex discipulis eius in sinu Iesu, quem diligebat Iesus. 24 Innuit ergo huic Simon Petrus: et dixit ei: Quis est, de quo dicit3 25 Itaque cum recubuisset ille supra pectus Iesu, dicit ei: Domine quis est y 26 Respondit Iesus: Illo est, cui ego intinctum panem porrexero. Et cum intinxisset panem, dedit Iudae Simonis Iscariotae. 27 Et post buccellam, introivit in eum satanas. Et dixit oi Iosus: Quod facis, lac citius. 28 Hoc autem nemo scivit discumbentium ad quid dixerit ei. 29 Quidam enim putabant, quia loculos habebat Iudas, quod dixisset ei Iesus: Eme ea, quae opus Sunt nobis ad diem sestum: aut egenis ut aliquid daret. 30 Cum ergo accepisset ille buccellam, exivit continuo. Erat autem nOX.3l Cum ergo exisset, dixit Iesus: Nunc clarificatus est filius hominis: et Deus clarificatus est in eo. 32 Si Deus clarifieatus ost in eo, et Deus clari cabit eum in semetipso: et continuo clarificabit eum. 33 Filioli, adhuc modicum vobiscum sum. Quaeretis me: et sicut dixi Iudaeis: Quo ego vado, VOS non potestis venire: et vobis dico modo. 34 Mandatum novum do vobis: Vt diligatis invicem, sicut dilexi vos, ut et vos diligatis invicem. 35 In hoc cognoscent omnes quia discipuli mei estis, si dilectionem habueritis ad invicem.
170쪽
, 36 Dicit ei Simon Petrus: Domine, quo vadis p
nespondit Iesus: Quo ego Vado, non potes me modo Sinqui: sequeris autem pOStea.
37 Dicit ei Petrus: Quare non possum te sequi m do p animam meam pro te ponam. 38 Rospondit oi Iesus: Animam tuam pro me p nosy Amon, amen dico tibi: Non cantabit gallus, donec
ter me neges. COMMENTARival Christum pridie, quam eruci figeretur, pascha celebrasse idque eodem ipso die ac Ilierosolymitas, die inquam 17 ma iii, seria V, demonstravimus in Lib. III de Evangeliis Diss. L, item ostendimus coenain, de qua est in capito XIII evangelii Ioannis , non aliam osse quam epulum paschalo cui Christus accubuit illo die. Huic opuIo initium fieri haud licebat ante primas tenebras. Loge Lib. III de Evangeliis Diss. L. n. 13. Christum accubuisse, ut primum licuit, tum ea, quae per
noctem insequutam gesta sunt, credere suadent, tum Lucastes latur his verbis: Et cvM PAcTA EssET non1, discubui ι si . Quae ergo leguntur in hoc capite, gesta sunt intra horas primam et alteram ab Occasu solis, quum nobis quidem dies 17 martii seriaque quinta etiamtum iret, sed Iudaeis dies sestus Primus aZ morum , quintus decimus monsis nisanis, seriaque sexta iam essent. Lege Lib. III do Evangeliis Diss. LII. cap. IV. v. 1. Ante diem festum paschae vol, ut graeca Sonant, Ante sollemne paschae. Vt modo die tum ost, dies sestus Iudaeis iam inceperat. Verum Ioannes, quippe qui haec narraret sexaginta amplius post annis quam gesta suerant, de lὶ Lue. XXII, 14.