장음표시 사용
171쪽
160 iri io 1 ΝΕΜ comiEXTAR lv Msuetus moribus Iudaeorum, initium diei, non ut hi solo oo idente, sed ut nos noctis medio Lacere iam solobat; maxime quod, non Iudaeis, certe non his unis, sed et ex alia genio
Christianis scriberet. Lege Lib. III de Evangeliis Diss. L. nn. 4. 23. Alias quoquo Ioannos dies similiter designavit in
Io. XII, 12 coli. 1 - 11 set in XX, 19.
Qui aiunt nullam eucharistiae institutae mentionem seria Ioanne, his refelluntur quae legimus in hoc versiculo, et de quibus iuvat in hoc loco eadem edisserere quae in alio si
annotavi. Ilorum sensus intogor est atque absolutus, ut nihiloi desit, nec a prioribus ulla ratior o dependet, sed neque aposterioribus; recta autem ac simplex nuntiatio haec ostr
Ante diem festum paschae Iesus suos in finem dileaeit. Quis autem haud sentiat ut Ioannes his verbis aliquid significam velit grande omnino, insigne, novum, ad id indictum atque inauditum J Quid vero illud p Sivo verba in sinem idem sonent ac usque ad exitum vitae, sive, quod longe verius est, illem ac adeo ut nihil supra s2ὶ, specimen aliquod eximium atque indicium amoris erga suos, quo Christus flagrabat, ab ipso exhibitum signissicari his verbis manifestum est. Nisi autem eucharistia sit, aliud hoc amoris specimen atque i dictum esse nequit quam quod statim narratur, ut Christus
Iaverit pedes discipulorum. Grande quid profecto hoc suit. sicut grande crat quidquid Christus agebat, non tamen adeo ut ita de hoc Ioannes loqueretur, velut si non alia praeter
hoc eaque longe grandiora ac perenniora amoris monumenta Christus suis tradiderit, atque adeo ipso supremo vitae sua
die, illaque ipsa hora, eucharisita instituta. Haec igitur, eucharistia inquam, argumentum illud est, divina sapientia cxcogitatum, quo Christus suos a se in s nem diligi oni iii modis evicit ante diem festum paschae, idque est quod Ioannes indieat illis verbis. Quam interpretationem ipsa verborum empli Sis comprobat, eaque confirmant quae Ioannes do coena ita subiungit, ac si hanc iam commemoraverit nemoque, quanam de coena loquatur, non intelligat. Ad haec idem is annotat ut
172쪽
CAPUT DL citi v ι TER Tlvu 161 Iesus in finem suos dilexerit, hoc ost, dilectionis signum suis exhibuerit, propterea quia venit hora eius, ut transeat eae hoe mundo ad patrem; quibus in verbis illud venit Pst tempore praeterito pro graeco iis λυθυ. Nonne autem sentis ut haec designent postremas horas ilae Christi, usque caussim ration m- quo suggerant mullo opportuniorem eius, quod in postrema hac coena Christus gessit, ac suis veluti les lamento legavit, quam eue pedes discipulorum abluerit p Juod si quaeras cur non apertius Ioannes de eucharistia instituta loquutus sit, caussam leges in Lib. I de Evangeliis cap. IV. n. 27; nimirum illam ipsam cur non sere quid quain narravPrIt Porum quae a ceteris evangelistis narrata lam
v v. 2. 3. n eoena saeta. Lego Lib. I do Evangeliis e. IV.
n. 27. Haec verba vel per se ipsa manifesto rosulant eos qui contendunt a Christo discipulorum pedes Iolos esse ante consectam eucharistia in , praesertim si illud maneat, quod supra demonstravimus, Ioannem in priore Versiculo Ducharistiaoirestitutione in perstrinxisso. Lege Lib. II do Ε angeliis Anno t. CLX et Augustinum de Consensu evangelistarum L. III. 2.3. Haud mullis anto aetatibus exstiterunt qui, narrationum in hoc inque ceteris evangeliis descriptarum seriem et connexionem insuper habentes aut certe minus reputantes, primi omnium astirmarent lolionem illam pedum sombolum quoddam atque imaginem osso integritatis et puritalis animi qua ad eucharistiam accedere opportet. Id vero non alio paelo vincere poterant nisi si Christus discipulorum pedes ante abluerit quam eucharisi iam conficeret. Vl ergo illud vincerent , hoc ita factum esse contenderunt, pio quodam animi sensu ducti, si modo pius is sensus haberi queat, quo qui
ducuntur , Scripturarum Sensum pervori pro necesse habent, atque ipsos scriptorcs sacros alios aliis pugnantium more committere. Quo illa lolio pertinuerit, quo Christus id agens spectarit, ipse nobis aperuit in v v β - 44, alio, inquam, prorsus ac ad animi comparationem qua sint oportet qui ad eueharistiam accedunt. Nullo autem pacto serendum, quod illi audent, ut, quum minus opportunae pietatis sensibus obsequi student,
173쪽
In v. 2 sententiae ordo secundum graeca verba sic est: meoenu facta, quum dictolus iam misisseι in eor Iudae Simonis Nearistae uι eum tradereι. In v. 3 Deus a Ioanne s noe ρ pater simpliciter et abs
Iuto appellatur, Christi videlicet. Verbis dino θεουerisse a Deo, quae sunt in v. 3, aeque ac horum geminis
ἐκ του Θεου exisse eae Deo, ἐωθευ παρα του θεου-isse de Deo, quae verba de uno Christo dicia, nequo alibi quam in Ioannis Evangelio Ieguntur, manifestum est significari aliquid uni Christo proprium; quid autem nisi originem, divinam scilicet, quam is cum nemine communem habet 3 N que enim haec verba credi possunt idem valere ac lagari a Deo, tum quia numquam de aliis Dei Iegatis dicuntur, tum quia ipsorum verborum vis huic rei significandae apta esse
Quaeritur cur Ioannes, descripturus ut Christus discipulorum pedes Iaverit, haec memoraverit, quae in his duobus versibus legimus, eademque quasi quoddam narrationis exo dium usurpaverit. Ratio procul dubio ea fuit, ut, qui hanc paginam lecturi essent, hi, et malum discipuli animum, de quo in v. 2, et infinitam Christi potentiam divinamquo naturam,
de quibus est in v. 3, reputantes, magis ac magis Christum admirarentur discipulorum pedes, sicut mox describitur, d spectissimi mediastini aut mancipii more abluentem. Vt in tota narratione, quae sequitur uv. 4- 1, simplicitas illa Ioannis propria et veritatis index certissima splendet, ita, in Petri dictis v v. 6. 8. 9 animi sensus assuetusque ut sponte Seso prodant, quisque facile videt. v. T. Scies autem postea μτα ταυτα post haec; quo enim
id , quod Christus agebat pertineret, ipso postea significavit
in v v. 12 seqq. v. 8. Si non lavero ιθ eι eetera. Haec non de illa pedum ablutione diei manifestum est, sed Petro illam renuento Christus indo occasionem cepit eum nosque docendi necessi- talem alius lotionis, nimirum eius qua idem ipse Christus h
174쪽
CAI UT DE luxv TEn Tivv 1KI v. 10. Iiem occasione e I et ri vertiis pellia Cliris lus his respondens curam nos docet leviores quoque animi maeu Iasabstergendi, quam gerant oportet qui gra toribus carent, ac tacito assirmat neminem osse qui nihil illiusmodi haheat quod abstergat. D vos mundi estis s assumptio, qua ossicitur P trum, qui, non tantum pedes, sed et manus et caput lavanda osserebat, ceterosque discipulos Christi non indigere nisi ut pedes lavent. - Sed non omnes; quae quorsum specleni, Ioannes ostondit in insequente v. 11, hisque Christus Iudam commonere oblique coepit, quod exinde pluries atque apertius
i ret. 12 seqq. 0uld Christus sibi voluerit sta ro quam Pgerat. ipse explicat; argumentationis autem, qua utitur, ductus evidens est. Qui ergo aiunt illa pedum Iolione animi purita- teni signifieatam esse qua sint oportet qui ad eucharistiam
arcedunt, proptereaque, contra ac ex ovangolistis comportum habemus, contendunt discipulorum pedes a Christo ablutos se ante eucharistiam institutam, hi rem aliter ac ipso Christus interpretantur. Quod si dicant utrumque suisse sigili ficatum, eos rogabimus ut nos doceant unde id didicerint, tum caussam aporiant cur Christus, potior m significationem silentio praeteriens, alteram dumtaxat manifestavorii. v. 14. Solum do pedibus invicem lavandis Christus Io iuutus est; nemo tamen non intelligit quid ipse nobis praeceperit ; sellieut ea nos humilitato esse opori re, ut omne genus ossicia ac munera, quam tum vis despecta, imPlure, quae mutua caritas suadet, parati simus; v. 15. maxime quod ipse hac in re ex omplo suo prasti verit.' v. 16. natio cur de Christo exemplum capiamus. v. 17. Quid inde boni nobis exspectandum. - Beati ERIT is, non estis ς haec ergo non pertinent ad priora verba si haee restis, sed ad posteriora si feceritis ea. v. 18. Non de omnibus nobis diso vos healos futuros si, quod praecipio, observetis, quum sit e xestro numero qui in animo haud habet illud ohservare, idque me non latet, nam ego scio quos elegerim, perspectum habeo quales ii sini quos apostolos troa l. Sed eum quoque ologi υι adimpleatur scriptura. eι cetera. - De verbis uι adimpleaιur, lege, quae disputavimus
175쪽
164 ix ioANIEM co MMENTARIVM in Lib. I de Interpretatione seri plurarum sacrarum m. 306-310.357. 407 seqq. et in Lib. III de Evangeliis Diss. XV. n. 55; Diss.
XVII. nn. seqq. 32 seqq. - Scripturarum Verba, a Christo allata, deprompta sunt ex Ps. XL, 10; ea David litorali sensu de se dixerat, spiritali de Christo, cuius lupus erat. Ioannes haec ex hebraeo ipso transtulit; hinc Ieve illud discrimen quod praeserunt ut in evangotio leguntur utque lograeca et latina psalmi translatione. Graecum Verbum apud Ioannem est i ota levavit, tempore praeterito, ut est in ipso psalmo. - Christus denuo Iudam obliqua commonitione in viam
v. 19. Soeundum illud Isaiae: annuntiate, quae ventura sunt in futurum, et sciemus, quia dii estis vos I . De ve borum quia ego sum vi et signi sicatione diximus superius in
V. 20. Verbum accipere redditum est pro graeco λαμεινε tu, quod in hoc loco non significat eaecipere hospitio, sed, sicut in Io. I, 12 et V, 43, qualis quis est qualemque Se esse ait,
gradu, conditione, natura, talem eum agnoscere proque tali habere. Vt huius versus eonnexum cum proxime superioribus eumque insequentibus perspiciamus, animadverte uirorumque
materiem esse Iudao facinus; ergo ad hoc idem facinus hic versus 20 spoc tot nocosso est. Qua id fiat, nemo melius quam Cyrillus explicuit. Scilicot his quoquo Iudam tecto comm neri: Videat quid agat; nam, quo quis loco Iosum hab t, e dem et Deum huius patrem habero existimandus est. Christus utitur simili: Sicut qui accipit, impii l. si quem misero, me accipit, ita qui me accipit, accipit eum qui me misit; ut tacitogic concludat: Qui ergo me non accipit, neque eum aecipit qui me misit, hoc est, neque Deum agnoscit. Nolens enim ,
inquit Cyrillus, ut nidetur, aperte distere, quod alibi diaeit: Qui non honorificat Alium , non honor eat patrem l2 , letu τοευγγαοτῆοου ad id, quod honestius est, se conUertit.
Verba, qui accipit si quem misero, me accipit non ita imtelligonda sunt ac si de excipiendis apostolis ageretur, cui reilli I,. XLI. 23. 2ὶ lo. V, 23.
176쪽
CAPUT DEclvvn TERT lv v loeommendandae non is locus erat, sed sunt quoddam proverbium , quod etsi, sicut fieri subinde solet, Christus primam Verbi personam usurpans protulerit, proferro lamen sic quoque poluisset: Qui accipit eum quem quis misit, hunc accipit; non, inquam, Deus mittens et Christus missus comparantur cum Christo mittente et discipulis missis, sed cum qu cumque mittente et eo qui mittitur. Quam rem considerasso eliam ideo iuverii, ne quis hoc simili, quo Christus usus est, abutatur ad ipsius Christi divinitalem impetendam. v. 2l. Si versum 20 ila, ut secimus, explices, huius versus 21 et suppriorum versuum conn xus per Se patebit. Nota Christi spiritum praeditum iisdem assectibus quibus Omnium hominum animi. - Christus intra illius coonao horam Se a discipulo prodendum osso aperte ter praedixit; haec
praedictio tortia suit. Logo Lib. II de Evangoliis Annot. CLVII. v. 22. Ibidem et in Lib. III. Diss. L. n. 12 dissolutam
invenies quaestionem quomodo, quod in hoc versu narratur,
componi queat cum illis quae legimus in Matth. XXVI, 25.
v. 23-25. Νune primo Ioannes do se loquitur, sed, sicut semper, voluti de alio quopiam, sequo designat usitata appellatione discipuli quem diligebat Iesus. Logo Lib. I de Evangeliis
c. IV. nn. 2. 3. 6. - Veteres, non sedentes, sed accumbentes
coonabant. Lege Lib. III de Evangeliis Diss. L. n. 15. - Ve sus 2l graeco sic est: Innuit ergo huic Simon Petrus sciscitarι quis esset de quo dieit; versusquo ira: Aeeidens autem ille
v. 26. Petrus innuerat Ioanni, Ioannes Iesum secreto interrogaverat; Iesus ergo item secreto respondit, itaque ut ceteri responsum non audirent.
v. M. Consor v. 2. Lege Lib. III de Evangoliis Diss. L.
nn. 7 - 9. v. 29. Lege ib. nn. 7. 13.vV. 3l. 32. Iis, quae Christus mox perpessurus erat, iniselium Iudas fecit o coenaculo egrediens ad proditionem, quam Pacius erat, exsequendam; hinc illud a ue. Christus de ea re, veluti iam facta sit, loquitur, utens tempore Vorhi pra terito pro praesenti. Quae sibi iam imminerent, cruciatus, contumelias, necem silentio praeteriens, gloriam, quam ex
177쪽
155 i' loλΝNEM covvΕXTARlΥ lliis camir l, prii licit. Audi C3 rilluni haec Oxponon lem: Nonne eι prius clarifieatus est, eum miracula faceret λ . . . Tmmen com uuvnaιio gloriae in passione sita erat, quam μro mundi vita sustinuit , et in eo quod per se ipsum resurrectionis omnium modum innovaviι. . . . Faetus igiιur Mecliens Deo ae Μιri u que ad mortem, mortem autem cruris, iuris Pauli norem si ,
superexaltatus est rursus accipiens nomen quod est super omne nomen. Oui enim nudus homo esse putabaιur, supra modum
glorifleatus fuiι, vere Deus et silius re vera Dei proditus .... Vna itaque eum Christo clarificiato elarisi Ius est omnino Deusae pater. Clarificatus vero est in silio , . . . quia innotuiι cuius filii sit pater. Uuemadmodum enim gloria esι silio talem habere secundum naturam genitorem, eodem modo censeo etiam in
patris gloriam cedere quod ιialem eae se ipso habeaι filium. Pr pterea dieis: Si Deus elarificatus esι in eo, et Deus ela eabit eum in semet ipso; simul enim elar caιus est pater per filium,eι statim nisissim filium clar cavit; ad ambos enim per ambos gloriae nomen perlineι. Audi et Chusostomum: Nune etari'
caιus esι filius hominis . . . . Nam, quod morte quis mortem vim eat, floria est magna. . . . Deus clarificabiι eum in semet ipso, hoc esι per se ipsum, non per alium; eι statim elarificabit eum, hoe esι una cum cruce. Non posι longum tempus, inquit, nec diu post resurreetionem illum reddeι splendidum, sed statim, in
ipsa cruce, conspicuae res apparebunι; sol namque obseuratus
est, et celera. - Praepositio lis in potest quidem posita esse pro per, sicut cam yrillus ot Chrvsostomus interpretantur, saepe enim hanc significationem ea exhibet in hoc evangelio, inquo aliis Novi Testamenti libris, sed sorto melius eam accipias ut quae suam sibi propriam vim in hoc quoque loco servet, significetque patris gloriam in filio esse et filii in patre , ut poto unam numero atquo eamdem , idquo ob unam utriusque naturam; hancque interpretationem illud in semeseipso praeserre suadel. Quum discipulis proximam moriem suam Christus numitasset, iam id agit uv. 33 seqq.; XIV - XVI, quod pater filioruni amans solet, ut suprema mandata his det supremisque si Philipp. li, S.
178쪽
CAPUT DE clxvu TERT ivn 16Toos hortamentis instruat. Ipsa oratio talem patrem prodit, qui filios moriens relinquere cogitur. v. 33. Ouaeretis me, graece Zη σπε quod Verbum hoc in loco non idem est ac circumire ut aliquem inveniamus, sed, quemadmodum in ali iis locis sonat, absentis desiderio leneri atque agi. - Ει sicvi disi Iudaeis et cetera; quod olim Iudaois dixi, id ipsum vobis nunc dico; alio lamen senSu. Consor Io. VIII, 21. v. 34. Quantopere Christus mutuam dilectionem caritatemque commendaret, nemo ignorat. Hinc illud, ut eam primo loco posuerit in mandalis quae mortem iam obiturus discipulis dedit. - Mandatum novum. Id Chrysostomus sic expli
cat: Hoc mandatum . . . ipse . . . novum fecit ipso praecipiendi
modo ; intulit enim: Sicut dilexi vos. Sic etiam Augustinus. Nec secus Cyrillus, qui haec subiungit: Vides dilectionis erga nos novitatem p Leae enim praecepiι diligere fratrem si ι seipsum, Dominus autem noster Iesus Christus dilexit nos plus quam se ipsum. Conser Io. XV, 12. - Postrema huius Versus verba non sunt repetitio illius mandati, sed finem significant ob quem Christus dilexit nos; stetit dilexi vos, quod ideo seci, υι eι vos diligatis invicem. v. 35. Hoc namque praeceptum est quod Christus suum
dixit it .vv. 36-38. Petri Iapsus primo praedieitur. Lego Lib. II de Evangeliis Annot. CLXIII ot CLXXI. - isen eantabit gallus, donee et cetera, hoc est ante gauicinium, quae erat quarta et postrema noctia pars sic vocata.c AP v T XIV
i II on turbetur cor vostrum. Creditis in Deum,
179쪽
2 In domo Patris mei mansiones multae gunt. si quo minus dixissem vobis: Quia vado pararo vobis i
3 Et si abiero, et praeparavero vobis locum: iterum Venio. et accipiam vos ad meipsum, ut ubi sum ego, et vos sitis. 4 Et quo ego vado scitis, et viam scitis. 5 Dicit ei Thomas: Domino, nescimus quo Vadis: et quomodo possumus viam scire p6 Dicit ei Iesus: Ego sum via, et verita8, et vita. nemo venit ad Patrem, nisi per me. I Si cognovissetis me, ot Patrem meum utique cognovissetis: et amodo cognoscetis eum, et vidistis eum. 8 Diei ι oi Philippus: Domine, ostende nobis Patrem, et sussicit nobis. 9 Dicit ei Iesus: Tanto tempore vobiscum sum: ct non cognovistis me p Philippe, qui videt me, videt et Patrem. Quomodo tu dicis: Ostondo nobis Patrem γ10 Non creditis quia ogo in Patro, et Pater in moest Verba, quae ego loquor vobis, a me ipso non loquor. Pater autem in me manens, ipse facit Opora. 11 Νon creditis quia ego in Patre, et Pator in est pl2 Alioquin propter Opera ipsa credite. Λmen, amen dico vobis, qui credit in me, opera, quae ego sa-cio, et ipse faciet, et maiora horum faciet: quia ego ad Patrem Vado.
13 Et quodcumque petieritis Patrem in nomine meo, hoc faciam: ut glorificetur Pater in Filio. 14 Si quid petiori tis ino in nomine meo, hoc sa
180쪽
15 Si diligitis mo: mandata mea Servate. 16 Et ego rogabo Patrem, et alium paraelitum
dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum, 17 Spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quia non Videt eum, nec Scit eum. VOS Rulem cognoscetis eum: quia apud vos manebit, et in vobis erit. 18 Non relinquam vos orphanos: Veniam ad VOS. 19 Adhuc modicum: et mundus me iam non videt. Vos autem videtis ino: quia ego vivo, et vos vivetis. 20 In illo die vos cognoscetis quia ego sum in Patre meo, et vos in me, et ego in vobis. 21 Qui habet mandata mea, et servat ea: ille est,
qui diligit mo. Qui autem diligit me, diligetur a Patre
meo: et ego diligam eum, et manifestabo ei meipsum. 22 Dicit oi Iudas, non ille Iscariotes: Domine, quid factum est, quia manifestaturus es nobis teipsum, et non mundo p
23 Respondit Iesus, et dixit Oi: Si quis diligit me,
Sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et ad cum veniemus, et mansionem apud eum faciemus: 24 qui non diligit me, sermones meos non Se Vat. Et Sermonem, quem audistis, non est meus: Sed eius, qui misit me, Patris. 25 Haec locutus sum vobis apud vos manens. 26 Paraclitus autem Spiritus sanctus, quem mi tet Pater in nomine meo, illo vos docebit omnia, et suggeret Vobis omnia, quaecumque dixero vobis. 27 Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis: non quomodo mundus dat, ego do vobis. Non turbetur