장음표시 사용
61쪽
50 ix io 1NXEκ COMMEATAM VIta in sua patria honorem non habet, quorum similia alias is dixit do Νa garotho. Enimvero, si de Xazaretho dicta essent tuae sunt in hoc V. , cstrio non ratio haec eqse polorat ut Christus o Iudasta rediret in Galilaeam, in qua haec urbs posita erat, sensusque Ioannis nos lateret. Tum Ioannes in hoc loco Νazarethum ne nominavit quidem. Neque dicas Iesum e Iudaea reversum primo ivisse Νararethum, id vero Ioannem narrare omisisse; inconcinne enim is rationem ait lisset eius quod minime narraverat, teque collatio resularet e
rum quae sunt in v. 54 et in Luc. IV, 23. Lege Lib. II de Evangeliis Anno t. XXIV.
v. 45. Νωμ------ἐν μωέμ-ui ν ρηὲ--η ---ε-- sis --uid si in Lege ---- lo. II, In die festo graece est ἐν τη ἐορτο, quod non unum solummodo sestum diem significat, sed quotquot sunt quibus aliquod sollemne agitur. v v. 46. seqq. Qui, quae in hoc loco Ioannes narrat, eadem autumant esse ac quae Matthaeus VIII, 5-13 et Lucas VII, 1 - 10, tricas sibi nectunt, ipsaque lectione refelluntur. v v. M. M. Nota clausulam repetitam. v. M. Primum signum Christus ediderat Canae; hoc ergo alterum primum fuit eorum quae edidit Capharnaumi. Apparet itaque nondum pum post reditum e Iudaea Nagare ilium venisse, non enim huc venit nisi post complura signa Capha
1 Γ ost haec erat dies sestus Iudaeorum, et ascendit Iesus Ierosolymam. 2 Est autem Ierosolymis Probatica piscina, quas cognominatur Hebraice Bethsaida, quinque porticus
62쪽
3 In his iacebat multitudo magna languentium,
caecorum, claudorum, aridorum, expectantium aquao
4 Angelus autem Domini descendebat secundum tempus in piscinam: et movebatur aqua. Et qui prior descendisset in piscinam post motionem aquae, sanus fiebat a quacumque detinebatur infirmitate. 5 Erat autem quidam homo ibi triginta et octo annos habens in infirmitate sua. 6 Hune cum vidisset Iesus iacentem, et cognovisset quia iam multum tempus haberet, dicit ei: Vis Sanus fiori pz Rospondit ei languidus: Domine, hominem non habeo, ut cum turbata fuerit aqua, mittat mo in piscinam: dum venio enim ego, alius ante me descendit. 8 Dicit ei Iesus: Surge, tollo grabatum tuum, et ambula. 9 Et statim sanus factus est homo ille: et sustulit grabatum suum, et ambulabat. Erat autem sa
batum in dio illo. 10 Dieobant ergo Iudaei illi, qui sanatus fuerat: Sabbatum est, non licet tibi tollere grabatum tuum.11 Respondit eis: Qui me sanum secit, illo mihi dixit: Tollo grabatum tuum, et ambula. 12 Interrogaverunt ergo eum: Quis est illo homo, qui dixit tibi, Tollo grabatum tuum, et ambulap13 Is autem, qui sanus suerat essectus, nesciebat quis esset. Iesus enim declinavit a turba constituta in loco.
14 Postea invenit cum Iesus in templo, et di,
63쪽
xit illi: Eeec sanus factus os: iam noli peccarct, nodo terius tibi aliquid contingat.15 Abiit illo homo, et nunciavit Iudaeis quia
Iesus esset, qui fecit eum Sanum.16 Propterea persequebantur Iudaei Iesum, quia haoc faciebat in sabbato. 17 Iesus autem respondit eis: Pater meus usque
18 Propterea ergo magis quaerebant cum Iudaei interficere: quia non solum solvebat sabbatum, sed et patrem suum dicebat Deum, aequalem se sa-
ciens Deo. Respondit itaque Iesus, ct dixit eis: 19 Λmen, amen dico vobis: non potest Filius a se sacere quidquam, nisi quod viderit Patrem sa- cientem: quaecumque enim ille secerit, haec et Filius similiter facit. 20 Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei, quae ipse facit: et maiora his demonstrabit ei opera, ut vos miremini. 2l Sicut enim Pater suscitat mortuos , ct Vivificat: sic et Filius, quos vult, vivificat. 22 Neque enim Pater iudicat quemquam: Sed omne iudicium dedit Filio, 23 ut omnes honorificent Filium , sicut honoristeant Patrem: qui non honorificat Filium, non honorificat Patrem, qui misit illum. 24. Amen, amen dico vobis , quia qui verbum meum audit, et crodit ei, qui misit me, habet vitam aeternam, et iii iudicium non venit, sed transiit a morte in vitam. Diuili od by Cooste
64쪽
25 Amen, amen dico vobis, quia venit hora, et nunc eSt, quando mortui audient vocem Filii Dei: et qui audierint, Vivent. 26 Sicut enim Pater habet vitam in scinctipso: sie dedit et Filio habero vitam in semetipso: 27 et potestatem dodit ei iudicium sacere, quia Filius hominis est. 28 Nolito mirari hoc, quia venit hora, in qua Omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem Fi
29 et procedent qui bona secerunt, in rcSu rectionem vitae: qui vero mala egerunt, in resurrectionem iudicii. 30 Non possum ego a meipso lacero quidquam. Sicut audio, iudico: et iudicium meum iustum est: quia non quaero voluntatem meam, sed voluntatem eius, qui misit me. 31 Si ego testimonium perhibeo de meipSO, testimonium meum non est Verum:
32 Alius est, qui testimonium perhibet de me: et scio quia verum est testimonium, quod perhibet
33 Vos misistis ad Ioannem: et testimonium pedihibuit veritati. 34 Ego autem non ab homino testimonium accipio: sed haec dico ut vos salvi sitis. 35 Ille erat lucerna ardens, ut lucens. VOS autem voluistis ad horam exultare in luce eius. 36 Ego autem habeo tostimonium maius Ioan-Do. Opera enim, quae dedit mihi Pater ut perficiam
65쪽
ea: ipsa opera, quae ego lacio, testimonium perhibent de me, quia Pater misit me: 37 et qui misit me Pater, ipse testimonium perhibuit de me: neque vocem eius umquam audi-Stis, nequo Speciem eius vidistis. 38 Et verbum eius non habetis in vobis manens: quia quem misit illo, huic vos non creditis. 39 Scrutamini Scripturas, quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere: et illae sunt, quae testimonium perhibent de me: 40 et non vultis venire ad me ut vitam ha
4l Claritalom ab hominibus non accipio. 42 Sod cognovi vos , quia dilectionem Dei non habetis in vobis. 43 Ego veni in nomine Patris mei, et non accipitis me: si alius venerit in nomine suo, illum ac-eipietis. 4i Quomodo vos potestis credere, qui gloriam abinvicem accipitis: et gloriam, quae a solo Deo est, non quaeritis p45 Nolite putare quia ego accusaturus sim Vos apud Patrem. est qui accusat vos Moyses, in quo vos
46 Si enim crederetis Moysi, crederetis forsitanot mihi: do mo enim ille scripsit. 47 Si autem illius litteris non creditis: qu modo verbis meis credetis p
66쪽
v. 1. I ies festus εορτη: lege quae diximus do Io. IV, 45.
Hoc sollemne suit sceliopegia anni aerae vulgaris 27, quod incidit in diem quarium vel quintum mensis octobris. Leg
Lib. II do Evangeliis Annot. LIII.
V. 2. Probatica gra cum vocabulum psi, idem Valens aeo villa. Graecum exemplar ita habet: Est autem Itierosolymae ad Onillam natatoria, vocata hebraice et cetera. Conser IO. IX, T. Haec ovilla videtur esse urbis porta quae appellabatur Porta gregis it . - De nomine Bethsaida interpretes certant, aliterque alibi scriptum legitur. - Εx hoc loco frustra argumentum promeres ad ostendendum hoc evangolium scriptum esse quum Hierosol3ma adhuc staret. Logo Lib. I de Eva geliis c. IV. n. 36. . 4. Qui huius rei fidem elevare ientant opponentes Flavii Iosephi silentium, minime repulant Iosephum tunc vixisse, quum, sublatis iudaicis religionibus christianisque iam oblinenlibuq, illiusni odi miracula in ca gente fieri iam desierant, atque ita vel de ipsis miraculis, quae in Veleris Testamenti libris Ieguntur, subinde Scripsisse, ut qui naturalibus caussis Pa attribuere velle videretur. Qui vero his ipsis caussis attribuunt id quod in hoc loco narratur, nos doceant, necesse PSt, cur naturalis illarum aquarum vis nisi uni, alque adeo nisi illi qui prior descendisset in piscinam, non prodeSsei. v. 17. Ex versu 16 intelligimus haec a Christo dicta osse alio die ac illo quo hominem sanum socii. - Respondit.
Hellenistae utuntur Verbo αποκρ γεσθαt respondere in eum sensum accepto quo est hebraicum nau, quod et respondit et I qui orsus est significat, atque adeo subiunxit alterius in terr gationi, nullo tamen huius respectu. - Verborum Christi se sus est: Pater, ex quo operari coepit, sempor operatus est, Di usque modo operatur, ita ut nullus ipsi sit illos sabbati; quare nec mihi ullum sabbatum est, quo ea operari, quae
67쪽
56 ire ioAΝΝEM con ME TARl upator Operatur, religioni mihi ilucant. His Christus non sal hali religionem improbat, quae olia nilum oblinebat, sed Iudaeorum stupor in carpit putantium hanc religionem laedi iis quoquo rebus esse isendis quae unus Deus enicero, tametsi etiam por homines, potest. Hunc i hristi verborum sensum esse ipso confirmavit iis quae ipguntur v. 19, quaeque manifestum est
esse explicationem eorum quae nunc interprolamur. - Considera illud Pater meus, item quo celera verba; sentios ut Christus significare voluerit sibi, quippe qui Dei filius sit, ea sa-rere Iicero quae patri licet lacoro, atque adeo ut sese Deo a quaverit. Certe Iiidaei sic eius verba intellexerunt, ut I
V. 18. Ioannes narrat quomodo Iudaei Christi verba intellexerint, alque ila narrat, ut qui sentiat recio cos intellexisse,
talemquo esse horum V rborum Sen Num.
V. 19 seqq. Hanc orationem a Christo, non eodem dio quo suppriora verba protulit, sed aliquot saltem post diebus habitam esse colligimus e primis verbis V. 18; eius tamen habendae occasionem illa ipsa vorha dedero, sicut lum mat ries tum narrationis connexus ostendunt. I Oia eo pertinet ut Iudaei landem in Christum credani, duasque habet partes. In prima parie v v. 19-30 Christus duo urget, eaque Omnium a piissima id genus animi ψ, quales Iudaeorum erant, si clendis, duplicona, inquam, Polusialem, quam ipse habet, tum homines in vilam re, orandi, tum iudicium de ipsis faciendi. In altera parte v v. 31-47 rem agit testimoniis prolatis. Vtramque partem seiunctim ex Pon mus.
Summa ac ductus primae partis. - v. 19 Propositio. Occasione o superioribus verbis v. 17 capta, sententiae his enumitalae ratio assertur, ea quo ost una atque individua patris siliique Oporalio. - v. 20 Huius caussa. - vv. 21. 22 Duo eius rei specimina quod ad Iudaeos polissima, mortuorum Suscitatio et iudicium, alterum ex altero onascens, utrumque hominibus exhibendum. - v. Quorsum. - v. 24 Iam propoSilum attingitur, atque, ostendendo quomodo illa duo iis cedent qui in Christum credituri sunt, ad credendum Iudaei incitantur. - vv. 24. 26 Confirmatio eius de quo est in v. 21, deducta ex res caussa. - v. 27 Item eius de quo in v. 22. Diqiti eo by Cooste
68쪽
CAPUT QViri Tvat Mv. 28 Repellito et amplior deesa ratio tum primae, - v. 29lum ali Prius rei. - V. 30 Conclusio primae partis, ipsa propositione repellia et applicata ad praecipuam ex illis duabus rebus comprobandam. Iam de singulis, quae in prima parte
v. 19. Graeca ad verbum sic reddenda sunt: non potest filius facere a se ipso quidqt iam, nisi quid videat paιrem facientem: quaecumque enim ille fuciat, haec eι filius similiter facit. Sed illud quod exemplarium latinorum praeserendum est, quippe quia eo significetur ut filius non aliud operetur ac Pater, quae significatio non foret pronominis quid; tum addita ratio id confirmat. - Vox enim doe t priorem PrOP sitionem deduci ex posteriore; ordo ergo Iogicus utriusque
sic est: Quae pater facit, haee eι filius faeit; quare filius nequit per se ipsum quidquam facere nisi quod patrem faeientem videat; ut autem hoc ex illo ossiciatur, pronomen haec in niunidem valeat necesso est ac si dictum esset: haec solum modo, non alia praeter haec. Sonsus ergo hic ost: Nihil filius
socii quod non paler, nihil pater quod non filius satiat. VNdos rationem dictorum in v. 17, unamque patris et filii Op rationem, quam ostendit illud verbum a se ipso. V. 20. Cur ita sit, caussa ea est, quod pator filio omnia
demonstrat quae ipse furit, id vero quia is diligiι silium, hoc
St, quia cum Po omnia sua amore communicat. - Illud his
dictum ost de signis et miraculis quae Iesus faciebat. v. 21. Certo non alios filius ac pater vivificat; una ergo operatione. Sed filius, quos vult, vivifieat; una ergo utriusque voluntas. - Haec dicta non sunt de quibuscumque hominibus quacumque ratione ad vitam revocandis, verbi gratia de La-Zaro, de adolesconio Naimila, do Iairi filia, neque enim ad id ea cau*sa pori in rei quae subiungitur in vorsu ins quente. Neque de omnibus hominibus resuscitandis sub mundi finem; nam locus non esset illi apposito quos vult. Dieta itaque sunt de illa quae infra v. 29 resurrecιio vitae vocatur et resu rectioni iudicii opponitur. Ilis Christus Iudaeos oblique com-nioliebat nisi ab ipso aeternam vitam sporare neminem POSSP, quo eos simul ad erodendum inellaret. Vnum specimen hoc est pius de quo est in v. 17.
69쪽
v. 22. Alterum eiusdem huius rei specimen, a quo primum dependet, sicut apparet ex coniunctione enim; videlicol Christus, quos vult, vivificat in resurrectionem vitae, quia pater omne iudicium de hominibus horumque bene vel malo lactis dedit filio. Quaeres quo pacto hoc iudicium possit ut specimen exhiberi unius atque individuae operationis patris et silii, quum pater dicatur neminem iudicare. Sed primo haec quoque interpretanda sunt secundum illa: non potest silius a se facere quidquam v. 19. Deinde pater dicitur quoque OMNE iudieium dedisse silio; una igitur atque eadem quum sit utriusque potestas iudiciaria, omne iudicium aequo patri attribuendum est ac silio, ut sensus sit: neque enim paιer iudicat quemquam Per se ipsum, sed una cum filio et per filium. Certe id efficitur ex huius et superioris versus collatione; nam, si filius vivificat quia ipsius est iudicium sacere, hoc ipsum patris qu que sit oportet, quum et ipse una cum filio vivificet. Tum versus M id omni ex parto confirmat. Cetorum, cur ita Christus loquutus sit, ut obiter haec legentibus prima sporio videatur sibi uni iudicium altribuere, rationem suggeret vorsus 27. v. 23. Nota illud sicui; scilicot eumdem honorem filio deberi qui patri debetur. Illud quoque animadverte, ut non dicatur qui inhonorat, sed qui non honor eat, quod moram obsequii Omissionem sonat, ut mera omissione obsequii Christo debiti desimus obsequio quod Deo debetur. Eadem igitur
in utroque caussa cur utrique honorem habeamus.
v. 24. Qui crodit in f hristum, illi quo fido caritati coniumeta l , per quam unam iustificamur s2 , iam habet vitam aetemnam, quare in iudicium c non venit. Quod si vitam aeternam iam habet, recte dicitur transisse non autem transire a morte in vitam, iure nimirum, si nondum re ipsa.
v. 25. Venit ἐρχεται tempore praesenti; nondum ergo V nisse dicitur. Et nunc est, non quidem ha C hora, sed tempus quo iam dicere possumus: Veniι ἐρχεταt hora. Simplicius; hora postrema imminet, tempus inquam novae dispΡnsalionis, post quam alia hora non erit, et in cuius fine totum genus
1ὶ Lego super. Comment. In Io. I, 4. 5. IJ Boin. III, 22. 24. 28; IV, 3. 5. s. 1l; v, 1 ele.
70쪽
CAPUT dum Tua 59humanum ad vitam redibit. Haec quoque de repurreetione viatae dicta esse intelligimus tum ex versu insequente, tum quia aliter vix explicari possent prima verba versus 28. - Considera absolutam et simplicem appellationem silii Dei, etiam in v. 28. - In his v v. 25 et 26, ut diximus, confirmatur illud, de quo est in V. 21, argumento petito ex rei cauSsa. v. 26. Haec caussa aperitur. Nota illud sicui; non alia neque alio modo vivifica haec potestas in filio est ae sit in patre. Longe alius sensus est illorum Christi verborum: Non habebitis vitam in vobis it . In illis vita ost essectus, in his Vero caussa. Neque in illo loco est in eobismet ipsis, sicut in hoc est in semet ipso, sed in vobis; quorum quid discriminis sit, lacile sentimus. v. 27. Confirmatio et caussa eius de quo est in v. 22. Quaenam haec caussa 3 Quia filius hominis est. Etenim filius,
inquit Augustinus, passus est se teneri ut homo; non enim ι neretur nisi homo, . . . aut caederetur nisi homo, auι cruci sis
retur aut moreretur nisi homo i2J. Quum haec ab hominibus ot pro hominibus ut homo porpossus sit, par erat ipsi ui homini iudicium permitti de hominibus laciendum. Hinc ratio discriminis, quod in v. 25 Christus se filium Dei appellet, mox autem in v. 27 silium hominis; nam mortuos xlv eare Dei est, iudicium facere est hominis, utrumque Christivv. 28 29. Quid illud quod Iudaei mirari prohibentur
Si id quod sequitur, hoc est universi generis humani e mo tuis suscitatio, addenda suisset caussa cur id mirari non opo leat, quae tamen nulla additur; certe, quaenam ea sit, non apparet. Tum illam rem Iudaei, velut quid novum atque inauditum, mirari non poterant, quibus indubitatum erat fi mines omnes esse tandem resurrecturos e mortuis; quod si id ut divinae omnipotentiae opus mirabantur, probanda Procul dubio et commendanda sui set talis admiratio. Itaque Christus loquutus fuerat de resurreetione vitae; ex quo quis suspicari poluisset Christum dicere non alios revicturos esse nisi quos resurrecιio vitae maneret, quod sane novum Iudaeorum auri- lj lo. VI, 54. 2ὶ In Ps. LXIII, 8.