장음표시 사용
101쪽
Studebat enim totaque mente in id incumbebat, ut, quae prava de poesi nonnulli sentirent, exagitaret omni modo. Sed eo melius, quod vellet, se assequi posso considebat, si quae totius aetatis perversitas esset, eam in unius hominis persona videndam repraesentaret oculisque objicereti Quod autem Euripidem delegit, omnino comprobandum est, quoniam is aptissimus haberi potuit, in quo aetatis vitia exprimcrentur. Quis est enim, quem fugiat, istum poetam gratia multum valuisse apud cives suos et Conjunctissimum fuisse cum iis, qui Sophistarum argutias sectarentur Τ Quibuscum quanta ejus fuerit cognatio, cum ex Sermonis natura, quem ad Thetorum morem componeret, tum suspensis cogitationibus facile efficitur, quibus se usum esse ipse satetur in Alcestis versu quodam, ut quaeri non
debeat, quid sit, quod pensilis in Acbamensibus inducatur. Quod autem
jam multi monuerunt, verbo attingere Volui, ne nimium a Proposito abem rasse Viderer: Socratis et Euripidis personas, quales fingantur, miram inter
se similitudinem habere, ut facili opera multi loci ex Ranis Nubibusquo petendi afferri possent, quibus illa coniunctio probaretur. Transeamus ad veliqua. Sed quoniam alii multi et leviter eruditi et parum intelligentes Poeticae dignitatis exstiterant, qui aut mali dramatici, aut immodesti dithyrambici aetatis depravationem circumferrent: Aristophanes sibi temperare non Potuit, quin eos quoquo omni modo Iacesseret eorumque imagines ante oculos ponereti Hoc modo describuntur Hieronymus, qui, cum ingenii facultatibus careret, dicendi et inveniendi insolentia valere voluit; ΑΛ-timachus, ibo. Carcinus, i i. Philocles, qui Propter artis inopiam carminum acerbitati studebat, i p. Morsimus, ineptas tragoediarum scriptor, i d. Μ
lantius, io . poeta dithyrambicus quidam, i V. Matho, muliebris et dulcicutatus, i 6. Xenocles jejunus, i 7. Jopho verbosus et frigidus. i M. Tragici otiinitio
ita significantur: 1ο9.149. Acharn. v. 389. cons. Nah. v. 349. 150. Acham. V. 1150. seqq. III. Nisb. v. 1261. eons. Pac. v. 782. 795. 152. Vesp. V. 462. cons. xv. v. 283. I 53. Pae. v. 804. cons. Ban. v. 151. 154. Pac. V. 805. 1009. 155. Av. v. 913. 929. 938. 950. 156. Thesmophor. V. 29. seqq. 1 7. Ibid. v. 441. 15S. Ban. v. 78. 159. nid. v. 92. seqq.
102쪽
Cinctias tumidus, Diagoras insammatione animi carens. Sed ne in errorem inducamur, omnino videndum est, quid de Arist phanis iudicio statuatur, quo reliquos generis sui poetas insectari studuerit. Quid autem dicendum sit, facile appareat, si Consideraverimus comicorum licentiam, qui, ut consequerentur, quod Vellent, de fama aliorum detrahe rent atque studerent multitudinis gratiam aucupari. Habemus igitur vera es salsa inter se mista, sed nostri poetae ingenio credimus, vectius eum ju- dicasse, quam multos alios, qui in eadem ro occupati fuerinti Qui laces suntur, sunt: Crates, vignes, Cratinus, Eupolis, io . Hermi papus, Phrynichus, Lycis, Amipsias, Stratis, alii plures. e. Tertium autem, quod ab Aristopbane opponitur, ad honestatem
pertinet et deoriun et hominum, ut omnia, quae animi imbecillitatem prodant aut commotionem, ridenda Proponantur, atque etiam sabulae de diis traditae mire detorqueantur. Sed non est, quod dubitemus, quid de hac ratione judicandum sit, aut quomodo excusari possit consuetudo, qua ipsi dii in seenam prodirent. Est enim tota res ita comparata, ut non ipse deus ludificatus videretur, sed persona, quae plerumque ex tragoedia desumta esset, quoniaili omnia pro ludicris habebantur. Aetatis morem quomodo secutus sit poeta, id intelligatur ex nonnullis loeis, quos asseremus L santur inter alia:
103쪽
Ex Pacis autem sabula sermo teneodus est, quem Trygaeus cum Mercurio ingreditur, quique multa in deorum numen dicta continet, ut nihil relim quatur, quo homines et dii distingui possint. Sunt autem hi versus maxime eligendi:
τὰ λοιπα τηρω σκευαρια τα των θεων χυτριδια σανίδια κἀμ φορειδια. 171.
Quae omnino ad rerum divitiarum humanarumque irrisionem composita sit, Avium sebula nullo modo negligenda est, ex qua haec potissimum s
mantur :καπειτ' αν τουτ' ἐπανεστήκη, τὸν ἀρχ, τον ἀπαιτεῖν κἀν μὲν μο φῆ μηδ' ἐθελῆση, μηδ' ειθυς γνωσιμαχεση, ἱερον πολεμον πρωύων ωυτῆ, καὶ τοῖσι θεοῖσιν ἀπειπεμ διὰ τῆς χωρας υμετέρας ἐστυκοσι μὴ διαφοιτῆν, ωσπερ προτερον μοιχευσοκτες τὼς 'Aλκμήνας κατέβαινον, καὶ τὰς Ἀλόπας, καὶ τὰς Σεμέλας' ἐ-ερ δ'ἐm eos: ἐπιβαλλειν σφραγι)' αυτοῖς mi τὴν et γωλῆν, ἴνα μὴ βι-ae ετ' ἐκεινας. 173.
atque adiungantur, quae Iridem illudant. In primis autem ipse deus, quem theatro praeesse credebant, cujusque in honorem ludi habebantur, audacter in Ranis traducitur, nisi sorte sententiae Genellii multum a reli quorum criticorum recedenti nostram adscribere volumus. Est autem haec non indigna, quae transscribatur: Sshon der neuere sterauθgeber
104쪽
Tonangeber ini Theatron mar Quodcunque autem statuitur, nillil omnino obstabat, quo minus poeta mollem atque ignavum Bacchum Proponeret, cum popularis opinio talis esset, quae huic consilio accommodatissima videretur. Erat enim illa quidem ita instituta, ut res ejusmodi in dei natura occurrere succret, quae mire inter se Pugnarent, ideoque cultum ipsius autarii bus ingonuis adjungeret, aut etiam cum bellicis rebus connecteret, quo quid magis possit ossc contrarium t Unde fit, ut et Pacis amans, et magnanimus sortisquo deus habitus siti Sed ne latius rem persequamur, quam necesse est, omissa hac disputatione, totum illud ad Wolchorum reiicimus, qui omnia praeclare expedivit cultumque Bacchi ex societate, qua cum CDhelo conjungeretur, maxime rePetere non dubitaviti Ex his breviter expositis facile eluceat, quid movere poetam potuerit, ut se ad opinionem
105쪽
populi conserret, quae eudem artis monumentis, magnopere. Comprobatur. Quid igitur accommodatius haberi debet jucundiusve, quam deum in se nam Committere, qui, cum theatrum suum tutari vellet, ad inferos descenderet, ut Poetam omnium probatissimum ad lucem adduceret, quique in hoc studio occupatus miram animi imbecillitatem proderet ostenderetque Quod autem magis etiam totius rei institutionem ridiculum fecit, id eo maxime cernitur, quod Xanthias itineris socius adjungitur, qui servi PE sonam ita sustinet, ut risum omnino commovere possit. Scit mittamus, quaETeliqua sunt, neque mentionem faciamus allevius Bacchi, qui in sabulam inducitur. Qui autem loci ex Ranis petendi sunt, ex quibus dei illusio appareat, sunt ii, quibus Bacchus τἰος δεαυνιου dicitur, quibusque iactantia ejus atque etiam ignavia significatur. Acceduut versus, qui serviam periculo objectum Ostendunt, dominum Vero magnopere se tutantum, aliique, quibus personae Commutantur; ut deus cum ad VoluPlatos perfruendas propensus, tum ignavus repraesentari Posset; adjice alios multos, qui varia crimina continent. Quod ceteri quoque poetae praeter Aristophanem mythica argumenistractarunt, quibus, Si quid res ferret, etiam dii luderentur, hoc tantum monuisse susticere debebit, cum aequo diutius hoc loco commorari vido mur. Sed potest, qui velit, Mei nekium adire Grauertum, qui Pluribus verbis disputarunt. Adjiciantur tamen nonnulla, quae de deorum cultu, qualis aliud Graecos adhibet,atur, in universum dicantur, unde es ciatur, quomodo dii ipsi in scenam Produci Potuerint. Omnis autem cultus in opinionum vanitate cernebatur, quod ubi homines excellent f po spexerunt, Doti tam animi ueeeSsitato commoti, quum ingenii praestantia, filia cito laetum est, ut deorum naturam singerent, qualis cuique accommodata esset. Quorum antiquiSSimus Xenophanes in extrema oratione, quam do
177. Dan. v. 22. 178. Ibid. v. 12. 13. 179. ibid. v. 285. seqq. I 80. Ibi d. v. 491. soqq. 181. Ibid. v. 710. seqq. Quaest. εzen. specim. II. pag. 3
106쪽
rerum natura Composuerat, haec Prauit: nemo unquam de diis certi quidquam cognovit aut cognoscere Pqterit, oi nnes opinione ducuntur; sed acri Homerus Hesiodusquo reprehensione digni sunt, qui, quicquid apud homi nes turpe Est et ignominiosum, diis tribuant, ut eos adulterare, Daudare furari dicant. Gravius etiam Heraclitus Ephesius in Poetarum nugas invectus est, ut se non teneret, quin Homerum contamine excipiendum putaret omnique poena assiciendum. Sequitur, ut de Socrate dicendum sit, qui quid voluerit scqui, ex eis intelligetur, quae supra disputata sunt. Illud enim honestum, quod saepe dicimus, cui in aliis cernimus, tamcn in optimo viro maxime elucebat, studebatque omni modo, i t eos, quibuscum conjuncte viveret, traheret ad cum, quem oculis aSsequi non l=Ossumus, quamquam non sustulerat deorum cultum, quem Vanum esse judicaret, sed propter hominum angustias servandum. Nec Vero Pluto sἰbi dcfuit, qui, Cum excelsa de summo numine sentiret, omnino repudiavit plebis opiniones abhorruitque, quodcunque Poctae in deos salsa aut inepta finxerant. Quam iii ita igitur sucrint et perniciosa, quae do diis tradebantur, sicile colligetur, et quam perspicua doctis hominibus fuerint. Sed alitor fieri non potuit, quoniam Graecorum iugenium ejusmodi erat, ut ad res humatius omnino delaberetur neque haberet, quo attolli posset. Quod autem prius in mythis inerat honesti id postea. deletum est, cum iidem noti ex hi nestate perficerentur, sed ad artis usum accommodarentur, ut ipsa religio, in arte quasi . interiisse videretur. Ac quanta indu calamitas nasci debebat, si sorte opisices, qui ab omni honestate alieni essent, simulacra fingebant, qui hus eorum, qui intuerentur, animi oeulique ad libidines curumque imitationem pellici possent.
Quae de sententiarum genere dicenda erant deque personarum delineatione, quales in antiqua comoedia reperiuntur, Cum Satis explanatu videantur, Putamus posse transiri, ut etiam de actionis ratione subularumque eonformatione dicatur. Quod autem cuique perspicuum erit, qui animum . attendere voluerit: nihil ourium ab hac parte desideratur, quod artis legibus
107쪽
praecipiatur, ut etiam tragoediarum virtus maior haberi non possit. Aetio
autem simplicitate excellit, ac si quid in externa serma praeteritum censori debet, omne id facile compensatur Personarum ratione cogitationumque pondere. At vem recentiores ComiCi, aut ingenio suo disssi, aut viribus destituti, largam materiam sumserunt, Plii ribtisque personis deseriptis, actio- nem etiam secundariam, quae dicitur, adhibucro, ut eorum, qui audirent, animos commotos habere possent. Hace autem materiae copia nihil nisi inopia est, quae sarcire studeat, quicquid Summae rei deesse videatur, v rum milititudine. Quo in genere qui versari maxime voluerunt, de eis, quia judicemus, non est, quod quaeratur; omnes enim, qui sabulae nodis artificii que movere cupiunt, urtificum nomine Prorsus indigni. habeantur, cum s Iam imaginandi vim impcllant, monte animoque nullo modo tactis. Hoe longe secus est apud Praecipuos Atheniensium poetas maximeque apud eos, qui ad comicum genus t urtinent: eorum enim est summa actionis simplicitas, quemadmodum sui ra dixi, quoniam res tractantur gravissimae, atque personae inducuntur, quae aut conditione aut fama illustres sinti Nequo tamen desideratur unquam artificiosa actionis compositio: ab initio enim excitantur animi, ut uitendant ejusdem vim ac potestatem, deinde vero ita progreditur illa, ut exspectatio quidem expleatur, sed novac Tes implicentur, quae commovere possint. Tum sit remissio, ut, quae Practerierint, celeriter animo comprehendantur. Denique nihil omnino restat, quod eis, quae volumus, minus satissaei ut, cum omnia, quae quis inter agendum quaesiverit, soluta videantur. Haec autem, quae modo diximus, etsi ad
omnes Aristophanis sabulas pertiner videantur, tamen sucre, qui admirabile poetae ingenium carPcront, quasi sabularum dispositio actionisque ratio ad artem minus diructa esset. Videndum est igitur, quanto iure fiat injuria. Negari nolim, nonnullas ejus sabulas in actionis perpetuitate minus persectas esse, Sed non est, quod miremur, cum multa sint, quibus poetae ratio morito eXCUSetur. Quis enim non videat sontem, ex quo, quod reprelisendi possit, fluxisse videatur Τ Nonno intelligis ingentem animi vim, qui vincat omnia ac spernat tritam et vulgarem Uium y Consenties, multa
eum peccare voluiSSU, Cum nihil, Si vellet, errare posset: quo quid possit esse admirabilius' Iluc si addatur, quid sibi voluerit comicorum theatrum,
108쪽
aut quonam tempore sabulae doctae sint, nihil sane erit, quod actionis ra tio requiratur, quae ad artem omnino disposita sit. Sed cum videamus in ter eos, qui objurgarunt, doctissimum virum Ilermannum, quod is de ii perseeta Nubium actione judicavit, id transscribere non alienum putamus. Sunt autem verba ejus haec: L Haec qui in unius Cuiusdam actio nis designationem cogere vellet, frustra Prosecto laboratu. xus esse L Adeo postrema a Primis dissentiunt. Nam quae in prima sabulae scena satis clare descripta est actio, ea haec est: senex, filii causa in aes alienum illapsus, Creditores fraudibus circumducere studet ad eamque rem Soeratis utitur auxilio. Hinc intelligitur, nodum, quem vocant, in repugnantibus studiis debitoris et creditorum positum ess s. Quare quae poterit alia nodi Solutio, aut quis sa bulae eventus ess se, quam qui in fortuna Senis cernatur λHunc igitur aut Vincere, aut Vinci necesse est. At enimvero ea, quae deince PS Sequuntur, SPectantibus tria maiaximo occurrent, quae a Poeta male instituta videantur. Primum enim quum senem introdu is Set, aeris alieni onus fallacia ab se depellere studentem, ea ipsa res bene an malo isti cederet, ostendendum erati Ac quum Aristophanes phi Iosophorum disciplinam in Contemptum adducere vellet,saei te intelligitur, senem Vinci, non Vincere debuisse. Quamobrem non orat in eo con Si Stendum, ut ille credito rosa soribus suis propelleret, metuendumque ei tantummodo es
, et judicium, sed rapi eum in ius, causa cadere, bonis exui, in carcerem conjici o Portebat, ut, quibus fraudibus alio,
circumducere voluisset, iis ι Pse circumventu S OS tenderetur
spectatoribus. Quae quum omiserit Poeta, ea ille omisit, quae in omni fabula ma Time necessaria sunt, solutionem nodi finemque actionis. At Vero Sue emius non dubitat opinionem,
. Aristophanis Nubes, ex reeens. G. Herim praefatis pag. XLIII. XLIV.
109쪽
autem aedes Socratis incenduntur, ut ad easdem Nubes nos reseramus, Di liii quidem in tota sabulae vctione iurat, quo defendi possit, cum omnis actio in Strepsiadis imona Persicienda esset, nihilque amplius relinquer tuo: soli omnino dignus Aristophanes est, qui excusotur, quandoquidem summo animi ardore malas Sophistarum consuetudines Persequendo eo abripiebatur, ut artis loges oblivisci pussct. Sed iam ad instituta Pergamus, ut dicatur, utrum,' quae generatim de actionis ratione explicata Sunt, ea con-lii montur singulorum poetarum Virtutibus, an non confirmentur. Qua in re audiamus, cum testis sit locupletissimus, Arionymum, qui de actione satiri lupum Cratinoui uni tui tradidit: )- εύστοχος δ. ων ἐν ταῖς ἐπιβολαῖς τῶν δραιιώ-
dnutiara. Qitibus ex Verbis omnino enicitur, nonnulla rudi oris et inordinatao artis vestigia apud sublimem comicum exstitisse, Cum actionem turbasse di catur nihilque studii in eo posuisse, ut omnes ejus partes Congruerent at quo ad certum sinem perducerentur. Sed reliquos etiam comoediae princitalios laudemus. Eupolis in argumentorum conformatione longo optimus ha heri debet, ita ut et Personus et actionis rationem omnino ad Veritatem re 2. luber aristop stare Sollia, E. 77. Apud Dindors, pag. VIu.
110쪽
vocasse videatur. Habemira enim ejusdem grammatici verba, ex quibus sa-cile appareat sententiae nostrae comprobatio: εο φανταστος ἐστιν εις υπιρβολ ω
θετῶν προσωπα. Quid autem in hoc testimonio inesso videatur, diu multum que quaerere non oportet, cum habeamus, quem sequamur, Meici Lium,
qui verba eius acute in hunc modum interpretatus sit: Itaque sensus verborum Platonii hic esse vidctur: quas Poli qui l octae visiones vel absentium rerum imagines in Para basibus excitare soleant, eas Eupoliri in ipsa acti Ono spectatorum oculis subiicere, ut qui mortuos ex inseris ex italos in scenam producat et de rebus ad Civitatis administrationem pertinen tibus consilia conser re faciat. Sed jam nos Consuramus ad eum, quem libenter cogitamus, cuique, cum ingenii gloria omnes superaret, in actionis dispositione summa laus tribuenda siti Nec vero testium judicio indigemus, cum integrae ejus subulae ad nostram memoriam Pervenerint, ex quibus, quod volumus, omnino intelligi debeat. Quo modo igitur Aristo phanes sabularum actionem instituerit eamque, quam supra diximus, simplicitatem consecutus sit, id quidem ex Nubibus recte porspicitur, cujus argumentum ex Hermanni doctrina APPOnamus: At qu argumentum sabulae ex his partibus Constat, quas Ordine enumeraro oportet. I. Αore alieno se liberaturus senex quum filium, ut Socratis disciplina Eruditus creditores defraudare discat, adducere non possit, ipse adire Socratem constituit, V. 1 - 133. In Ad cuius domum quum accessisset, discipuli cujusdam, foras Egressi, Sermone magi S etiam incenditur, V. 134- 184. III. Itaque intromissus, miratur diligentiam Philosophorum apparatumque scholae, V. 185 - 223. IV. De indo ab Soerato coram Nubibus initiatur, v. 224 - 513. V. Suspenditur inde actionis continuatio Per parabas in Chori, partim e poetae per-4. Ibid. png. Vill. 5. Ibissi pag. VIII. O. Quaesti seen. specim. I. pag. 38. 7. Aristophanis Nub. praefati pag. XLII. XLlII.