De trium, quae graeci coluerunt, comoediae generum ratione ac proprietatibusdisputatio scripsit et edidit Leopoldus Florens Andreas Roeder

71쪽

Sed jam videamus quanta fuerit animi elatio in eis sabulae partibus, quas chori cantus complectantur, aut quo usque progredi Poeta potuerit in sentiendi sublimitate. Omnino autem recte iudicavit Maximus Tyrius, aut quicunque suit, qui antiquam Atheniensium Musam in choris consistore dicebati Quae quamquam ita sunt in promptu, ut explicatione non indigeant, tamen comparari possunt et quae Schlegetius disputavit, qui plurimos Mistophanis choros in tragoediam integros transferri posse Putaret, et nonnulla eXempla, quae ex summi poetae fabulis usseremus. Ex Acharnensibus legendi chori cantus sunt, quibus ille ingraVescentis senectutis molestias conqueritur, quae prohibeant, ne intercessorem Persequi Po sit; p . deinde se ipsum cohortatur, ne ulla re deterreri se a persequendo patiatur. 24. In Equitum choro quodam Neptunus laudibus ornatur atque evocatur, ut chori partes tueri velit; o. altero Minervae Opem chorus im- Plorat, ut ea propius accedat verisque victoriam praebeat:

et reliqua. Quanta autem virtus ac Praestantia in eis Carminibus inesse vita deatur, quae Nubium choriis decantaverit, id iam alii monuerunti Noe dubium cst, quin talia sint, quae Aristophanis pulcherrima haberi possint. Sunt autem in his ea potissimum numeranda, quibus chorus se ipsum provocat ad progrediendum, ut ex altitudine descendore possit: 23.22. Cons. Gyrald. Corvinenti de com. et trag. in GronoV. Tlies. antiq. grace. Vol. VIII.

pag. 1484. 23. Sorterungen uber dramatisdie studii unii ilitteratur. Th. I. S.

24. Acharn. v. 204. seqq. 25. lbid. V. 219. seqq. 2st. Εquiti v. 551. seqq.27. Ibid. v. 581. seqq. 28. Nub. V. 275. seqq.

72쪽

deinde ea, quae nonnullos deos advocant, ut ad chorum accedant. Adde illis ex Avium carminibus ea, quibus chorus polliccturi se non discessurum esse a senis sententia; δ'. quo adjungi possunt, in quibus animi laetitia de nuptiarum sacris Oxprimitur. δι- Omnino, qui, quam dulcis sit Aristophanis Musa, Volunt experiri planeque percipere, ii legant nobilissimum Thesmophorimusarum hymnum, qui in omnium deorum, quos Thesmophoriis praeesse credebant, honorom compositus est. δῖ.

73쪽

Quocum iungendum est Canticum Ranarum, quod altius assurgit atque onsertur, invocans Bacchum, ut in pratum introeat accedatqtie ad orbem saliatatorium, quem sacra multitudo instituerit: aa.

Sed quoniam antiquae comoediae natura ita comparata ost, ut in iocissaeotiisque omnino consistat, sacile intelligitur, quatenus praeter eas, quas diximus, alias quoquc sententias adhibuerit, quibus animos movero posset. Est autem jocus ille talis, ut nihil habeat, quod sequatur, ncque ullo sine coerceri se patiatur, estque eo persectior, quo minus certa ratione niti vi . detur. Quod longo aliter accidit apud eos, quorum nova est comoedia, poetas, quoniam id agere Student, ut totius subulae larma, quamvis multos habeat iocos, certum consilium sequatur neque Careat Severitato quadam. Ingenioso igitur A. IV. Schlegulius de hac antiqui generis ratione ita ex

33. Ran. v. 324. seqq. cons. v. 340. Reqq.

74쪽

besummern scheint. Ex quo emci potest sententiarum genus, quod subii Iesdissimulationes exprimat, cogitationes Practer omnem opinionem invectas contineat eaque habeat, quac o longinquo alludanti Quare iure laudantur, qui plurimum leporis ac facetiarum Aristophanis nos fugere judicarunt, quamvis multa in eo explicata sint multumque doctrinae congestum; ac t moti una Aristophanis sabula plus sestivitatis continere videatur, quam Pl res novi generis comoediae conjunctae. Quae poetae virtutes ut magis perspiciantur, dicendum est, illud sacetiarum genus dissicile esse ad intelligendum, compositum, acute dictum, sed tamen ita institutum, ut neque usu tritum, neque obscurum ac Suspensum si L Poterit autem id, quod

modo dixi, nonnullis locis probari, qui ex ipsius poetae sabulis petendi sint; lege prae ceteris duos Nubium locos, qui acumen quoddam habent, et iusti oratoris verba, in quibus magna est sentiendi subtilitas. δο. Deinde elucet illa quidem comici sacultas ex Equitum lepidissimis versibus, per quos Cleo, coriis vendendis quaestum iaciens, ct sartor botulorum gratiam aucupantur senescentis atque inepti populi blanditiis, vaticinationibus et rebus ad epulandum exquisitissimis propositis. Jy. Sed magis etiam excellit Avium sabula et inveniendi audacia et verum mirabilium frequentia; eadem delectat hilaritate et jucunditate. Quicquid enim est, quod in historia naturali, in mysiologia, quae dicitur, in proverbiis aliisque rebus de avibus memorabile traditur, omne id in rcm suam argute poeta convcrtit. Quae quidem sententia ut comprobetur, cum multos Opponere possim Versus, sustaciat nonnullos indicasse, quorum memoratu dignissimi sunt ii, quibus antiquam avium potestatem exprimi vides. Jβ. Comparari insuper possunt Pei-sthetacri cxliortalio 39. et sermones ipsius cum vate quodam habiti. 4'. Ex Pace autem memoranda est Trygaci gratulatio atque invitatio. i. Multa

a5. N . v. 319. seqq. cons. v. 743. seqq. 36. Ibid. v. 961. seqq. 37. Equit. v. 1010. seqq. m. Av. v. 488. seqq. 39. Ibid. v. 837. seqq. Ibid. . v. 963. seqq. 4I. Pax. v. 289. seqq.

75쪽

aurem, quae huc pertineant, in Ranarum subula inveniuntur, quippe quae propter facetiarum multitudinem plurimam ridendi materiam praebeati Vido

inter alia ea, quae colloquium Cum mortuo quodam Continent ad sepeliendum transvecto; eadem ratio est eorum Versuum, quibus Aea us oste ditur quaestionem instituens, uter deus habendus sit, Dionysus an Xanthias. a. Nec minus miraberis poetae ingenium, quo SerVOrum inducit sermones, ad

sortis delectationem compositos. 44. Ilis addo ECClesiaZusarum locum, ubi Praxagora seminas eximia laude ornat; propterea quod admirabili animi constantia excellant. 45. Sed ne praetermittatur quicquam, quod antiquae comoediae proprium sit, adiiciendum est id scntentiarum genus, quod in summa. Petulantia ac ridendi lascivia vcreatur, quodque Omnia honestatis et pudoris claustra videtur perfringere, ut nisi tempore suo cxCusari non possit. Nec vero dis ficile erit ad explicandum, quid de eo judicemus, si Perpenderimus, illam . comoediam institutam suisse, ut sestis eius dei diebus ageretur, quem quasi di vino spiritu homines instare putarent atque ludicris oblectare. Quare fieri potuit, ut ipsa comoedia, ad susti naturum accommodata, tanquam CPapula quadam capi videretur, id quod ad plurimas Aristophanis sabulas easque, qua

veliquorum poetarum sunt, Pertinere Consentaneum est. IIaeo autem P

tio omnem licentiam excusabat Permittebatque, ut multa, quam is pracm ditata essent, tamen casu oblata viderentnr ct lepide dicta, quae puncto temporis enata essenti Sunt autem illius generis, quod in hilaritiate positum est, plura exempla, quorum habes initium Lysistratae, quod seminas ostendit ad aram sacrificantes. Thesmophori vetusae deinde exhibent matrem cum

prole, quae nihil aliud significat, nisi utrem vino repletum; in ipsis Acha nensibus pacis sit periculum sub specie vini, bubi in temporis ratione. Ex quo iudicari potest, quam Proclivis fuerit antiqua comoedia ad aes perioris Aeetias cavillandique libidinem, qua nemini parcere vellet. Sed tamen ignorari in his non detici, quantum laudis Aristophani tribuendum sit, qui

42. Rati. v. 173. seqq. 43. ibid. v. 605. seqq. 4 . Ibid. v. 738. seqq. 45. Eo clesia2. v. 214. seqq.

76쪽

totam deridendi et iocandi rationem ita instituerit, ut prorsus consusa appareat atque numeris suis absoluta. Cratinus vero acerbis cavillationibus excolluisse, hilaritate caruisse Perhibetur; quocum Eupolis ita iungitur, quasi ridendo jucundus, versutus in dicendo fuerit, deficiente vi comica. Optime autem, quid diiserant inter se tres summi antiqui generis poetae,

grammaticus in his exposuit: Κρατῖνος αυ- ρος mν ταῖς λοιδορίαρς εστι,. ού

ὀν του Κρατινον καὶ τὰ τῆς ἐπιτρεχούσης χαριτος Gnολιδος. Iam vere accodamus ad explicandam rationem, quae in personarum

adumbratione posita est, qua nihil possit esse gravius in dramatico carmine et heroico, praccipuis illis quidem Poesis generibus. Quae personae si ac- eurato describuntur, facile sieri Potest, ut iPSam hominis naturam perspiciamus utque cognoscamus, quid res eXternae in eum valuerint, quidquo in sentiendo atque ugendo movere Potueriti Est igitur omnino statuendum, eos poetas, qui in hoc genere gloriam adepti sint, optimc docere Posso, quonam judicio de universo hominum genere ot de nobismet ipsis uti deceati Sed ut gravissima ost haec res, ita est dissicillima. Neque enim ullo modo personarum natura recte exprimetur, nisi totius hominum vitae cognitio Parata sit atque indagatio et vitiorum et ivlutum, quae ad agendum impeIlere soleanti Ne quis igitur miretur, quanta sit ingenii facultatum, quae in his rebus desiderentur, Penuria. Quae in hoc genero feliciter et horare possint, splendida sunt ingenia, quae Pauca inveIiiuntve, Cum multitudo populi consuetudine semper ducatur, quamvis invita, atque vitiis te- .neatur, quae bonum judicium impediant. Sed qui tales existunt, ut prolis intelligant, quales ipsi inter homines constituti sint, quique tanta animi libertate utuntur, quanta in agendo requiritur, ne cuipiam obnoxii videamur - 46. Apud Dindorc pag. VIII.

77쪽

omnes ii id, quod in quoque ordine persectum crit, in se colligere poterunt, baud neglecta sua ipsorum dignitate. Is enim solus, qui quasi in medio

constitutus est, unde omnem hominum rationem cireumspiCere Possit, aptus

erit ad dijudicandum, quantum disserant inter se hominum genera atque distenti Nec vero i Ilud solum est, quod inde redundet; poterit etiam ad Praestantiam quandam Pervenire, qui alienus a singulorum hominum pro-Prietate et assectione complectatur, in quo totius generis natura potissimum

cernatur.

Sin vero transgrodiamur, ut dicatur, quales sint Aristophanis personae, omnino intelligendum est, summam in ipsarum adumbratione vim esse, NEC VPPO Varietatem, quae nccossaria esse videatur. Sed tamen nihil erit, quod reprehendore possis, si rem ipsam cognoveris, earum Personarum,

quae ex ipsa hominum vita petitae sint, mutationem dissiciliorem esse, quam si quae fictae proponantur. Ut enim singula Persequamur, tenendum est, in sabulis summum comicum totum sese ad rem publicam accommodassct ideoque personarum designationem ita instituisse, ut fidem historiae haberet, ac tamen poesis Ithoi tale uteretur. Quod praeclare de his Suevernius dispu

Quamquam igitur concedi debet, omnes Aristol hanis pei sonas ad rerum fidem accedere, quemadmodum modo diximus: inmoti aliquatenus dis 47. ueber aristophaneo Solteu, von 2. E . Suoerii. Berlin 1826. S. 3.

78쪽

serre inter se reperientur, Siquidem aliae Pliis, aliae minus ex ipsa vita desumptae appareant. Earum enim aliae uno quasi penicilli ductu depictae sunt, ita tamen, ut, quid significent, luculenta imago praebeatur, aliae accuratius expressae, denique aliae ex Comoediae ratione, quae conditionem humanam excedat, poetarum more exauctae sunL Neque mirum videri

debebit, nisi sorte poetine munus confunditur cum eo, quod historici est; de qua re acute, ut solet, Suevernium audiamus disputantem: 48. Hat nun

und vers hieden entgegen trati Quamquam autem sabularum, quae Aristophani tribuuntur, divisio non magni facienda est, tamen in aliis aliud poetae consilium, quod personarum delineatio ostendit, eminere videatur; neque dubitandum est, quin idem ad omnes antiqui generis sabulas pertineat. Quod latius persequemur, si prius apposuerimus, quod idem Suovemius de sabularum Aristophanearum distributione optime exposuit: istat dem no h

79쪽

Potest autem triplex oppositum in ipsis comoediis animadverti, cuius a. primum est, quo publica describitur vita corum, qui rei publicae malo Praesint, aut malorum civium ratio et populi inconstantis, qui Porniciosas

consuetudines et consilia sequatur. Sunt autem ex subularum numero hu

reserendi: Aeliarnenses, Equites, Vespae, PaX, Lysistrata, ECClosi musae Sed jam ante Aristophanem nonnulli comici omne id, quod civitati aut

saluti publicae aut moribus periculum Constare videretur, in sabulis timclaro inceperant, ut mali populi moderatores, holuones, adulatores, homines inolles et ignavi, denique omnes, qui imbecillitatis aut turpitudinis speciem Puae se ferrent, acerbe reprehensi essent. dum si Pra attigimus, quo usque

80쪽

Cratinus progredi voluerit, qui ne Periclis quidem auctoritati parceret, aut quos Eupolis perstringere susceperit, qui omnis sero civitatis principes tangeret; adiiciatur tamen mentio etiam aliorum poetarum, qui idem aggressi sunti Audiatur in his Meinekius, quo nullus fere rectius judicaverit, qui Teleclidem acerbum Periclis adversarium dixit Hermippumque inter

eos fuisse contendit, quos contumeliosis versibus eundem virum persecutos esse notissimum sit. Neque abstinuit Plato comicus, quo minus omne

studium eo conserret, ut Cleophontem et Pisandrum perstringeret in sabulis, quae eisdem nominibus inscribebantur. Cleopho autem, qui ad ducis dignitatem pervenerat, tanquam homo novus deridetur et obscuro loco natus, tanquam nugator et levis; Pisander in scenam committitur, quod tum, cum militum imperium haberet, ignaviae opprobrium sibi contraxerati Sed Aristophani demum contigit, ut summam scenae libertatem adduceret eo, quod homines, ad quos delata essent omnia, quique plurimum apud p pulum valerent, Iudendos dabat, vitam eorum detegebat atque ingenia et mores ita exprimebat, ut etiam nobis perspicui sinti Maxime autem se applicabat ad Cleonis derisionem, quam ita instituit, ut operae pretium Esse videatur, exponore, qua via id, quod vellet, consequeretur. Iam in Babyloniis, quae secunda est ejus sabula, tanta vehementia in eum invectus erat, ut aut ipse, aut Callistratus, sub cujus nomine comoedia docta esset, accusaretur, quasi in cives, Praesentibus advenis, aequo plus criminum congessisseti Addam de hac re G. Dindorsit verba Proxima Dae talensibus fuit aetate, sed indole multum diversa Babylonii , sabula, quae multorum invidiam Conflavit Aristophani. Animosior enim, ut videtur, quem Dae talen Ses e RPerta erat, populi savore factus, in Babyloniis non solum magistratus quosdam acriter exagitavit, sed etiam Cleonem, cujus tum summa suit exstincto Pericle in civitato potentia, tanto impetu est aggressus, ut litem illatam sibi viderit, quam non

M. Quaesti scem specim. I. pag. 29. O . Ibid. pag. 30. Fa. AHstophanis Dagmenta, ex recens. G. Diodorsi. Lips. 1829. pag. M.