장음표시 사용
61쪽
D 0Fricus UB. I. AP. 34.srmior est et constantior ui fortuna nonnunquam ipsa tanquam mortalis cum immortali natura pugnare videatur. Qui igitur ad naturae suae non vitiosae genus consilium vivendi omne contulerit, is constantiam teneat id enim maxime decet nisi sorte se intellexerit errasse in deligendo genere vitae. Quod si acciderit potest autem accidere facienda
morum institutorumque mutatio est. Eam mulationem, si tempora adiuvabunt, lacilius commodiusque aciemus. Sin minus, sensim erit pedetentimque lacienda ut amicilias, quae
minus delectent et minus probentur, magis decere censent isti sapientes sensim littere, quam repente praecidere. Commutato autem genere vitae, omni ratione curandum est, ut id bono consilio secisse videamur. Sed quoniam paulo ante dictum est, inlitandos es Se ni3iores, primum illud exceptum sit, ne vitia sint imitanda. Deinde, si natura non seret, ut quaedam imitari possit ut superioris Africani filius, qui hunc Paullo natum adoptavit, propter infirmitatem valetudinis non tam potuit patris similis esse, quam ille suerat sui si igitur non poterit sive causas defensitare, sive populiim contionibus tenere, sive hella gerere illa tamen praestare debebit, quae erunt in ipsius potestate, iustitiam, fidem, liberalitatem, modestiam, temperantiam, quo minus ab eo id, quod desit, requiratur. Optima autem hereditas a patribus traditur liberis, omnique patrimonio praestantior, gloria virtutis rerumque gestarum cui dedecori esse, ne las et impium iudicandum est.
84 Et quoniam ossicia non eadem disparibus aetatibu S
omnino ratio est habenda, sed natura magis). gl. 2 III. 14.120 tanquam mortalis cum im mortali so das Euvellen das
amicitiae sunt remissione useluendas et tit Catonem dicere audivi, dissuendas m D quam, scindρ χdae. Hi de derben Spraeli des alte Cato asst dissuere
dismere geschrieben morde ist. 12 I. possit. Subject is is qui imitabitur maiores, . . . l0i.
superesseis frieani filius Cati
a M. l. 35 quam imi festinus P. Africani Alius ' quam tenui aut nulla potius valetudine quod ni ita fuisset, alterum ille eaestitissetum iam eii iratis Adpule rem emi magnitudinem animi doctrina obemrior accesserat Brut. 19. I in primis habitus est disertus. M
62쪽
tribuuntur, aliaque sunt iuvenum, alia seniorum aliquid etiam de hac distinctione dicendum est. Est igitur adolescentis, maiores natu vereri, exque his deligere optimos et probatis- Simos, quorum consilio atque auctoritate nitatur. Ineuntis enim aetatis inscitia senum constituenda et regenda prudentia est. Maxime auten haec aetas a libidinibus arcenda est, exercendaque in labore patientiaque et animi et corporis ut eorum et in bellicis et in civilibus officiis vigeat industria.
Atque etiam cum relaxare animos et dare se iucunditati volent, caveant intemperantiam, meminerint verecundiae quod erit acilius, si in eiusmodi quidem rebus maiores natu velint interesse. Senibus autem labores corporis minuendi, 23 exercitationes animi etiam augendae videntur. Danda vero opera, ut et amicos et iuventutem et maxime rem publicam consilio et prii dentia quam plurimum adiuvent. Nihil autem magis cavendum est senectuti, quam ne languori se desidiaeque dedat . Luxuria vero cum omni aetati turpis, tum Senectuti foedissima est. Sin autem etiani libidinum intemperantia accessit, duplex malum est, quod et ipsa senectus dedecus concipit, et facit adolescentium impudentiorem intemperantiam.
Ac ne illud quidem alienum est, de magistratuum de 124 privatorum, de civium de peregrinorum officiis dicere. Est igitur proprium munus magistratus, intelligere se gerere personam civitatis, debereque eius dignitatem et decus sustinere, servare leges, iura describere, ea fidei suae commissa meminisse. Privatum autem oportet aequo et pari cum civibus iure vivere, neque summissum et abiectum, neque se esserentem tum in re publica ea velle, quae iranquilla et honesta sint. alem enim solemus et sentire bonum civem, et dicere ira
Peregrini autem atque incolae ossicium est, nihil praeter suum negotium agere, nihil de alio anquirere, minimeque esse in aliena re publica curiosum. Ita sere ossicia reperientur, cum quaeretur, quid deceat,
den Unigange ines angesehenen Mannes, um in seinc Schule siel, et tim Sinatamanti, Rediter, duris te nisu
bliden de murilen die Beoeitereines Feldheren uni die victit in studiren Vo. Lael. l.
eorum egieli sicli aus haec aetas d. i. adoles res, in hiiunge
63쪽
0FFIGIS LIB. I. v. 35. et quid aptum sit personis, temporibus, aetatibus Nilii est autem, quod iam deceat, quam in omni re gerenda consilioque capiendo servare OnStantiam. 85 Sed quoniam decorum illud in omnibus lactis, dictis ini 26 corporis denique motu et statu cernitur, idque positum est in tribus rebus, formositate, ordine, ornatu ad actionem apto, dissicilibus ad eloquendum, sed satis erit intelligi in his auten tribus continetur cura etiam illa, ut probemur iis, quibus cun apud quosque vivamus his quoque de rebus pauca
dicantur. Principio, corporis nostri magnam natura ipsa videtur habuisse rationem quae formam nostram reliquamque figuram, in qua esset species honesta, eam posuit in promptu, quae parte autem corporis ad naturae necessitatem datae aspectum essent deformem habiturae atque turpem, ea con-i27 texi atque abdidit. Hanc naturae tam diligentem fabricam imitata est hominum verecundia. Quae enim natura occultavit, eadem omnes, qui sana mente sunt, removent ab oculis ipsique necessitati dant peram ut quam occultissime pareant quarumque paruum corporis usus sunt necessarii, ea neque partes neque earum usus suis nominibus appellant quodque sacere turpe non est, modo occulte, id dicere obscoenum est. Itaque nec actio rerum illarum aperta pe-i28tulantia vacat, nec orationis obscoenitas. Nec vero audiendi
sunt Cynici, aut si qui fuerunt Stoici paene inici, qui re-
satis eri intelliin,ird di iret die Parallelatellea si stilius inte ligi quam explanari potest erklari. Zu diracilis ac x xl. III. 30; eloqui, te Quint. Vill 1, 15sag , hoc est omnia quae mente novem pro re et ad audiem te profre re Leber intelligere f. et g. 91. quibuscum, in Hause, apud
at Sit de Sehon heit de leg. l. 19 52 si propter alias res virtus expetitur, melius esse aliquidquam virtutem necesse es Pecunia ne intuin an honores anformam an valetudinem Tusc. Ill 2 4 fama popularis simulatione honestatis formam eius pulchritudinemqus eorrumpiυ, ini. Gegensain au Gestali, dem Eben-mas de Gederi
l 2 T. et sus sunt necessarii, dierim P l ni edurmis dionen, ichtanc dem An stati d. l. 2. IlI. 12.
116.128 si qui fuerunt Stoici. Auch
64쪽
prehendunt et irrident, quod ea quae M turpia non sivi, nominibus ac verbis agitiosa ducamus illa autem, quae turpia sint, nominibus appellemus suis Latrocinari, fraudare, adulterare, re iurpe est, sed dicitur non obscoene liberis dare operam, re honestum si nomine obscoenum pluraque in eam sententiam ab eisdem contra verecundiam disputantur. Nos autem naturam sequamur, et ab omni, quod abhorret ob oculorum auriumque approbatione, fugiamus. Status, incessus, 29sessio, accubitio, vultus, culi, manuum motus, teneant illud decorum. Quibus in rebus duo maxime sunt sugienda, ne quid esseminatum aut molle, et ne quid dumini aut rusticum sit. Nec vero histrionibus oratoribusque concedendum est, ii iis haec apta sint, nobis dissoluta Scenicorum quideminos tantam habet vetere disciplina verecundiam, ut in scenam sine subligaculo predeat nemo Verentur enim, ne, si quo casu evenerit, ut corporis paries quaedam aperiantur, aspiciantur non decore. Nostro quidem more cum parentibus puberes silii, cum soceris generi non lavantur. Retinenda igitur est huius generis verecundia, praesertim uatura ipsa magistra et duce. cum autem pulchritudinis duo genera sint, quorum 86 in altero venustas sit, in alter dignitas venustatem mulie-i30brem ducere debemus, dignitatem virilem. m et a sorma removeatur omnis vir non dignus ornatus, et huic simile
gangen si Zeno war in Schulerdes Cyni kers rates uti die al
nominibus ac verbis de rep. II, 22.4 In quo etiam verbis uerim minibus ipsis fuit diligens. 129. essem inafrum und molle Et famine stehen dem Ninum und
rusticinnisugaininen numen, das Weiel, liche dem at hen. sine subligaculo, das urch die
binius geniali das andere Extremim Piso . pro est. . si eidedi Consul de Iahres 58 uber Gabinius, B in Pis 1l 2b rant illi Ompti capilli et et dentes Mnestinorum moriae et fluentes cerussataeque buccae. p. ed. iii sen. I, 6 unguentorum dor, vini anheli rons calamistri notata est M is Uekrauseltes IIaarund Selinunke is linter vir non dismo ο atus versianden denti Viele a heu sic die gestinde und iselle urbe die Cicero duret, Eorperithungeriirhalte missen,ill, durch alben und wurden igne
65쪽
DEAEFFICIIS LIB. I. CAP. 37. vitium in gesti motuque caveatur. Nam et palaesti ici motus Sunt saepe odiosiores, et histrionum nonnulli gestus ineptiis non vacant; et in utroque genere quae sunt recta et simplicia laudantur. Formae autem dignitas colo iis bonitate tuenda est color exercitationibus corporis . Adhibenda praeterea munditia est non odiosa neque exquisita nimis, tantum tuae sugiat agrestem et inhumanam negligentiam. Eadem ratio est habenda vestitus in quo, sicut in plerisque rebus.13l mediocritas optima est. Cavendum autem est, ne aut tarditatibus utamur in ingressu mollioribus, ut pomparum serculis similes esse videamur aut in sestinationibus suscipiamus nimias pleritates quae cum fiunt anhelitus moventur, vultus mulantur, ora torquentur: ex quibus magna significatio sit, non adesse constantiam. Sed multo etiam magis elaborandum est, ne an ina molus a natura recedant quod assequemur, si cavebimus, ne in perturbationes atque exanimationes incidamus, et si attentos animos ad decoris conserva-132tionem tenebimus. motus autem animorum duplices sunt, alteri cogitationis, alteri appetitus. Nogitatio in vero exquirendo maxime versatur appetitus impellit ad agendum. Curandum est igitur, ut cogitatione ad res quam optimas uta 'mur, appetitum rationi obedientem praebeamus. set Et quoniam magna vis orationis est, eaque duplex, altera contentionis, altera sermonis contentio disceptationibus tribuatur iudiciorum, contionum, senatus sermo in circulis, disputationibus, congressionibus lamiliarium verseitur, Sequa-
palaestrici motio est. Vomi Iastrua lerate der Romer Gangund
ferendis HGMo iustitia, ne eamuomuique ab alia eorporis ineli μtione dissidstant.13i tarditatib-- coleritates etc. gl et q. 103.i32. Motio autem animorum
ne indoetu ruastam in eorus ue qua in pr
cte Vor iras herestat Cie. r. is oratio Ailosophorum sermo
Maserere, disputare obe ε 3 , aue loqui sor. 32. Disputandi Disiligo b Corale
66쪽
iu etiam convivia. Contentionis praecepta rhetorum sunt; nulla sermonis quamquam haud scio an possint haec quoque esse. Sed discentium studiis inveniuntur magistri huic autem qui studeant, sunt nulli rhetorum turba reserta omnia uuamquam, quae verborum sententiarumque praecepta sunt, eadem ad sermonem pertinebunt. Sed cum rationis indicem vocem i33 habeamus in voce autem duo sequamur, ut ara sit, ut suavis iitrumque omnino a natura petendum est, verum alterum exercitatio augebit alterum imitatio presse loquentium et leniter. Nihil sui in Catulis, ut eos e quisito iudicio putares uti litterarum, quamquam erant litterati, sed et alii hi autem Optime uti lingua Latina putabantur Sonus erat dulcis litterae neque expressae, neque oppressae, ne aut omscurum esset, aut putidum. Sine contentione vox nec languens, nec canora. berior ratio L. Crassi, nec minus
faceta sed bene loquendi de Catulis opinio non minor. Sale vero et acetiis Caesar, Catuli patris frater, vicit Omnes, ut in illo ipso forensi genere dicendi contentiones aliorum se mone vinceret. In omnibus igitur his elisorandum est, si in omni re, quid deceat, exquirimus. Sit ergo hic sermo, latratio et loquendi dia tioorum sit . gl. Ei III, 11.
Contentionis praecepta rhetο- vim sunt, eine Verschmelgung
de Demosthenes. presse gehalten mi Ausdrata, blili die rechte Mitte κwischen ορ- pren'Verbalteiund 'rpresse, breit. Nihil tuu - ut. S. Euri. 32. in Catulis. gl. Eu . 109. Brut. 35, 133 ivom altere Catulus doxon vocis et suavita te appellam
cognovisti, isti inspectare quid dicam. Leber die Irrelevan wissenschanticher Bildunx lebei deor. III, 11 Nostri minus student
quiri minimum est litterarum, nemo est quin uteratissimum ιο-gatorum omnium, P. Valerium Soranum lenitate vocis atque ipso oris pressu et On faeia vineatis, Ili, 2 si e loeutum eius Lum liuexpatrem iudices, te maiores,
Non aspere, ut ille quem diari, non vaste non rustice non hiulce, sed presse et aequabili se et i niser.
litterae cie de Or. III il volo exprimi litteras putiditis, nolo
Obscurari negligentius nolo verba Militer inanimata .rire nolo in
flata et quasi anhelata gravius. L. Crassi S.I. 108. Sed - non mim re aber ureli urde der lim de Catuler eget ilirer selione Sprache nichi veri inseri
67쪽
62 DEAEFFICIIS LIB. I. CAP. 38 in quo Socratici maxime excellunt, lenis minimeque pertinax:
insit in eo lepos. Nec vero, tamquam in possessionem Suam venerit, excludat alios; sed uni reliquis in rebus, tum in sermone communi, vicissitudinem non iniquam putet. Ac videat in primis, quibus de rebus loquatur: si seriis, severitatem adhibeat si iocosis leporem. In priniisque provideat, ne sermo vitium aliquod indicet inesse in moribus: quod maxime tum solet evenire, cum studiose de absentibus detrahendi causa, aut per ridiculum, aut severe, malediceia,contumelioseque dicitur. Habentur autem plerumque sermones aut de domesticis negotiis, aut de re publica, aut de artium studiis atque doctrina. Danda igitur opera est, ut etiam si aberrare ad alia coeperit, ad hac revocetur oratio; sed utcunque aderunt: neque enim iisdem de rebus, nec omni tempore, nec similiter delectamur. Animadvertendum est etiam, quatenus sermo delectationem habeat, et, ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus.s Sed quonio do in omni vita rectissime praecipitur, ut per-136 turbationes lugiamus, id est, motus animi in uos rationi non obtemperantes: sic eius modi motibus sermo debet vacare, ne aut ira existat aut cupiditas aliqua, aut pigritia, aut ignavia, aut tale aliquid appareat. Maximeque curandum est, ut eos, quibuScum sermonem conseremus, et vereri et diligere videamur. Obiurgationes etiam nonnunquam incidunt necessariae, in quibus utendum si ortasse et vocis contentiope maiore et verborum gravitate acriore, id agendum etiam ut ea sacere videamur irati sed ut ad urendum et secandum, sic ad hoc genus castigandi raro invitique veniemus, nec unquam nisi necessario, si nulla reperietur alia medicina.
134. Socratici. In quibus Xenophon et Plato diam quia Socratici nihil se seire profitebantur, minusquam alii pugnaees et arrogantes
jectorem in ei Suluecti qui serm ne utitur abergegangen. Aeli licte Personineationa ibi mere tura si satiata quaestu se in agroseontulit. gl. Eu g. 80. 135. etiam gelior et ad alia.
iracundia admutenda est; aliquando simulanda, si es res audientium animi conritandi sunt
68쪽
Sed tamen ira procul absit, cum qua nihil recte fieri, nihil considerate potest. Magnam autem partem clementi castiga-iartione licet uti, gravitate tamen adiuncta, ut et severitas adhibeatur, et contumelia repellatur. Atque etiam illud ipsum quod acerbitatis habet obiurgatio, signiscandum est, ipsius id causa, qui obiurgetur, esse suscepium. Rectum est autem etiam in illis contentionibus, e cum inimicissimis siunt, etiamsi nobis indigna audiamus, amen gravitatem retinere, iracundiam pellere. Quae enim cum aliqua perturbatione sunt, ea nec constanter seri possunt, neque iis, qui adsunt, probari. Deforme etiam est, de se ipsum praedicare, salsa praesertim, et cum irrisione audientium imitari militem gloriosum.
Et quoniam omnia persequimur, volumus quidem certe, 9 dicendum est etiam, qualem hominis honorati et principis domum placeat esse cuius sinis est usus, ad quem accommodanda est aedificandi descriptio, et tamen adhibenda commoditatis dignitatisque diligentia. Cn metavio, qui primus ex illa familia consul factus est honori fuisse accepimus, quod praeclaram aedificasset in Palatio et plenam dignitatis domum quae cum vulgo viseretur, suffragata domino, novo homini, ad consulatum putabatur. Hanc Scauriis demolitus accessionem adiunxit aedilius. Itaque ille in suam domum consulatum primus attulit hic summi et clarissimi viri silius, in domum multiplicatam non repulsam solum retulit, sed
bellet,len Mitte de alien chirur-
me de r. I. 42 188 Su ergo inivre iiiiii inis hic legitimas Dque sitatae in rebus causisque civium aequabilitatis conservatis, ut dor Eliendi. Die Anseliauungis die gewohiiliche de Plan des Hauses liat sicli innerhall, de Gren- Een ii alten, etche lini die Bucksiehi aus das Bedursiaiss steckt.
kun itinitae cupiditates de lan. II, 9, 27 als inen meri oder nes
r ei familiaris. gl. Eu II 54. . elavis. Dieser Octavius sein rude War de Urgrossvnter
des princeps senatus 176 be arbsieli 4 vergebite i uni das cons
69쪽
B 0FriCIIS Lm l. CAP. 39. ias ignominiam etiam et alamitatem Ornanda est enim dignitas domo, non ex domo tota quaerenda nec domo dominus, sed domino domus lionestanda est. Et ut in ceteris habenda ratio non sua solum, sed etiam aliorum: sic in domo clari
hominis, in quam et hospites multi recipiendi, et admittenda hominum cuiusque modi multitudo, adhibenda cura est laxitatis. Aliter ampla domus dedecori saepe domino sit, si est in ea solitudo, et maxime, si aliquando alio domino solita est frequentari. diosum est enim, cum a praetereuntibus
dicitur: O domus Otiqua, Mi quum dispari. Domin e domino l
im quod quidem his temporibus in multis licet dicere. Cavendum autem est, praesertim si ipse aedisces, ne extra modum sumptu et magniscentia piadeas quo in genere multum mali etiam in exempli est. Studiose enim plerique, praesertim in hanc partem, laeta principum imitantur ut L. Luculli. summi viri, virtutem quis at quam multi villarum magnim cenitam imitati sunt uvarum quidem certe est adhibendus
modus, ad mediocritatemque revocandus. ademque mediocritas ad omnem usum cultumque vitae transferenda est. Sed
14 In omni autem actione suscipienda tria sunt ienenda: primum, ut appetitus rationi pareat quo nihil est ad osticia conservanda accommodatius deinde, ut animadvertatur, quanta illa res sit, quam elucere velimus ut neve maior, neve minor cura et opera suscipiatur, quam ausa postulet laritum est,
nause de Pompeius selialteie Antonius, moror Cieero Phil. si 4ian. die ier esurien Verae eines ab te Dichtera anwendet: i Meta
ipsa misera, quami spari domino ρυuanqua/ e quomodo sis domianus y Sed tamen a quam disparimebantur s
le des Xerxes togatus war sprich-wGriliciis de lin. II, 33. 10 signum, tabula, locus amoenus, ludi, venatio, villa Luculli ea quae dia i ad corpusne refers an est aliquid quod te sua sponte delectetri enschlinimen E in flus solcher Beispielebenterkt aucti Varro r. r. l. 13 In
70쪽
ui avemus, ut ea, quae pertinent ad liberalem speciem idignitatem, moderata sint. Modus autem est optimus, decus ipsum tenere. de quo ante.diximus, ne progredi longius.lsorum inmen trium praestantissimum est, appetitum obtemperare rationi. Deinceps de ordine rerum et Opportunitate e m-40porum dicendum est. Haec autem scientia continentur ea, 42 quam Graeci ευ glori nominant: non hanc, quam interpretamur modestiam, ii in verbo nudus inest, sed illa est ευταζέα, in qua telligitur ordinis consem alio. itaque ui eandem nos modestiam appellemus, sic desinitur a Sisicis, ut modestia sit scientia e rim rerum, quae agentur aut di- cepit in loco is collocandarum cilia videtur eadem vis o dinis et collocationis fore: nam et ordinem sic desiniudi, compositionem rerum aptis et accommodatis locis. Locum autem actionis Opportunitatem temporis esse dicunt tempus autem actionis opportunum Graece εὐκαιρέα, Latine appellatur occasio. Sic fit, ut modestia haec, quam ita inieri reia mur, ut dixi, scientia sit opportunitatis idoneorum ad aget dum temporunt. Sed putes eadem esse prudentiae desilius, i ad qua principio diximus hoc autem loco de moderatione et imperantia et earum similibus irtutibus quaeri us lin- que, quae erant trudentis propria, suo loco dici simi: quae autem hamim virtutum, de quibus iam diu loquimur, quae pertinent ad verecundiam, ei ad eorum approbationem, quibuscum visimus, nunc dicenda sunt. Talis est igitur ordo 144 actionum adhibendus, ut, quemadmodum in ratione eon' stanti, sic in vii omnia sint apta inter se e convenientia. Turpe est enim valdeque vitiosum, i re severa convivio digna, aut delicatum aliquem inferre sermonem. Bene Pe-40. 142. temporum de Um-
suo collocare also εὐταξία die ars reum loco suo collocandarum.