Dissertatio inauguralis iuridica, de iure sacro et profano circa infideles,

51쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS. Os

festrictione, ve, altiori turrium 'arte Mahumetem Lm voce inuocarent, seque rixillo modo adm1ssurum ite, Quod quidam per mendacium Sol dano retulerunt, Vt schitae eorum demolirentur. Nunquam OL Nus, meo iudicio ad Papam eo nomine scripsisset, nisi cognitum habuisset, ab ipso religionis exercitium & Ta per orbem christianum dirigi,&sine eius approbat1one infidelibus tale exercitium publicum sacrorum permitti haud polle. . VII. Quod si hanc quaestionem secundum prim i que;=cipia Protestantium, Maturam suprem potesat π Jacro ebripe evamino, facilius omnes superari possunt dissicultates Est et tu, ethea

videlicet haec summae potestatis ratio, ut se adqUascunque a1nfid subditorum actiones extendat, is quoque i spectio-ὶ imnem in ciis subditorum, collegia eo nomine stituta contineat, nullo habito discrimine, trum princeps 1r li,rioni addictus sit, nec ne quod nec dissitetur BRVΝNEMAN de iure eccles lib. I. cap. a. f. 21. Generatim enim princeps, iudice pvFENDORFF1od habitu relig. advit. cIGIL λ

ω , videreo praecauere debet, ne quid in his collegiis in praeiudicium suae reipublicae agatur. Sane qui principibus ius circa sacra vel tanquam primario cessae membro, et sub qualitate likos tribuunt, per indirectum principi 1US

rium illius eligionis dici possit, nec Episcoporum potestas ultra ecclesiae limites sese eYtendat. Abstinendum e ' ro potius ab his erroneis principiis, prout etiam obseruat 5 svonsus in theol morat L c. 3sα7. 4I. f.' ex natura si remae potesatis principibus ius etiam circaDcin delum, eo quo dixi sensu, attribuendum est: In hoc

tamen haec collegia sacris peregrinis addicta ab ecclesii 1s sublice porobatis ut plurimum differunt, quod magi Rratus illorum sacrorum curam non adeo si1sciperi soleat, Vt non dissiteturΡvFENDORp. ci . c. f. 33λ. non quod minuS1Uris in ea habeat, sed quod ut plurimum sacr1 1nfidelium non soleat esse intentus, utpote quae reprobat, erronea

esse credit, prout etiam olim gentiles Imperat, res nullam

52쪽

46 SECT. I. CAP. I. DE IURE SACRO

adeo sacrorum Christianorum curam gesserunt. merim

haec praxis non imminuitius principibus Protestantibus, ea potius ostendit, illos etiam de lacris gentilium leges serre,in quae noxia reipublicae videntur, euellere posse, quod illustri exemplo comprobatum dedit Augustissimus

Rex Borussae glor mem in constitutione de praecibin tu daeorum anno I7o3. lata, hin. PRAESIDE in disteri de cau- quod mini ta iudicor toler. se adducta. Cauendum itaque ne te- me ex tui mere a potestate piscoporum ad iura Principum Protestan-EPiscpp ii ii uis hac doctrina argumentum ducamus, praesertim ς ' η'μ cuin ratio diuersitatis euidens adsit scilicet infideles in

republica degentes sunt subditi principum, eorumque legibus reguntur; sed non dicuntur esse de ecclesia, ficEpiscoporum, qua talium, subditi non sunt, nec hi sacra eorum dirigunt. Plus potestatis itaque Principibus Protestantibus exemplo Imperatorum in sacra in delium permissum est, quam Episcopis, qui ipsinet potestatem suam restringunt ad sacra Christianorum qua talium, sepraes Infideles non des ecclesiae dicunt, extra quam infideles sunt. Ex hac ra- subiiciuntur tione quoque dependet, quod iudiei ceterique infideles

Ethaiti. , Oi sint subiecti iudiciis Episcoporum Ecclesiosicis, sed tantum secularibus, qualia etiam Episcopi non qua tales sed qua principes imperii exercent: ut constat X cap. I . . de iudic ne quidem in causis, quae alias adforuin ecclesiasticum uacitae sunt. Iodde eorum animabus non curandum sit, ius ta Paulum i Corinth. I. de his qui oris sunt quid ad nos

ut philosophatur GoΝZALEi cap. a. X. de fur num. a. in quo tamen paulo mitius iudicium fert sisto MAIoLus, Episcopus Vulturariensis tom. m. dier canicut coPoq. I. p.

3IX. Siquid ergo commiserint, quod censuris ecclesiasticis subiectum est, causa remittitur ad indicem feculanii, ab eo satis faetio quaeritur hanc si neglexerit, Christi an somnibus percensuram eccles asticam interdicitur, ne cum tali infideli, antequam satisfecerit, praesumant commercia exercere. Haec est methodus, quae praescribitur in cap.r . . de iurisio 4 la X. de DC cimo in concit Lambe- thensi

53쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS. s

thensi anno Ias apud ARDUINumtom. VII. couri . . Monoua planein ratione extraordinaria cautum, ut iudaei de

linquentes in rebin ecclesiasicis per interdictum commercii, contractuum di conuentionis delium ad respondendum in hiscos tueoram ecclesiastico iudice competantur; inhibentes Gro O impedientes in hoc casu iurisdictionem ecclesiasticam iudices seculares sine dubio intelligunt se hac de causa iudicesve alios distringentes se molestantes per excommuni cationis interdictisententiaue arceanim: In Anglia id quidem constitutum est vix tamen probabile, ut in praxindeduci potuerit, cum generali ecclesiarum Ceterarum praxis ab hac constitutione discreparet. Uxe Pr xζstRRTI 6 est,h e,. teS quoque late causae, quae alias quoad Christianos in con. . sistorio pertraetantur, ad iudicesse lares referUntur, praesertim cum in plerisque locis propriis habeant iudices, qui de ipsorum contentionibus iudicant, nisi forsan causa grauioro ardua fuerit, quae im circa acra tangit, quae immindiate ad principem refertur. IIX. Ex hoc principio porro Colligunt, iudaeos Infidelas eo haud ligari constitutionibus ecclesiasticis, quae ab ecclesia inti dicun- seu clericis feruntur ad directionem regiminis spiritualis, consti-

quorsum omnes illae causae spectant, quae sub hoc Praexς 'Ia .i,

tu ad forum ecclesiasticum sunt tractae Ait Pontifex in c. x X de diuort. In eles constitutionibm canonidis non arctantur qui denim ad nos secundum Apostolum de his, quaesoris sunt in are Proinde gradus in matrimonio prohibiti de iure Canonico infideles non ligant, qui secum dum legis veteris institutum matrimonium contrahere possunt iuYta c. si de consang. yasmis. ωc U. X. qui sunt i git.: Quia vero ius canonicum plura quoque determinat, nisi negotia mae causa mere seculares tingunt,in ius ciuile vel cor iςcularia derigunt, vel restringunt, infideses quoque eisdem legibus subiiciunt, quatenus ut pars iuris communis censentur, quo etiam infideles ligantur. LI. C. de iudaeis cons. MCCI-VLL. lib. Iucis tr. cap. M. Haec si applicantur ad terras Pro M pra i pro

testantium, in quibus iudaei vel alii infideles iuunt, facile liquet

54쪽

4 SECT. I. CAP. I. DE IURE SACRO

latibus con

liquet, paulo disti lictius hic procedendum csse Partitia Ligantur ex enim iure communi partim iureproprio utimur. Illud ex iam lux οδ Iure Rodin o&Gmonico desumitur, nec dubium est, qui ia

2, 4, ' si iam in elium locum sibi ita licet, quatenus ne

commune in gotia merescularia concernit, quia iure anonico uti causis secu mur, non qUatenus ab latum esse dicitur, sed quatenus ut in commune in terris nostris retentum est. Hac de causa dispositio iuris Canonici, proce π conCernens, Praescriptionem, aliaque, stringit quoque infideles. Ceterum quae Causae mere seculares dicendae sint, non unice ex iure Canonico, sed praxi inter Protestantes usitata iudi-Candum, quae non raro a iure Canotiico recedit. Causas ruranetentoru)n Pontificii ad suum forum trahunt, qua nostrates foro seculari priuatiue vindicant, tu de cetero sententiam iuris Canonici de e cacia iuramentoru)n actibus inualidis adiectorum, sequantur. Vnde quaestio an dispositio emergit an iuramenta iudaeorum aliorumque insidelium iuris can ni firmexit actus alias iure ciuili usios, veluti an donatio in-

fili ter coniuges infideleg iuramento firmata subsistat, iacta

de non succedendo iurata linter illos vigorem suum habeant' Quod negant plerique, ut MAR ARDus de udaeis pari. II cap. g. num. . TIRA ELLVS de Irimog qu. 1. N. 32. ΜANTICA de tacit. ambig. conuent. n. 8 qiuod hoc iure Canonico sit constitutum, ad euitandum dispendium salutis aeternae ludaei autem infideles iis constitutioni bus, quae respiciunt salutem animarum, non sint obstri fui, ut MANI IC philosophatur. Verum enimuero inter Protestantes hanc rationem non admittimus, inter quos ius canonicum robur suum habet eχ recepto; it ius commmie valet, haut attendentes, in quorum salutem hoc Pontifex statuerit. Cum ergo iudari ceterique infideles iure communi vivere cogantur, merito quoque in hac causa eodem iure uti debent. Accedit, quod etiam ius ciuile Iouissimum iuraminiatis vim nouam addiderit, ius canonicuin approbauerit, ut liquet ex amhent S cramenta puber. .sis iuersiendis. IX

Iuramentoriam etiam

ad infideles Pertineat quod assiris

matur.

55쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERIIS D

ρ. IX. Reliquae causae, quae etiam inter nos ecclesia Non omne. si ae alias dicuntur, intuitu in delium iacui sunt eiusdem causae eccle- generis . Quaedam enim ex speciali ratione siue sera, siue si sticae quae Putatiua ecclesiasticis annumeratae sunt, quae intuitu in 'ς ''

pro talibus haberi nequeunt, vel ad minimum eorum si hub.

fauorem non concernunt. Proinde distinguenda sunt quo intuitu ipsa negotia. Quaedam, quae intuitu Christianorum creto tales es is pumodo ecclesiastica dicuntur, respectu infidelium a nobis ut tantur mere seculam iudicantur. Huc refero causim matrimo V moles sponsaliorum, quae inde fluunt conclusiones ' η'ψRk-ἰς- quae ius Canonicumcide causis ecclesiosicis accensuit, quod sacramentum unionis Christi cum ecclesia sub matrimonio repraesentetur. Haec ratio cessadin matrimonio infidelium, quod quidem egitimum verum esse matrumonium aiunt, sed non ratum. Ita censuit Pontifex in c. 7. X. dedis ora Mens Nam et matrimonium verum inter in eles exsat, non tamen est ratum inter et autem e

rum latum existit, quia Facramentum s dei, quo eme est admissum, nunquam amittitur, sed ratum incit coniugii a Tcramentum, ut ipsum in coniugis id durante perduret. Haec unica ratio est, quod causae matrimoiniales iudaeo rum foris secularibis, non ecclesiasticis vindicentur, loniugia instar societatum mere ciuilium habeantur. Equidem Protestantes sacramentum matrimonii haud admittendum censent a conclusionibus tamen inde deductis non prorsus abstinent, ut ostendit s. aestvoxius in disi de retia quia acramenti in caus matrim. Inde non adeo liquido constat, quo iure matrimonia infidelium regi debeant quo iura ma-S M leges matrimoniales non unius eiusdemque generis. yim0Di

Quaedam adhuc originem trahunt ex sacramento matrimo 'μ' ii, quaedam Vero nullam cum eo connexionem habent 'S ' --φλ Illuc perimet suo modo doctrina de indissotabilito monit, . quod ho ad forum ecclesiasticum pertineat tales leges matrimoniis infidelium applicari nequeunt, id quod ex iure Canonico retentum est. Qua de causa dia

56쪽

ssim I CAP. I. DE IVRE SACRO

bigamia iis contractam non tam seuere puniendam esse, quam inter Christianos Poena capitalis ideo iure Caurolino constituta est, quia non tantum a terium Continet, sed praeterea aliud grauius crimen, sacrimentist matrimonialisprofanationem. Hoc in artic III verbis inime,

stare devloeiligen est ei denotatum videtur, quod secum dum communem hypothesin insideBbus applicari nequit,

quorum matrimonia haud sunt sancta dicenda, sed mere negotium profanum. Ad posteriorem classem pertinent leges gradus matrimoniales determinantes, quae inter Prote stantes non exiture anonico petuntur, sed pecialibH consiturionibus determinantur. Hisce etiam ligantur iudaei, Olim quoque e Imperatorum constitutione obstricti fuerunt, . . . de udaeis,Vt adeoque ad minimum inter Protestantes libertate contrahendi matrimoniay Indum legem Mosricam absolute non gaudeant. Imo ne quidemsolyges mio illis amplius permissa est percit. I. 7. MAIIN. in Dialagmirudaeor. I. ra. Quamuis enim e doctrina Chrsi fidelesso /gainiam reprobent, &leges positius quoque se in eo uim

dare videantur, non tam unice hanc, sed propria & dom si urationes habent. Docent antiquitates, monogam iam inter populos occidentales semper commendatam Musitatam fuisse, cum orientalibus polygamia potissimum in usu fuerit. Hi mores eo magis inter Christianos postea co roborati sunt, quod doestrinae Christi conformes sint,

rationes ures quoque ci uiles monogamiam suadeant. Merito ergo iudaei quoque legibus generalibus monogamiam imperantibus tenentur, cum rationes ciuiles haud admittant, ut eorum polygam iam inter nos tolerare possimus, ad quam ceterae leges ciuiles haud sunt accommodatae,quae' ubique nunc gamiam supponunt. De negotiis . . Porro quaedam negotia, quae Chris ianis eccle piis, quM 'x' ostea dicuntIur, vellia, etiam intuitu infidelium accen

i* ' Ri V ripis possunt. Dispositiones ad pia causa huc referri suit potiunt, quae ius nostrumforis eo asticis etiam ideo vin- dicat, quod intuitu singularissietatis vel quos factaein

57쪽

URCA INFIDELES NON CONVERSOS

qua de causa etiam plura priuilegia iis tributa sunt. Nec putandum est, infidelibus diuersam hac de re esse sententiam, qui quod templis synagogis, vel ut dicitur in I. I. g. s. ad leg. falciae, quae Deo relinquuntur, vel etiam pauperibis, sine dubio piarare asserent. Vnde dubium haud leue exsurgit, phitin.er. an etiam priuilegia, dispositionibus piis data, ad infideli piarum eiu

tim testamenta trahi debeant BARI OLV QBALDVmma-sarum etiam

gnopere inter se hac de quaestione discrepasse, testis est dispositio-RICCIVLLVS lib. II cap. I. cit tr. Equidem gaudent infideles 'ς in si stimiure communi, dc sic quoque priuilegia iure communi in V2 'Π μ' dulta iis denegari nequeunt, quod etiam de iure Canonico dicendum quatenus in nostris territoriis ut iis commune Teceptum est, & iudaeorum causis quoque applicari potest.

Iam vero constat illorum testamenta censeri iure comm

me, adeo ut etiam inter liberos iure priuilegiato disponere possint. Vid. n. STRYCK de caute testament cap. o. g. a. in yn.Verum enimuero in priuilegiis recie diiudicandis semper attendendum, in quorum fauorem data sunt, ultra quem tanquam ius gulare extendi nequeunt, quin potius quoad reliquos, quos idem fauor non respicit, subsissendum in iure communi Iam vero nemo negabit, priuilegia, piis causis attributa, primae iovet ecclesiam vel cleria os respicere, nec aliampi tatis rationem admissam fuisse, quam quae religioni Chri fianae conueniens visa est. Infid lium sacra, templa synagogae,in opera misericordia ipsa nulla pietate constare iudicantur, quod ex supersitione, errore, vel peruers religionis conceptu originem trahant,

aleoque non probabile est, legislatores, priuilegia talia indulgentes,ad infidelium dispositionem quoque respexisse.

Equidem sacra eorum inter Christianos tolerantur, synagogae quoque suis immunitatibus constant, ut infra declarabo, quod quoad nos pium esse iudicamus, quoad illos

profanum iudicare haud possumus. Verum de eoprimario haud est quaestio in eo potius κρινομιενον conssistit, an inter tentio eorum, qui piis causis priuilegia dederunt, tam generalis fuerit, ut in enum dispositiones eodem iuri frui a volu

58쪽

SE . I. CAP. I. DE IURE SACRO

tum sacrum infidelium

voluerint tolerantur sacra iudaeorum, non approbantur, nonpia iudicantur.Fruuntur synagogae quibusdam immunitatibus, non vero in uniuersum illis, quae ecclesiis datae sunt. Denique planum manifestumque est, quod leges, quae desiis disso sitionibin loquuntur, nice Christianorum, non in denum testamentis prospexerint. Vnde ad insideles adhuc applicandum, quod dicitur in L .f.s adleg.fa cies etiam ad ea, quae Deo relinquuntur, lex falcida mo

linet.

g. XI. Denique sunt quaedam negotia, quae unice cultum sacrum eiusque exercitium respiciunt, vel intime ex .spieientia si incipis religionis fluunt tam inter deles quam in deles. proprio re Atque haec quidem propriis suis peculiaribusque legibus guntur iure constant, adeoque quae sacris Christianorum iura sunt dicta, siue iure communi, siueprouinciati fuerint determinata, adfacra iudaeorum regulariter non spectant,quia hac intentione haud fuerunt condita,Vt quibuscunque sacris applicarentur, cum ne quidem omnia iura ecclesiastica inter Christianos ita sint comparata, ut cuiuscunque sectae sacris applicari possint. Distamus in plurimis principiis Catho licorum, quae impediunt, quo minus iura canonica indi stincte sacris nostris applicare possimus. Multo minus e go iura nostra ecclesiastica, ae unice rem diuinamChristia, norum determinant, sacris peregrinis infidelium, quibus

vha. h.hi. quidem data sunt, applicari possiuat.Atque haec quoque

te ex super- ratio ust, quod nequidem iura ex theo giagentilium dedu-sitione gen-cta, in praxin deducere possimus, utut in collectione ivtilium pQΠ' ΥiNiAN adhuc appareant X TRIBONIAN imprudentia, lentς JδςyΦ qiuod esui3oii animaduertunt,nae grauiter meo peccant iu-

dicio. Quid enim absurdius est, quam leges, eXgentidi Imreligione clogana supersitione deductas in ius ecclesiasticum Christianorum trahere velle, qui tamen prorsiis talia

gentilium dogmata respuunt, reprobant, damnant. Interim tamen animaduertimus, amorem iuris Iustiniane interpretes saepe auertere a vero scopo,& in deuia deducere,

quod paucis declarandum est. f. XII.

cari possunt

59쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS. 3

et bo nullium de domo sua in ius vocare licere, quia don- illusipator tutissimum cuique refugium atque rec oculum t. Est haec obseruatio-

conclusio sine dubio ex principiis gentili sim deducta se H J V 2φη 'cundum quae singularissanctita aedibus inhaerebat,&pecu Pliaris religio Diis Penatibus debebatur. Quid sanctim a torCEsto orationepro domo sua ad pontifices quid omni religione munitiis, quam domus unimcuiusque ciuium Hic orae sunt, hic foci, hic Dii Penates, hic sacrae religionis eremoniae continentur hoc perfugium est ita sanctum omnib is inde abripi neminis inst. Omnem Christianae religionis sensum sine dubio deponeret, qui in hac conclusione subsisten dum esse asserere vellet. Sic etiam theologiae gentilium merce debetur distinctio rerum, quod aliae sint diiuni iuris aliae humani, quod quae diuini iuris sinu, nulli in bonis

esse credantur, iuxta C Arv in I. I.ir de rer diuti cons. l. fierant sententia, posse Diis quasdam res attribui addicique, ut in eorum proprietatem caderent, consequenterora MIius in bonis esse possent, adeo ut si vel maxime testificiuna consecratum dirutum esset, Acin nihilominus 'credis in Betu maneret, I 6. g. 3 de R. . quod etiam IMPERATOR exsuffragio AHNIANI, ICti Ethnici, repetiit in I. Insit de R. D. Enimuero talem conceptum de rebus sacris, salua ratione Christianismi, habere non possumus, qui nouimus,mnia esse Domini, nec posse eidem tanquam possessbri rerum immobilium proprietatem quandam talem assignari. Etiam res quaedam, quae nobis sic dicuntur, dantur, quae tamen tantum ex eo su hanc denominationem ac ceperunt, sed intuitu pro prietati non sunt i diui

humani, pertinentque ad patrimonium uniuer totis illius, cuius gratia sedes sacrae cum aliis accessoriis exstructae sunt. Similiter religiosa qualitas sepulchrorum peperit senten quod exem-tiam admodum erroneam, effecitque, Ut etiam res uligio' hinc si diuini iu=ωletu in bonis dicerentur L .pr de R D hctahum vi Ex hoc principio pilares adhuc supersunt conclusione in terius tu

testis strat .

60쪽

m . I. CAP. I. DE IURE SACRO

tit de religiosis, quod tam est summam sapit idololatriam.

Ea quippe vela eratio Romanis erga De OS Manes, h. e. annnias defunctoram a Corpore separatu erat, ut molaumet1tatis egi ruerent in loco, quo cadauer erat Conditum, magnumque religionis cultum exhiberent. Ait sENEccepi in in ipsa dipionis Africani visia iacens haec tibi scribo, adoratis Manib elluo anW. psum sepulchrum his defuncti Manibus consecratum erat, hac de cause diuini iuriso nuLtius in bonis dicebatur, unde saninitatem ei CicEsto Philip G. c. C tribuit, aiens sepulchrorumsanctita; in ipso solues, quia, ut philosophatur LPIANus in I. . de religiosis, Io- ω admortuum pertinere videtur, in quem lutius. Quod autem defuncti, quod eorum Manium esse videbatur, id in nulli hominis bonis esse poterat, adeoque nec haereditati inesse credebatur iuxta I. I. g. r. ad SCt. Tres P. Quis vero interChristianos, sanioribus principiis imbutos, in hoc

haereret luto, solius UriS IUSTINIANEI amore, cum tamen

infidelium & paganorum religionem irrideamus, eamque reprobemus Et quid denique de rebat ructis dicam, vel de peculiari sanctitate, quam muris, portis, vallisque religio gentilium conciliauit, propter quam diuini etiam iuris dicuntur CAIo in I. I. pr. de si ' Erant enim muri portaeque Diis certis tutelari dedicati, unde etiam gentilibus solenne erat, ut Vrbem eXpugnaturii os tutelares euocarent solenni carmine, quod refert MACROBius lib. III. Saturnat cap. is quod aut aliter eam capi non posse crederent,aut etiam si posset, nefas existimarent, Deos captiuos habere. Testis est pLivius lib. XXVIII cap. a. Ferre Haccus auto-

responit, quibus credat in oppugnationibα ante omnia liturna Romanis acerdotabus euocari Deum, cuis in tutela id oppidum esset, promittique Vi eundem aut ampliorem locum apud Romanos cultumue Durat in Pontificum disciplinat acrum, eon toue ideo occultatum, in culm Dei tutela Roma esset, ne qui hosium mili modo agerent.Testis etiam est vi PIANV in Ly.g. I. in . de m diuis aiens solent qui liberiare eum locum

resigione volunt, sacra inde euocare quod ulterius illustrant