Dissertatio inauguralis iuridica, de iure sacro et profano circa infideles,

71쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS.

ptis verbis adiicientes vero iudaeisacerdotiparochiali, infra

cutis parochiae terminos manserint, pro eo, quod loca in quia hischrisiani habitare deberent, occupant, iuxta quantitatem damni, quodet ex hoc inferunt, ad arbitrium iure ani loci, omnesprouentus, quos ex Christiani sibidem manerent sacerdosperciperet, refundere compedantur; decima etiam prindiales eum omni integritate persoluant Iudaeos his decretis morem gessisse, quis crederet Clerus potentior eos coge re directo non poterat Priincipes quidem variis minis ii durebant, ut praecepta sua exequerelatur; sed frustra, iud eis coiitra Episcoporum decreta ad Principum tutelam Confugientibus. Hinc illae lacrimae hinc turbae hinc fulmina episcoporum in principesin magistratum. CANIS.

tom. L. Dct antiq. p. Dr. In ipso concilio cit. c. s. iam poenam

hanc decreuerant episcopi ipsis quoque principes a iudices eorundem disrictius admonemru, ne iudaeis tuta nostra seruare nolentibus alicuiusprotectionisseu defensioni auorem

impendant; sed aliqua eis apraelatis ecclesiasticis iniungantur, e deliter exequantur 1, alioquin introitum reclesie communionem diuinorum inciorum nouerint interdicta. Ex eadem causa alia onera subire cogulatur, quae simpliciter inhabitantibus imponuntur, licet causam kuotionis &re-

Iliona Christiante concernant, quod FERΜosmus, episcopus Austuricensit ad rubr. tit. X. de iud qu. r. n. O. nouo exemplo illustrat. Ius Patronatus quoque attribui infidelibus, si1 fundauerint ecclesiam, RICCIvLL. lib. II. cit. r. c. a. asserit, negat vero ΡΑvLus de CITADINis de iur Patron P.

IV n. it. Sed frustraneum erit, de hac re disputare, quia casus tali undationis non videtur esse dabilis. Neque enim huc pertinet exemplum, si infidelis fanum fundarit, quod postea infidelibus ademtumo in ecclesiam mutatum, quia hac ademtione omne ius infidelibus quoque ereptum est. f. XVIII. Quoad munias cra etiam quaedam obse .sta. uationes addi postlant. Baptismum in casu nec totis ab iis doti in elibus valide conferri posse, liquet ex levibus iuri bus dato.

sultus

72쪽

sultus ita respondit: quodam iudaeo nescitis, utrum Chri fiano, anpagano 1 hos inpatria vestra baptizatos asseritis, ct qui de iis t agendum, consulitis Hilrofecto,sin nomine sanctae Trinitatis, vellantis in Christi nomine, sicut in actibus Apostolorum legisnus, baptizati sunt, Anum quippe idemque es, ut anctu exponit Ambro sim constat eos non denuo esse blitizandos. Facit NICOLAus iudaeos duplici generis, Chrisiano Sc paganos, quod indicium praebet, ipsum voce II diei non intellexiisse eos, qui tales hodie intuitu religionis

dicuntur, sed mercatores, quos hac voce intelligebant, quod iudaeorum primarius scopus, gotia tio esse soleat. Similiter is IDORUS in c. Is de consecrat. . . ait Roman Pontifex non hominem iudicat, qui baptizat sed spiritum Dei subminis1 ore gratiam baptis ii, licet paganus t qui optizat Confis. HARDvi Nus in quiestione triplici de baptismo, ubi disert. III. agit de administratione baptismi in nomine Christi, quam conscripsit occasione decreti NICOLA I. antea adducti. Admodum paradoxa, ne quid amplius dicam, est haec sententia, quacunque demum auctoritate suffulta fuerit Primo existentia talis casus forsan adhuc desideratur. Verum si vel maxime contigerit, infidelem actum immersonis peregisse, quid putas, an non potius ludibrium peregerit quam baptismum an credibile est, paganum vel iudaeum,Verba institutionis recitantem, absque blasphemia, iocod irrisione hunc actum peragere potuisseΘLoquor de eo,qui aperte infidelis est,qui sacra Christianorum spernit&ludibrio habet, qui aperte contra Christum pugnat Ceterum quiore profitetur Christum, corde negat, idolis clanculium adhuc fauet interim ne opimos reditus ecclesiasticos amittat, sacra Christianorum tractat, rem diuinam facit, ad illum facilius potest applicari, quod in cyy CDq. . asseritur. Equidem addunt Romanae ecclesiae Dd. baptismum hunc validum esse, si infideles per immersionem ad agere intendunt, quod ecclesia intendit. Qu is vero id diuinare, quis id via i tam praesumere poterit ab homine,

cui nostra religio abominationi est Scilicet intention min

73쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS. 67

in baptigante ad ejicaciam baptis 1 eqvimiit, quae tamellii necessaria est, quis de suo baptismo erit certus pomnes concertationes tam scrupulose tractantur, ne baptismus iterari videatur, quae iteratio tamen cessat, si iusta de cauia dubitatur, an quis vere baptigatus sit. Semperautem iuste dubitari potest, an quis baptigatus sit, si quis ab infideli est immersus. Vnde etiam GREGORivs III in epist. Lc L apud IIARDv INVΜ tom. III. concit. p. II J. ωGRATI vΜin c. a. de consecr. . . ita edixit: uos a paganis baptizatos

esse offeruisti, Fit habetur, videnuo baptizes in nomine Tho

nitatis mandamus. -

f. XIX. Similiter Domitiana forsan quaestio esse An ins deligvidetur , an insideles ad incium ce asiouo moueri Episς opa

possit Et tamen exemplo singulari haec quaestio non ca 2 '

ret. SYNEsIus, philosophus Platonicus , anno Io ad Cyrenensem episcopatum, quamuis inuitus, electus est, ne quidem eiurata gentilismi doctrina, quam passim in scri-ζtis suis prodit. Nec hanc doctrinam occultabat imo pi lice eam profitebatur, nec ab ea se recedere posse asse-xebat Aeternitatem mundi, prae existentiam animae, imo eius interitum in aquis iuxta dogma Homericum credebat, Vt PETRUS DE LA SENA de his qui in aquisierierunt ostendit,&quod magis, spem Christianorum fundamentalem, resurreetionem intelligo, ii, dubium vocabat EVAGRIus tib L c. U. Nequidem Deorum appellatione abstinebat, interque eos marem femetamque constituebat, ut BAS AGE dans 'hi soli eris iis lib. III c. v. q. . ostendis. Dac colebri viri induxit Christianos, ut eum ecclesiae suae praeficerent,maYime circa calamitosa ruentis imperii tempora Mamictissimum Africae statum, ut plenius LVCAS HOLST IVS in di si . de Synef. fugaque Tisi. AG in Critic in Baron an-

aliis ostendunt. Docent hae aliaeque circumstantiae fuisse hoc exemplum irregulare, exorbitans, adeo singulare, ut in consequentiam trahi non possit nec debeat.

74쪽

D. syhie. S XX Denique nec iudaeis ius , magogaru=3i haben- e; iud bb. darum absolute ademtum est. Dispositiones ciuiles de iis tum inprotegomenis adductae sunt. Ea etiam sequitur ius Ca- non. in c.3.&7. X. deludaeis, ubi nouas aedificare iis dene-

gatur, Veteres autem retinere, vel collapsas aut ruinam minantes reaedificare, non autem eas eXaltare, permittit . . FERMOSiNVS adcit. c.3. dein confirmat conciI. Vienn. c. N.

apud HARDVIN. cit. Lp. nis Nec Saracenis simpliciter et schitae seu templa sua ademta, sed tantum quaedam circa cultum Machomet immutata sunt in clem. n. delud. MAR- a QVARDV de susANNis cit. Ir P. Li.3. Pertinet huc notabile lis epistola fixa 1 v. de anno 1483 ad Soldanum Babiloniae, A qua ostendit,saracenis in Hispania tantum iniunctum fuis

se visummitates quasdam eminentiores Maeschitarum, quas coma vocant, destruerent vid. LEIBNIT. incor diplom iur. gent. n. Usi Verum hodie modus habendi&adornandi S

nagogas dependet a concessione eius, qui ius circa sacra habet, nec hac in re antiquae sanctiones attenduntur alibi amplissimae, alibi minutiores iis concesta sunt. Immunitas ab inhospitatione iis concessa in I. . C. de iud ubi simul

interloca religiosa relata Maior libertas circa sacra sua indulgetur legatis in elium,ex more gentium com muni,CU-ν US rationem specialius exposuit Dia PRAEsEsdi1. depriuat. legat.sacris Propriis praeterea infideles coemeteriis gam

dent neque enim eodem cum Christianis uti positiat, eX rationibus, quas fusius exponitin pnAEsEs in iur eccles Protes tib VII tit M. quas his non repetam. Quin quod per infidelium illationem locum inquinari seu pollui existiment, ut ante eorum ieetionem,&mundationem locus consecrari non possit c. 27. u. de consecr. D. I. Imo nec inter Protestantes infideles in coemetrio sepeliuntur, sed, si proprio carent, eXtra coemetrium conduntur, quod in communione ecclesiastica haud fuerint constituti, quae ta- men excommunione coemetrii secundum dogmata mai

75쪽

CIRCA INFIDELES NON CONVERSOS. 6

rem trahitur. His moribus vivimus, qui tamen cum principiis nostris non exacte conspiratat.

g. XXI. Facile ex his apparet, quod synagogae iura

dc munitates ecclesiarum indistincte non habeant. An . vero infideles ad nostras ecclesias auiugientes m mist fias bieci. ecclesiastisa, quam Catholici magni faciunt, gaudeant, maior dubitandi ratio est, praesertim iis in locis, in quibus mixta est religionis cultura, vel catholica praedominatur' Tangunt quodammodo hanc quaestionem Imperatores in L .nde his qui ad eccle . confv. ita edicerites iudaei, qui

reatu aliquo vel debitis fatigati simulant se tam lanae legi

velis coniungi, i ad ecclesia confugientes euitare possint cmmina vespondera debitorum, arceantur,nec antefuscfiantur, ouam debita uniuersa reddidrrint, velfuerint innocentia δε- monstrata purgati. Non in uniuersum iudaei in hac lege immunitate ecclesiastica priuantur, verum tunc demum,

si mole debiti oppressi,vel facinoribus inquinati selim in

ecclesia peterent, quod olim delinquentibus non praebebat refugium AC GomoFRED. ad a. C Theod de his quiadece confug. in iure canonico immunita ecclesiasica quibdemadmodum extensa est, non tamen, an etiam infideliabus prodesse possit decisum. Interim haec ipsa extensio, quae multis de causis facta est grauibusque munita poenis, indicium praebet, hoc priuilegium ecclesiis datum esse in gis ream quam personales tributum illud esse loco propter singularem sincti atem, adeoque personarum non haben dam esse rationem, quod plenius euincunt RICCIVLLVS, Lib. II. dict. tr. c. a. PASSERINVS depotat eccles di .s.c.3ψ Ni me omnia fallunt, iam olim tempore THEODOSi haec immunitas tanti visa fuit, ut nec seruis barbaris denegata fuerit, ad asylum ecclesiae, confugientibus, quod Xemplum cruentum apud soCRATEM tib. VII M. f. c. u. illustrat , quae ipse immunitas progressu temporis, crescente opinione de templorum sanctitate, maxima cepit incrementa.

76쪽

SECT. I. CAP. II DE IURE SACRO SECTIONIS L. CAPUT II.

Iures cro circa infideles conuertendos, Vel conuesso S.

s de erit tibi QEr m t ad insocrum imprimis conuersio gentilium

si ne inside brum C li etiam Uectus ciuiles adscribus1- liii in labo in Ur unde tum de conmertendis, tum de conuersis in-randum,tole sidelibus hoc capite agendum,4 ut vera a falsis, ap-

. Titii '' pare lati a genuini SseCeriaalatur, curandum Tolerandos esse infideles in republica, cop. antec. euici,&CUr non essent tolerandi, cum de conuersione eorum tot consilia ab eruditis suggerantur,tot mella odi a Theologis praescribantur, determinenturque, ut vel ideo tolerandi esse videantur, non expel quo eo commodius ad fidem nostram trahantur. Praepo-iendi stere actum erit, si expelluntur, si variis assiciuntur incommodis infideles,&tunc demum de eorum conuersione cura suscipitur Fouendus est morbo laborans grauissimo in phrenesi constitutus a bono 'rudente medico,non exlceto trahendus, verberibus tradendus, domo eiicieneti 1msi perti duS, qua medicina nulla barbarior eae cogitari potest. Nec naces vide audiendi sunt, qui in pretinia cis Sab omni conuersione alienos impetum tersectationem admittunt qui haec docent, suae impatientia & dominii faciti in conscientia cui dentissima edunt signa. Deus ipsemet tolerat tot infideles, sce' teratos, monstra, vi humanitatis quid habentia, eos ad poenitentiam Vocat, tu refugiant, eorum conuersionem patienter eX spectat quidni ergo homines in his, quae proprie reseruata Dei sunt, Dei exemplum sequantur Apprime hac de re iudicat B. Tu voxius in not. MSta a M 'Dr. ob Phrenb de pri icip., at imper. c. o. g. r. CumJem con-nertendorum iudi eorum nobis faciat lo lotus Rom. XI, M.

Non sis deneganda fovi nodia conuersionis, quo fleret, a

antur

77쪽

C1RCA INFIDELES CONVERTENDOS, &c. t

consortio Christianori penitin repederen r. Id ergo dolen

dum es, quod meri lucri causa recipiamtu iudaeos, ct de ipsorumsalute parum fidicitis mus.

q. II. Curam circa conuersionem insidelium inscribunit Cura con- Catholici potissitinum ossicio Epistri pali, nostrates principi, uertendi infi- non tamen excluso cleri ministerio, cuius doctrina, prae dolς Ptan Lx

agenda est conuersio, ipsa scriptura sacra docente Rom. X, I .seqq. quidem quod nostratium sententiam concernit, duo extrema euitanda esse censeo, tinctum summorum principum rite determinetur, nec illis temtere adhaereamus, qui hoc ossicium prorsus a principum Cura segregant, nec etiam illis, qui in contrarium trimarium eorum o cium in cura salutis aeternae subditorum quaerunt. Facile admitto, respublicas non esse constitutas primario religionisin pietatis internae procurandae gratii; neque enim constat, patriarchas olim in respublicas transiuisse, quippe qui plerumque eXtra respublica vixere. Tranquillitas externa per arma lege Liudaica, h. e. remedia coacti ua obtinenda coegit homines, ut in societates ciuile abirent. Id quoque concedo, per imperia ciuilia conuersionis

opus obtineri non posse, quod diuiniora desiderat δειν libri

quae cor flectere&mutare possiliat. Nem O tamen Diaetio, quod vita be-ρὶ Vocabit, sinceram sub Gitoriam Pietatem Vitaliaque ad ne morata

exemplar Christi essigiatam naultum conferre ad finem rei nualium con- publicae praefixum, quae demum subditos, naturaliter es sty - frenatos rebellesque vitam tranquillam agere OCet Ii temetuitem mor Dei ta est, recte ait LACTANTrvs de ira tib L c. ia qui cu odit hominum interse focietatem. Recte etiamin. BVD- Dpus in Theo morali P. H c.3 sct 7 h. II hoc ψbseruat,

hac de re ita iudicat tranquillita conseruatio re-xumpublicarum neutiquam praecipum religionis verae scopus sit, qui potius in salute hominum aeterna con it .s rimum

tomen adsecuritatem tranquillitatemque rerumpubticarum religionem, recte adminiseretur, conferre, palam es. Vnde

quam necessoriali legitima religionis directio, patet. Pergit Theologus dolitisimus iiij. se cit. I. c, nihilmagis, ait, sid

78쪽

SECT. I. CAP. II. DE IURE SACRO

ad veram 'rumpublicarum 1elicitatem tranquillatatemque coii Ort, quam si vera religio oreat. Cum enim mala plera que grub cunn rebuspublicis societatibusque ciuilibus consil- u est, a prauis adfectibus, vitiisque, aut imperantiu et, nutrivium, Jesciatim ab anῖbitione, auaritia ac Voluptate eorumprou nIant, melior ea uitandi aut auertendi non es ratio, quam cupiditatibus imponere modu-r, prauosque exuere

a se. Ius, condoceantur homines. . . LII. Haec si vera sunt, ut o militio sui3t, palam quo-chi in; i. . doctrinam Christi genuinam primarium esse illud pub . saluti medium salutare, quo isec hominum liberatio a prauis hi- inagnopere sce adfectibus, reipublicari diametro aduersantibus, praeluseruiat omnibus ceteris obtineri potest. Nulla philosophia gentilium, quocunque coruscet splendore, nulla praecepta moralia, quae ratio naturalis tradit, id praestareri efficere possunt, quod diuina haec philosophia operatur, quae hominem mutat, feram naturam ita emollit, ut commodum societatis ciuilis membrum euadat. Prolixiorem demonstrationem killustrationem id ipsum desideraret,nisi in eo h bd. ab nobis Otium fecime praelaudatu D n. BuDDE: s, Theolo-A : . ni gus meritissimus, in diff. de concord relig. Christianae flatu Bud dei porro que civit. Cap. I. 9 3. Cuius argumenta per indicem tantum illustratur referre sufficiet. Generatim ostendit vir doetissimus, doctrinam Christi egregie honori auel oritate imperantium Constitere, o licia eorum designare ciues vero subditosque optime ad obedientiam clegum culturam e flere, imo praeparare Esse satis nota tria vitia primaria voluptatem, ambitionem&auaritiam, ex quibus tot mala is orbi rei publice immineant, quae eradicandari sedanda in subditis, si vera tranquillitas peranda sit Inde sua sponte fluere, eam religionem, quae hisce mortalium vitiis medelam assert, ad statum ciuilem conseruandum apprime aptam esse Christi doctrinam unice id intendere, ut renuncietur hisce vitiis, morbi animae sanentur fugam auaritiae, a me bitionisin luxuriae ubique inculcari, talemque vitam a Christo commendari praescribi, quae cum misericordia,

79쪽

CIRCA INFIDELES CONVERTENDOS, c. n

am ore patientia, mansuetudine, humilitates castitate coniuncta sit proinde neminem posse verum Christianum esse, qui non etiam bonus ciuis sit, ii e versa bonum ciuem, qui non bonus Christianus Gentilium religionem

impuram dominatui accommodatam, inanem, maleque cohaerentem, imo in ea cuncta comparata fuisse ad captandam plebem rudem, luperstitionis laqueis irretiendam; substitisse in externis ritibus ceremoniisque, quae sensus

CXterno tantum feriunt, animum non mutant Christianam religionem tot ambagibus artibus technis machinis, ad fallendos simpliciores dispositis, neutiquam uti, in hoc eo magis infidelium sacris praeferendam, quod hae id nulla ratione essicere possint, quod Christiana religio, se ad mentem penetrat, ciuius amendationem efficit Atque haec sine dubio de sincera Christi doctrina vera sunt Dogmata, quae a nonnullis sectis his vel superaddita, vel eis contraria sunt, respuo nec in hanc classem adimitto iii quibus saepe contraria statui ciuili docentur 9. IV. Quae cum ita sint, ecquis quaeso negat erit, cum Inde pi In ram re ionis Chrisianae 3 doctrinae Christi principi Com-ceps non tan- mendatam esse deberes Est quidem haec singulis, qua si tum quas laim, commendata, &inprimis pastoribus, animae curam Christianus gerentibus Verum ad eum imprimis haec sollicitudo, hocsς ς lymossicium pertinebit, qui amplissimam occasionem habet id dii hi ' .n 'essiciendi, quod singulis commode praestari nequit. Ne gionis gerit.

que princeps tantumi nodo, qua Crisianm, sed etiam qua princeps hinc sollicitudinem gerit, cum ad incium eius spectet, omnia illa media in usum traxin deducere, per quae finis reipublicae proxi- cmi me obtineri potest.

Atque inde quoque est cur acrorum, doctrinaequepublicae, Ut eo aptiores ciues reddantur ad vitam ciuilem Huicio cui cura eo n- haeret curapro conuertendis in elibm, quos in republica tota 'Mylerat,4 publica tutela frui sinit, ut hi quoque boni ciues eua t.' dant, illis mediis non destituantur, quae opin conuersionis desiderat Agnouit id ipsi in egregie Augustissimus Rex Boruiliae FRIDERicvsa gloriosae memoriae in edicto de

80쪽

SECT. I. CAP. II DE IURE SACROAug. 7os. quo iudaeorum precibus laorma in praescribit,