Pro tremenda et veneranda Trinitate, adversus quendam apostatam Francken

151쪽

I . . vel volunt, vel faciunt:qua' disciplinam tu acerbiorem tyrannide ethnica vocas, dc Christianos qui libertate suam iactet, misera seruitute oppres- ωs deploras, dc dominos seruos fie. ri, seruos vero dominos indigne fers; quod ut ita esse persuadeas, ad Aristo telis authoritatem excurris, & qui na, tura serui qui liberi,ex eius sententia statuis. scilicet ut latius omnes omnium religionum homines, qui ut stu- pidi,vi bardi, idolon horredum,Trinitatem venerandam esse,non Vide- ant, seruos esse doceas: stultos enim

esse vis omnes,qui ea vi ingenij destituti sunt,quae in te est, dc propterea seruos natura esse , Aristotelica lege

pronuncias,ingeniosos, perspicaces, eruditos,quod totum tu es, solos li-- heros statuis csse. Equidem Franchen indignum est te istis seruire, dc nat rae in te premendo leges violarie impone macipijs istis Romanis, Luthe. -- ranis,Caluinianis, iugum seruile, sc pr siρρι-- ptra religionum dc imperiorum arriueisiemsius se. Neque enim digni sunt Reges,

principes imperio, qui non videant,

152쪽

ν APOLOGEΤIC Us. ει tu vides, qui in colenda Trinita. te concordes sunt, qui eam idolon horrendum esse non videant .' Vocentur ad praetorem tuum Aristotelem, accusentur stuporis,&in seruitutem abducantur vincti. Et quoniaam Christus huius nostrae seruitutis author est, qui & relinquere omnia nos iubhat,&crucem no stram tolle o ire,& ut mancipia sesequi iubeat, angustam viam nos ingredi praecipiat: nec aliud qua quod ille docuit, quod nobis e sinu patris attulit, credere quenquam in sua Ecclesia patitur, libertate tibi credendi ut velis, adimit,&doctrinam suam secundum amus. sim Aristotelis expendere te non sinit,ut Tyrannum abiice, Deum esse' nega, mediationis ossicio cum exspolia quod facis , ita tum demum libereris, dc quod velis facies, cum neque

homines reueritus fueris, neque De

um , qui per filium Christum Iesum,

ut omnia agit ita de sceleratis poenasium it,timueris. Ita te ex illa acerba Lsert seruitute euolues, atque non solum e

libere prae te ferre, quod E sacris literis F a fide σ

153쪽

s. IACOBI GOR SCII i de perceperis, sed etiam apertE profvteri.& palam docere tibi sine famς α

fortunarum periculo licebit: neque necesse tibi erit,unam religionem ob immanem illam earum seruitutem, cum alia commutare, ita enim essicies, ut nulla religio amplius sit , quam cum alia commutes, Deo etenim abnegato quae religio erit, dic quaesost Prochen te inquis. quam E sacris literis per

ceptam fide teneo : Quae ea est . quaeso, quam tu solus post om- .--, nes percepisti haec , inquit et Trinit. teri η tas,quam vos venerandam & treme-ν dam esse stultE docetis, est idolon horrendum filius Dei Christus Iesus,

Deus non est.creatura est , &homo purus, cuius beneficium nullum agnosco, mediator quem vos esse fingulis,non potest esse, quod neque ut Deus,neque ut homo, hoc ossicio vnquam fungi potuerit, ut mox ostendam, nec spiritum sanctum diuinitatis ullo modo participem esse patior, Deum unum, vel potius nullum esse iudico, tres quos numeratis,&gentitilium morjbus imbuti, pluralitatem

154쪽

deorum damnatam reuocatis, ac idolon Trinitatis erectum vobis colitis, meque ad idem faciendum cogitis rideo,& quod me vi. tyrannideque vestra ad eam quam non habeo ex sacris literis fide perceptam compelluris, di naturae apertissim E illuditis, te gesque eius violatis, quae ingenia hominum libera esse voluit, moleste siro , libertatem mihi eripi non patior, ae propterea iam in hanc, iam in aliam me scholam conijcio, religiOnem religione commut', omnes regionum partes percurro, ac perqui-ro,ubi liceat mihiDeum no esse,profiteri. Haec religionis ratio istius noui Doctoris Francken est, haec libertas illa eius naturalis est, quam nostri tyranni violani3 Nam ei non solum libere profiteri, quod ex sacris litteris perceptum fide teneat, dc corde crodat, sed etiam neque praeseserre hanc, suam fidem eum permittat, in sortunas eius quas vagus iste, nullas h bes, ut canis famelicus in omnes partes excurrit, ac offam perquirit, ciba egens e flamma petiturus,inuadunt,

155쪽

ηε IACOBI GOR SCII fama eum exspoliant, proscribunt, damnant, supplicijs deputant.& omnibus modis execrantur , nusquam consistere patiuntur, de periculo fortunaru, quas nullas Vnqua habueris, quarum paradarum causa religione commutas,&vbi quaestum non inuenias tyranni dem & im in nem seruitutem ibi eme ducas, quaerens scilicet vis tibi fit, ne libere aliena bona inuadas ne templa & aras pro tua li- sinam liber. bidine exspolies, & arte tua discipu-- em βη - los tuos bonis exspoliatos impietate e & erroribus complsas, hoc est iblud fortunarum tuarum periculum.

Haec illa religionis Christianae immanis seruitus & tyrannis. Nec est quod de famae periculo nobis dicas, ipsum iactum tuum ipta impieta , & horrenda ista tua religio, quam nouam fingis, infamem te reddidit. Oes haere tici iure& diuino, & humano infa- mes sunt damnati, Sc exules. Sed a Ui diamus nostrum Franchen, seruitute

Christianam plorantem,&non soch u. .' tu Papatum, sed etia alias feci asocreugiones detestante, quod libertatem, quam

156쪽

, APOLOGETICUS. r quam & Euangelium attulit,i& natura elargita est, crudeliter illi eripiant, accusantem, & eo nomine maxime, vim illam amplificantem, quod animoru seruitus grauior sit ea quae in corpore vigeat, qui enim animo serviant, omnibus seruis miseriores illi videntur. Maxima & grauis ea se uitus animoru, credere dc sentire de rebus diuinis,non quod ἱpse possis& 'Velis credere, aut re ipsa sentire, sed φalij volunt, & nisi ita credas & sentia as,exilio aut morte damnaris. Atqui diximus,no quod tu sentis, sed quod Ecclesia uniuersa sentit, credere te debere: sensus enim tuus Unius, nullus est sensus pro sensu Ecclesiae uniuersae. Sensus reprobus, Veritatis arcana, α mysteriorum diuinorum sentire non pqtest. Et certe sensatio eorum est, quae sensui subiiciuntur, quae in oculos inuoluant, quae aures ci cum sonant.Fides autem, spes rerum Fidei sis est inuisibilium, quae non modo sensu non apprehendutur,sed & intellectum ipsum retundunt, atq; superat, non sensui igitur alliganda arcana ea

157쪽

. v IACOBI GORsCII quae nobis unigenitus filius Dei ape ruit iec intellectui subij cienda sunt: Cum & sensum effugiant, & intellectu qui nihil alienum a sensu capit,

apprehendi nequeant, quorum cognoscendorum fides sola instrumentum est,quae sola in ea,quae non videtur, quae non sentiuntur, quae non intelliguntur, oculos suos inseri, & p netralia mysteriorum ingressa sola ve- ritatem & arcana Trinitatis cognoscit,& nobis enunciat, & sensum re intellectum sibi subiectum esse vult, as. .io. Capriuare Paulus iubet intes lectum, in obsequium arcana docentis Christi,& fidei iubet. non' fidem sensui dc intellectui tuo subhcit, sed seni usi crationem cum toto intellectu ipsi fidei: sensum sequebatur& rationes,

Nicodemus . cum regenerationem,

qua m Christus praedicaret refelleret, cum mysteria diuina capere nequiue ebristin ηο- rit , ingredi in uterum matris se cogizMὸ -- pux ror, cui Christus respondens, ocerrantem reuocans, non rationibus

utitur, non ad sensum & intellectum se refer sed credere eum, rationibus

158쪽

, APOLOGETICVL ε humanis, dc nati ae legibus neglectis iubet, quod ratione & sensu, ea q ille doceret capi non possent, & naturae leges excedeten ait igitur. Amen dico tibi, quod scimus, loquimur, dc, quod Vidimus, testamur, quae Nicodemus quamuis esset aliorum magister,ignorauit, quae nec sensu, nec imtellectu apprehendere potuit, fide sola apprehendit, dc vera esse credens, Christo Magistro veritatis, sensius si os rationes suas subiecit, dc intelle. Ehum in obsequium eius, captiuum reddidit; Hs de qua regenerandi ratio ine Christus dissereret eo modo agnouit, siquidem arcana Dei non sensu

apprehenduntur, sed fide perspiciuntur, intelligi sine fide ea explicante non possimi. Non intelligetis. inquit

Esaias. nisi e redideritis. Si tu Franche UM. r.

mysteria sacra.quae damnas, intellige o foris re vis, fidei lume adhibe, haec sensum& intellectum tuum lucerna praecedat, in lumine fidei, lumen diuinum videbis. sensus tuus coecus est, de intellectus tuus tenebrae, sola fides lux

in Regno Dei est. Non desuerunt Iu-

159쪽

6 IACOBI GOR SCII cd is sensus. Non defuit ratio intelli,

gendi, tamen veritatem, eam quam Christus monstraret, non apprehenderunt, Vi dentes, nihil videbῆnt, audientes non intelligebant, subuem sui eorum erat senius, si uersus i*teilectus, quare non est, quod tu ad rationes Aristotelicas confugias. No

est, quod intellectum tuum iactes,

sensusque tuos lumini Trinitatis venerandae inferas. Non nisi fides in eo lumine veritatem videt, Sensus omnem rationem ad eius alpectum sensationis amittit, intellectus ei collitus ut carra igni admota liques tr. Se-sus tu' coecus Trinitatem tremend

idolon esse putat, tresque Deos distincta essentia fingit. Fides unu Deuin substantia trinum in personis esse praedicat, ad quam confessionem fidei si te Romana Ecclesia cogit, si Calui niani & Lutherani tibi instent,

nullam vim tibi inferii t, ad veritatis lumen te ducRnt, neque in tuis tene- hris insaniens pereas tibi consulunt, seruareque etiam inuitum pro Chri-istiana cliaritate coatendunt, inijci-

untur

160쪽

, APOLOGETICV s. si untur furiosis cathenae , arctantur membra eorum, carceri includun. tur , quae ossicia a charita te proiecta, nec vis nec Tyrannis dici potest,vitae enim illorum consulitur, ne furetes, dc ipsi pereant, & alios perdant, CCL curritur e ac vi ad sanitatem & libetitatem veram, quam furor illis eripv. erit redeant, opera datu , & parentes liberos, quos ut viscera sua ament,

ad ea quae recta sunt, quae illi sensu suo decepti refugiunt, & acerba iudicant, ferula virgisque compellunt, non ut libertate eos exspolient, sed

ut vere liberos reddant. Gravis Ty- sigisset rimrannus est furor, grauis seruitus animorum perturbatio, & cupiditas, quibus qui mancipati sunt, non est quod in liberos esse iactent: qui cupiditatib' & libidine feriatur, no quod volunt agunt. sed vi & impetu libidi.

num suarum feruntur, & ratione re- clamante praua arripiunt, quo in genere seruitutis te Franchen princi pem esse video, nihil rectae rationi, omnia libidini & cupiditati effrenatae