장음표시 사용
101쪽
62 Diali eae Plat. Pars I. De Ente. probat inultis argumentis bonum esse prius pulchro , & causam reddit quare unum pro . altero sumatur, quia bonum quod est in ente& pulchrum participant de bono quod abstra- lhit ab ente, bonum autem est prius. causa vero erroris est , inquit, qu Iamba idem participane . l- numque ambob- est prius. Constat insever ipsium '-bonum pulebro minimὸ inditere , sed bona pulebrum, preinde bonum ipsium mansuetum est G' sene, piae dum, delicatum, atque Feut optat Distae, selet occηrrere; Plebram vero vel stupidum reddit animum,
i vel concitatum, voluptatemque eum dolore eommiscet.
Recedit quod vulgb dicitur in Platonis Theologia 'pulchrum esse splendorem boni. SECvNDA PRopos ITIO. Ad pulchrum requiritur recessi1s 1 materia. Probatur pri-mb, quia materia est causa turpitudinis: nain. lse habet materia ad sormam sicut turpe ad pul-elirum , i dieit Aristoteles. Et confirmatur haec ratio, quia turpitudo est deformitas. sicut formositas & speciositas est pulchritudo ; at materia secundum se est informis, & ubi do. minatur , compostum reddit deforme. Secundo , quia materia est tmebrosa & obscura, nec habet respectum ad facultatem cognoseentem; non habet decorem & claritatem, nisi permn. mam. 'Et confirmatur , quia videmus , quod qud entia sunt miniis materialia & magis se tenent ex parte forma: eb pulchriora sunt, ut lumen. ignis & caelestia corpora : Et peccata - carnalia, ut luxuria & ebrietas dicuntur eta
102쪽
Caput I R De proprietatibus Entis. 63
maioris infamiae , quam peccata spiritualia. quia deprimunt magis animum ad materiam Mad corpus. Aristoteles 7. Et hic. cap. 6. Turpilia est, inquit , esse incontinentem concupiscentiae. quam incontinentem irae. Vnde honestas quae putichritudinem significat, attribuitur calutati αpudicitiae. Haec propositici est secundum doctrinam Platonis. Plotinus Pin. I. . lib. 6. cap. 2. Omne namque, inquit, informe aptum natura ad formam
- θeciem sapiendam , cu tenus ratisnis ac l=erieis expers. turpe est atque a dimna ratione semotam, idque amnina turpe es quia est omnino ρωιum; tur-pa quin eιiam cpsod ai fama ναioneque minimὸ sup ratur . materia bellicet formatimem integram non fusinente. Idem Plotinus lib. 8. Em. s. eap. I.
ostendit pulchritudinem quae est in M tificialibiis non elle ex matexta, sed ex specie & raiatione quam artifex indidit materiae. Nam si, inquit, sumantur duo lapides, quorum νηπι - να saluam effectus , aiter νelictus incomposit- , ex eo narebis quod non ex avide erit pulebritudo sed εχ arte. Et Enn. I. lib. 3. cap. I. ostendit idem in musica. Non enim palebritudo quae est in musica ex Avis Apendet ; sed ex propuliambm quae sunt in sonu , vi se babem ad prvortiones , sicut materia ad
. T TIA PRO Pos ITIO. Ad pulchri. tudinem inem e requiritur proportio seu symmetria. Probatur, quia omne ens constituitur ex unione principiorum & generum, ut pro-
103쪽
bauimus cap. 2. & At quod constituitur unione multorum non potest esse pulchrum , nisi teruetur proportio & commensuratio.
Haec propositio est secundum Platonem in Philebo. Ibi enim asserit in mixto esse symmea riam, veritatem & pulchritudinem. ubi videtur ista duo requirere ad pulchritudinem. quia non potest este concinna unio, sine symmetria. Nec obstat quδd Plotinus refellieopinionem eorum qui dicunt pulchritudinem consistere in symmetria partium cum toto enam non negat symmetriam requiriri ut totum
ex partibus sit pulchrum , sed negat ad pulchritudinem requiri compositionem, sic enim res simplices non possient esse pulchrae. Neque' triato vult pulchritudinem consistere in sym- 'nactita , cum distinguat symmetxim ab ipso pulchro : si enim idem essent symmetria MPtilchrum , una pars diuisionis coincideret in
ARTA P Ropos xτIo. Pulchritudo. vera est in primo ente. Ρωbatur primo, quia ea quae reperiuntur ad pulchritudinem, pes secte reperiuntur in primis entibus: nam sunt
separata a materia absolutE. sunt per se intelligibilia. Quod etiam habeant symmetriam sine ulla disIonantia patet, quia ea ex quibus
constituitntur ita sunt unita. ut cum identitate retineant alteritatem. Ex quo fit. ut sine ulla confusione conspirent inter se ad unum constia tuendum. Secundo, quia qub magis res acce- dune
104쪽
dunt ad ipsum unum & ipsust, bonum. eb magis pulchra lunt: at prima entia proxime accedune ad ipsum vniim & bonum. : Haec propositio cst Platonis in Timaeo. Nam cum atatit opificem tirundi volentein incere mundum pulchram non respexisse ad exemplar corporeum & sensibila , sed ad aeternum sequitur ex illius opinione corporeum exemplar non habere veram pulchritudinem sed aeternum & incorporeum. si pulaber of hic mundus, inquit, cr opifex risundi bonω, siempi reνnum cer e exemplum maluit imitari: tia secus,quod vi dictu quidem fas est , generatum exemplar pro
' INTA PRO posITIO. Pulchritudo quae est in entibus materialibus non est vera pulchritudo, sed tantiIm similitudo & imitario verae pulchritudinis. Probatur prim b, quia ea quae requiruntur ad pulchritudinem non incis verὸ reperiuntur : nam non sunt abstracta a materia, & quamuis in eis materia non semper domnetur; tamen non est perlacte formata, quia semper retiner priuationem aliarum forismarum , praelev eam qua informatur: non habent respectum ut sic ,nisi ad sensum qui est facultas cognoscitiua maximὸ imperfecta : symmetria in iis non est ita persecta,ut non sit perpetua pugna contrariorum. Secundo, quia ratio molis 3c quantitatis imminuit pulchritudine pulchrirudo enim quae est in mole extenditur secundum partes quantitatis. M qud magis
105쪽
66 D alem eae Ptit. Pars I. De Ente. forma aliqua & virtus diuisa est, eo debilioeest, perfectio enim in unitate consistit. Et ratio
est, quia quidquid in se distantiam patitur , a seipso discedit. Tertib , quia prima illa entia
sunt exemplaria entium materialium. Ergo se habent entia materialia ad illa prima entia, sicut ideatum ad ideam: at ideatum se habet ad ideam , sicut similitudo &. imitatio exemplaris. Sequitur ergo quod pulchritudo quae est in entibus materialibus sit tantilae similitudo Mimitatio verae pulchritudinis., Haec propositio est secundita doctrinam Platonis , ut patet ex loco citato ex Timaeo : cum enim sint facta per respectum ad prima illa en-.tia tanquam ad exemplaria, non possunt esse nisi similitudines eorum. Plot.lib. 8. En n. s. c. I. probat pulchritudinem artis quae est in mente artificis esse maiorem sine ulla comparatione quam quae est in materia in quam impressit sormam quam mente conceperat, tum quia est abstracta a materia,tum quia est causa illius: Scinquit, ars quod est cy' babet, tale qsoque facit, facis ηntem Plebrum secvnaum ratianem qna σ agit , profecto magis veriusque pulebras, ara is pulcbritudinem pasiidem, maiorem exeellentioremque omni eo quod prodit exterius: quatenus enim forma proeedens. in materiam iam extenditur, eatenuι debilior ea se
qua manet in uno : quidquid enim in se distantiam patitur, a seipso disicedit; si robor in robore ; si caliditas, in calore ', si omnino poteruta n potentia; si ρι, .ebritudo prorsuι , iη pulchrisadine. Iam vero primm .
106쪽
- Caput IV. De proprietatibus ratis. omne effieiens secundum seipsum, praesamim est in.sECTIO QUINTA.
DE POTENTIA ET A CIV. Quod omne ens est in actu: Quod nihil es in ροtent ἐὰin primo ente : Quod primum ens mn hium est in actu , sed est inemet actin. Communes Notiones.
A Ctus dicitur tribus modis , uno modo ut forma, alio modo ut habitus, tertio ut operatio. Exempli gratia, aes dicitur actu statua per sormam quae recipitur in aere : virtus foueritudinis dicitur actus , quia est principium agendi, unumquodque enim agit, in quantum est actu: denique operatio est actus, quia per operationem dicitur agens, actu agens. Potentia diuiditur in logicam & realem. Potentia logica vocatur non repugnantia, ea enim quae non repugnant dicuntur possibilia,
impossibilia quae repugnant. Potentia realis ea dicitur quae fundatur in aliquo reali, & hae edividitur in potentiam passiuam & activam. Potentia passiua est, quae est principium patiendi : activa , quae est principium agendi. Non fit mentio in doctrina Platonis de poten
tia logica, sed de potentia quae est subjecti aesormae,& de potentia quae est ad operationem.
107쪽
Actus non dicit imperfectionem secundum. se : nam secundum actum aliquid dicitur esse fabsolute : verbi gratia per actum ut formam, aliquid dieitur esse simpliciter, velut aes vel statua: per actum ut habitum ut sic dicitur ali- . quid, actu potens agere, & est potentia activa, quae in Deo reperitur. Potentia logica non dicit imperfectionem rnam includitur in necessario , quia quini est necessarium non habet repugnantiam . ut siet lat quod includitur in necessario, non inuoluit imperfectionem enim : Theologi Scholastici potentiam agnoscunt in Deo. Potentia activa non dicit ex se imperfectionem , quia potentia activa fundatur in actu test enim principium operandi: at pxincipium operandi fundatur in actu ; unumquodque enim agit, in quantum est actu. Potentia passiua dicit impersectionem, quia potentia passium, ex se non habet actum & inis diget aliquo alio ut reducatur ad actum: nam
potentia passiua est principium patiendi ab
alio. Secundo, quia ad patiendum ut sic honest necessarius actus . ac proinde potentia visc,nullum in se praesupponit actum ut materiaeae si praesupponit actum, ut aes ad statuam, nullum actum praesupponit per respectum ad
Id quod est in potentia, absolute non est id ad quod est in potentia: verbi gratia id quod ςst in potentia ad statuam , abs plutὸ non est
108쪽
Caput I V. De propristatibin Emis. μ. Datua : id quod est in potentia ad operatio- nem, non operatur: id quod est in potentia adesse , absolute non est eue. Ex hoc sequitur . quod materia non sit absoluta , cum sit in po-
PRIMA PRO PosITIO. Omne ens est in actu. Probatur, omne ens constat ex princii piis infinito & termino & quinque generibus, . eisentia, motu, statu, identitate & alteritate: . at terminus significat formam & actum: item essentia, motus, & status actum significant. - Haec propositio est secundum doctrinam Pla-i tonis. Plotinus Enn. 2. lib. s. cap. 2. asserit aes quando habet formam statuae esse in actu: quod s ita est, sequitur materiam, quand habet formam , esse in actu : sicut enim se habet 4brma statuae ad aes. ita forma ad materiam : Si, inquit, subjectum; quia
autem in af a,est eomunctum. velut statua, flectes qμαμ in aere,quomodo nuncupasmur forte νεω alienum es,
Elin cognominare, seeuadum quem in actu es bubi ctum. SECUN D A P Ropos Irio. Nihil est inpotentia in primo ente. Probatur. quia quod est in potentia, reducitur ad actum ab eo quod est actu, ac proinde habet potentiam impe sectam, cum non sit essicax & indige4t alto, praeterea non potest intelligi quδd ab alio re- 'ducatur ad actum , nisi patiatur ab alio : quod
repugnat perfectioni primi entis , quod est
109쪽
o Dia lecticae Plat. Pars I. De Fnte. Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Ploti nus lib. s. Enn. 2. cap. 3. Intellectu primm . inquit, nequaquMn ex potentia quae intelli-- gere in actam pro i intelligendi; alioquin alio quarim priore opus bule esset, quod ex potentia non prorumpat in actum , sed totum iam postideat m, seipso. TERTrA P Rosos ITIO. Primum ens non solum est in actu, sed est ipsemet actus. Probatur, quia quo entia propius accedunt ad unum, eb sunt magis unita, & minus diuisionis in seipsis includunt, ac proinde non est in illi, diuisio inter actum & potentiam. Ex quo sequitur illa non solum este in actu . sed esseipuammet actum: at ens primum proxime accedit ad unum. Ergo in illo non est diuisio inter potentiam & actuin , inter habens actum &actum ipsum , ae proinde non solum est inact ii, sed actus i pse. . Haec propositio est secundiam doctrinam
Platonis. Plotinus Enn. 2. lib. s. cap. 3. Omnia prima, inquit, istyus existunt, habent enim quidquid oportet habere atque id quidem σὸρipsis en semper. Et lib. 1. de generib. entis, eap. 6. & 7. rationem reddit, quia in huiusmodi primis entibus omnia sunt unum,& cositatione tantum disti
110쪽
Cupat Im De proprietatibui ratis r
ahod non omne ens es simplex. Quod in prima ente - non est eompositio. Communes Notiones Ompositum est in quo multa uniuntur, qu rum unum babet rationem potentiae, alto
. Probabile est distinctionem formalem multorum. in aliquo non impedire sei plici atem, si sint perfecte idem inter se & cum eo in quo uniuntur. Ita Scotus lib. r. lant. dist. s. q. a.
Qualiter autem flat, inquit , quod ratio relationis in νε non sit firmabier eadem ratiσni essentia, cy tamen in eodem canesrνentes non constitusim compositum
vel compositionem ' bae est, quia rati. es eadem pem fene illi propter tonitatem univi rationis, quidquid ροιes esse cum ea, es idem perfecte sibi : perfectio enim identitatis excludia omnem compasitiosem. Et propter eandem rationem dicit quod distinctio formasso persectionum, essentiae diuinae stae cum simplicitate Dei, quoniam identificantur perfecte in eisentia, quae est, ut ait Damasceis nus, infinitae substantiae, distinct. 8. qu.: PRIMA PRO Pos ITIO. Non omne ensest simplex. Probatur prim b, quia entia ma- Urialia ex multas constituuntur, quorum unum