장음표시 사용
91쪽
ue, Dialectica Pist. Pars I. De Enu. seruatiuum entis. Probatur, quia nihil est quod destruat ens nisi diuisio. Ergo unum conseruat ens. Confirmatur quia per diuisionem quodlibet discedit a seipso, ω per unionem in seipso continetur. At res quae discedit a seipsa est interitui obnoxia : quod autem in seipso
conseruatur est permanens. Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Proclus in Elementis cap. V. inquit, eonseruadidi vim babes o si ubrum essentiam continere potest,est ipsium v m: per ipsium unum smnia struantur , ipsa dissipatio unumquodque expellii ex sua essentia.
D E B O N O. Non. agimus hic de Bono, quod est principium entis & abstrahit ab ente, hoc enim pertinet ad secundu putem Dialeiaticae;sed tantum agimus de Bono, quod est in ente, & a quo formaliter ens dieitur bonum. De quo asserimus: an Od omne ens est bonum 3 Quod est bonummu ex se, sid virtute boni ; Quod bonum addit alis quid 'pra em ; Ω'od non es vere proprietas entis.
bonum. Probatur. Omne appetibile est bonum, nihil enim appetitur nisi sub ratione boni. quandoquidem bonum definitul id quod omnia appetunt. At esse est appetibile, omnia enim appetunt esse naturaliter . nec unquam per se
92쪽
Caput IV. De proprietatibus Entis. 33
appetitur non esse, sed tantum per accidens, quatenus habet adiunctum aliquod bonum. Cum ergo esse sit actus entis & a quo dieitur actuens, sequitur quod omne ens sit bonum.
Confirmatur authoritate D. Augustini: In quantum, sumus . boni sumu4. Et I. ad Timoth. q. Om-nu ereatura Dei bona est. D. Thomas I. pari. qu. s. art.3. D.Dionysius cap. . de divin. nom. Immo,ut breuius loquar, quae sunt,omnia in quamum sunt, cy' bona re ex bono bant.
Haec propositio est secundum doctrinam Platonis , ut patet ex Plotino Enn. I. lib. 7. cap. 2. postquὶm enim egit capite superiori de primo bono abstracto ab ente et Alia , inquit, emnia quonam patu ad ipsum referuntur ' profecto inania
mala ad animam referantur , anima vero ad Vsum'
bonum per intellictum. Habet autem quodlibet ipsius aliquid, quatensis unum quodammodὸ cr ens est unemq*aseae θecieique p.rticeps. QMa Utur ratione horum est particeps, eadem quεque boni. COROLLARI v M. Sequitur quod malum sit in non ente. Nam cum omne ens sit bonum, non potest esse malum nisi in non ente. D. Dionysius loc. cit. Quod autem per omnem modum bono . priuatum est, nusquam eque fuit, neque es, neque erit, neque esse potest. Et paulo post , Et si omnino sustuleris bonam . neque μbstantia erit, neque vita, neque desiderium,neque metus,neque aliuὸ quidquam. Sed cum non ens sit duplex, unum quod non est ' quidem ens, sed refertur ad ens, ut materi motus, status: Proprie enim essentia est ens,
93쪽
ista vero non sunt entia, sed reseruntur ad essentiam: Alterum quod est priuatio entis , & illud est oppositumenti; & in hoc non ente est malum. Plotinus Enn. I. lib. 8. cap. 3. Sibaecentia sunt, inquit, atque hoc seuper entia, malum certὸ inentibus nusquam erit , multo lue minus in eo quod en- ia supereminet ; bona enim baee sunt omnia. Reliquum est igitur, sicubi malam est , in bis quae san fune Neriri , quasi quandam non emis Peciem eirea
aliquid cearum quae non enti miscentur, vel quomodotacunque babent cum non ente commercium. Deinde cap. II. dicit malum non esse non ens absolute,
sed quid priuatiuum : Uerum , inquit, contrarias'eciei uniuersae natura priuatio es , priuιtio autem semper in alio, in seipsa autem non est bubstantiar ma-um vero si s in priuatione situm, certὸ in eo quod stecie priuamm est erit malum.
SECvNDA PRO Pos ITIO. omne ens est bonum quatentis ad primum bonum refertur.
Probatur quia cdm bonum sit per se appetibile, appetibile autem primd & per se conueniat primo bono, sequitur quod nihil sit appetibile nisi per respectum ad illud primum bonum. Nam quod conuenit alicui primo & per se, si conuenit alteri ab ipso, non conuenit nisi per respectum ad illud. Haee propositio est secunddm doctrinam Platonis , ut patet ex authoritate Plotini allata ire prima propositione , ubi expresse docet ali 1 omnia esse bona, quatenus reseruntur ad primum bonum.
94쪽
Caput I V. De proprietatibus Entu. . Is
TERTIA PRosos ITIO. Bonum addit aliquid supra ens. Probatur , quia proprie ens lumitur pro essentia: at bonum addit supra .eil entiani. Nam ens absolute non est bonum, sitne iis quae pertinent ad persectionem entis; bonum enim ex integra causa , malum ex minimo defectu. Atqui sunt quaedam quae pertinent ad perfectionem essentiae, quae habent rationes formales distinctas a ratione essentiae , ut m tus, status , identitas & alteritas. Ergo bonum addit supra essentiam. Et haec est doctrina D. Thomae de Bono, I. pari. qu. s. art. I., Haec propositio est secundum Platonem, ut patet ex Plotino lib. 7. Enia. I. cap. I. ubi asserit , bonum cuique esse , actionem propriam semper , naturaeque consentaneam de nulla ex parte deficientem. potes, inquit, alliod suum bonum dicere , prater naturalem vitae actionem t ac si quid componatur ex inultis, bute ιι- num esse,ipsam eiur quid est melius actionem propriam
semper naturaque consentaneam G nulla ex parte deis
scientem. Actio autem non est de ratione entis nec includitur in ratione essentiae, sed pertinet tantum ad eius perfectionem, quia ut probauimus in cap. de gener. entis actio reducitur. ad
COROLI ARI v M. Sequitur quod bonum non est proprietas entis, quia proprietas oriatur ab essentia eius cuius est proprietas. At bonum non oritur ab essentia entis. sed a primo bono & virtute illius conuenit e i. Secunc
95쪽
ss. Dialecticae Plato Pars I. De Ente. bonum ex se abstrahit ab ente: at proprietas ex se non abstrahit abente. Tert id quia plici
conuenit ei cuius est proprietas: at bonitas enti non conuenit primo, sed secundario tantum .
D E V E RO ET FALSO. Quod verum est in rebin 3 Quod est in intellectu prexsecIum ad res; suod non est in rebus per rejectum ad intellectum ; cnod consistis in aliquo absolutor quod includit lumen.
PRIMA PRO Pos ITIO. Verum non tantuest in cognitione, sed etiam in ipsis rebra. Qu9d sit vetitas in cognitione patet, quia certum est cognitionem aliam eta veram, aliam falsam. Quod autem sit veritas in rebus probatur, quia sicut bonum est obiectum voluntatis. ita vetum est objectum intellectus: at bonum est in rebus : ergo & veritas. Nec obstat quod intellectus attrahit res ad se. voluntas autem fertur in illas : nam tes sunt intelligibiles subratione veri, sicut res appetibiles sub ratione boni : at intelligibilitas non est in rebus per hoc quod intellectus attrahat res ad se. Sune quidem Δntellectae per hoc quod attrahat res ad se : unumquodque enim cognoscitur secundum quod cognitum est in cognoscente, sed non sunt cognoscibiles per hoc quod cognoscuntur. Ergo sicut bonum est in rebiis , ita &
96쪽
Cupat IV De prurietatibus. tis.
verum. Confirmatur primo ex communi modo
doquendi , quia dicimus essis verum Griim 5e falsum aurum. Seeundb authoritate Avicennae M D. Aug. Avicenna enim definit , νειν taleis rei esse proprietateni fui esse quod sa-ιilitisin es ei. Et D. Aug. in lib. Soli loquiorum tVerum, inquit, est ut quod est. Et ibidem : I. . gsedus es verus tra oedus, sid falsus becior. Haec propositio est Platonis in Philebo: , ubi dicit in mixto esse symmetriam veritatem de pulchritudinem a mixtum autem est ens. Et Passim entia abstracta a materia dicuntur vera entia in doctrina Platonis , ad distinctionementium materialium. Et Plotinus lib. de aeter nit. Veritas, inquit, non est consionantis erga aliud, sed ipsi s est proprium cuius est veritas. Haec vero propositio in contra Aristotelem 6. Metaph. . dicit enim veritatem esse tantum in compositione & diuisione: nimirum quando in compositione rei est assimatio, & in diuisione est negatio, tunc est veritas & e contra falsitas. SECvNDA PRO po sITIo. Verum & falsum sunt in intellectu per respcctum ad res. Probatur , quia tunc est verum in in ellectu eum habet conformitatem cum rebus. falsum vero quando non habet conformitatem et propositio enim est vera vel falsa , ex eo quod res est vel non est. Hae e propositio est secundum doctri nam Plactonis. Proclus lib.i. Theologiae Platὀnicae c. 2r. docet veritatem intellectus esse persectiorem
97쪽
58, Dialetaea Ptit. Pars I. De Ente.
quam quae est in anima, quia intellectus habet
identitatem cum veris entibus , anima autem
non habet nisi similitudinem verorum entium. Et Plotinus probat Ideas esse in mente diuina. quia alias mens diuina non haberet veritatem, in se, lib. s. Ei n. s.
bus non est per dependentiam ab intellectu. Probatiir, quia verum prout est in rebus, est obiectum intellectus: res enim sunt intelligibiles sub ratione veri, sicut sunt appetibiles sul, ratione boni. At obielictum non dependet a facultate per quam attingitur , quia ptius nota dependet a posteriori, facultas autem supponi: suum obiectum. Deinde quia obiectum est ad usfacultatis , ac proinde facultas dependet abipbjecto , cum sit eius complementum debee enim facultas informari ab obiecto , ut exerceat suum actum, praeeipue facultas cognoscit tua, ac proinde tantam abest ut objecaum dependeat a facultate cognoscente, ut sesultas cognoscens dependeat potius ab objecto.
Haec propositio est Platonis in sexto Dialogo de Iusto, ubi dicit vetitatem percipi per inreb lectum, & illam comparat tebus visibilibus; Zedicit qubd sicut res istae materiales fiunt visi biles per lumen solis, ita res rimateriales fiunt intelligibiles per lumen boni. Ae res istae materi alas non sunt visibiles per dependentiam avi sua sacultare. Ergo neque res immateriales
sunt intelligibiles per depende viam ab intel-
98쪽
lectu, ac proinde neque habent vetitatem de pendent et intellectu: sunt enim intelligibi
les, in quantum verae. ARTA PRO Pos ITIO. Veritas quae est in rebus, consistit in aliquo absoluto. quod sit coniunctum cum lumine. Quod sit ali
quid absolutum probat ut , quia non consistit in respectu ad intellectum. Qubd verb includat. lumen probatur, quia sicut visibile ad visunt ita intelligibile se habet ad intellectum: at visibile primum est lumen. & color qui est objectum visus habet in se participationem luminis., Ergo intelligibile includit in se tumeti spiritua-de. Et confirmatur aut horitate Dι Hilarii: δε-srum, inquit is declarativum manifestativum esse. Et D. August. de vera religione : Veritas, inquit, est qua Ostenditur id quod e l. Omne aut quod nianis tur lumen est , ut ait D. Paulus. Materia etiam, qiua non est intelligicilis, di--cit ut tenebrosa & obscura. - Haec propositio est secundam doctrinam Pla- .lonis, ut patet ex loco eitato Dialog. sekti de Iusto. Quoties, inquit, ad ea sol illustrat, per spicue cernunt, iisdemque ipsis in oculis esse visus apparet , sie cir de anima cogita. Quando enim illi imhaeret in quo veritas oe ipsum ens emicat , intelligit illud eun citque, cir intellictam habere videtur.
99쪽
Dialecticae Plu. mira I. De rate.
ad pulchram requi itur reeesivi a materia e unodad pulchri uvinem requiritur 6mmetria : Quod . . vera pulchritudo est in primo ente : Quod um es. vera pulcbxitudo in entibus materialibuου. . Communes Notiones.
D Vlchfum non dicitur, nisi de iis quae habene A respectum ad facultatem cognoscentem: quod patet ex eo quod non dicitur pulchrum in .obiectis sensuum. nisi visus & auditus r dicun-.tur enim colores & soni pulchri, non item odores &sapores. Ita Plato in Dialogo de Pulchro
lib. II ad dantaxat iurandum quod sensibiu duobus percipitur , pulcbrum esse censetur. Quae vero cateia ros benias suauitate perfundunt, pulchra esse nou ἀ- sit M. Plui. En n. I. lib. 6. cap. 2. Pulcbritudo, inquit, in aq)rctu plurima es etiam in auditu se nis dum verberuis emolitiones. Confirmatur aut ho-
titate D. Dionysij e p. q. de divin. nomin. ubii dieit ad pulc latitudinem requiri claritatem relatitas amem habet respectum ad facultatemi cognoscentem.
Eppsc Tvs pulchri sunt stupor,voluptas eum dolore , cqmmotio& exultatio, amor, gratia. De stupore & voluptate cum dolore & commo-
100쪽
Caput IV. De proprietatibus Entis. sitione, Plotinus Enn. s. lib. s. cap.I2. Pulchrum, inquit, vel sispidum reddit vel concitatum,
voluptatemque eum dolore commiscet. De a nove &gratia, D. Dionysius, cap. 4. de divin. nomin. Bonum, inquit, praterea illud, G pulchrum quoque a Theologis sanctu praedicatur, GR ut pulchrituri Cr ve dilectio, or ut diligibile. quaeηnque sunt aliae δμ
PCIMA PRO Pos ITIO. Ratio pulchri distinguitur a ratione boni. Probatur prim6, quia bonum latius patet nam pulchrum dicitur tantum de iis quae habent respectum ad
facultatem cognoscentem , bonum vero de omnibus entibus in uniuersum. Vnde appetitio seu amor pulchri supponit cognitionem. appetitus verb boni est innatus & o coirrie seipso. Secundo, boni effectus sunt diuersi ab iplius pulchri effect ibus : neque enim stuporem & voluptatem cum dolore commiscet, sed leniter mouet & placide. Tertib, omnes sibi satisfactum existimant; si bonum fuerint consecuti 'non item si pulchrum. arto , plerique satis sibi factum putant, si videantur pulchri. quamuis minime sint, bonum verb non opinione duntaxat, sed reuera cupiunt possidere. Neque obstat qubd D. Dionysius coniungit bonum cum fulchro , nam non, disti suitur realiter a bono , sed tantum ratione., Haec propositio est secundum doctrinam Pla.' tonis. Nam Ploxinus Enn. s. lib. s. cap. 12.