장음표시 사용
81쪽
r Dialectica Plat. Rm I. De Ente.
ita neque ipsum virum commune erit illis. Qv INTA PROPOsITIO. Essentia, motus, itatus, identitas, de alteritas sunt prima senera entis. Probatur quia, quod sint uni uoca, qudd pertineant ad constitutionem entis. quod non habeant supra se aliud genus, certum est. Q d vero habeant sub se species, probatur , quia certum est enti intelligibili & ima materiali esse diuersas species : nam quot sunt
in mundo hoc sensibili & corporeo species. tot sunt in immateriali & intelligibili, climmaterialis & sensibilis mundus sit imago mundi immaterialis di inrelligibilis. At certum eli genera illa quae sunt in ente illo primo non esse ita speciebus illis secundum eandem extensionem secundum quam sunt in illo primo ente, sea sunt determinata per differentias ad illas species entis, ac proinde sunt species primorum generum quae sunt in primo ente. . Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Plot. lib. 2. de generibus entis, cap. Is - 2o, & 2I. explicat modum quo ipsa genera entis habeant species sub se. Id vero explicat per intellectum quem ponit loco primi entis, ubi sunt genera illa prima. Postquam ergo proposuit rationes dubitandi, cap. I9. & 2o. inquit , sicut in ipso intelletiu omnia intellioibilia cιηιinretur potensia , ita in ipsis generibus quae siunt iuipso intelictu . cretinentur Dores potentia. Deinde
cap. 11. dicit quod praeter illa prima genera, quae sunt μ essentia generis, consideratur m
82쪽
gnitudo, qualitas, deinde figura ex consideratione quanti & qualis et Cum vero, inquit,
rum d dat, quamuis . quali diserentia oriuntur, hae enim omnia in ente reperiuntur P sed non primo quoad egentiam. SExTA PRO PosITIO. Haec genera non uni uoce conueniunt entibus materialibus de
immaterialibus. Probatur primo, quia cum ista entia materialia non sint propriὰ & vere entia, sed tantum imitationes immaterialium entium, non debent habere aliquid commune univo-ctim, sicut homini picto & vero nihil est commune viriuocum . Secundo hoc patet. in particulari. Nam ratio substantiae seu essentiae consistit in eo quod non sit in alio tanquam in sub- . lecto : at hoc proprie non conuenit, nisi enti immateriali: In ente enim materiali forma est in materia, tanquam in subjecto, a quo dependet in esse. Dicitur tamen ipsa forma non esse in subiecto, quia materia est pars ipsius substantiae materialis . . Motus vero in ente immateriali est actus sine ulla impersectione, intrinsecus& a se, ita ut habeat rationem verae vitae. . At in ente immateriali, si credimus Aristoteli, est actus imperfecti, nimirum entis in potentia , quatenus est in potentia; non est intrinsecus, sed extra essentiam ei non a se, quia non seipsum mouet , sed tantum habet principium motus et unde habet quandam umbram vitae valdὰ debilem. Status verb in intellectualibus est eiusmodi, ut semper eodem tenore rema.
83쪽
ne at, secundum idem eodem modo, & eadem ratione : in entibus materialibus est tantum quies: nam praestat statum, ut ait Plotinus, ae sinis eoneedere. Idem de identitate & alteritate dicendum est : nam in intellectualibus reis gnat identitas. non alteritas, ita ut nihil aliud faciat alteritas. nisi ut non confundantur inter
se principia illa & genera entis. t Haec propositio est secundum Plotini doctrinam, quam fuse explicat in lib. de generiti. entis : Verum qaidem Plotinus asserit, motum ex se non includoe imperfectionem ullam de
potentiam. SEpTIMA PROPOSITIO. Neque relatio , neque actio & passio sunt prima entis . genera. Probatur imprimis de relatione. quia quamuis relatio sit aliquid reale & vniuo- cum ac multas species habeat, tamen non pertinet ad entis constitutionem. Nam relatio est habitudo ad aliud: at habitudo ad aliud supponit iam ens constitutum : de ratione verbprimorum genetusa est. vi pertineant ad entis constitutionem. Deinde probatur de actione ει passione. N am prima genera non debent lia , bere supra se alia genera , alioqui non cssene prima: at actio & passio habent supra se aliud genus. Nam actio es passio conueniunt in actu, α non distinguuntur, nisi per diuersas relatio. nes. Actus enim quatenus est ab agente, habet Tationem actionis. quatenus veth recipitur in
Pasio, dicitur pas . Atqui omnis actus r*d
84쪽
Caput III. De generibus Entis. 4s
ititur ad motum : nam nomen motus absolute
nihil aliud dicit, nisi actum, & non aires adiequod sit entis in potentia, nisi prout est in corporibus , neque hoc pertinet ad eius essentiam. Relinquitur ergo qudd actio & passio
reducantur ad genus motus. Et confirmatur, quando actio coniungitur cum passione , vir que identificatur cum motu: hoc autem fit et tione actus: nam motus absolute dicit actum.
actio vero addit relationem ad agens, & passio relationem ad patiens. Haec doctrina est secundum doctrinam Pla tonis. inan: una ad relationem attinet, Plotinus lib. I. degenerib. entis, cap. 7. 8. Sc9. re- Iationem probat es is quid reale , quia nobis nihil intelligentibus & ante omnem cogitationem ita se res habet, ut hoc, duplum sit; illud verb, dimidium : Si rebuι , inquit, incorporeis prine'alem essendi prouinciam atque habitudines esse quasdam θρelerumque pari rei pationes asseueramus . consentaneum est eausas sie asi are . huius videlicet quod δερlum est , ipsum dμρlum causa est ut sit d plum. Et postea asserit habitudinem relativorum esse velut formam quandam ratione gene- Hea, & in ea consistere substantiam de ratiou. nem communem univocam relativorum. Quod autem non pertineat ad constitutionem entis, probat lib. 2. cap. 6. I statio, inquit, accedenti cuidam propagini similis, quomoJo inter prima consituetur alterim enim ad alterum relatio est, nec ad
seipsiam relatio est sed ad aliud. ' .
85쪽
Dialecticae Plat. Pars I. De Ente.
Quantdm vero ad actionem & passionem a tinct , Plotinus lib. i. de generib. entis,cap. I 8. probat omnes actiones & passiones esse motus, .& lib. 3. e p. 2 i. probat motum non posse reuocari ad actionem & passionem, sed potius
actionem & passionem reuocari ad motum. Dic inquit, in quodnam genus potissimum Motum Fedigere valeas neque enim substantia es , nequisu. liιas eornm quae instum babent: neque etiam adactionem redueere potes ; nam Or in portone multibunt motus r neque rursus ad positonem , qvoniam multi motus sunt passiones. Probabilius autem aJiones . passiones reuocantur ad motum. OCTA v A PRoΡOsITIO. Quantitas non
est inter prima genera. Probatur, quia quantitas non est genus : cuius ratio est, quia non habet rationem communem univocam speciebus quas sub se habet. Nam species quantitatis communiter assignantur quantitas continua Sediscreta: continua cuius partes communi termino copulantur . & dicitur magnitudo : dis. creta verδ quae non habet communem terminum , & dicitur multitudo seu numerus. At quantitas non dicitur aequaliter de quantitate
discreta & continua, seu de magnitudine de lnumero. Primb quia numerus est prior magnia l
idine i nam utraque distat ab uno , cum utraque quantitas habeat partes. At quod proxima ab uno progredituc est multitudo. Post unum enim sequitur, id quod non est unum : at quod non est unum, est umilitudo. Secundo quia in
86쪽
magnitudine numerus continetur: nam semper in magnitudine sunt plures partes quae indigent copulari communi termino : at una species non continetur in alia. Tertio quia numeruseit mensura magnitudinis: non enim cognoscitur, quanta sit magnitudo, nisi adhibeatur nuta merus , ut bi cubitum, tricubitum,& caetera id genus quae ad numerum pertinent. Cum igitur quantitas nωn sit genus, non potes: esse genus
Haec propositio est secundnm doctiinam Platonis. Plotinus lib. 2. degenerib. entis, cap. Iῖ. probat quanti catem non esse inter prima genera , tum quia non est genus, cum prius de numero dicatur quam de magnitudine, tit in quia
quantitas posterior est: primis illis principiis
quae constituunt ens, ac proinde non pertinet ad entis constitutionem. NONA PRO vos ITIO. Non satis constat indoctrina Platonis , quomodo se habeat numerus ad prima genera. Nam certum est numerum esse post unitatem: in numero enim multitudo reperitur, quae est post unum. Sed quaestio est, an sit immedi te post unum, an vero oriatur ex aliquo ex generibus primis , essentia. motu; statii, identitate & alteritate. Quod sieimmediate post unum, probatur, quia numerus primus est ternarius, qui ex dualitate & vnitato constituitur: at post unum essentia constituitur
ex tribus principiis seu ex infinito , quod est dualitas, di termino: nam infinitum duali-
87쪽
8 Dialectica Plat. Pars I. De Ente
tas. unde numerus primus erit esentia entis.
Et confirmatur haec opinio, quia propriὰ numerus est ille qui est eisentialis: essentiae enim sitnt sicut numeri. Qubd vero non sit i pia ellen-ria, sed quid ortum ex generibus entis. ex sen- tentia Platonis , probatur, quia non nint nisi quinque genera , ex sententia Platonis : at si numerus esset simul cum eissentia, esset etiam inter prima entis genera. Plotinus ipse variis in locis diuersimode loquitur de numero. Nam lib. 2. de generibus
entis cap. I3. dicit, numerum oriri ex motu statu: Si eommune, inquit, numero er magnitu ἐυ ipsum quantum, aut numeru quidem es primi ,
magni πίo autem ab illor aut omnino numerus quidem is quadam 'motus satusque mixtione versatur PIagnitudo a vein motuι qaidam est, vel saltem pendee ex motu , dum videlicet motus in quid procedis indeis sinitum: statui autem sisteηs qu d procedit, procreae initatem. In libro ver δ 7. En n. 6. cap.I6. dicitis numerum verum esse euentiam cuiusque rei. Es Ue profectὸ, inquit, ησstra sentiae numerus , qsam Plato inquit esse numeri harmoniaque participem . Fursumque numerum barmoniamque eon sine. Ee
ipsum ibi animaι pluxa quaedam es, velut triniso aliqua , hine 'sa risita , quae est in animali, esknsialis existis 1 ιν initas auιem, qua nondum es an malis, sed omninὸ trinitar io eme , principiam ea essentia. ε
88쪽
Caput IV. De propristatibus Entis. 4 'CAPUT QUARTUM. DE PROPRIETATIBUS ENTIS.
Inter praprietates Entis vulgo niserantur num, Bonum, Verum, pulebrum, Totum, veὶ Pari, Samplex, et compositum , Actus vel Potentia. De quibuν agendum est bae capite.
D E V N O. NO N agimus hie de Uno quod abstrahit ab eme, seu de ipso uno quod non est nisi
unum; hoc enim pertinet ad secundam partem Dialecticae. ubi agemus de primo principio de origine Emis r sed tantum hic agimus de uno quatenus est in Ente. De quo asserimus, stuὸd omne ens est unum .' 'od est unum virtuέe unius. Quod addit aliquid sena ens , saod non fit vere proprietas entis . Quod es eanseruatiuum entis. 'PRIMA PRopos ITIO. Omne ens est unum. Probatur primb , quia omne ens est mixtum ex unione duorum principiorum, infiniti& termini, ut probauimus capite a. At quod est mixtum, unione duorum principiorum est unum. Secundb , quia ens constituitur ex multis generibus, quae inter se identificantur,
89쪽
ueo Diuis Ma Plat. Pars I. De Ente. vi probatum est in 'uperiori capite. At illud
in quo multa identificantur est unum. Ergo. Haee propositio est Platonis in Philebo. Dicit enim primo, Ens esse unum & multa. Secundo dicit ex infinito & termino fieri mixtum, quo nomine intelligit ens. In Parmenide, suppositione secunda dicit, ens non posse separati ab uno. Plotinus lib. 2. de gener. entis, loc. cit. superiori capite , dicit inter genera entis esse
identitatem, quoniam omnia genera in unum concurrunt ad entis constitutionem. SECvNDA PRO Pos I TIO. Ens est unum
virtute unius. Probatur primo , quia ens est Vnum petunionem duorum principiorum : Aeduo principia illa non uniuntur, nisi in virtute unius. Ergo ens est unum virtute unius. Secun- db ab illa identitate . quae est inter summa genera.entis, per quam inter se identificantur. ensest unum : at ideptitas, quae est maxima unitas, non est nisi vittute unius. Ergo ens est unum
Haec propositio est Platonis in Philebo. Dicit enim requiti ad unionem & mixtionem principiorum aliquod miscens. Primum igitur , inquit, Infinitum dica ; sicundum, Terminum; tertium,7 Iixtum ex bis genitamque esuriam ; postremum , mixtiouis generationisque causam. Proclus cap. s. Elementor. Probat unum de multa non posse ex
sevniri, nisi virtute ipsius unius quod ipsam multitudinem antecedit, quia cum sint opposta, non ad se inuicem properant, sed necesse
90쪽
Caput I V. De proprietatibuου Entis. si
est vi ab alio congregentur. Hoc autem est
TIRTIA P ROPO si TI O. Vnum addie aliquid supra ens. Nam Junum dicit in diuisio nem formaliter, dicit enim Vnionem principioArum & eorum quibus ens constituitur. At ensui sie non dicit indiuisionem; nam praeter unionem dicit multitudinem principiorum & eorum ex quibus constituitur , est enim ens non solum unum, sed multa. secundb natura entis
consistit in diuisibili: at unum secundum se non dicit diuisibilitatem. Ergo unum dicit aliquid
supra ens Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Nam in Parmenide in secunda supposi- tione probat non vile eandem rationem entis ac rationem unius, quia idem esset ac si diceretur , eus est ens; quod est absurdam & contra sensum communem omnium Philosophorum. Asserit autem non dicere aliquid realiter distinctum cum dicat non posse unum ab ente distrahi. C o R o L L A RIv M. Ex his sequitur, quM unum non est vere proprietas entis Ptimd quia
quamuis omne ens sit unum , non tamen omno'
unum est ens, est enim unum ipsum quod abstrahit ab ente. Secundd quia proprietas oritur ab essentia: at unum quod est in ente non otia tur ab essentia, sed ab uno id est a miscente de uniente principia entil. QI ARTA PRO Pos ITIO. Vnum est con-