장음표시 사용
171쪽
Hatonis. Plotinus Enia. 2. lib. s. cap. q. catera omnia, inquit, quaecun ne ad altiluid in ρε- ιentia flant, id babent ut etiam in acta aliud quiddam μι, quνd quidem,cum iam fit vergatque ad aliud,e ein potentia iudicatare at vel o materiam ipsam . quam esse emita omnia in potentia iudieamus , quίnam eonis ditione esse aliquid entium possumis affirmaνε ' alioquin non iam entia cuncta in pateηtiaseret. . Et paulo postiSi ergo aufugit quidem verorum naturamentium, neqηe tamen id assequi potest vi ex horam fiι numero quae falso esse dicuntur. quandoquidem neque imis a quidem rationu es ficut ese traduntur , in
ulta , quidnam actu esse visi bit INTA PRO pos ITIO. Materia non
est omnino nihil, sed habet aliquod esse. Probatur. quia est subiectum in quo recipiuntur formae: at subiectum non est omninb nihil, sed habet aliquod esse. Neque vero mirum esse videbitur. id quod non est ens, non tamen esse nihil: nam principia entis v. g. non suin entia. esset enim progressus in infinitum . & tamen sunt eat a nihil & sunt aliquid positiuum: nam quod non est omnin6, & est omnino nihil, non potest esse principium entis. vi de dicendun est materiam respondere, non quidem enti aut alieni entis speciei, sed alicui emis principio. Haec propositio in Platonis in Timaeo. Nam primo materiam numerat inter genera eorum quae sunt realia, cum ait et Ti is in praesenti gevera 'sumenda sunt, unam qκοdgenitur, Mis/ in qua gi-
172쪽
Capuι V I. De Causis. I 3I guitur, aliud a quo similituainem trabit quod nascia
ρνοli. Ubi non est dubium quin intelligat per
haec tria materiam, formam,&opificem. Secua. domateriam existimat eila elementum unum ex
principiis internis entium sensibilium: nam cum incipit tractare de materia, proponit sibi esse explicandum quodnam sit elementum rerum naturalium,& reiectis erroribus eorum qui aia serebant quatuor simplicia corpora esle elementa , cstm ne quidem .sint syllabae a flerir, quod illi tribuebant primis corporibus esse materiae attribuendum at elementum non est om αδ nihil, sed est aliquid reale. Tertio dicie esse locum in quo recipiuntur formae, quae sunt imitationes exemplarium.Nam loquens de materia, Tertiam . inquit , lacu est ' i interis quidem numquam , sed omnibus sedem exbibet. Ee Plotinus Ena. 2. lib. q. cap. la. refutans eorum errorem , qui existimant materiam nihil esse quia illis est ignota; facit comparationem materiae cum qualitatibus & magnitudine, quae non desinunt este aliquid reale, quamuis non cognoscantur. Est , inquit , materia necessaν iatum qualitati itim magnitudini , ideo ise corporibuου, neque vomen est vanum , sed subi ctum aliqu4d est quamuis inuisibile σ magnitudinis expers; alisquin qualitates elisi ι ει' magnitudinem simili νatione ubenegatari bamus. Harum namque quodlibet, iu se ipso - stum MLipiatur, nihil eoe distar : M autem bac
173쪽
131 Dialictica Ptit. Pars II De Ente.
sunt o quodlibet borum est tenuiter, multo magis materia quoque erit, quamvis non sit p rlicua.. SEXTA PROPOMTIO. Ratio materiae consiliit in eo quod sit infinitum. Probatur, nam primo certum est materiam eise infinitam: nam non habet actum & formam, sed est tantum in potentia ad actam & formam : at quod. ne que est in actu, neque habet formam, est infinitum & indeterminatum, ergo materia est indefinita. Secundo certum est infinitum non et accidens materiae, sed eius essentiam. Probatur, quia si esset aliquid praeter infinitum, opor teret ut ex se haberet aliquid quod non essee infinitum, ac proinde esset quaedam ratio; ad materia non est ratio & species. Deinde nfinitum accideret vel finito. vel termino; quid,
quid enim est . vel est infinitum , vel finis, vel
finitum 1, at infinitum non accideret .termino neque finito . nam terminus est forma & terminatum est id quod habet formam: at materia neque est forma, neque habet ex se formam. Et confirmatur , quia materia respondet uni ex principiis entis at non re ndet termino, quia materia est quid indeterminatum , ergo
infinitor Itaque cuni infinitum quod est principium entis . nihil aliud sit quam infinitum.' sequitur quδd materia nihil. aliud: sit praeter
Haec propositio est secundam doctrinam
Platonis. Ex verbis enim Platonis an Timaeo colligimus tria ella. quae iiii materia reperiun-
174쪽
'llet; at infiis bi id vellino
tur: primum quod sit potentia : secudum, quousit ea pacitas ad omnes omnino formas: tertium, quod ex se nullam habeat formam. Nam cum dicit esse locum formarum, dicit materiam habere potentiam ad recipiendas omnes forma ;quia locus habet potentiam ad recipienda corpora, & ex hoc quod habet capacitatem ad Omnes formas, colligit nullam debete habere formata ista tria dicunt ex se infinitatem. Nam potenria ex se non dicit terminiim: unde Proclus lib. 3.Theol. Plat icae infinitum quod est entis principium vocat potentiam: Capacitas autem ad recipiendas omnes forma, non dicit determinationem , sed quod materia ex se sit inde terminita ad omnes formas & ad nullam determinata : Negatio velli formae dicit negationem termini, nam forma est terminus, ac proinde negatio illa intinae in materia dicit infinitatem: Plotinus Enn. χ: lib. q. cap. I s. Profecto , in quit , si quaecunque numeri rationesque sunt, extra infinitatem sunt, quipρὸ elim termini Ordinesque sint. atque ipsa ordinatio ab his deseendat in olis ; δε--,
nant aubem nos ordinarum quidzm neque ordinis, sidaliud qhiddam inονδinatum , terminus autem σνnis oe ratio ordinerr profecto necessarium est, ut quod ordinatur cr termiuasur, natura sua sit infinitum.' or inatur autem materia aut: etiam quo cunque non es materia, ex ea quod vu participat eam, vel materia sortitur eon9itionem. Itaque necesse est in initum ipsum esse materiam rhon tamen ita dicendam
o insintium, quas secandam atque ex eo quod ma-
175쪽
ιeνιa aceidat infiniiηm. Nam primo quidem quidquid allevi aecidit, rationem quaudam esse oportet rinlinitum vero non est raιio. Deinae euinam existentiaceidet inlinitum nunquid termino atque terminato/ar materia, neque texminutum quiddam est, neque termin/υ r item in=οι tum aeeedens ad id minatum, eiu perdet naturam : non litor infinitum accidens es
ateriae, ipsa ititur est infinitum.. vs Ru Μ hic duo sunt obseruanda : Primo obstitiandum e si infinitum, quod est principiumentis, non dici univoce de materia quae est principaum entis corporei, & de infinito quod est principium primorum entium , sed analogi-cὰ tantum Nam quamuis ea quae sunt in mundo sensibili & corporeo respondeant iis quae insunt in mundo intelligibili, tamen non illis r spondent secundum eamdem rationem , sed tantii per analogiam & proportionem. Conum nil quidem materia cum illo infinito,in eo quod utrumque est principium euiis , hoc entis intelligibilis. illud verd entis corporei: & scue
materia simul cum forma constituit ens corpori reum, ita infinitum & tetminus constituunt ensintelligibile : At inter se disserunt, primo, quia materia est potentia passiuat secundo, quia est subjectum formae: terti δ, quia distinguitur re liter a forma r quartis,quia facit compositioneminim forma : At infinitum quod est principiumentis intelligibilis, primo non est potentia Pasi sua, nam in primis ciuibus non reperitur Misi inus, omnia sunt in actu , immb vuus & idem
176쪽
actus : secundo non est subjectum termini, nam subjectum se habet ad id quod recipit ut in subjecto, sicut potentia ad actum, proprie non
recipitur terminus in infinito, sed tantum unitur di per unionem istam constuuiu ens. Vnde Proclus dicit infinitum se habere ad terminum, ut potentia activa adessentiam : at potentia activa non se habet adessentiam sicut subjectum ad formam : tertio non distinguitur realiter a termino, cum. sint unum & idem: quarto. non facit compositionem simul cum termmo, quia quamuis habeant diuersas formalitates, tamen unum non habet rationem actus, aliud rationem potentiae., Secundo obieruandum est quδd cum tria reperiantur in materia : primum, qudd sit potentia : secundum, quod illa potentia sit capax recipiendi omnes formas: tertium, qu cd nrillam in se habeat formam ; ex his tribus solum duo illa prima sunt de ratione materiae. Primb quia negatio formae addita facit priuationem in materia , nam priuatio est negatio formae in subjecto apto ad formam. Si igitur negatio formae esset de ratione materiae sequeretur priuationem esse de ratione materiae: atqui hoc falsiim est, nam tam forma recipitur in materia, non tollitur natura materiae sed remanet: at ad receptionem formae tollitur priuatio respectu illius formae: seeundd quia cum forma essen. tialiter se subjectum omnium formarum, eius
visentia debet consistere in aliquo reati,quod si
177쪽
habeat illam negationeni formarum, hoc esse debet consequens ad naturam illius. Et hoc est secundum docti ii iam Platonis: nam postquam Plato in Timaeo docuit materiam eis e locum ad recipiendas formas, colligit illam in se nullam debere habere formam. Et est secundum doctrinam Aristotelis, nam quamuis agnoscat priuationem in materia,tamen illam distinguit
SEPTIMA PRO Pos ITIO. Materia est quidem causa, sod non est nisi concausa. Prois batur, ac prim d quod sit causa; nam concurrie ad constitutionem entis materialis , est enim subiectum formae: subiectum autem cum forma. sonstituit compositum, ut patet in statua : nam statua constituitur non tantum ex forma , sed etiam ex aere quod est subjectum in quo recipitur forma statuae. Quod non sit nisi concausa,& non causa quae proprie causa dicitur, probatur. quia est pars entis materialis 3c non abstrahit ab ente materiali.Causa autem quae proprie causa dicitur, abstrahit ab effectu. Hae e propositio est secundiim doctrinam Platonis. Nam prim5 Proclus praefatione in Timaeum, ut diximus, enumerat materiam intencausas: ipse ver b in Elem. propos. 7s. alctrie causas, quae proprie causae dicuntur,abstrahere
ab effectu . ac proinde partes non esse nisi
178쪽
Caput VI. De Causis. 1310ilois huius capitis de Causis.
Ex dictis in hoe capite de Causis eoiligitulnecessitas quinque causarum , nimirum cientis. exemplaris finalis, formalis. & materialis. Nam imprimis eerium est necessario debere dati eausam efficientem, quia effectus
dicitur id quod M. efficiens vero id quod sa-cit , ita ut causa effetens solo nomine a causa distinguatur, ut ait Plato in Philebo. Cerium etiam est necessa ib debere dari causam exemplarem. Nam prima causa essiciens est ea quae agit per intellectum, ut patet ex eo quod omnes effectus naturales ab intellectu dependent :vnde otium est quod vulgδ dicitur, opus natura est opm Atelli entia ac proinde omnes e fafectus reseruntur ad causam quae agit per inmtellectunt. Atqui causa essiciens per intellectum non potest agere sine exemplari r nam causa effciens non potest agere, nisi determinetur per aliquam sotmam quae si illius virtus agendi, ut patet in agentibus naturalibus. Aeexemplar est sorana quae determinat agens per intellectum. &est .irtus illius: nam exemplar est obiectum ad quod agens per intellectuin respiciens operatur : obiectum verδ est forma intellectus & reducit intellectum ad actum, illumque determinat. Necessario igitur debee dari exemplar. Praeterea quod necessarib d beat dari finis patet . quia ut agens per intellectam agat, non lassicis quise habeat virtutem T
179쪽
138 Diabaicae Plat. Pars I. De Ente. agendi & formam quae illud determineo ad
talem effectum, sed necesse est ut habeat inclinationem ad effectum. Ad hoc autem requiritur finis , nam inclinatio ad effectum respicie ppetitum, per quem mouetur ad agendum: at appetitus mouetur ad agendum a fine; unum quodque enim agens agit propter finem. Quod autem sit necessaria causa formalis patet, quia necesse est esse in effectu participationem causae exemplaris ; nain effcctus debet assimilari causae secundum formam secundum quam agit. Cum ergo exemplar sit forma secundiim quam agens agit, necesse est ut effectus assimiletux
exemplari : at non potest effectus assimilari exemplari , nisi habeat in se participationem illius : participatio autem exemplaris quae est in effectu est forma, cum sit participatio primae formae; dc etiam causa, cum det effectui esse talis speciei in indiuiduo. Denique quod necessarib danda sit causa materialis probatur, quia
forma Illa indiuidualis , quae est participatio' causa exemplaris in effectu, non est verum ens,
. sed umbra cntis & simulachrum : at quod non est vere ens indiget subiecto ut sit, quia si non esset in subjecto esset per se, ac proinde non esset umbra entis, sed Vere ens. Subiectum autem in quo forma indiuidualis quae dat esse e D
sectui tecipuur, vocatur materia. γ
180쪽
r Pro estis lib. r. Theologiae Platonicae cap. i docet apud Platonem , primum princi-n pium duobus nominibus significari, unius st , nimirdin & boni. Duplicia, inquit, notninoae hiuM arcana causae Plato nobis tradit. Nam inis Republiea quidem vocat bonum,m veritatis ipsam ain i, mentem , oe ea quae mente percipiuntur unientis iii . fontem esse demonstrat tjn Parmenide vero hu- io i tu odi principium appel ut v m, unitatum - diu narum fundatricem eausam esse pronunciat
op . Cdm igitur principium primu habeat apud in s Platonem duo ista nomina, unius nimirum &iba in boni , agendum est separatim de utroque riu. Et quia bono malum , uni vero multitudo ei. Opponitur, ideli de malo & de multitudine agendum est. Tota ergo haec disputatio qua' tuor Capitibus contineturi: primum erit de Bono : secundum , de Maloitertiunt, de . . Vno: quartum, det Multitudine: - Tit