장음표시 사용
251쪽
α1o Diac P Pars II. De primo Principist.
bitramur bonum. Ostensam est aliud esse quod expetiatur , aliud e*e quod agitur. Itaque malam es praeter
viam , praeter inteotionem , prater naturam, praeter fassam, Praeter initium , praser sinem, praeter disini tisnem, prater *oluntatem, praeter substantiam.
Haec propositio est secundum doctrinam Platonis, quia Plato in Philebo asserit id omne cuius gratia aliquid fit esse bonum : Quod sale
es, inquit. vi eius gratia bat id quod alterius Iriniast, in boni bπιε locatur. At id, cuius gratia aliquid fit, intendit ux ab agente & non est praeter intentionem agentis. Ergo sequitur quod quidquid intenditur ab agente . secundum doctiunam Platonis, sit bonum. Quod si ita est, sequi-sur quod secundum eandem doctrinam illud non habet causam per se , sed per accidens, quod est pxaeter intentionem agentis : nam in
omni philosophia certum est id quod est praetet
intentionem agentis, non esse ab agente per se. sed per accidens. Cum ergo malum sit praeter intentionem agentis , ex doctrina Platonis. consequens est quod, secundum eandem doctrinam . malum non habeat causam per se. sed tantum per accidens.
. COROLLARI v M. Ex his primδ colligitur differentia inter bonum & malum , quod mali causae sunt plurimae, boni vexb causa una est. Nam ex eo quδd causa mali est defectus. sequitur mali posse est e plures causas; musti. enim possunt esse deiectus, ex quorum quou-
252쪽
bee potest oriri malum ; cum autem boni causa sit virtutis perfectio & integritas. quae attenditur secundum unitatem , hine fit ut eius una tantum causa sit. Bomm , inquit D. Dionysius.
ex multis 'crtieularibuserue proficiscitur defectibus. Ex eo etiam quod non est mali causa per se, sed tantum per accidens, potest reddi cause eiusdem disterentiae : Nam, ut ait, Aristot. cap. s. Quae ea aes perbe, d simia est, qua vero ex accidenti , indefinita , quoniam i ni a possum uni
Secundo colligitur non dari duo prima prinei pia contraria , unum bonorum, alterum malorum. Nam praeter quam qudd repugnat dari duo pri a principia, omnis dualitas praeis supponit unitatem, & quod est primum absolutὸ, est unum , & siicut primum principium bonorum est summum bonum, ita deberet pri. mum principium malotum esse summum malum; quod fieri non potest, ctim consistat in priuat One , quae non est per se, sed in subiecto : Ex eo quod mali causa non est per se, sed per accidens , sequitur non posse esse primum principium malorum , sicut in primum principium bonorum. Nam causa per accidens non est prima, sed semper est posterior causa per se, ut docet Aristoteles 1. Phyhinquit , easus oe fortuna sint eausa earum rarum quarum mens aut natura pals esse causa , quando Aiquid ex , accidenti sit harum ipsoram, nibil autem
253쪽
aia Dia Pl. Pars II. Deprima Principis.
ex acetaenti prius, si ijs quae sunt per se, patet etiam causam ex accidenti non ebe priorem causa per se. Ca-bus stitur . fortuna bunt posteriores mente G natisrao. TERTIA PROPOSITIO. Deus non
est causa mali. Probatur primo , quia causa mali non est efficiens, sed deficiens: at Deus non potest esse causa deficiens, non enim cadere potest desectus in primum bonum, quod posectum absolute, sufficientissimum , &nullius egens. D. Dionys. cap. q. loquens de malo, Si quidem, inquit, ex bona esse dicatur ine-simisi id si cir impuribile : neque enim totest ais veritas ) arbor bona frui ius malos facere , nequa item e conuersio. Et paulo post : Sed neque Est ex
Deo malam : aut enim bonus nou est, aut bona Deir.
Secundδ. quia causa mali non est causa per se. sed er accidens. At Deus nou potest esse causa per accidens, quia causa per aecidens est respectu estectus qui est praeter intentionem& voluntatem agentis : Deus autem non agie praeter suam voluntatem & intentionem ι nihiletiim est praeter eius voluntatem. Ac proinde Deus non est eausa mali absqlute , ne quidem per accidens. D. Thomas I. p . qu. I'. Art.9. negat Deum velle peccstumne quidem per ac ei dens, quia malum nrimquam appetitur . nisi . bonum cui coni ungitur malum, sit maius quam bonum quo priuat; at malum , quo priuat peccatum maius est quam bonum cui coniungitur. verbi gratia . bonum creatum quod est contra rationem: priuat enim peccatum ordine ad ho-
254쪽
num diuinum. Ex hoc ver 5 sequitur Deum non esse critiam peccati,ne quide per accidens, quia voluntas Dei est causa rerum ; cam ergo Deus non velit peccatum, ne quidem per accidens. sequitui secundilm doctrinam Diui Th. Deum non ege causam peccati, ne quidem per ascidens. Quantum vero ad corruptiones quae accidunt in rerum natura, D.Thom. I. pa. qu. o. art. 2. non asserit absolute Deum ella causam per accidens , sed cum restrictione tantum. ordo, inquit, uniuersi requirit qησά quaedim quae desie re ρsint oe interdum deforane . . sis
Deus in eausanda bonunt Ordinis universi, ex ea sequenti . per accissens ea at corruptiones rerum. Denique quantam ad malum poenae, attribuit illud Deo, quia non est absolutὰ m itum, quonia punire est actus iustitiae. Vnde D. Dion. cap. q. de divin. nom. dicit Angelos non esse malos quia puniunt , quoniam puniri non e stmalum, sed esse dignum supplicio : Au veνὸMeo mali hau , inquit loquens de Angelis, quῖ d
lum est , sed demo in supplici.* ri r neque pro merito bacris . dinibus areeri , sid sertistum p apbanum fieri or indienisti, qui ad sacra a ittatur. Haec propositio est Platonis in 1. de Repub. inquit, b nas iρίε est Deus : atqui nullum bonum es noxiam, quod innoxium est, non nocet; quod
255쪽
dit 4 Dis. n. Pars II. De λθ Principio.
Et quia posset aliquis objicere Deum
Punire malos, ait Deum in eo non esse causam mali, sed boni. Nam cum, inquit, mali bωmnes emiseri, paenis egent , easque solaeutes a Deo iunantur. hoc est quod dicit D. Dion. c. q. de divin. nom. non esse malum plecti , sed dignum supplicio fieri. Et Proclus lib. i. Theol. cap. II. Quodnimo oonum est,id etiam Omne bonum constituit,. - tis 'ε eontrariae n. es ahthον r quoniam Grillud quod vitam ρraebet, noni causa priuasionis τι- κ, quod pulchritudinem efficit, exemptum est ex natura palebritudinis experte , re rurpi, huius causis. Quamobrem etiam id quad bona primo ea i- ruit, nefas est dieere eontrarioram foetumn esse eas fami r impolluta, cir ηοη xta, cr uniformis, inra
Qv ARTA PRO pos ITIO. Malum Deus conuertit in bonur ω in ordinem. Probatur, i
quia pertinet ad uniuersuum prouidentiam ut nihil in univer inordinatum relinquat . sed omnia quae sunt inordinata ad ordinem reda- eat , quia prouidentia ni bil aliud est quὲm ratio ordinandorum in finem. Cum ergo malum natura suasi quid inordinatum, utpote quod nihil aliud sit nisi priuatio boni, sequitur quod ad prouidentiam pertinet malum reducere in ordinem. Atqui Deus h1bet prouidentiam unis
256쪽
uersorum, cum sit primum principium de causa, uniuersorum. Ergo quamuis Deus non sit causa mali, tamen omne malum reducit in bonum Seiu ordinem. CG firmatur, quia ordo rerum post
lat, vi aliquae sint defectibiles, ex quo nascitur priuatio boni. in quo mali ratio consistit. Cum ergo ordo ille sit a Deo, ratio eius bonitatis postulat, ut malum in bonum conuertat, nam vel impediendum fuit malum, vel in ordinem est reducendum. Λt ordo rerum non patitur , veillud malum a bono impediatur. Sequitur ergo quod ratio bonitaris diuinae postulet,ut malum
in bonum conuertatur. D. Aug. in Ench. cap.I. Deus omnipotens, inquit , ni uomaao sneret aliis quid malum esse in opeν ibin fAis , nisi adeo essea omnipotens-bonus , ut beηὸ faceret etiam de malo. D. Dionysius cap. . de diu. nam. Nono autem inquit, pro captu nutro satis laudatum es hora , vevere admirandum, ut principium amni- acmis, γιquod conιineat omnia r quod θeciem iisfaciat quae nou sunt;vt bonorum omnium eausa,vi maioram non causa, νι prouidentia σabsoluta bonitas , σ quae samo' 'a non sunt omnia buperans , s mala seca diim boni priuationem in bonum eonvertens.
Haec propositio est secundum doctrinam
Platonis. Proclusi. I.Theol. c.I8. Neque inordia natum relinquitur,inquit,id malum quod e*inparincularibus si id o boe a Diis dirigitur propteνεἀ Ia sitia quidem im robitatis in animabus es portatrix. 'alias vero Deorum ordo purgator est illis mali quad
257쪽
216 Dial. PI. Pars II. De primo Priscipis.
1 ex nainis uniuersa, perfecta, o bonorum Usicientia ipsorion entium genera ; in ordinem vero rediguntur oecolloeantur decenter ilia particulariora oe is perfe-Hiora, er ipsi νηiaersorum compi mento seruiuηt, or .
boni commanione fruuntur . quam tos es HUN-hile: non enim majus bonum'gulis contruere par est, quam quae Dii suis foetibus secundum mensiuras pr. bent , sed omnia . separatim singula, oe eommunia ter omnia tantam bonorum pariimem subcipiunt,quam tam ipsa pari ieipare passant. Si vero alia quidem
majo)ibas, alia vero minoribus bonis replent , ipsis distribationis mensiuris esum recipiunt aιtribaenis Ze seunt cassae . alia enim aliis conueniunt μωn3am eo um naturam. Dii verὸ semper omnia bona porrit'nt , ut sol qui ludem oriri faeli: recipit enim aliua aliter fecundum siuam ordinem tantum lueis aeeipit , o qua maiorem accipere non pessit; nam omnia secundum iustitiam unxtara nat o quidem recedisi um bonum,
258쪽
Duobus modis unum consideratur: uno modo, ut est in ente: alio modo vi abstrahit ab ente. De uno secundum primam considerationem egimus.in disputatione de ente secundum se: Nilnc xerd agendum est de uno secundum asiam considerationem, ut abstrahit ab ento. . Quatuor autem explicanda sunt e primum, quod sit /rimum or per se uni : secundum, quid sis et tertium, quale sit et quartum, Guotu
Datur primum 's per sie unum : primum . per sie hamysura ens i primo G per sie γη. nibit est sape ius: Pνimi or per se unius nata a coxsistit in aliquo positius absoluto primi cir per se unius natura habet rationem' substantiar primi o per sievm- natura est eadem cum primi cor per se boni natura : Primum unum es ineffabile err enatum.
PR MA PRO post TIO. Datur primiim& per se unum. Probatur, quia omne parti cipatum supponit aliquid quod est primum de Per se , ut patet experientia : nam quod est. F f
259쪽
ignitum per participationem sueponit esse. ignem per se: Et ex hoc principio D. Thomas probat supra intellectum humanum esse aliquem intellectum superiorem qu. 79. art. .. Consideratulum, inquit, est quod supra animam intellectivam humat m, necesse est ponere aliquem inte dictum superis , a quo anim virtutem intelli πῶsbtineat; si er enim quod participat aliquid, or
uod es mobile . er quod est imperfectum , prae Agiι ante se aliquid quia est per essentiam buam tale.
sinit etiam ad intelligentiam veritatis, eam quodam disrarseu er invis arguendo: Habet etiam imperfectim intelligentiam, tum quia nou omnia intelligis , tum
quia in bis quae intelligit, procedit de potentia ad
ac um. Oportet ergo esse aliquem altiorem intelle- c um Ps anima iuuetur ad intelligendam. Atqui
certum est esse unum participatum , nam omnis multitudo est una , & quodlibet eorum ex quibus constituitur est unum : At multitudo non est una, nisi per participationem, qui a non est una per se, cum sit uni opposita. Sequitu vergo qudd omnis multitudo sit una per unius participationeni: Et hoc est quod ait D. Dion .s p. I; . de diu. nom. Non es, inquit, mullisad 'oae unius sit evers, sied id quiὸem quod es pluris pqtibus , aes unum tota: Gr quod es plura accirinρῆ- i , est unam sabiecto: quia plura numero, anι vir-
260쪽
' AE ex parie sit partieeps. Cum igitur sit unum larticipatum in rebus. & participatum suppo
nat id quod est per se , sequitur quod sit unum
per se. Haec propositio est Platonis in Parmenide suppositione prima. Nam cum ibi probat qubdsi unum est , ipsum unum non erit multa , supponit esse ipsum unum. Sed colligitur euiden. ter ex principiis doctrinae Platonicae. Certum enim est prinib apud Platonem, quod est commune multis, esse per se illud quod per participationem est in singulis, in eo enim fundatur positio idearum & specierum : Atqui manifestum
est unum esse eommune multis, cdm sit & domus una,& homo unus, & corpus unum , & mundus unus. Sequitur ergo ex sententia Platonis,
esse unum per se & primum, praetet unum quod est in singulis per participationem. Plotinus
Enn. 6. lib.6. cap. II. Si oportet,inquit, σ reliquora m quodvis uram esse , nimirum omnibuε unum es cmm ne r id autem est natura una praedicata de muLoe ante illud quod multis inest, oportere diximu existere ρεν si ipsam.Prochas lib. 2.Theol. cap. I. Ubique, inquila, unum quod apparet in omni-ιπι entibus . a nulla entium abest, 'νει est ex eo quὸd