장음표시 사용
271쪽
αao Diat et Pars II. Deprimo Principio
vninni quamve naturam babera sedprofecto nitrii mi ruis, non esse facile dictu, quippeesim nequeens, neque
speetes exprimi facile possit, nempὸ eunitio nostra ,
ciebas innititur. Quando vero ad informe aliquod feratur, animus cum comprehendere nequeat quod non deia terminetur , neque velut figuretur , aria quopiam hi rame, protinus inde prolabitur, metuens ne forte nihil ibi reportet. Et cap. q. Accidit, inquit, dubitaria defectasque nobis eirca cognoscendum Desin, proripue quantam ne se per quandam frientiam , neque per intelligentiam ullam cognostimus illam, Dur alia solemus, quae intelligibilia nuncupastur , sed per ρνabentiam quandam scientia meliorem. Anima venpraeut euadit ab uno, neque est penitus unum, quando mentiam alleuius assanui: scientia enim ratio quaedam es, ratio ven mulia; unum ergo transireditur in numerum mutiseudinemque prolapsa. Scientiam ergo necessarium est transcendere, nec ullo modo ab eo, quaden esse unum . usquam praeuarieari , sied a scientia. rebusique sciendis, omnique alio, tulabraqηe θectaculo besacari.
272쪽
Primum G per se unum est primum rerum omnium principium: Primam G per se unum non es unum ex omnibm, sed ante omnia: Qua magis νηa sunt, eo maiorem virtutem . poterialem babent e priamum . per se unam non conuenit, nisi Deo r In
P RiMA P Ropos retro. Primum & per se unum est primum rerum omnium principium. Probat primo, quia primum principium est primum omnium, & nihil est illo superius. Si enim esset aliquid prius primo principio esset principium ipsius primi principii quod est absurdum : nam quod est iuperius habet rationem prines pii respectu inferioris. Sequitur ergo quod primum principium se absolute primum omnium & nihil sit illo iaperius. At primum & per se unum est primum omnium absolut8, dc nihil illo est silerius veprobatum est. Sequitur ergo quod primum de per se unum sit primum omnium principium. Secundo probatur , quia illud est primum omnium principium , quo iublato nihil erit omnino. Λt si trimum de per se unum tollas. nihil omninδ erit: quidquid enim est,uel unum
ψ, vel multa: atqui si primum dc per se unum
273쪽
Dia Pl. Pars II. De primo Principio.
tollas, iam neque unum erit, neque multa; non unum , quia supponimus esse sublatum & non esse; non multa , quia nulla est multitudo in qua non sit unum; est enim una multitudo. &quodlibet eorum ex quibus constat multitudo, est unum. D. Dionysius cap. I3. de diu. nom. probat unum esse omnium cautam, quia nihil est quod sit unius expers. Omnium, inquit, unum s causa , nunquam egrediendo , discedendoque ab
τηε libit enim ex his qua sunt uniuis expers.
. caterum ut numersu omnis es manadis particus, σπna dualitas, unaque dieitur deeas , dimidium unum, ear teνtism or decimum vnym : φὰς omnia cromnis omnium partieaia unisu es particeps, or quia
Thomas I. pari. qu. II. art. 2. pro t primum principium esse unum per se, quoni am Omnia quae sunt, in ordinem & in unum conueniunt, quia unum per se est causa unius, & multa non sunt causa unius , nisi per accidens. Omnia, inquit, qua sunt inueniuntur esse ordinata ad inviacem , dum quaedam quibubdam dei struiunt et autem diuersa sunt, in unum ordinem non conuenirent, nisi ab aliquo uno ordina remur: melius enim miata reducuntur in unum ordinem per unum quam per
ηθσ, quia per se unius unum est causa, oe multanssn sunt eausa unius , ηψ per accidens. Et pro- Pter eandem rationem probat mundum giuaernari ab uno. Quia nimirum finis gubernationis est pax & vnio multitudinis totius : at princi inpium vniolus & pacis per se, non est nisi unum. Prima
274쪽
Prima pari. qu. II3. art. 3. Id, inquit,''Rodiendit intentio in uitua inem gubernantis' unis G siue pax, unitatis autem causa per sie est unum.
Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Ut patet ex Proclo lib. 2. cap. q. Nam Proclus notat duplicia nomina a Platone tradi primae & arcanae cause, nimiru nomen unius &honi: Et in lib.quidem 11.de Rep .vocat bonum; in Parmenide ver b vocat primum unum. Sed assignat rationem utriusque nominis diuersam: Nam dieit ided illi attribui nomen unius, quia est principium a quo omnia procedunt; nomen vero boni, quia omnia ad illud reducuntur. Patet igitur ex sententia Platonis rationem
primi principii productivi consistere praecisὰ .& maxime propriὸ in uno , rationem veris vltimi finis in bono. Plotinus Enn. s. lib. I. cap. 8.& 9. notat esse antiquorum Pnilosophorum doctrinam, unum esse principium omnium re- Tum, Parmenidis, Anaxagorae, Heracliti, Empedoclis , quos etiam sequutus est Aristoteles. Verum inter omnes nullum fuisse , qui ita distincte principium uni attribuerit , ut Plato. Nam Parmenides unum quidem causam nomi- nat in suis libris,sed dicit illud unum esse multa: Anaxagoras non absolutὸ dicit unum, sed ipsam mentem mixtionis expertem: Heraclitus illud
unum dieit esse intelligibile : Empedocles explicat illud unum per concordiam : Aristotele a primum illud unum dicit esse intelligibile se-Paetatum : Plato vero unum quod est princi- ,
275쪽
234. Dia P Pars II. De primo Principio.
pium primum dicit es e primum unum, quod non est, nisi unum, & quod est super ens : Sic enim inducit Parmenidem loquentem in Parmenide suppositione prima. Qiid autem piaeter prima intelligibilia omnia . necesse sit unum aliquod esse,ad quod omnia reseratur, Plotinus prob t multis rationibus contra Aristotelem :inquit aliquis , ricta sic ratione
dicatuν inquirens , rationabilius esse dicens omnes sphaeras ordinesque rernm , ad coordination m mutuo conferentes , ad unum simul primumque eon=icere interrogabit oe aliquis , numquid latclligibilia multa apud .Aristotelem ex uno primo sint, an potius in rebus intelligibilibus multa princiρia sint 3 Ac si ex uno sunt omnia, congruenti quadam proportione compara huntur, perinde atque in rebus bensibilibω inter se sphaerae se babeηt,alia scilicet aliam complectente, una vero extrinsecas dominante. Quamobrem ibi reliquapy imum comprehendet, mundusique intellinibillis erit illim vero quemadmodum bὶρ sphaera acua non sunt,
sed prima quadem sellarum plena, singula Nero sessistentes sellas seruus posyident; sie π ibi mouentia
ilia multa in stipsis, verioraque ii se erant omnia: sin autem unumquodq; in numero intelligibiliom aequὸ erit ρνincipium, certe per cotingentiam quandam principia erunt, ει' quaeri poterit quam ob causam conspiarent in unum ,π ad Opm unum , communem scilicet harmoniam totius coeli consentiant et Denique quomodo multa ita sint, clim sint incorporea, neqhe materia vlla diseernat. Idem Plot . eadem Enn. lib. 2. cap. I. Ipsum unum est Oimia, inquit, νψμm-
276쪽
Caput tertium. De Vno. 233que nullum est ex omnibus e principium natuique omnium non est omnia, sed illa quidem modo est uniuersa, quod ibi eunc a concurrunt, immo ucro nonrim quidem seunt, sed erunt. Quo igitur modo, ex eo quod es unum si ηρlieiter , in quo varietas apparet nulla, vel cuiustumque duplicitas sine forma , multitudo pλο- cedit Forsam, quia nibit erat in ipse, idcirco ex ipse sunt omnia atque ut res ipsium fiat, ob bae ipsium unum non est ens, sed ens progenies eiM est, primaque ge
per se unum est ab omnibus. quae sunt abstractuit . Plobatur primb , quia id omne quod in multitudine continetur , non est principium multitudinis : nam esset causa & principium sui ipsius, quod est absurdum : Atqui primum .& per se unum . est principium omnium quae sunt: Ergo nihil est eorum omnium quae sunt, sed est ab omnibus abstractum. 'Secunld probatur , quia quod est idem in multitudine, non oritur ab uno eorum quae sunt in multitudine : quod enim ab uno particulari oritur, est particulare. Atqui ab ipso primo & per se uno ori lux aliquid quod est idem toti rerum multitudini , est enim tota multitudo . una & ordinata, hoc verb oritur ab ipso primo & per se uno : Ergo primum & per se unum non est aliquid ex omnibus rebus, sed est ab illis abstractum. D. Dionysius cap. I3. de diu. nomin. 'Quia es unum, inquit, sunt cuncta quae sunt bubvenita et ne ae enim unum illηd , omnis m causa , '
277쪽
a 362 Diat ei. Pars II. De imo Principio
unum ex pluribuε est, sed ante unum omne, mnemque mulιitudinem , Uiusque omnis ae multitudinis defuitiuum es.
Haec propositio est seeunddin doctrinam
Platonis. Proclus in elementis prop. H. probat multitudinem reduci ad unam communem, causam. β'od enim, inquit, est idem in omni mo titudine, non ab uno eorum qu4 bunt in multitudine progressum babet : Quod enim ab uno solo multarum manat, non omnibus est commune, μή illius nuris satis es eximium. Quoniam igitur in unoquoque odine est quaedam eommunio, π cibarentia, or identiatas , propter quam alia quidcm dicunιur eiusdem Or
. unitas una ante ipsam multitudinem in unoquoque aria
dure,praebens iis quae sub ipsa sunt collocata, unam rationem o connexionem, i ad se inuleem oe ad totum. Plotin. Enn. 3. lib. 8. cap. 8. Principium, inquit, , non est omnia , sed omnia patius a principio sunt.. Ipsum verὸ neque omnia est, neque aliquid omnium, ut omnia geneνet; neque es mulιitari , bed principium multitudinis. Et paulo post : Si omnibus prius extiterit, alia quidem erunt omnia , aliud vero ipsum pr.eter cocta e sin autem simul π omnia ' , non erit prineipium : oportet tamen esse principium , σαnte omnia , vim omnia fini post ipsum. Sin a rem Heatur esse singulatim, secundum unumquodqne om- .niom. primum quidem quodlibet euilibet erit iὰιm, deinde euncta sin i,nee umquam ulla diseretis: atque ita etiam nibil omnium, sed potius buper omnia.
278쪽
COROLLARI v M. Ex hoc sequitur primo esse duplex primum unum : Nam cum multit do constet ex multis , quorum vi umquodque est vivim, illud quod primum locum tenet iii multitudine , est primum , & vocatur unum
primum connumeratum: quia vero extra multitudinem est unum. a quo olitur multitudo.& est illius principium , illud vocatur primum unum inconnumeratum. Ex hoc vero
rursus sequitur, quod primum unum quod est in multitudine, & est connumeratum cum illis ex quibus constat multitudo, non est principium multitudinis ; sed hoc tantum conuenit primo vni quod est extra multitudinem. Ac proinde illud quod vulgo dicitur ; primum in
qualibea genere elle causam regulam caeterorum rnon est intelligendum de primo uno connumerato, sed de primo uno inconnumerato. TERTIA PRO post a Io. Quod propius accedit ad primum & per se unum, eius potentia maior est & ad plura se extendit. Pro-b tur, quia quod propius accedit ad primum Principium , ed maiorem habet potentiam &quae ad plura se extendat: nam cum primi principii . potentia summa sit & se extendat ad Omnia, quod accedit propius ad illud , eius Potentia maior esse debet & ad plura se extendere , quia est illi magis simile & cognatum. i. Atqui primum & per se unum est primum principium, ut diximus : Ergo quod propidsaccedit ad primum de per se unum, eius poten-
279쪽
238 Dial. Pl. Pars II. De primo Principio.
tia maior est & ad plura se extendit. Confirmatur , quia omnis potentia productiva f - 'datur in virtute primi principii : eausae enim secundae agunt in virtute primae calisae r ac proinde quod propius accedit ad primum principium in eo virtus agendi maior est, & in eo magis viget virtus primae causae. Cum ergo primum principium sit primum unum, sequi tutqutid in eo quod propitis accedit ad primum unum, magis vigeat virtus primi principii, &ex consequenti eius potentia sit maior, & ad
Haec propositio est secundum doctrinam. Platonis. Proclus in Elem. propos. 62. Omnis, an quit , multitudo propius accedit adynum, 'Dantitare qn dem mimr si s quae Iovius distant aώνno , potestate Nero maior ely. Quod enim propitis aeeiadit ad νη Λm, est illi maW1 si nile; unum antem es ρνι- δ Nitium fine multiplicatione ; bequitur ergo qοοdillod qaod es magis similis uni, sicut est plurium cauisse, quoniam unum est causa omnium I ira erit magis νον- m minus diuisum, qnoni m illud ad quodpfuriis accedit, est Ῥnum. Qitatenus igitur est magis cognatum vni , est minus multiplicatum : Quatenus es magis cognatum primo omnium principio , ad plura se exfen At m hoc vero est maiorem habere potentium. Confirmatur, quia secundum doctrinam Platonis . ipsae etiam ideae, quae sunt primae rationes effectrices , non habent virtutem producendi . ad extra, nisi sint uni formes & boni formes. C O R o LL A RI v M. Ex hoc ortum est
280쪽
Iripsa diuisa ζ Nam virtus unita magis similis est primo viii, quam diuisa : ergo unita esst maior quam diuisa. Deinde virtus omnis oritur a primo uno quia est primum principium: unumquodque vero secundum agit in xirtute primi : At virtus primi unius in secundis maior est quando unita est , quam quando est diuisa: amittit enim per diuisionem suam unitatem , in qua consistit virtus unius: Et hoc axioma est iii terminis apud Proclum in elementis, prop. 6I. Ournis, inquit acultas in udua quidem exulens ma-ν est, diuisa vero minor, si enim Auiditur. pr ut reditur in multitudinem: si vero boebat , longius ab
uno reeedit: si vero boe, pauciora poterit quam unum. v ARTA PRO Po sI ΤI o. Primum unum 'non conuenit, nisi Deo. Probatur, quia omnes
nomine Dei intelligunt primum omnium principium : & ex hoc fundamento D. Th. I. pa. qu. q. art. 3. probat Deum esse. Nam certum est dari primum mouens & primam causam esΚ-
cientem : omnes autem nomine primi mouentis & primae causae essicientis ait intelligere Deum. Unde etiam Aristoteles lib. I . Metaph. primae intelligentiae, in qua agnouit rationem primi motoris , attribuit diuinitatem. Atqui primum & per se unum est primum omnium
Principium. Ergo nomine primi & per se unius debet intelligi Deus. Quod si ita est, ut non conuenit nisi soli Deo , esse primum principium ita non conuenit, nisi soli Deo, esse pri-