장음표시 사용
291쪽
Capnt tertium. De δ. 23 Isecundorum produeendorum vim babra. Secundδ sequitur omne id quod producit , producere sine sui mutatione: Nam, ut ait Proclus eadem propos. 27. Q-od propter deserium c νοboris infirmitatem aliis ipsim esse ρη bet, propter suam reuersonem . alterationem illi Oposas
praebet. Nanet autem, quale est, omne qΗod produciρ,
Cr eo manente prodit id quod est post ipsum. C. m i itur plenum . perse imn sit. secunda constituit immobiliter 're vlia imminutione, manens illud θμm quod est. In idem incidit quod ait propositione praecedenti omnem causam productricem producere sine sui mutatione , quo- niam imitatur ipsum unum quod imniobiliter constituit omnia quae sunt post ipsum et quia si mobiliter produceret , unum quidem amplius non esset, sed ex eo quod est unum mutaretur. Q vΑRT A P R o Ρ.o sI TI O. Primum & pet . se unum habet infinitam potentiam. Probatur , quia potentia productiva est infinita qua se extendit ad infinita producibilia : nam quo maior est potentia. ed ad plura se extendit. Atqui primi & per se unius potentia productiva ad infinita producibilia se extendit: cum enim sit omnium primum principium se extendit ad
omnia producibilia , non est autem numerus determinatus producibilium: nam non possunt
tot entia produci, quin plura adhuc produci possint. Sequitur ergo quod primum & peeie unum habeat potentiam infinitam. Confirmatur,quia ex eo quod primum & per se unum
292쪽
etsi Dial. ρ Pars II. De primo Principio. est omnium principium . sequitur quod sit Ia-
perfectum, quia cum prae accipiat omnia in se unite, omnes persectiones unite, continet ita ut nullus sit terminus eius persectionis. Cum ergo primum & per se unum contineat virtute & p Itentia omnia, sequitur,quod eius viristus & potentia nullum habeat terminum.
Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Plotinus Enn. s. lib. 3 cap. I s. primo quidem aiserit omnia eise in primo & per se uno potestate, ita ut sit omnium potestas, quoniam si esset omnia formaliter, iam non esset unum, sed multa. Secundo velo asserit illam potestatem non esse sicut potestatem materiae, quae est passa ua sed potius esse potestatem activam & productivam. Tertid denique C. 36. vocat potestatem illam tuastimabilem. Cum enim loquitur de primo & per se uno quod est omnium principium: Sie babet, inquit, omnia
tamquam nondum inter se discreta : quae verὸ in secun-.sum, ratioue tuter se discelinuntuν , actu enim iam cernuntur. illud autem omnium est potestas. Sed quifinam potentiae modira mn enim ita esse in potentia diacitur ut materia , quia capiat et Patitur namque quod
suscipit, atque ita opposito modo se babet potentia ad
id qu-d s hbiciens. Et pauid post : Oportere quia dem , inquit, aliquid esse post ρ imum , alibi nobis
es diuum , aique omnino potestatem esse , potestatem inquam inaestimabilem. Idem Enn. 6. lib. 9. cap. 6. explicat naturam unius per comparationem unitatis & signi in genere quantitatis,
293쪽
Caput tertium. De Vno. 233 detrahendo ea quae imperfectionem includunt. Imprimis asserit ipsum unum non esse in alio: Secundb non elle quid minimum secundum molem, sed maximum secundum potestatem :Denique esse potentiam infinitam, non quasi sit magnitudo aut multitudo Maedam , quam non
liceat pertransite , sed quod sit potestas qhiae comprehendi non possit. Quonam inquit,
dieimini unum, quave ratione ad id potissimum acco mmodare intelligentiae possumηs ira profecto, si excellentiori admodum ratione id asperimis unum, quam unitatem sienuin asserere sileamus. Hyeenim animis magnitudinem c ' multitudinem detrabens paulatim in minimum denique desinit , or ranadem in aliquo residet, quοά quamuis individuum si , erat tamen in re diuiAa s jaeebat in alio. ipsum unum neque in alio, neque in re Quidua reside ,
neque sic est individuum τι quiddam minimum ; est
- enim omnium maximum, non ma nitudine, sed potenti/. Quapropter quando dicimus iηdiuiduum, indian fibnem dicimus potestatem, quando quidem qua huneps dipsum, nWn secundμm moles, sed steundum viret. indiuidua iudicantur. Deum praet rea infinitum nrminare debemus , non quasi sit magnitudo quaedam ei multitudo , quam non liceat peνtransire , sed quia sit ρ testat quam eamprehendere nequeas. QEINTA PRO pos ITIO. Primum & per se unum est immutabile. Probatur primo, quia mutabilitas oritur ex imbecillitate & imperfectione virtutis r clim ergo ipsa primo & per se viri conueniat omnipotentia, sequitur qubd
294쪽
a34 Dial. M. Pars II. De primo Priscipis. non sit mutabile. Secundd quia quidquid est
mutabile non est simplex omnino: in mutatione
enim roquiritur subiectum & duo termini a quo ad quem : atqui primum & per se unum est omnino simplex. Ergo primum & per se
virum est immutabile D. Thomas I. pa. qu. 9.art. r. probat Deum esse immutabilem ex ratione simplicitatis : Id omne , inquit, movetur quant ἰm ad aliquid manet, . :quantum ad aliqi id transit, si ut quod monetur de albed e in nigredin mmanet secundum bubstantiam : se in omni eo quod mouetur attenditur aliqua com filio. Ne ames autem supra, quod in Deo nulla est eompositis, sedes omnino simplex ; unde manifestum es quod Deus
ueri non potest. Confirmatur, quia natura Diuinitatis consistit in primo uno e at Deus est immutabilis, Malachiae 3. Dem ει nommutor.
Ex quibus manifestum est quδd immutabilitas conuenit uni, non ratione bonitatis, sed ex ra- 'tione ipsius unius per se. Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Nam Proclus lib. I. Theol. cap. II. aiserit ex sentefitia Platonis in lib. de Repub. immutabilitatem Diis conuenire, & concludens , Omnia, inquit, qua demonstrantur ex tνibini stis communibos notionibus, de numine diuino pendent bonitare, immatabilitate, veνitate. Certum autem
est ex sententia Platonis in primo & per se uno naturam & euhntiam Diuinitatis consistere. Capite ver b sequenti I9. coniungit immutabilitatem cum simplicitate , Ex causam immin
295쪽
caput tertium. De Vno. a stabilitatis attribuit uni. , inquit, Deorum
mutabilitatem or simplicitateni post haec eontemplemur, cir quomodo boc utrumque Deorum essentia com-veηiens esse videara ν, ecundum Putonis narrationem.
Et paulo post: Neque etiam, inquit, intellectua liam essentiarum immutatulitas exequatur Diis, pr ρερν enim ipsam eum Diis unionem, er ipsa mens es immutabilis , . expers Uectuum . cum beeundis non mixta, s t qai em uniformi, talis est i soli ve, o Di, quod in bae enitum exeellentia suas uniones coia,carint sunt immutabiles proprietates . expertes
UVivum i nibit exim es in ipsis quod non sit unumer essentia. SEx TA PRO PO s ITI o. Ipsum primum
est liberum. Supponimus de ratione libertatis esse habere sui dominium, & non esse in alterius potestate; seruitus enim libertati opponitur , seruus veris est in alterius potestate : qui autem non est in alterius potestate, est sui dominus, ac proinde libertas consistit in eo quod aliqui, sit sui dominus & non sit seruus ac in alterius potestate. Hoc posito probatur primδ, quod primum & per se unum sit liberum. Nam Pod habet omnium dominium & nulli seruit liberum est: Αt primum, & per se unum habee
omnium dominiu: omnia enim ut ab uno originem sumiuat, ita ad unum tendunt. Praeterea id
quod est causa libertatis, illud est maxime liberum , propter quod enim unum unumquodque tale & illud magis: Atqui ipsum unum est causaeur unumquodque sit liberum,nam ipsum unum
296쪽
236 Dial. Pl. Pars II. De primo Principio
& ipsum bonum idem sunt, at ipsum bonum est causa cur aliquid sit liberum, quod enim non cogitur ad bonum alterius, sed prosequit ut suum bonum, & agit ex intentione boni propri est liberum : At ipsum bonum est causa cur Vnumquodque prosequatur bonum proprium, tum quia nihil appetit,bonum proprium nisi in virtute boni uniuersalis r tum quia primum bo-'num abstrahit a deterioribus quae impediunt ne prosequamur proprium bonum. Sequitur ergo quod primum bonum , ac proinde primum unum , quod idem est cum primo bono.
est causa libertatis. Cum igitur ipsum unum siecausa libertatis, sequitur quod maxime illi conueniat esse liberum. Deniquo quod est omnium primum & super omnia, est maxime liberum e nam quod est primum & non habet supra se quid quam, nemini seruit: seruus enim est inferior domino di At primum & per se
unum est supra omnia, clim sit omnium principiunt: sequitur ergo quod maxime sit liberum. Haec propositio est secundum doctrinam Pl atonis. Plotinus Enn. 6. lib. 8. cap. 7. Esa anisua, inquit, per mentem libera ad bonum absque impegimento se cεηfereηs , quoὰqne propter hoc agit, consistit in ipsis. Intellistas autem per se imum liber. ἐοῖ-s vero boηὸ natura es ipsum quod omnibm appe- endr m , s propter quod habent alia quod consistat in eis, quando hoc quid in fine i inpedimento baberi potest, illud qaidem possidere. Ipsum itaque omnium δι
ιη'm quae bab iis pretiosa ceηρηtar, prim q- in sede consistens
297쪽
eo Rem , ad quod eateνa 'Urim ascendere volunt pendentque ex illo, ess ab eo νιν es accipiam per 'naρ' habere psint , quod consis .in ipsis , qua m pacis poteris abquu ad hane ipsam conritionem non pedi. gere, i tq est proprie quod, vel in me vel in te com sistere disii αν t. Explicat verb) Plotinus V male
riam de libertate, priuia principii , toto isto
quod verissime& maxime proprie dicitiis quod, seruire Deo, regnare est. Nam in ipso bono primo no,ut probauimus supra,consistit essentia Diuinitatis ; ipsum verb unum & bonum est causa libertatis, quia impedit ex una parte ne anima seruiat concupiscentiis,& sensibile bonum pro bono proprio accipiat , ex alia verδι .pat te attrahit ad se animae appetitumrex quo se ut sibi relinquatur, & proprium bonum prosequatur, cum ipsum unum sit proprium animae
per se unum est ubique Supponendum es imprimis, qudd esse ubique est esse in omnibus recibus, itavi nihil sitnec esse possit in quo non sit, quia esse alicubi est esse in aliquo, in nihilo enim nihil esse dicitur: Si igitur probatur, priamum & per se unum esse in omnibus rebus, se quitur , necessario ipsum esse ubique., Iam verbi multis rationibus probari potest ipsum unum esse in omnibus. Primo, quia quod continedomnia, it ut attingat non siluin ea quae sunt
298쪽
23 8 Dial. PL Pars II. De primo D in 'io. -
teriora, sed etiam ea quae sunt maximεtima, illud eli in omnibus. At primum: dc per Lis unum continet omnia, it aut altivgat non 'l 'lum exteriora, sed etiani ea quae sunt maxiMi inrtina : nam quod continxat omnia paxet , quia hinferiora continentur in seperioribus, primum Utem unum est superius omnibus rebus :quod verb petringat usque ad intima patet. , quia ea in natura eortim quae sunt incorporea imis materialia. ut non impediantur quominus se inlinuent usque ad intima. Sicut ergo amma lita continet corpus. v r. pertingat usque ad ina tima. omnia quae sunt u corpore : sic primum unum quod continct omnia, non solum a tim'
git exteriora , sedi pertingit usque ad ea quae maximὰ in eis intima sunt. Sequitur itaque quod, prisnum N per se unum est in omnibus rebus. itant nihil .sit, nec tae possit,in quo non sit. Secundb probatur Μ quia quod est commum ne omnibus secundum rem, est in omnibus re liter ;: nam quod est Farticulare alieui , realites, in illo cui est parrieulare et ergo quod
est commune omnibus, eli in omnibus realitere Αt i psum unum est commune omnibus,' ergo aliter est in omnibus. .Nec potest diciquM est in omnibus per sui participationcm, nam parti pario est unicui ei particularis , ae proinde via. tantum adest : at ipsum unum est . commune omnibus : ergo omnibus pariter adesse debet: Tertib illud, cuius quan has vii
tutis sese extendit ad omnia . est in Omoibus:
299쪽
.Caput tertium. De oo . a 'Nam sicut per quantitatem molis corpus est alicubi , ita res incorporea & iim i aterialis. Per quantitatem virtutis habet . qubd sit alicu- bi. Neque in eo Diuus Thomas Se Scotus diisentiunt . sed tantum distentio est , . qudd. D. Thomas dicit quantitatem virtudis applia cari per operationem; Scotus vero dicit sub- . stantiam spiritu aetem .so aliter esse alicubi per ipsam quantitatem virtutis. Atqui quantitas virtutis quae est in primo & per se uno se . extendit ad omnia. est enim omnium potentia&. infinita : Ergo ipsum de per se unum est in - omnibus. OEae cdm ita sint , sequitur quod primum de per se unum sit ubique. Haec propositio, est secundum doctrinam Platonis. Proclus in Elem. Propoc χχ. asserit imparticipabile esse in omnibus participantiubus , quia est commune illis omnibus: in eo distinguit imparticipabile participato. qudd, cum participatum sit aliquid partieula.
. est tantum in uno participante; impartici. pabile. ve . quia est communeia omnibus par
eicipantibus adest. ιι si inquit, quod est im-
ararcipatrite rationem Mitatis babens. ut is quod est
300쪽
caso Dial. Pl. Pars II. De primo Principis.
a seipso replet. Nam id quidem quad est in uno . ris, alias nans. Plotinus Enn. lib. 9 cap. rationem assignat quare omnia fiant ab uno, quia nimirum est ubique & omnia replet. 2AOmodo,
es, neque ubi non jit laevi est Him di implet igitur: omnia. Iam igitur multa , potius autem tam omnia, θecies amnes. . Sin autem ipsum esset ubique taurum,
ipsum quidem 'esset emnia; at quoniam etiam μ' m est, fiunt quidem per i um omnia, quomiam est ubique diuersa νενο ab ipso. quoniam est nusquam: cuν nam igitur 'bum. non hum est ubique, sed praeterea n quam / nempe quia oportet sμην omnia, num esse. Et Enn. s. lib. s. cap. 9. probat primum tomnium principium elle in omnibus quia omnia continet..Da, inquit, natura comparatvm V . νιγitima passim sint in penulti ει νur usque priora his, fi militer in 'iisibus; aliudque semper in alio, quouμque perueniatar ad baismum et .summum veri mine pium , ut pote cni nitit praesit, ulterius esse nequit imatio. cum vero ipsum quidem man sit in alia , cinera vero superioribus insini, nimirim ipsium reliqua omnia complici tuνt com Bins autem neque di parων tu illa , er babet. omnino non bassum et . profunctim habeat nee babeatur . non datur aliquid usquam ubi κ.η sit s ipsem ; nisi enim adesset . nee biret; rursusque ρ non habetur , nec utare adest. Adest igitur . atque non ades ; nempὸ ex eo quidem quisd non comprehenditur . nequaquam adest: ex ea autem quia