장음표시 사용
341쪽
Caput quartum. De Multitudine. 3ot
non dicit compositionem , esse magis unam, quam quae dicit compositionem. At certum est in doctrina Platonis non omnem multitudinem dicere compositionem. ut patet ex Plotino Enn. lib. 3. cap. D. ubi concedit multitudinem quae est in intellectu non inducere in te ialectui compositionem , quoniam multitudo in eo est actus de ei sentia; verumtamen supra intellectum debere esse unum probat, quia
multitudinem necessarium est, esse unum a qua multiatu do pro ueniat.
Qv ARTA PROPOsITIO. Multitudo alia respondet infinito , alia termino. Probat ut primδ , quia multitudo alia est determinata, alia indeterminata, quia una multitudo , comparata cum alia , eit aequalis vel inaequalis multitudo autem aequalis est determinata, quia neque maior est, neque minor; inaequalis vero
est indeterminata quia potest esse maior &minor. Atqui multitudo indeterminata respondet infinito ,' terminata verb respondet termino: Ergo multitud9 alia respondet infinito , alia termino. Secundb, quia multitudo quae est in numero pari respondet infinito, quae verδ est in numero impati respondet termino:
nam numerus par, additus quadrato numero,
non facit quadratum, sed altera parte longids, impar verb , additus quadrato per ordinem . semper facit quadratum. ut patet si unitati addas ternarium, facies quaternarium; 'si quaternario addas quinatium, facies novenarium,
342쪽
3o a Dial. Pl. Pars II. De primo Principio.
si novenario addas septenarium, facies sex denarium & sic in infinitum per ordinem numm' rotum imparium. Haec propositio est secundum Platonem in Philebo. Asserit enim infinitum & terminum eise duas ideas, & ad ideam termini reserenda esse quaecumque aequalia sunt; ad infiniti vero
ideam , quaecumque inaequalia, ut maius aut
minus, calidius & frigidius : quandoquidem in iis quae aequalia sunt est finis, in iis vero quae inaequalia sunt, ut pote in quibus maius aut
minus reperiuntur, nullus est finis. Quaecumque. inquit, ' er minus, vebementer, atque remisse, .
nimisque , cr baiusimodi quaedam admittunt , euntia in νηmn infiniti genus reducenda sunt ; quemadmodum supra diximus , asserentes Omnia qua diuidua di*erbaque sunt, in πημm vortere colisti, er feeundum vim unam , velut unam quandam naturam
gnari. Qua ero talia quaedam minime, hed borum contraria ace iunt omnia primo quidem aequale ipsum atque aequalitatem, posti aequale γ' duplum, crsingulas inde proportiones quascumque , ad numerum numerus , cr ad mensuram mensiura habet. Hae inquam omnia in genus finiti merito referemus.
Qv INTA PRopos ITIO. Multitudo alia est in numero monadico, &essentiali. Probatur primo, quia mimerus monadicus constat ex unitatibus quae non habenti inter se ordinem, 'sed a numerante , v. g. cum aliquis multos homines inter se congreSat, & facit numerum, .vel ternarium , vel denarium numerus vero
343쪽
Caput quartum. De Multitudine.
essentialis constat ex unitatibus quae ex se habent inter se ordinent, & constituunt unum nitia merum, vel ternarium, vel denarium. At milititudo unitatum , quae ex se habent inter se oriadinem & constituunt unum totum , est alia a multitudine , cuius unitates non habent inter se ordinem ex se ipsis ilec constituunt aliquem unum numerum, sed hoc habella a numerante. Ergo multitudo alia est in numero monadico, alia in numero essentiali. Secundo probatur, quia in numero monadico non est determinata multitudo unitatum, δ' possunt ei addi in infinitum aliae unitates: in numero vero essenii a li multitudo unitatum est determinata , ita ut
nihil possit ei addi. Haec propositio est secundum doctrinam
Platonis. Plot. Enn. 6. lib. 8. cap. 16. Quando, inquit, alium clim alio accipiens, duo dicis , veluti eamm s hominem; vel etiam duos bomines, aut plu-νes seu decem computans, homi inque δenarium δiaeens ; hie numerus non es substantia, neque etiam νιν.bus si Vibilibuι ines , sied pure quantitas. Iam
vero tu partiens fecundi in unam, faciensque huius denari, singulaι xuitates, principium es icies quantia talis 3 vnm entin ex ipse decem numero non est ipsium per se unam. Baηdo . vero bominem ipsum in seipsi. numerum quendam dicis, stu binarium, animal atqοε
rationale , non unus amplitis modus bie obseruatur.
sed quatenus discurris numeras quantum aliquid Vsteis. verὸ ratione subiecta fiunt duo, σ utrumque unum, si quidem νηηm νιrumqse complet essen..
344쪽
1iam , . in ambobus es unitas , numerum alium essentialemque pronuncias. Atque bic binarius non
posterilis ineidit, neque μlνm quantitatem quandam Aenisicat ex ira rem ipsam , sed qυοδ est in essentia continetque ipsam rei naturam. Et post pauca: Inusis vero decem quos numeras , si quidem nullo ordine conciliantur in v tum , neque denarius quidem esse dicet ux, sed decem ipse facis, numerans videlicet.
345쪽
Oniam secundum doctrina'. Platonis mens primum locum tenet in entibus, ided post tractationem de primo entis principio, ni- . mirum de uno & bono . agendum est demente. Et quoniam in mente duo considerantur intelligibile quod qst ipsum primum ens , & intellectus qui est formaliter ipsa mens, ideὁ disputati0 de mqnte in duo capita distribuitur, primum est de primo ente secundum se; secundum est de intellectu. CAPvΤ PRIMUM. BE PRIMO EME S E cyNDUM SE. prima parte Dialecticae egimus de ente
secundum se in communi, ut ad omnia entia se extendit th uniuersum: nunc *utem agiruus
346쪽
3os Dialia Plat. Pars III. De Mente. de primo ente secundum se, id est, non quat nus est ens simpliciter &absolute, sed quatenus est ens tutinum, & ab aliis entibus distinguitur. Haec autem tractatio quatuor sectio Anibus continetur e In prima explicatur, μι ὸd
fit em primum i in secunda, Quid sit : in tertia, si ale sit: in quarta, Qqοtuplex fit.
Datur primum em: Est sicundum rationem poster as
sibis i Immediate bequitur post primum unum rconstat ex infinito π re ins : In primo ente bae primipia nfinitum s terminus,non dicant imperia fectionem : In primo ente, praeter egentiam, est motis ,satur, identitas, . alteritas: Haec quin y e, quae genera vocantur, in primo ente nullam . dicant impeffectionem.
P RiMA PRO Pos ITIO. Datur primum, ens. Probatur primb , quia datur aliquod Vnum ens, a quo omnis multitudo entium deinpendet. Nam omnis multitudo alicuius generis praesupponit aliquam unitatem eiusdem generis , a qua ipsa multitudo dependet; quia omnis multitudo, ut sit una simplex, praesupponievnitatem simplicem, a qua dependet: neq; ocim una est, nisi ab unitate : Ergo, ut sit una in aliquo genere, necesse est ut praesupponat unit
347쪽
Caput primum. De primo ente. 3o 7
tem in eo genere, a qua dependeat, non enim est una in eo genere, nisi ab unitate eiusdem generis. Sequitur ergo quod multitudo in genere entis necessario praesupponat aliquam unitatem in genere entis, a qua dependeata qua habeat unitatem in genere illo. Atqui' unitas in genere entis a qua multitudo entium dependet ut sit una, est primum ens: primum enim in quolibet genere est causa & regula caeterorum : datur igitur primum ens. Secundbprobatur, quia ubicumque est ordo, it aut alia sint magis, alia minus persecta in aliquo genere , debet esse aliquod primum in eo generernam nihil est magis, vel minus perfectum in aliquo genere, nisi quatenus magis, vel minus accedit ad primum aliquod in eo genere. Atqui
datur ordo in entibus, itavi alia sint magis , α alia minus perfect a. Certum igitur est dati alia 'quod primum ens. Et propter hanc'rationem D. Th. I. pari. qu. 2. art. 3. probat Deum esse: Inuenitur enim, inquit, in rebin aliquid magis o minas sonum, es' verum, oe nobile, π sic de aliis eiusmodi. Sed magis σ minus dieuntur de diuersi secundum quiod appropinquans diuersimode ad aliquid quod maxime est i sicut magis calidum est quo
appropinquat maxime Olida. Ex hoc vero conclis
die quod datur aliquid quod est maxime ens, ac proinde, quod est Deus. . Haec propositio est secundum doctrinam
Platonis, ut patet ex Proclo in Elementis, Proposit. enim a I. asserit e tesse omnem uitati-
348쪽
3o8 Dialeta. Ptit. pars III. De Meme tudinem progredi ab unitate eiusdem genetis.
Omnis ordo, inquit, ab unitate ducens initium progreditον in minitudinem viritati cognatam, o omnis dinis multitudo ad unitatem redueitur. Secundo
illud probat quia est quaedam communio &identitas in unoquoque ordine , secundum quam alia sunt unius ordinis , alia alterius ordinis , ac proinde haec communio necessariboritur ab aliqua unitate quae sit eiusdem ordinis & generis. Quoniam igitur, inquit, in νη-
quoque ordine est quaedam coinmanio π cohaemulare identitas, propter quam alia quaedam sunt eisFdem ordinis . alia alterius ordinis, perlicuam est qhod ab una unitate Penit ad totum ordinem , ipsum
idem. Tettib adducit exempla, in quibus unitas illa, a qua oritur multitudo, eiusdem ge aeris cum multitudine. Nam concludit in ipsa natura corporis , esse unam naturam , aqua dependent multae naturae; in ordine anim rum , esse primam animam, a qua dependent multae animae: & in ordine mentium esse unam mentem , a qua multae mentes dependent: de an ordine unius, esse unum a quo dependenemultae unitates. Et propos. 18. supponit esse mi quid cui primo conuenit esse , nimirunt quia illud esse aliis impertit: omne, inquit, quod esse impe iit aliis, illaJψprimo quod impertietis quibus impertitur. Ex hoc ver δ sequitur esse primum ens: nam id cui primo conuenit esse, est primum ens, & alia quibus conuenit esὸ
secutidd , sua: entia secundaria.
349쪽
est exemptum & abstractum ab aliis entibus. Probatur, quia unitas, a qua oritur & progredit ut multitudo, est exempta a multitudine: nam in unitate, a qua oritur multitudo. veniein ipsam multitudinem aliquid quod est commune toti multitudini; ut 'ubd sit una multi- . tudo , & quod ea quae sunt inmultitudine habeant inter se cohaerentiam , & identitatem, ac communionem in eodem genere. At illud , qu m est commune toti multitu ini non potest' proiicisci ab uno eorum quae sunt in multitudine. sequitur ergo quod unitas, a qua orit ut multitudo, non est ex illis unitatibus quae sunt in i pia multitudine. Q iod si ita est, cum prumum ens sit unitas. qua oritur multitudo entium, sequitur qubd ptimum ens non sit unumens quod contineatur in multitudine , sed abstractum a multitudine. Propter hanc rationem , in tractatu de unitate, probau imus primum unum esse exemptum ab omnibus alii
quae sunt una.. c propositio est secundum doctrinam Pl
tonis. Proclus pro p. et r. cdm enim probat muti .
titudinem proficisci ab unitate quae sit eiusdem generis , intestigit de unitate quae sit extra multitudinem , vi patet ex probatione illius propositionis. supponie enim ab illa unitate venire in multitudinem aliquid commune toti multitudini 'vi quod sit una & quod ea quae in
illa sunt sint eiusdem genetis. Impossibila aute
350쪽
Caput primum. De primo ent δε 3 i I, cludit dualitatem , quia Includit duo quorum unum non e it alterum, includit enim unum de ens, quia ens dicitur unum , unum autem Mens non sunt idem, quia idem eis et dicere unum ens ., & unum unum: quod est: absurdum. Primum igitur ens inclidit dualitatem, ac proinde multitudinem, quia dualitas est multitudo. Deinde climens ratione distinguatur ab uno, ens dicit aliquid praeter rationem unius: quod autem est praeter rationem unius est multitudo. Nam vel est unum, vel multitudo, vel nihil di non potest dici quod sit nihil, non enim adderet aliquid ad unum : non potest etiam dici quod sit unum , nam quod additur ad
unum , secundum rationem , est non unum:
Relinquitur ergo qhidd sit multitudo. Cum igitur primum ens in sui ratione includat aliquid praeter unum, sequitur quod in sui ratione includat malitudinem , ae proinde cum multitudo sit secundum rationem posterior uno, sequitur quδd primum ens sit secundit in 'rationem posterius primo uno. Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. in Parmenide probat primum unum, non esse multitudinem : & in secunda probatens includere multitudincm in prima quidem suppositione, Si unum est , inquit , non utique multa es ipsium unam. Quὶ sit enim ' NeqRe igitur
partem esse illiin aliquam , neque totum esse oportet. cumam i pars utique totius pars est. Quid vero ρ