장음표시 사용
361쪽
ara Diali I. Plas. pars III. De Vente'. 'cnitii sunt in ente circumstant essenti am & vocantur entis attributa. Unde essentia diuina D. Damasceno vocatur Pelagus. Qu8d si e motus in primo ente probatur, quia potentiae activae respondet actus seu operatio, ac proinde ubi est pscentia activa, ibi est etiam actus
seu operatio. Atqui in ente primo repeior ut potentia activa, infinitum enim , quod est inente ptim', est potentia iniua, ut probauimus Malea. SeqFit ut ergo quod in ente primo repetitui actus seu operatio. Quod si ita est, sequitur etiam quod motus sit in primo ente, nam motus est actus. seu operatio qui respondet po- . tutiae activae. Quod sit status in cnte primo probatur , quia in ente primo actus primus, in quo fundatur illa potentia activa , est terminus; potentia enim Kctiva infert duplicem actum, usuim in quo fundatur , alterum qui oritur ab illa : actus, qui oritur a potentia activa, est motus; actus vero in qlio fundatur est terminus;& sicut ex infinita potentia sequitur motus, ita
ex ter no sequitur status , nam terminus conuenie cnti, propter unum quod determinae
multitudinem & dat illi rationem totius. . At unu dicit immobilitatem, ut probauimus supra, i 9 tractatu de uno. Sequitur ergo quδd in Primo ente sit status. Quod sit alterum probatur , quia essentia, motus, & status , habent suas rationes formaliter distinctas, neque enim
essentia est motus aut status, neque motus est
status. Sequitur ergo quod ex illis quodlibest
362쪽
Caput primum. De primo ente. q23
est alterum ab altero. Quod sit idem probatur. quia inuicem coinmiscentur , itavi' in cnte sit motus & itatus. Sicut ergo illa tria secundilini suas rationes thrmales habent inter se alteritatem , ita prout coinmiscentur & inter se communicant , habent identitatem. Neque
potest diei quod idem & dilterum sint vivimquid cum ente, motu, aut statu ; nam distinguntur formaliter ab illis , quia si idem & alte rum essent unumquid forma iter cum illis, se queretur illa esse etiam inter se formaliter idem, quod est absurdum. Haec propositio est Platonis in Sophista : Vbi
explicans opinionem antiquorum de natura entis , quorum alij dicebant omnia stare , alii omnia moueri, illos inter se conciliat, & assta irit motum &statum conuenire enti, it aut sine tria genera entis, e stenti an , motum &statum: deinde praeter illa tria, esse alterum & idem.
quia ex illis qiuodlibet est alterum ab alio, sibi verb idem ι & illa duo else distincta a tribus illis , quia si non ement distincta a motu &statu, sed unum quid essent, non distinguerentur a se inuicem motus & status: Si verb idem,
non distingueretur ab ente, chim motus & status ambo esse dicantur, & motus es t status,& status, motus: non potest autem ens esse idem cum altero, qui alterum refertur ad alterum. At omne ens non refertur ad alterum. Sed
aliud est secundum se, aliud refertur ad alte- sunt. Postquam dixit maxima omnium geneta
363쪽
314 Dialia. Plat. Pars III. De Mente.
et se, ens ipsum,&-motum: Duo inquit. hae e misceri non posse est. dictum. Certe. Em ver)virisque misceri; ambo enim quodammodo sunt. Nihil Sequitur ut tria sint hae t Sequitur. An nouborum quodlibet, a duobus reliquis alterum, est sibi is in ' Est. Quid ita nunc idem oe alterum diximis λNunquid , ut duo quadam genera , Mia qua,n tria superiora, illis autem necessario semper annexa t alisque ita de quinque generibus cogitandum y an idem
hoc . alterum illorum quiddam enunci imm , quod tu en uos latuit Forsitan. At vero motus, statusque, neque alterum est , neque idcm. Quam ob causam 'Quod eommuniter matum , flatumque ocamus , hoe neutram illorum esse potes. Cur φ Quia π motus flaret, oe flatuι itidem moueretur e circa enim ambo, alterum utrum vis illorum mictum cogeret alterum in naturae suae transire contrarium , ut pote contrarii particeps. Prorsus. Ambo tamen eodem alterove par ticipant. Nempe. Ne ergo dicamus aut motum idem
esse, vel alterum, aut satum similiter. Non certὸ. Sed numquid ens s idem unum esse inuicem cogitandum Forte. At si ens cir idem nihilo inter se digerunt , quoties motum aut satum ambo esse dicemus, ambo ista idem denominabimus. Hoc autem imposit-bile. Non potes igitur idem ens xn- esse. Sis ferme dicendum. Quarimn ergo 'eciem, prater tres superiores, ipsum idem ponamus Ponamin. Num quid ipsium alterum quinto loco ponendum , vel boe ens nomina duo, unum quiddam significare puta
dum Forte. Arbitror tamen. concessurum te, quod
φεrum qua sunt, qηadam ipsa becundam seipsa sent,
364쪽
caput primum. De primo ente. 323
ad alia νeferuntur. Qidni ρ Alterum autem semper ad alterum nonne ζ semper. Non tarneuisa, nisi alterum oe ens inter se longe differrent. NONA PRO Pos ITIO. Illa quinq3 genera non dicunt in ente primo imperfecti nem. Probatur , de essentia certum est : nam ab esse dicitur essentia: esse autem est actiis: dc praeterea essentia in quolibet est fundamentum omnium eorum quae in ente reperiuntur. De statu non est dubium, quia dicit immutabilitatem , & habet cum vno cognationem, cui conuenit immutabilitas. De motu etiam non potest esse dubium, cum praecise & per se dicae actum : actus enim, ut sic, non dicit imperfectionem. Et confirmatur, quia motus dicitur de vita; vivens enim dicitur quod se movet: vita autem non dicit imperfectionem, ut patetvx eo quod Deo conueniat formaliter vita. Non dicitur autem motus de Deo , prout
gnificat actum imperfecti, id est eius quod est in potentia, sed actum perfecti : & hoe
modo , inquit D. Thomas I. pari. qu. 18.are. p. ad I. Etiam plais ponit quod Deus nisure seipsum, non eo modo quo motus es actus impers ctia De identitate certum est , quia identitas cognationem cum vno habet. De alteritate velli
probatur, quia ad alteritatem sufficit formali distinctio , formalis verb distinctio non dicie imperfectionem . quandoquidem multi Theologi Orthodoxi formalem distinctionem admittunt in Deo inter relationes 3c essentiam, .
365쪽
ars Dialen. Plat. Pars III. De Mente.& inter essentiam & attributa. D. Dionysius capite nono de diuinis nominibus asserit motum, statum, idem, & alterum, Deo appli- K in sacra scriptura. Id uar , inquit, ,eAu scriptura dicit: Tu autem idem ipse es. ter quoque, quando multiformis, mkltisque hasecris eloquiis singitur, Ur flans atque immobilis, πρdens in aeternum, oe' mobriis, ut qui Omnia penetret.
Quae nomina fus E explicat in hoc capite, &Deo attribuit. Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. Nam Plotinus haec quinque genera non tantum admittit in cute , sed probat illa pertinere ad entis constitutionem. At quae pertinent ad entis constitutionem, non dicunt impei sectionem , quia ens intrinsece diceret imperfectionem. Videndus Plotinus Enia. 2. lib. 6. cap. 1. & Enn. 6. lib a. qui ea de generibus entis , cap. 7. 8. & 9.
primum ens habet esse per si r Non est in potentia:
Habet virtutem sie conuertendi ad stiphum : primum ens est in se: In primo ente non est accidens: Identifica inr cum primo viro . bono : Deus formaliterseveraciter dicitar primum ens.
366쪽
caput primam. De primo ente. 327hem. Probatur, quia illud habet esse per se, seu essentiam pet se existentem, cuius esse seu existentia oritur ex eius plincipiis inti in secis. Nam unumquodque idem est cum suis principiis intrinsecis, ac proinde quidquid oritur ex principiis intrinsecis alicuius eruis illud liabet per seipsum. Atqui eise seu existentia primientis oritur ab eius principiis intrinsecis: nam actus essentiae primi entis oritur ab eius principiis initinsecis; principia enim intrinseca, ex quibus constat essentia primi entis, sunt unus di idem actus, infinitum enim est potentia activa & terminus est actus in quo eius potentia activa fundatur. Principia igitur intrinseca primi entis constituunt essentiam .eius in actu i& dant illi actum: Esse autem seu existentia est actus essentiae. Sequitur ergo quod primum
ens habet esse seu existentiam a suis principiis intrinsecis, & quod ab illis esse seu existentia illius oritur, Cum igitur illud habeat esse per se, cuius esse seu existentia oritur ab eius principiis intrinsecis, & esse seu existentia primientis oriatur ab eius principiis intrinsecis, s quitur primum ens habere esse per se. . Haec pio positio est secundum doctrinam Platonis , ut patet ex Proclo in Elementis, pro p. go. Prim d quidem supponit debere esse aliquid quod sit per se subsistens, quia in nullo erit id quod eis sua sorte contentum , quod dicitur αυταγὶς. Secundd probat illud quod
est per se subsistens non posse esse primum
367쪽
3r8 Dialea. Plat. Pars III. De Mense unum & bonum, quia primum unum & bonum superius est eo qubd est sua sorte contentum: non enim habet per se bonum, sed est ipsum bonum. Tertio probat, esse per se, maxime' conuenire ei quod cognatione propinquius accedit ad primum unum & bonum. Ex his vero sequitur maximὸ conuenire primo entiquod habet esse per se, quia ex omnibus quae sunt post primum unum & bonum , nihil est quod propius accedat cognatione ad primum
unum & bonum quam primum ens. Omnia . inquit, qua ab alia causa progrediuntur antecedunt
O quae a seipsis subsisunt σ qua essentiam per feexi sentem habent. Si enim omne quod bais bonis oesua sorte contentam est, Vel propter sentiam, vel propter νctionem praestantius est eo quod ex alia caus. pendet, id νονο quod beipsum prodoeit quoniam Miproducis ipsum esse propter essentiam est sua forte ean-
entum , quod autem ab alio producitur non est sua sorte contentum , quod amem ad ipsum bonum per cognationem propius accedit , id est bua forte eonten-νlim , quae Neio per cognationem . similitudinem ad
eaMsas prviili accedunt ante dissimilia bo sunt ex causa. Quae igitur a seipsis produeuntur , m quin yer se subsistunt antiquiora sunt illis quae ab altero solum ad esse sunt progressa et vel enim xibit erit per se μι-Hεοι , vel ipsum bonum est tale, vel ipsa prima ex
ιπηο babsis entia. Sed si quidem nihil es per se sub-
ssens , in nullo erit vere quod sua sorte eontentum est: neque enim is bεno erit, cum sit prae stantius eo
368쪽
Caput primam. De primo ente. ias
ιν-m , sed vin babens 'ν be bonum , neque in iis quae sunt ps ipsium senum, γημmquodque e im india . dibit suum eo quod est ante ipsum. Si verὸ ipsam b num est per se sabsistens , imum stimum producens. non erit usum; quod enim ab νη. progressum est, nam es unum s a stipso enim progreditur . si quidem Bper se subsistens. Quamobrem ipsium unam erit simul unum G nis unum. Neeesse igitur es M qu d per βε
est qκοή es ame ea quae tantum ab altera causa fune
progresse, est enim praestaniim quam illa , . Vsi bina
eognatione propisquiu . COROLLAR IvΜ. Ex hoc colligitur, non
repugnare persectioni primi entis, cludd eius elie & existentia oriatur ex principiis intrinse-cis suae essentiae. Nam primo ex hoc seciuitur, illi conueniat ratio in perie suffcientiae, quae magnam in se perfectionem coprianet, & est unum ex attributis diuinis. Secund3 non sequitur ex eo qudd esse & existentia primi .entis habeat rationem effectus, quamuis oriatur principiis intrinsteis essentiae : Nam hoc sola habet rationem effectus, quod oritur a causa, .non quod oritur a principio, ut annotauimus in disputatione de causis ex D. Thoma I. Part.' q.; qilla essectus habet esse distinctum ab esse causae. At esse assentiae primi entis, quamuis oriatur 1 suis principiis intrinseeis, non distinguitur ab esse horum principiorum , sed est: unum & idem esse. Adde quod causa quae pro- prse causa est; exempta est ab effectu. At prin-
369쪽
33o Dialea. Ptit. Pars HI. De Mente.
cipia rei intrinseca, non sunt exempta ab ipsa
re quam constituunt. SECvNDA PROPOsITIo. Primum ens
non est in potentia. Probatur, quia quod est: in potentia, non est per se, neque habet essetia . tiam per se subsistentem. Nam quod est in potentia , non habet esse actu, nisi ab eo quod est actu; nam s. haberet esse actu ab eo quod est inpotentia, esset persectius suo principio. quia quod est actu, est perfectius eo quod est in potentia; esse enim in potentia dicit imperfectionem, esse verbactu perfectionem. Atqui quod est in potentia, quatenus est in potentia, non 'est actu. Ergo quod est in potentia, no potest habere esse per se, seu essentiam per se subsistentem. Cum igitur primdm ens habeat esse per se, sequitur quod primum ens non sit inpotentia.
Date propositio est secunddm doctrinam. Platonis. Plotinus Enn. 2. lib. s. cap. I. asserie omnia prima non esse in potentia, quia sunt a. seipsis. Intell-ψ, inquit , nequaquam ex poten tia, qua intelligere psit, m arum prodit tmeli gendi , alioqui alia quodam prure opus esset, quod ex potentia non prorumpat in actum, sed totum iam ρομμιουρ in stiρμ. Quia enim in potentia es, exigit alis
rerum, quo accedente 'oducatur actum , ut aliis .
quid tandem =at in actu; qaod autem ipsium a stipso semper ita se habet, est actuν. Itaque omnia prima actus existant; babent enim quidquid oportet habere, atque id quidem alis in semper. Proclus in
370쪽
ca ut primum. De primo ente. 33I
Elementis , prop. 77. Omne, inquit , quod est potentia, quatenm es potemia, ab eo quod est acta 'quatenus est actu, progreditur ; o' boc quidem, quod aliqumnori est in potentia , ex eo quod aliquomodo sis asta, qua parte in patentia est; σ qu es est ominia in potentia, ab ea quod est cinnia is acyu. Vbum enim seipsium in potemia in actum producere non est aptam natura sua, cum sit imperfectum. Si enim quia imperscctum est, esset eausa perfectioni fibi ipsi st dani actum, erit eausa imperfectior eo quod ab ipsa factam est. Nan ei ur quod est in paremia, satenuι es inpotentia , sibi ipsi e sa es illim quod es acta ; erit ienim, quateη- est on persectum , t M perfectionis eausa ; si quidem omne quod est in potentia, quatenustest in potentia , est imperfectum, quod vero est actu
est perfectum. Si igitur id, quod est is potentis , se
actu . ab aliquo alio babebit perfectianem. . TERTI A PROPOSITIO. Primum ens
liabet virtutem ad se reuertendi & reflectendi se supra seipsum. Probatur, quia quod est per se, habet virtutem se reflectendi supra se, &reuertendi ad seipsum. Nam unumquodquε h bet virtutem reuertendi ad id a quo progreditur , ut diximus in disputatione de causis. Ad
id quod est per se, & habet esse per se, a seipso
progreditur, & habet principium activum sui esse, ut diximus supra. Ergo primum eas habet hvirtutem ad se reuertendi & reflectendi se supra se . Haec propositio est secundum doctrinam Platonis. I toclus in Element. Prop. 62.