D. Basilii Magni, Archiepiscopi Caesareae Cappadociae, De moribus orationes 24., a Simone Magistro ac sacri palatij quaestore ex eius scriptis olim in unum congestae

191쪽

D. B A SILII

ne animum abiicias, sed omnem sperim tuam in domino ponito. non enim ille nocernit angustia est illi cibus in manibus , sed tamen exhibitionem producit, ut constantia tua probet, & animum cognoscat, num similis sit animo proterviorum c ingratorum, qui dum in ore sunt , tibi benedicunt, adulantur, ac mirandum in modum suspiciunt. at ubi paululum meaia dilata fuerit, maledictis tanquam lapidibus obruunt eos, quos paulo ante uoluptatis caussa obseruabant. Helias agebat in Carmelo monte, alto & inhabitabili , ac penitus deserto. at is anima loco omnium habebat, & uitam suam sustentabat ea spe, quam in domino collocauerat . sic uero uitam degens, fame non est

consectus, sed ei uolucres, & illae quidem

maxime rapaces ac voraces,cibos afferebant , alimentumq; homini iusto hae aues ministrabant, quae alienos cibos disipere selent. domini enim iussu, naturam immutauerant, & factae custodes panis, ac carnium erant. Agebat etiam in Babylonio lacu Israelita quidam inueniS, calamitate quidem captiuus, anima uero& constantia liber. quid uero est quod illi

accidit j Leones quidem contra naturam z. suam

192쪽

suam , inediam serebant, altor uero eius Abbacuc per aerem serebatur; quem AngeluS una cum obsoniis serebat. & ne fame premeretur iustus, tantum terrae ac maris puncto temporis uates emensus

est , quantum a Iudaea Babylonem usque protenditur. mi id uero rursum populo in deserto accidit, cuius procurationem Noses habuit Θ quomodo , obsecro , uita ipsius per annos quadraginta gubernata est non erat ill hic uir, sementem qui faceret, non bos aratrum trahens, non a

ca, non torcular, non penu; tamen & alimentum ei suppetebat, sine semente, sine aratione , & fontes e petra manabant , qui prius non erant, sed in necessitate scaturiebant. Proinde & tu calamitatem patienti animo ferto, uelut generosus Iob, & ne te tempestas prosternat, neque quidquam abiicias ex his merciabus, quas tecum fers ; hoc est de uirtute.

sed ueluti magni precii supellectilem ac

mercem, in animo tuo conserua gratia rum actionem, & ita etiam tu multiplicem percipies ex gratiarum actione uoluptatem . Non enim ille est tolerans, cui desunt res necessariae, sed qui in abu- dantia omnium rerum res aduersas aequo nimo

193쪽

animo fert. In morbo es λ late serto ;quia quem dominus in oculis fert, eum castigat. Pauper es ' gaudio exulta; quoniam ea bona in te conserentur, quae quodam in Laetarum . Ignominia afficeris ob nomen Christi o beatum te; quia ignominia tua in angeli gloriam conamutabitur ψ Seruus es gratias tamen & sic agito; habes enim longe te inferiorem ;gratias, inquam, agito, quod unum praetereas , quodque in pistrinum coniectus non sis, denique quod flagris non card ris . nemini unquam deerunt causae gratias agendi. Iniuste tibi compedes inditae sunt spe rerum futurarum te sustenta. Iuste condemnatus es λ etiam sic gratias habeto. QIoniam uero egregiae rogestae ueterum, aut memoriae propagatione nostram usque ad aetatem conse uantur, aut in poetarum uel scriptorum monumentis extant, ne simus, obsecro,

eius utilitatis, qua ex ipsis percipi ponsit, expertes, ueluti illius, Probris perfundebat homo quidam plebeius Pericle, ille uero ea negligebat: & sane tota die perseuerabant, ille quidem conuicia faciendo , hic uero nihili hominem pendendo. deinde cum iam advesperasceret, &ille

194쪽

ille prae tenebris uix discederet, cum lumine ipsum Pericles domum deduxit, ne ipsi inquinaret philosophiae studium . Rursum caedebat quidam Sophronisci filium Socratem, in ipsam faciem impetu facto, ille uero non obuiam ibat, sed permittebat , ut se temulentus ille ira expleret, ita ut iam intumesceret & prae plagis saniosa eius facies esset . ubi autem ille caedere destitisset , Socrates quidem nihil aliud fecisse dicitur , quam quod eum

fronti suae, ueluti statuae cuiusdam opificem , inscripserit, atque ita ultus est hominem . Euclidi autem Megarensi cum esset quidam iratus, mortem illi minatus est, ac iurauit se eum e medio sublaturum: at ille contra iurauit, se eum pla-Caturum, ac ne animo in se hostili sit, effecturum . Illud uero facinus Cliniae, qui erat unus ex familiaribus Pythagorae, uix nostris persuaderi potest. autumat enim casu, & non sponte illud accidisse .

quid uero est, quod ille secit Cum illi

integrum esset iureiurando trium talentorum mulcta effugere, exoluere potius,

quam iurare maluit; quanuis id sancte facere potuerit: non inscius, ut opinor, illius praecepti, quod nos iurare uetat. &

195쪽

-- D. B A S I L Ι Ιhoc quidem Cliniae simile est huic praeacepto; illud uero Euclidis illi, quod inimicis bona optare & non mala imprecari iubet. miare qui de his ante fuerit edoctus, is non amplius illis tanquam iis, quae fieri non possint, fidem derogabit. Proinde fac sit tibi praeceptum Dei c9ntubernale , lucem ueluti quandam , dc splendorem ad diiudicationem rerum ti bi assidue praebens . quae ex longinquo animae tuae curam suscipiens, & ueras ac germanas ante de unaquaque re opinio nes praeparans , non sinet te ab ulla re earum, quae quotidiae accidere solent , immutari; sed potius mente instructum , tanquam quendam scopulum mari uicimnum, fortiter, & constanter uiolentorum uentorum impetus ferre docebit, in Christo Issu domino nostro, quem sempiterna gloria consequatur. Amen. ,

196쪽

DE M OE R O R E

ct tristitia 1

um uideo malum secundos habere progressus, uestramque pietatem aiungi , atque iam Omnino assiduis malis renunciasse, moerore affigor; cum uero rursus magnam Dei manum mecum Purpendo , tum quod is nouit afflictos erigere, & amplecti iustos, proterere autem arrogantes, & sedibus potentes eiicere , rursum animo mutato spe recreor . certus enim sium,quod & uos scire uolo,celerem fore rerum comutationem, nec diuturna haec mala. nam quae passi sumus, ob peccata nostra passi sumus: auxilium uero nobis ob singularem suam in seruos charitatem. c comiserationem hominum amator feret. siue enim peccatoru poenas pendimus, satis sunt hae prae

sentes plagae ad deprecanda in posterum Dei in nos lia: siue ad certamina pro pie

197쪽

tate per has tentationes vocamur, iustus certaminum praeses , non sinet nos tentari supra quam possimus, sed ob ea, quae perpessi sumus , dabit nobis tolerari tite ac spei in ipsum corona. Q uis enim

adeo adamantina anima praeditus est pquis adeo immanis ac ferus, ut audiens gemitum omni ex parte uos impetetem , ueluti a quodam choro tristi comunem quandam & consonam lamentationem accinentem, non animo doleat, nec ad xerram uultum demittat, nec deniq; immensis iis aerumnis penitus colliquescat atque concidat e Haec autem dico non consolandi uestri gratia; quae enim oratio talis inueniri potest, ut tantae calamitati medicinam faciat p) sed dolorem cordis mei, quoad fieri potest , uobis

hac uoce demonstro. Expendimus enim artem diabolici belli, qui cum uideret uirtutem, tum uel maxime cum nos inimici persequutur, augeri ac florere, mutauit consiliuiarium, nec amplius aperto marte bellum gerit, sed occultas insidias nobis struit, obtegendo eas eo nomine, quod inimici nostri circunferunt, ut eadem perpetientes , quae & patres nostri passi sunt, non tamen uideamur pati Pro

198쪽

ORATIONES. 3 pro Christo; eo quod etiam illi ipsi, qui,

nos persequutur, Christianorum nomen habeant. Haec nos mirandum iumroduni perturbarunt, & parum abfuit quin me- te emouerent, dumque haec animo agitaremus, uenit etiam illud in mentem. Nunquid dominus seruos suos deseruit hnunquid extremum tempuS instat , & ain,

bolitio ab iis initium sumi ut in posserum patefiat iniquus ille filius perditioqnis, qui aduersatur, ac sese effert supra:

Omnem Deum ac numen .. Veruntamen, l

siue haec tentatio menstrua est, sufferte ipsam uos egregij Christi pugiles; siue etiam perfecto iam interitui res traduntur, ne, obsecro, negligamus praesentem, rerum statum, sed expectemus reuelationem , e coeliS, aduentum magni Dei,l& seruatoris nostri Is,u Christi. Si enim omnis creatura dissipabitur, & λgura huius mundi transmutabitur, nulli mirum profecto uideri debet, si etiam nos pars creaturae cum sinus , mala per petiamur, atque calamitatibus his a filigamur , quas pro ratione uirium nostrarum inducit nobis iustus iudex, qui nostentari non sit permissurus supra quam, possimus, sed cum tentatione cuiusnori

199쪽

di euentum facturus, ut ferendo hincere queamus. Ne itaque nos labor stan

gat , manent enim nos martyrum coronae , praesto sunt.chori confessorum , qui

parati sunt .nobis manus porrigere, a que in numerum suorum recipere. Veniant uobis in mentem patres illi san -cti, nemo eorum deliciis aut adulatoribus sese dando, coronas patientiae reportauit , sed omnes illi ingentes aerumnas sustinendo, dignos se esse uita rete na probarunt. Beatus, qui dignus habitus est, ut afflictiones pro Christo sus. ferret: longe beatior, qui plures ac maiores aerumnas pertulit ; quia non sunt condignae passiones huius temporis, ut conferantur cum futura gloria, quae nobis tribuetur. QSi enim in aerumnis animo non cadit , sed ob spem , quam positam habet in Deo, uina moeroris sustinet, is profecto a Deo tolerantiae suae mercedem recipiet . iniemadmodum

autem uermes In tenerioribus lignis maxime nascuntur; sic etiam moeroreS, ut

plurimum in homines mollio oes cadunt, neque tamen sceminis , nequς uiris concessus est nimius luctus, ac in ens uis lacrymarum, sed ut paululum tantum rebus

200쪽

bus in aduersis tristitiae se dent, & modicas quasdam lacrymas profundant, atque hoc ita quiete , ut nec dentibus

infrendant, neque ululent, neque uestes

discindant ,: aut puluerem injpergant, aut aliquo alio modo indecore se gerant , instar eorum , qui rerum humanarum rudes ; atque imperiti sunt. Nam fortis animi non est, nec eius, qui firmitudinem aliquam ea ex spe, quam in Deum posuit, habet, rebus aduersis sucia cumbere atque frangi Nam lacrymae ex inaprouiso quodam incursu , ueluti

plaga quadam animam caedente, ac contrahente , dum spiritus circa cor comprimitur , generari solent . Gaudium uero, exultatio quaedam est animae iis rebus gaudentis , quae ex sententia ces sere. Vnde etiam ea, quae circa corpus euenire solent, inter se discrepant. nam

qui tristitia afficiuntur, subpallido, Iiuido, ac frigida sunt corpore'; aliqui

latitia exultant, florido, atque rubicundo : uix non saliente ac foras progrediente anima, prae uoluptate. Ac sane multos nouimus, cum calamitate ingenti, Bigerentur, sibi ui a lacrymis temperasse, deinde in quosdam morbos in-ὼ I E iij san