장음표시 사용
181쪽
tionem,tam ad insEtutionem papa quam episcoporum sed illam potuit sacere quilibet episcopus uiuens, sacrado successorem uel etiam uno defuncto,episcopus alteri' prouinciae potuit ordinare sit os rem prius electum , di
Vltima prόpositio,.ilibet ' episcopus in
sua prouincia potuit condere lege, ut presbyteri eligeret episcopum,uel aliam formam m-stitstionis dare, etiam inconsulta sede Petri. Haec sequitur ex aliis.Nam potuit leges conuenientes prouinciae sacere de hac re, sicut de aliis.Ecce rationem,quomodo authoritas, &dignitas episcopalis potuit derivari successive ab uno in alterum usque ad nos,&per episcο-pos omnis alia potestas inferior. Sed his non obstantibus ne quis putet me uelle derogare, Romanae sedi,& dignitati pono aliam cosum sonem, Successores Petri potuerunt,& possunt pro suo arbitrio episcopos creare in singulis prouinciis,& quascunque leges de hac re prius latas tollere,&nouas codere,& prouincias distinguere, & omnia ad haec spectantia pro suo iudicio & potestate facere. Omnia enim quae dictas lint,intelligenda sunt, nisi a sede Petri aliter prouideatur. Haec propositio probatur clare, Quia Petro dictum est absolute, Pasce oves meas, sine aliqua exceptione.
Ergo ad Petrum spectat omnis administratio
182쪽
sine limitatione, & per consequens etiam creatio episeoporum. Si enim quicunque aliorum Apostolorum hoc poterat,& secerunt,ut costat,multo magis ad Petrum & successores Petri.Ex quo patet corollarium, quod nunc nopotest episcopus seri nisi secundum sormam traditam a summis Pontificibus:& s secus te-tatum sueri nihil essicietur ratum, sed totum . erit irritum,& inaneDico uero quantum ad austoritate iurisdictionis:nam quod ad consecrationem spectat,secus est. Secundo sequitur,quod totapotestas ecclesiastica,sue ordinis,sue iurisclictionis,mediate, uel immediate tota pendet a sede Petri.Patet,
quia ab illa sede pendent episco .pi: ab eis presbyteri, & omnes inferiores ordines , & pote- e.
183쪽
a Potestis omnis sim publica, eu priuaeti qua respubliea fecularis administratur quod non solutis iusta e legitima stis ita Deum actorem babeat ut nec orbis totius conpense to i,aut abrogari postitio lendis
a Potestas,quὁdsit duplex,publica,ta priuati. 3 Potestatis ciuiliου Θου quis sti Hominis miseria recensietur.Et quid faciendum opor tuit,ut illivi nec statibus consideretαλε ciuitatum rerά que publicarii fons origo,quod non fuerit inuentu hominum sed tanquam a natura profectum. .s Potestatis ciuilis causa es ciens qμαν Respublica unde habeat potestatem ciuilem.Et de edusa materiali eius in potestatis.Et penes quem iure naturali cir diuino resideat. a Monarchia,sive regia potestariquὁd non solum iusti sic legitima sed qὴιod reges etiam a iure diuino Cr nuturali habeant pote lutem,er non ab ipsa republici,aut prorsus ab hominibus. , Potestates,quibus infidelium respublicae gubernatim tur,an sint legitimae. Vehan inter paganos sint legiti. mprincipis,er magi, bratas.
184쪽
DE POTESTATE cIVI M. xy3 3ο Potestatis publice pecularis timi cause expilas α
ri Libertas, quod non sit minor in regali principatu. quam in aristocratico, democratico. o Respublica,quod tota po it puniri licite pro peccaa
u Bellum quando nullum esset iustum. Mipublicae sicut maior pars regem supra totam rempubli. constituere pote)halijs inuitu: quod ita pars maior christianorum reliquis etiam renitetibus in narcham unum creare iure regit,cui o nes princia pes er prouincia parere teneantur. ii Principi; leges, con litutiones quomodo obligentia foro conscientiae Et quid de praeceptisparentum in
suos,Grmaritorum in uxores. . ito Lex humana Cr diuulsa in quo di Drunt, in quo
ar Lex diuina quod sicut habet uim obliganti ad culpa. ita a lax bumana. ig Legumbumanarum transgressores d quam culpant obligentur,ad mortalem,an ad ueniat solum. 4 Leges humanae quando obligent ad mortale quin adueniale,qualiter dignosci poterit. io Rex si ueret non obligare ad culpam,an poset. i Leges ciuiles,an obligent legislatores,er maxime ro
α, Legis ratione cessante,an cesset obligatio. 3 rannorum leges an obligent. x Praecepta parentum,qκod eodem modo obligent Pi lleges ciuiles. Et idem de praeceptis maritorum in uxoα
185쪽
' tam late patet,ut nullum argumen bum,nulla disputatio, nullus locuti alien uideatur a theologica proses sone, & instituto. Et fortasse hoc etiam in causa est, scut de Oatore dicit Cicero, cu iuomni disciplinarum genere,omnibusque arti bus tam pauci inueniantur,& clari,& excellentes uiri tantast,ne plus exigam,theologorum bonorum inopia,& soligorum. Est au- . tem Theologia omnium disciplinarum, st diorumque orbis prima, quam Graeci 'εολογία Vocant.Quare nihil mirum uideri debet, si notam inciti in tam difficili re sane absoluti inu niantur.In tam igitur magno solo,actate patenti scripturarum omnium doctorum campo cum insitita suppeterent,unii potissimum locum mihi delegi: certe s pro sua dignitate a me tractari ualeat,dignum uestro conspectu, uiri ὀrnatissimi,& doctissimi. Locus itaque est de republica:de qua re cum grauissimi,&eruditissimi uiri multa disseruerint, plura i men stipersunt.Et quoniam argumentum amplius est, quam ut una disputatione expleri posset,depotestate publica &priuata,qua resipublicae gubernatur,hodie negotium suscepi.' Locus relegendus ac tractandus est in Magistro sentetiarii in.a.d. q.& sumptus est a Pau. Poni ia. ad RO.rj.No est potestas nisi a Deoan quem locum
186쪽
rocum licet permulta sint quae afferri possent,
tamen impraesentiarum de laica, seu seculari potestate tota nostra disputatio erit nullis limitibus coercita ne effusius quam opus sit,erret,& etlagetur.Tota ergo prςsens relectio tribus terminabitur conclusionibus.
et Prima conclusio est, Omnis ' seu publica, seu priuata potestas, qua respublica sucidaris administratin iis sol im iusta,&legitima est,
sed ita Deum actorem habet,ut nec orbis totius consensu tolli,aut abrogari possit. Prius quam ad probationem huius conclusionis ueniam,non nulla mihi praemitteda sunt,ad eius explanationem, & intelligentiam necessaria. Nectamen omnia,quae in hoc amplissimo a gumento cogeri possunt,persequi constitui, sed astricto & presto sermone,scholastico more, quantum .potero, paucissima uerba,quae solum instituto sunt necusiaria,con sera. Cum 'aute duplex sit potestas,publica,seu.priu tR, pri' depublica,mox uero de priuata agam Tr quonia ut Aristadmonet unxiquodq; tac ρω bitramur scire,cu causas eius cognoscim', operaepretiit me facturu puto,si ciuilis,et laics potestatis,de qua tota sutura est oratio,causastinuectigauero.Quib certe pceptis,& uis,& effectus ipsius potestatis facile patebiit. Illud igitin primis notare oportet, qd ipse Arist.in Physeis doce No m natui alib' tatu,sed in olbus
187쪽
r c DE POTEsTATE prorsus humanis rebus necessitatem conside- randum ex sine, utpote causarum omnium &prima & potissima. auod dogma,seu ab Aristot.inuetum suerit,sive a Platone receptum, ingens philosophiae argumentum fuit magnamq; rebus omnibus attulit lucem. Anteriores homines non eruditionis expertes, sed primi etiam nominis philosophi,necessitate rerumateriae tribuebant , acs ut ipsius Arist.ex plo utar, domum ita necessarso constructam esse putarent : non quod humanis usibus ita expediret, sed quia grauia quidem deorsiim suapte natura serantur,idcirco lapides quidem ac scindamenta sunt infra terram,supra autem propter leuitatem praeeminent ligna. Item homines in serius pedes habere non incestis gratia, sed quod ea pars maxime crassior sit. Ossique similiter animantibus inesse, no quod ita necessaria suerint,vvcaro membraque corporis stabilitatem haberent,sed quod ea materia durior & solidi r sit. Verumenimuero homines crassis opinionibus imbuit toto ut alui'
cael6 errabant,ut nec rerum aliquarum ratio nem secundum sententia eorum reddere possent,certe optimarum maximarumque rerum
sabricam artificio philosophandi ratione nul l modo expedire possent. Quomodo enim illi ut non inquiram qua materiae uarietate te ira ornatur in media sede mundi locata solida,
188쪽
& globosa, & undique circum sie suis nutiabus conglobata,vestita floribus, herbis , arboribus,ut no exigam unde sonitu gelidae perennitates,liquores perlucidi, unde riparii uesti tus uiridissimi:singulariu partu inebrOxumq; hominis compositionem uni materis accepta, referrent' Quae est illa materiae uis , quae intexanimantia oculos homini sublimes dedit,caelumque uidere iussit,& erectos ad sydera tollere uult Ita enim illi respodet fieri aliter no potuisse,quam ut homo erect' esset, bruta uero prona, inclinataque: & non finis alicuius, aut utilitatis gratia, sed .animantium mate xiae,disparque conditio esset. Atque ex hoc capite manavit Epicuri stolidisiimum placitum,& eius discipuli Lucretii.Dicebat enim nec Oculos ad uiciendum esse natos,nec aures ad audiendum, sed omnia fortuito atque adeo ex illo atomorum multifario concursu pex infinitum & inanem uolitatum contigisse, quo
nihil potest dici, uel sngi , aut stultius, aut
ineptius, nec quicquam procliuius quam tam apertam stultitiam arguere. Quod copiosis 1ime Cicero De natura Deorum , & Lactantius De opificio Dei secet ut Sed nostro insti- tuto,& pxaesenti proposito satis erit, ut stim
mam ueritatem teneamus, qua omissa , sum per necesse erraro est. Credamusque non cor-jum, nec terra , ac reliquas oxbis parxes homi ni nemque
189쪽
t 8 DE POTEsTATEminemque ipsum orbis principiti, sed omitia, quae callo continentur, alicuius usus & sinis gratia stetisse,serique omnia,atq; ita scri nocesse propter sinem, unde ratio & necessitas rerum accipienda est. Quaerendum igitur & inuestigandunt no-3 bis siperest quis' sit sinis ille, cuius gratia po- testas haec, de qua tractaturi stimus, constitutast. Pro quo considerare oportet, v sicut homo caeteris animalibus priestat ration sapientia,atq; sermone,ita illi arterno immortali,s pientiq; animali, multa a prouidentia gube natrice denegata sunt,qisae reliquis animalib sunt tributa,& concessa.Iam enim primum ut communitati &tutelae animantium consillisi esset,ab ipso statim principio omnia alia animalia sitis tegumentis natura mater dotata quo facilius postent uim pruinarum & frigora sitstinere. Singulis autem quibus ad propulsandos impetus extraneos sim propria munimenta constituit,aut ut naturalibus telis repugnet seriora,aut que sunt imbecilliora,subir nant se periculis pernicitate sugied aut rostro uelliti nassa se protegant,aut latibulis sepiant:&ita quaedam illorum, aut plumis leuitis in sublime suspesa sint,aut sitffulta ungui bus,uel instructa cornibus: nulli qm praesidiu sui deest
' Homine ' alite unum ratione & uirtute concessa relinquit fragile,ibecille, in ope, & insiminum
190쪽
mum,omnim auxilio destitutu, undiq; indigentem,& nudu., in crinemq; contra se ex naufragio producit, in cuius uita miserias sparsit, quippe qui ab ipsis statim ortu nihil aliud potest quam fragilitatis sus coditione plorata si
tibiis comminui . Iuxta illud, Repleti multis miseriis:& tantum ut restet ut Poeta resert transire malorum.' ergo huiusmodi necessitatib' c5suleretur,necessariu porro sui ut tromines non uagi errarent,&palatos instar seram in solitudine, sed in secietate uiuetes, iniu-cem sibi adiumeto essent.uae enim sisti ait Sapiens quia si ceciderit, no habe: iublevante: si aute suerint multi, fovebuntur m uo. Atque adeo ex hoc capite Aristo.*Athico.admonet, β' φ' no sine doctrina,& experientia persici posse *-Lgico ex parte intellech qin solitudine haberi minime pol.Imo etia hoc loco bxutis animalibui ipsis inferiores esse videmus,qa illa necessiria tibi per se cognoscere possvnx hores aute nul-Jaten' hoc possunt.Rursus aia sermo itelleci' est nuti & i huc solu usu datu Aristo.tradit, quo uno homo caeteris animalib' antecedit qextra hominii societate null' sorct: atq; adeo etia, si fieri possit, si sapietia esset sine sermo iacingrata & in scibilis esset ipsa sapietia.Ita enim in Ecclesiastico habetur,Sapietia absc5dita,&thesaur' inuisus, i utilitas in utrisq; ' Quapro-pter&in.ia 'oliticiArist. ostendit hQmine fa- liti rum.