장음표시 사용
191쪽
diro DE POTEsTATE turaliter esse ciuilem,sociabilemque.Iam uehδxioluntas , cuius ornamenta sunt iustiti di amicitia, deformis uero omnino, ac uolui manca, extra hominum consortia sit nocesse est:iustitia quide nisi a multitudine me .ceri non potest:amicitia uero, sine qua non aqua,non igne,non sole ut ait Cicero pluriabus locis utimur,& sine qua nulla uirtus est secundum Aristo.sententiam: sne uitae communicatione omnisperitissit si constaret humana uita,&sibi sumceret tamen in solitudi- . ne non nisi iniocunda,& inamabilis esse.po set nihil enim natura solitariu amat, Omnes que,ut ait Aristomatura serimur ad communicatione. si quis inquit Cicero in caelii ascen disset,naturamque mundi,atque syderum inspexist pulchritudine,insitauis illi sine amico administratio foret.Quare & Timo ille Atheniensis,qui se instituto ab hominum communitate segregarat, inhumana, brutatique natura ab Aristo.1.Politi.censetur,&inter si . ras huiusmodi homines ponuntur. Sicut enim
ait Ausu aibro de amicitia.Ego enim eos non tantum homines, quam bestias dixerim, qui sc dicunt esse uiuendum,ut nulli, consolationi sint,nulli etiam oneri uel dolori,qui nihil delectationis ex alterius bono concipiant,nim hil amaritudinis sua aliis peruerstate inserat,
amare nullum, amari a nullo curantes. Cum
192쪽
itaque humanae societates propter liccsne costitutae sint scilicet ut ester alterius onera p o taret,& inter omnes societates societas ciuilis ea sit,in qua commodius homines necesiitatibus subueniant:sequitur,communitatem esse ut ita dixerim naturalissimam commvnic
tionem naturae conuenientissimam.qitan qu
enim mutua officia sibi Maestent,non tame s milia una sufficiens est sibi,& maxime aditem
sus uim iniuriamque propulsandam: quae in
xim J ea uidetur& Cnam,& Nemrod adduxisse,ut primi omnium homines in ciuitatem, cogerent,iit legitur Gen.ro .Patet ergo quod Gene. sons de origo ciuitatu rerumque publicaria,no initentum esse hominu,ne que inter artificiata mimeradum,sed tanqua a natura prosectum, qua ad mortaliututela,& conseruatio ne hac ratione mortalibus suggessit,atque ex eodo capite statutum consequutur eunce esse
finem eandemque necessitatem publicarsi potestatum. Si enim ad mortalium incolumita-ia necessaria scinx coci ha& coetus hominum, societas nulla co sistere potest sine ui aliqua &potestate gubernant & prouidente.ide Om- mo usque utilitas est,& publicae potestatis, nc communitatis,societatisque. si enim Om- 'nes aequales essent,& nulli potestati subditi, unoquoque ex sua sententia & arbitrio in diuersitatem tendent necessario distraheretur
193쪽
sorem. Antecedens est notu,quia Paulus constititit Titum&Timotheum,& ide iuris habuerunt alii Apostoli:& in hoc sensii propo-stio a nemine negari potest. Sed dico ea esserueram in sensit,in quo diximus Petrum potuis' se nominare successoremtid est qui reuera nohaberet potestatem nisi post obitum Apostoli ita inquam potuit Iohannes in Asa nomi- mare Ignatium,ut post te episcopus esset in ea
prouincia.Hoc probatur,Nam ut silpra abude probatum est,necalii dis itentur Ceteri Apostoli uiuentes squalem habuerunt potestatem cum Petro ergo potuerunt condere legem, ut uiues ipse eligeret sibi iuccessore .ergo potuit illa lege ipse primus eligere.Certe de authoritate non uidetur dubitandu eis, qui cocedunt aequale authoritate aliis Apostolis chi Petro. Et si Petrus poterat talem legem ferre in prouinciis,quare Paulus non potuisse 'Imo certusti est no indigere alios Apostolos expectasi e mandat in Petri ad omnia quaecuque opus erant in prouinciis. Atque adeo uidetur mihi
propositio non solum probabilis, sed de qua dubitari non potest. 1 Tertia propositio,Non solum Apostoli hoc potuerunt,sed quilibet silccestarum simi liter tuit relinquere sbi silccessorem. Haec
probatur aperte ex secunda. Nam lata lege aohanne, uel Paulo,ut uiuens episcopus nominaret
194쪽
Ecc LEDAE. minaret successore,potuisset Titus nominare
aliv. sed ultra addo quod difficilius uidetur, sed puto no minus uerum quὁd etiam si de laoenulla lex esset lata a Paulo, potuit Titus,& Timotheus nominare sbi successorem,in-- consillio etia silccessore Petri:& simile de omnibus aliis episcopis.Probatiir, a uia episcop' est pastor,&gubernator prouinciae iure diui-
Mo.ergo si maiore potestate no impediretur, potest facere omnia , quae expediunt ad salutem suae prouinciae sed hoc potuit maxime eo tempore 'esse expediens , ut uiuens episco pus nominaret succes ore ergo potuit hoc se cere,imis & legem ferre, ut hoc modo perpetuo fieret.Vnde enim habemus,quod episcopus possitlegem condere de electione abbatis, uel parochi, uel de quacunque alia re,& non de electimae episeopi ' Et confirmatur, Quia certe non solitin hoc uidebatur possibile,&conueniens,sed omnino eo tempore neces
rium .Quomodo enim destincto in ultima India episcopo potuist entripectare mandatum petri ad silisciendum nouum episcopum Et haec omnia dicta sunt quantum ad potestatem
iurisdictionis.Nam quo ad potestatem Ordini s,s episcopatus dicit ordinςm. uel potest/ῖς distinctam a presbytero, & a iurisdictione, s-cut uideo placere pene omnib': inportuit praeter electionem concurrere aliquam consecra
195쪽
, o DE POTEsTATEtionem,tam ad institutionem papae, quam episcoporum sed illam potuit sacere quilibet episcopus uiuens, sacrado successorem uel etiam uno defuncto,episcopus alteri' prouinciae potuit ordinare succos rem prius electum , dc
Vltima propositio, Qtu libet' episcopus in
sua prouincia potuit condere lege, ut presbyteri eligeret episcopum,uel aliam formam imniistionis dare, etiam inconsulta sede Petri. Haec sequitur ex aliis.Nam potuit leges conuenientes prouincita facere de hac re , sicut de aliis.Ecce rationem, quomodo authoritas, &dignitas episcopalis potuit derivari successive ab uno in alterum usque ad nos,& per opiscο-pos omnis alia potestas inferior. Sed his non obstantibus ne quis putet me uelle derogare, b Romanae sedi,& dignitati pono aliam coclitasonem, Successores Petri potuerunt,& pos sunt pro suo arbitrio episcopos creare in singulis prouinciis,& quascunque leges de hac re prius latas tollere,&nouas codere,& prouincias distinguere,&omnia ad haec spectantia pro sito iudicio & potestate sacere. Omnia enim quae dicta sitiat,intelligenda sunt, nisi a sede Petri aliter prouideatur. Haec propo sitio . probatur clare, Quia Petro dictum est absolute, Pasce oves meas, sine aliqua exceptione.
E rgo ad Petrum spectat omnis administratio sine
196쪽
v cc LEsIAE. sine limitatione, & per consequens etiam creatio episcoporum. Si enim quicunque aliorum Apostolorum hoc poterat,&fecerunt,ut costat,multo magis ad Petrum & successores Petri.Ex quo patet corollarium, quod nunc nopotest episcopus seri nisi secundum formam traditam a summis Pontificibus:& si secus tutatum sueri nihil efficietur ratum, sed totum erit irritum,& inane.Dico uero quantum ad austoritate iurisdictionis:nam quod ad consecrationem spectat,secus est. Secundo sequitur,quὁd tota potestas ecclesiastica,siue ordinis,sue iurisclictionis,mediate, uel immediate tota pendet a sede Petri.Patet, quia ab illa sede pendent episco pi: ab eis presbyteri, & omnes inferiores ordines, & potestates. 'Laudetur Christus
197쪽
3 Potestas omnis sim publica,seu priuaeta qua respublica secutiris administratur, uὀd non solunt iusta e legitima sit, sedita Deum actorem baFeat ut nec orbis totius conpense tosti,aut abrogari positio lenti
a Potestas,quὁdsit duplex,publica,Cr prisat . 3 Potestatis ciuilis is quis'. Imminis miseria recensiet sinEt quid faciendum oportuituit idivi nece statibus con feretur. ν ciuitatum,rerumque publicaru fons C origo,quod non fuerit inuentum hominum V tanquam a natura profectum. c Potestatis ciuilli causa est ciens qμα. ν Respublica unde habeatpotestatem ciuilem. Et de edusi materiali eiugem potestatis.Et penes quem iure naturali Cr diuino resideat. a Idonarchia, siue regia potestas,quod non solum iu- ista sitier legitima sed qὴιod reges etiam a iure diuinocr naturali habeant potestatem,tar non ab ipsa republic aut prorsus ab hominibus. , Potestates,quibus infidelium respublice gubernantur,an sint legitimae. Vehan inter paganos sint legitimi prinolis,eπ magi, lactas. Potestatis
198쪽
DE POTESTATE cIVI M. mi O potestatu police pecularis timi causae expilassη
ri Libertis, quod non sit minor in regali principatM, quam in aristocratico, democratico. o Respublica,qu)d tota posit puniri licite pro pecca
u Bellum quando nurum esset iustum. Reipublicae sicut maior pars regem supra totam rempubli. constuuere poto alijs inuitis: quod ita pars maior christianorum,reliquis etiam renitetibia monnarcham imum creare iure re it,cui omnes princis pes ex prouinciae parere teneantur. ' .a, Principu leges, cois titutiones quomodo obligent 'in foro conscientiae. Et quid de praeceptis parentum in filiosio maritorum in uxores. xc Lex humana π diuina in quo diderunt, in .quo
a 3 Lex diuina quod sicut habet uim obliganti ad culpa,
ita ex Iobumana. 18 Legum humanarum transgressores qitam culpam obligentur,ad mortalem,an ad venialem solum. ' Leges humanae quando obligent ad mortale,s quodo ad ueniale,qualiter dignosci poterit. ' io Rex bi uellet non obligare ad culpam,an poset. ii Leges ciuiles,an obligent legislatores,er maxime rea
ri Legis ratione cessante,ancesset obligatio. Σ3 rannorum leges an obligent. x Praecepta parentum,qκod eodem modo obligent Putd leges ciuiles. Et ιdem de praeceptis maritorum in ino'
199쪽
rocum licet permulta sint quae afferri possent,
tamen impraesentiarum de laica , seu seculari potestate tota nostra disputatio erit nullis limitibus coercita ne effusius quam opus sit,erret,& evagetur.Tota ergo prς sens relectio tribus terminabitur conclusionibus.
x Prima concluso est, Omnis ' seu publica, seu priuata potestas, qua respublica siccularis administratur no solum iusta,& legitima est,
sed ita Deum actorem habet,ut nec orbis totius consensit tolli,aut abrogari post t. Prius quam ad probationem huius conclusonis ueniam,nonnulla mihi praemitteda sunt,ad eius explanationem, & intestigentiam necessaria. Nectamen omnia,quae in hoc amplissimo a gumento cogeri possunt,persequi constitui, edastricto &presse sermone,scholastico more, quantum .potero, paucissima uerba,quae solum instituto sunt necessaria,consera. Gam' 'aute duplex sit potestis,publica, seu . priuata, pri' depublica,mox uero de priuata agam Tr quonia ut Arist.admonet iunxiquodq; incorrbitramur scire,cu causas eius cognoscim', opera retiit me sectum puto,s ciuilis,et laics potestatis, de qua tota futura est orati incausa inuectigauero.Quib certe pceptis,& uis,& essectus ipsius potestatis facile patebiit. Illud igi in primis notare oportet, qd ipse Arist.in Physeis docet No m naturalib' tatu,sed in orbus
200쪽
r c DE POTEsTATA prorsus humanis rebus necessitatem conside- randum ex snc, utpote causarum omnium &
stot.inuetum suerit,sive a Platone receptum, ingens philosophiae argumentum suit , magnamq; rebus omnibus attulit lucem. Anteriores homines non eruditionis expertes sed pri mi etiam nominis philosophi necessitate rem materiae tribuebant, acsi ut ipsius Arist.ex plo utar domum ita necessarso constructam esse putarent: non quod humanis usibus ita
expediret, sed quia grauia quidem deorsumsitante natura serantur,idcirco lapides quidem 'ac fundamenta sunt infra terram,supra autem ' propter leuitatem praeeminent ligna.Item homines inserius pedes habere non incestis gratia, quod ea pars maxime crassior sit. Ossique similiter animantibus inesse, no quod ita
necessaria suerint,vvcaro membraque corpo- 'ris stabilitatem haberent,sed quod ea materia aurior & solidior sit. Verumenimuero homines crassis opinionibus imbuti toto ut alui I
caeso errabant,ut nec rerum aliquarum ratio mem secundum sententia eorum reddere possen certe optimarum maximarumque rerum
fabricam artificio philosophandi ratione nutalQ modo expedire possent. Quomodo enim illi. ut non inquiram qua materiae uarietate ter ra ornatur in media sede mundi locata, solida,